Goz İle İlgili Atasozleri,
abdalın karnı doyunca gozu pabucundadır (yolda olur)
cıkarına duşkun kimselerin arkadaşlığı işi bitinceye kadardır
*ac gozunu, acarlar gozunu
yaptığın işlerde uyanık davranmazsan cok kotu durumlarla karşılaşır, gozunu dort acmak zorunda kalırsın
*ac olmez gozu kararır, susuz olmez benzi sararır
yoksulluk insanı oldurmez ama turlu turlu uzuntu ve sıkıntı icinde yıpratır
*ac tokun gozune bakmakla doymaz
yoksul insanla ilgilenmek ancak ona yardım etmekle olur
*acın gozu ekmek teknesinde olur
kişinin tek duşuncesi, yaşaması icin gerekli olan şeyi elde etmektir
*acın karnı doyar, gozu doymaz
tutkulu olduğu konuda insan doyumsuzdur, yetinmek bilmez
*actı ağzını, yumdu gozunu
ofkelenerek veya kızarak ağır sozler soyledi
*ağanın gozu ata tımardır
iş sahipleri denetimlerini surekli yaparlarsa işler yolunda gider
*ağanın gozu okuzu (ineği) semiz eder
ana babalar cocuklarına, mal sahipleri de mallarına iyi bakarlarsa iyi sonuclar alınır
*ağanın gozu, yiğidin sozu
calışanlarını gereği gibi yoneten ve calıştıran kişi iyi bir yoneticidir, sozunun eri olan kimse de yiğittir
*ağaran baş, ağlayan goz gizlenmez
belirtileri meydanda olan yaşlılık ve izleri ortada duran uzuntu ne yapılsa gizlenemez
*ağlar gozden, sahte sozden kendini sakın
kendini acındıranlardan kork
*ağlayıp da gozden mi olayım?
meseleyi buyutup sıkıntıya girmek gereksiz
*ağrılardan goz ağrısı, her kişinin oz ağrısı
herkesi en cok ilgilendiren kendi derdidir
*ağzı eğri, gozu şaşı ensesinden belli olur
bir kişinin tutum ve davranışları, o kişide birtakım eksiklikler bulunduğunu gosterir
*ağzını acacağına gozunu ac
dikkatli ol, uyanık ol
*akıl (goz) var, izan (mantık, yakın) var
1) herhangi bir şey bilgiye ve mantığa dayalı olarak yapılmalıdır; 2) her şey ortadadır
*alakargada alacağım olsun, alamazsam gozumu oysun
borclu olmaktansa alacaklı olmak iyi bir şeydir
*Allah sağ gozu (eli) sol goze (ele) muhtac etmesin
Tanrı kimseyi kimseye, en yakınlarına bile muhtac etmesin
*arığa su gelene kadar kurbağanın gozu patlar
yapılması geciken iyilikler, bekleyenleri sıkıntı icinde bırakır
*artık mal goz cıkarmaz
ne kadar ve ne turden mal olursa olsun malın fazlası elden cıkarılmamalıdır cunku mutlaka bir gun gelir lazım olur
*aslan kocayınca sıcan deliği gozetir
guclu olduğunda ağır ve buyuk işler yapan, buyuk kazanclar elde eden kimse, gucten duşunce pek kucuk işlerle uğraşır, azla yetinir
*aşığın gozu kordur
kendisini aşka kaptıran kimse, sevgilisinin kusurlarını gormediği gibi cevresinde olup bitenlerle de ilgilenmez
*azıksız yola cıkanın gozu el torbasında kalır
ileride gereksinim duyacağı şeyleri zamanında hazırlamayan kişi, hazırlık yapan diğer insanlardan yardım bekler
*bakan goze bağ (yasak) olmaz
herkesin gozu onundeki şeye bakılması onlenemez
*bekar gozu, kor gozu
bekar erkek, evlenme istek ve heyecanı icinde olduğundan alacağı kızın kusurlarını goremez
*besle kargayı, oysun gozunu
elinde buyuttuğun kişi gun gelip sana nankorluk edebilir
*bir anaya bir kız, bir kafaya bir goz
bir başa bir goz ne kadar gerekli ise bir anneye bir kız da o denli gereklidir
*bir başa bir goz yeter
azla yetinmek gerekir
*bir goz ağlarken obur goz gulmez
keder veya sıkıntı varken dostlar, akrabalar eğlenmemelidir
*caminin (mescidin) mumunu yiyen kedinin gozu kor olur
kendisini yetiştiren kimsenin malına hıyanet eden, el uzatan kimse cezasını bulur
*civcivde gozun, et yemeye yuzun olsun
kişi, karşılık beklediği işten istediğini alabilmek icin gereken harcamaları yapmalıdır
*cuvaldız yurdusu (gozu) kadar yerden deve denli soğuk girer
