Sabahları uyanıp yeni bir güne başladığınızda etrafınızı buzlu bir camın ardından gördüğünüzü hayal edin. Üstelik anlık bir durum da değil; gün uzunluğu, aylarca hatta yıllarca bu halde hayatınıza devam etmek zorunda kalıyorsunuz.
Kulağa ürkütücü geldiğinin farkındayız. Pekala sırf birkaç dakikalığına da olsa görme bozukluklarıyla yaşayanlarla empati kurmaya ne dersiniz?
Miyop: Göz küresinin, olması gerektiğinden daha uzun bir hale gelmesiyle birlikte imajın retinanın önüne düşmesinin sonucudur.
Çevremizde, uzağı net görebilmek için gözlerini kısarak bakan insanlar görürüz. Kişinin istemsiz bir halde yaptığı bu hareket onun muhtemelen miyop olduğunun sinyalini verir.
En yaygın görme bozuklukları ortasında yer alan miyop görme bozukluğuna sahip olanlar, uzaktan gelen otobüsün numarasını seçmekte ya da televizyonda sinema izlerken alt yazıları okumakta zorlanabilir. Durum ciddileştikçe yani kişinin miyop derecesi arttıkça net görebileceği mesafe ise giderek kısalır.
Hipermetrop: Göz küresinin kenarlardan biraz basık bir durum almasıyla birlikte imgenin retina gerisinde oluşmasının sonucudur.
Özellikle muhakkak bir yaştan sonra anne-babalarımızın kitap okurken yahut teknolojiye adapte olmuşsa sosyal medyada dolaşırken bakmak istediği şeyi uzaklaştırarak okumaya çalıştığına şahit oluruz. Hipermetrop hastaları, miyop olanların tersine yakını görmekte zorlanırlar.
Ancak düşünülenin tersine hipermetrop sırf yaşla birlikte görülmeye başlanan bir görme bozukluğu çeşidi değil, rastgele bir yaşta ortaya çıkabilecek bir göz kusurudur. Dışbükey mercekler kullanılarak tasarlanan gözlükler ve kontakt lenslerle kişinin görme konforu arttırılabilir.
Astigmat: Gözün ön kısmında bulunan korneanın simetrik olmaması durumudur.
Dışa kavisli, oval bir yapıya sahip olan korneada ışığın kırılarak retina üzerinde imaj oluşturduğunu lise bilgilerimizden hatırlıyoruz. Astigmatta ise korneada kırılan ışık birden fazla noktaya düşer. Pekala ya bunun sonucunda astigmatı olan biri nasıl görür?
Çoğunlukla genetik nedenlere bağlı olarak ortaya çıkan astigmatta kişi objeleri net bir formda seçemez, bulanık hatta çift görür. Miyop ve hipermetropla birlikte görülebilen bu görme kusurunun tesirleri, gözlük yahut kontakt lens yardımıyla giderilebilir.
Sarı Nokta (Makula Dejenerasyonu): Gözün art kısmında bulunan ve manzarayı algılayan kısım retinada bulunan, tıpkı vakitte en net imgenin oluştuğu merkez nokta makulanın dejenerasyonu sonucunda meydana gelir.
Sarı nokta hastalığına sahip şahıslarda görme kaybı görme alanının odak noktasında başlar ve vakit içerisinde oradaki hücrelerin azalmasıyla birlikte görme alanı kısıtlaması kenarlara gerçek yayılır.
Tamamen bir körlük kelam konusu olmasa da hastaların yaşam kalitesini önemli bir formda düşüren bu hastalık bilhassa ileri yaşlarda kendini göstermeye başlar. Kesin bir tedavi metodu bulunmayan sarı nokta hastalığı öbür ismiyle makula dejenerasyonunda bireylerin ömür kalitesinin arttırılması için birtakım yan tedaviler uygulanmaktadır.
Katarakt: İmajın retina üzerine düşmesini sağlayan göz merceğinin ekseriyetle yaşla birliktesaydamlığını yitirmesi sonucunda oluşan bir görme rahatsızlığıdır.
Katarakt olan bireyler, buzlu bir cam gerisinden bakıyormuş üzere gördüklerini söylerler. Kimilerine nazaran göz hastalığı olarak kabul edilen katarakt, kimi hekimlere nazaran yaşlanmanın bir sonucudur.
Rahatsızlığın başlarında renklerde cansızlaşma, hafif bulanıklaşma görülür ve vakit içerisinde görme kalitesi azalır. Gelişmiş cerrahi operasyonlar sayesinde büyük ölçüde güzelleşme sağlanabilir.
Diyabetik Retinopati: İsminden de anlaşılabileceği üzere şeker hastalarında görülen, gözdeki damarların ve hudutların zedelendiği bir göz hastalığıdır.
Genel manada diyabet yani şeker hastalığı, hudutları ve damarları önemli manada tesirler. Diyabetik retinopatide, beğenilen damarlar ve sonların bulunduğu bölge olan retina hasar görür.
Lazer tedavisi ile hastanın hayat kalitesi büyük ölçüde arttırabilir. Lakin bu hastalıkla burun buruna gelmemek için birinci yapılması gereken, sağlıklı beslenmeye itina göstermek ve kan şekerini ülkü düzeylerde tutarak şeker hastalığından uzak durmak olacaktır.
Glokom (Göz Tansiyonu): Yükselen göz içi basıncından ötürü göz hudutlarının hasar görmesiyle oluşan bir göz hastalığıdır.
Gözde bulunan sonlar retinaya düşen imgenin beyne iletilmesini sağlar, hasebiyle bu hudutlar görme işlevini gerçekleştirilmesinde en büyük faktörlerinden biridir. Epey sinsi bir hastalık olan glokom, oluşmaya başladığı andan itibaren yavaş yavaş ilerler. Görme kaybıyla sonuçlanabilecek bu hastalığın erken teşhisi son derece kıymetlidir.
Retina Dekolmanı: Göz küresinin içerisinde bulunanretina katmanının ayrılmasıyla oluşan bi göz hastalığıdır.
Retinanın yırtılmaya başlamasının akabinde retina dekolmanı yani retinanın katmandan ayrılmasıyla hastalık süreci devam eder. Görmeyi önemli bir halde tehdit eden retina dekolmanında kişi, ağır bir formda uçuşan sinekler, flaş formunda ışık çarpmalarıyla karşılaşır. Erken devirde tespit edildiğinde cerrahi müdahaleyle büyük ölçüde düzeltilebilir.
Yukarıda yer verdiğimiz bütün göz hastalıkları ve görme bozukluklarında, öteki birçok hastalıkta olduğu üzere sorunun erken periyotta teşhisi hayli kıymetlidir. Siz de emsal görme bozuklukları yaşıyorsanız, çabucak bir göz tabibinden randevu alarak durum ciddileşmeden sorunu çözebilirsiniz.
Kaynaklar: 1, 2