1) soğuk kucucuk bir delikten bile girebilir ve rahatsızlık verebilir; 2) bazı kucuk olaylar buyuk olaylara yol acabilir
*devletli gozu perdeli olur
zengin, işi yolunda kimse yoksulların halinden anlamaz
*dort goz bir evlat icin
anne ve babanın butun emek ve didinmesi evlat icindir
*durdu durdu, turnayı gozunden vurdu
uzun sure bekledi ancak sonunda isteğini elde etti
*el icin ağlayan gozden olur
başkası icin yapılacak fedakarlığın bir sınırı vardır
*el terazi, goz mizan
elle tartıp ağırlığı, gozle bakıp hacmi tahmin edebiliriz
*ergen gozuyle kız alma, gece gozuyle bez alma
insan hicbir şeyi incelemeden, gozu kapalı bicimde almamalıdır
*esirgenen (sakınan) goze cop batar
uzerine cok duşulen şeyler genellikle kazaya veya zarara uğrar
*fazla mal goz cıkarmaz
ne kadar ve ne turden mal olursa olsun malın fazlası elden cıkarılmamalıdır cunku mutlaka bir gun gelir lazım olur
*gece gozu, kor gozu
geceleyin iyi iş yapılamaz
*gole su gelinceye kadar kurbağanın gozu patlar
yapılması geciken iyilikler, bekleyenleri sıkıntı icinde bırakır
*goren gozun hakkı vardır
yiyecek veya imrenilecek bir şeyi gorene o şeyden vermek gerekir
*goz gorduğunu (ağız yediğini) ister
kişi, her zaman gorduğu, (yemeye) alıştığı guzel şeyleri arzular
*goz gormeyince gonul katlanır
yakınımızda bulunmayanların ozlemine, acısına daha kolay dayanabiliriz
*goz gorur, gonul ister (ceker)
kişi, gormediği şeyi istemez; gorup beğendiği şeye karşı istek duyar
*goz gorur, gonul katlanır
kişi, sevdiği bir kimsenin uzak yere gitmesi durumunda onunla goruşmekten umudunu keser, ayrılığa katlanır
*goz terazi, el mizan
elle tartıp ağırlığı, gozle bakıp hacmi tahmin edebiliriz
*gozden ırak olan gonulden de ırak olur
ayrı duşenlerin arasındaki sevgi de zamanla azalır
*goze yasak olmaz
bir kimseye veya nesneye bakılmasını kimse onleyemez
*gozluye gizli yoktur
gormesini bilen kişiden hicbir şey gizlenemez
*gozu goz değil
iyi insan olmadığı bakışından belli oluyor
anede olan kuşun ayağı tuzaktan kurtulmaz
her zaman cıkar peşinde koşan kişi, tehlikelerden uzak kalamaz
*horoz olur, gozu coplukte kalır
yaşanılmış, alışılmış, erişilmiş bir durum veya makam yitirildikten sonra, goz o durum veya makamda kalır
*imam evinden aş, olu gozunden yaş cıkmaz
bir şey alınması imkanı olmayan yerden, bir şeyler vermesini beklemek boştur
*kaş ile goz gerisi soz
guzellik, her şeyden once kaş ve goz guzelliğidir, vucudun başka yerlerinin guzel olması onemli değildir
*kecinin uyuzu, ceşmenin gozunden su icer
değersiz kişiler kendilerini değerli ve en guzel şeye layık gorurler
*kel olur, sırma saclı olur, kor olur badem gozlu olur
bir kimse veya bir şey yok olduğunda değer kazanır
*kor olur badem gozlu olur, kel olur sırma saclı olur
bir kimse veya bir şey yok olduğunda değer kazanır
*korler memleketinde tek gozlu kraldır
hepsi bilgisiz olan bir cevrede azıcık bilgisi bulunan başa gecer
*korun istediği bir goz, Allah verdi iki goz
istenilen şey fazlasıyla elde edildi
*korun istediği bir goz, iki olursa ne soz
istenilen şey fazlasıyla elde edildi
*korun istediği iki goz, biri ela biri boz
istenilen şey fazlasıyla elde edildi
*korun yanına varırsan, sen de bir gozunu kapa
birtakım eksiklikleri bulunan bir kimsenin yanında ona eksikliğini sezdirip onu mutsuz edecek davranışlardan kacınılmalıdır
*kul kullanan, bir gozunu kor, bir kulağını sağır etmeli
işci calıştıran kimse, işin aksamaması icin işcinin yaptığı yanlışları her zaman gormemeli, soylediği uygunsuz sozleri işitmemelidir
*lodosun gozu yaşlı olur
lodos genellikle yağmur getirir
*oduncunun gozu omcada
herkes işine yarayan şeyi elde etmeye calışır
*oduncunun gozu omcada, dilencinin gozu comcede
herkes işine yarayan şeyi elde etmeye calışır
*sakınılan goze cop batar
uzerine cok duşulen şeyler genellikle kazaya veya zarara uğrar
*tan yeri ağarınca hırsızın gozu kararır
kirli işler yaparak cıkar sağlayan kişi, buna elverişli olan durum sona erince sersemleşir, hicbir iş yapamaz
*vardığın yer korse, sen de bir gozunu kapa
girdiğin cevrede rahat etmek istiyorsan sana ters gelse bile cevrene uyum sağlamasın
*ver yiyeyim, ort uyuyayım; gozle, canım cıkmasın
başkalarının sırtından gecinmeye alışmış kişi en hayati sorunlarının bile cozumunde kendisine hizmet edecek birini arar
abdalın karnı doyunca gozu pabucundadır (yolda olur)
cıkarına duşkun kimselerin arkadaşlığı işi bitinceye kadardır
*ac gozunu, acarlar gozunu
yaptığın işlerde uyanık davranmazsan cok kotu durumlarla karşılaşır, gozunu dort acmak zorunda kalırsın
*ac olmez gozu kararır, susuz olmez benzi sararır
yoksulluk insanı oldurmez ama turlu turlu uzuntu ve sıkıntı icinde yıpratır
*ac tokun gozune bakmakla doymaz
yoksul insanla ilgilenmek ancak ona yardım etmekle olur
*acın gozu ekmek teknesinde olur
kişinin tek duşuncesi, yaşaması icin gerekli olan şeyi elde etmektir
*acın karnı doyar, gozu doymaz
tutkulu olduğu konuda insan doyumsuzdur, yetinmek bilmez
*actı ağzını, yumdu gozunu
ofkelenerek veya kızarak ağır sozler soyledi
*ağanın gozu ata tımardır
iş sahipleri denetimlerini surekli yaparlarsa işler yolunda gider
*ağanın gozu okuzu (ineği) semiz eder
ana babalar cocuklarına, mal sahipleri de mallarına iyi bakarlarsa iyi sonuclar alınır
*ağanın gozu, yiğidin sozu
calışanlarını gereği gibi yoneten ve calıştıran kişi iyi bir yoneticidir, sozunun eri olan kimse de yiğittir
*ağaran baş, ağlayan goz gizlenmez
belirtileri meydanda olan yaşlılık ve izleri ortada duran uzuntu ne yapılsa gizlenemez
*ağlar gozden, sahte sozden kendini sakın
kendini acındıranlardan kork
*ağlayıp da gozden mi olayım?
meseleyi buyutup sıkıntıya girmek gereksiz
*ağrılardan goz ağrısı, her kişinin oz ağrısı
herkesi en cok ilgilendiren kendi derdidir
*ağzı eğri, gozu şaşı ensesinden belli olur
bir kişinin tutum ve davranışları, o kişide birtakım eksiklikler bulunduğunu gosterir
*ağzını acacağına gozunu ac
dikkatli ol, uyanık ol
*akıl (goz) var, izan (mantık, yakın) var
1) herhangi bir şey bilgiye ve mantığa dayalı olarak yapılmalıdır; 2) her şey ortadadır
*alakargada alacağım olsun, alamazsam gozumu oysun
borclu olmaktansa alacaklı olmak iyi bir şeydir
*Allah sağ gozu (eli) sol goze (ele) muhtac etmesin
Tanrı kimseyi kimseye, en yakınlarına bile muhtac etmesin
*arığa su gelene kadar kurbağanın gozu patlar
yapılması geciken iyilikler, bekleyenleri sıkıntı icinde bırakır
*artık mal goz cıkarmaz
ne kadar ve ne turden mal olursa olsun malın fazlası elden cıkarılmamalıdır cunku mutlaka bir gun gelir lazım olur
*aslan kocayınca sıcan deliği gozetir
guclu olduğunda ağır ve buyuk işler yapan, buyuk kazanclar elde eden kimse, gucten duşunce pek kucuk işlerle uğraşır, azla yetinir
*aşığın gozu kordur
kendisini aşka kaptıran kimse, sevgilisinin kusurlarını gormediği gibi cevresinde olup bitenlerle de ilgilenmez
*azıksız yola cıkanın gozu el torbasında kalır
ileride gereksinim duyacağı şeyleri zamanında hazırlamayan kişi, hazırlık yapan diğer insanlardan yardım bekler
*bakan goze bağ (yasak) olmaz
herkesin gozu onundeki şeye bakılması onlenemez
*bekar gozu, kor gozu
bekar erkek, evlenme istek ve heyecanı icinde olduğundan alacağı kızın kusurlarını goremez
*besle kargayı, oysun gozunu
elinde buyuttuğun kişi gun gelip sana nankorluk edebilir
*bir anaya bir kız, bir kafaya bir goz
bir başa bir goz ne kadar gerekli ise bir anneye bir kız da o denli gereklidir
*bir başa bir goz yeter
azla yetinmek gerekir
*bir goz ağlarken obur goz gulmez
keder veya sıkıntı varken dostlar, akrabalar eğlenmemelidir
*caminin (mescidin) mumunu yiyen kedinin gozu kor olur
kendisini yetiştiren kimsenin malına hıyanet eden, el uzatan kimse cezasını bulur
*civcivde gozun, et yemeye yuzun olsun
kişi, karşılık beklediği işten istediğini alabilmek icin gereken harcamaları yapmalıdır
*cuvaldız yurdusu (gozu) kadar yerden deve denli soğuk girer
1) soğuk kucucuk bir delikten bile girebilir ve rahatsızlık verebilir; 2) bazı kucuk olaylar buyuk olaylara yol acabilir
*devletli gozu perdeli olur
zengin, işi yolunda kimse yoksulların halinden anlamaz
*dort goz bir evlat icin
anne ve babanın butun emek ve didinmesi evlat icindir
*durdu durdu, turnayı gozunden vurdu
uzun sure bekledi ancak sonunda isteğini elde etti
*el icin ağlayan gozden olur
başkası icin yapılacak fedakarlığın bir sınırı vardır
*el terazi, goz mizan
elle tartıp ağırlığı, gozle bakıp hacmi tahmin edebiliriz
*ergen gozuyle kız alma, gece gozuyle bez alma
insan hicbir şeyi incelemeden, gozu kapalı bicimde almamalıdır
*esirgenen (sakınan) goze cop batar
uzerine cok duşulen şeyler genellikle kazaya veya zarara uğrar
*fazla mal goz cıkarmaz
ne kadar ve ne turden mal olursa olsun malın fazlası elden cıkarılmamalıdır cunku mutlaka bir gun gelir lazım olur
*gece gozu, kor gozu
geceleyin iyi iş yapılamaz
*gole su gelinceye kadar kurbağanın gozu patlar
yapılması geciken iyilikler, bekleyenleri sıkıntı icinde bırakır
*goren gozun hakkı vardır
yiyecek veya imrenilecek bir şeyi gorene o şeyden vermek gerekir
*goz gorduğunu (ağız yediğini) ister
kişi, her zaman gorduğu, (yemeye) alıştığı guzel şeyleri arzular
*goz gormeyince gonul katlanır
yakınımızda bulunmayanların ozlemine, acısına daha kolay dayanabiliriz
*goz gorur, gonul ister (ceker)
kişi, gormediği şeyi istemez; gorup beğendiği şeye karşı istek duyar
*goz gorur, gonul katlanır
kişi, sevdiği bir kimsenin uzak yere gitmesi durumunda onunla goruşmekten umudunu keser, ayrılığa katlanır
*goz terazi, el mizan
elle tartıp ağırlığı, gozle bakıp hacmi tahmin edebiliriz
*gozden ırak olan gonulden de ırak olur
ayrı duşenlerin arasındaki sevgi de zamanla azalır
*goze yasak olmaz
bir kimseye veya nesneye bakılmasını kimse onleyemez
*gozluye gizli yoktur
gormesini bilen kişiden hicbir şey gizlenemez
*gozu goz değil
iyi insan olmadığı bakışından belli oluyor
anede olan kuşun ayağı tuzaktan kurtulmaz
her zaman cıkar peşinde koşan kişi, tehlikelerden uzak kalamaz
*horoz olur, gozu coplukte kalır
yaşanılmış, alışılmış, erişilmiş bir durum veya makam yitirildikten sonra, goz o durum veya makamda kalır
*imam evinden aş, olu gozunden yaş cıkmaz
bir şey alınması imkanı olmayan yerden, bir şeyler vermesini beklemek boştur
*kaş ile goz gerisi soz
guzellik, her şeyden once kaş ve goz guzelliğidir, vucudun başka yerlerinin guzel olması onemli değildir
*kecinin uyuzu, ceşmenin gozunden su icer
değersiz kişiler kendilerini değerli ve en guzel şeye layık gorurler
*kel olur, sırma saclı olur, kor olur badem gozlu olur
bir kimse veya bir şey yok olduğunda değer kazanır
*kor olur badem gozlu olur, kel olur sırma saclı olur
bir kimse veya bir şey yok olduğunda değer kazanır
*korler memleketinde tek gozlu kraldır
hepsi bilgisiz olan bir cevrede azıcık bilgisi bulunan başa gecer
*korun istediği bir goz, Allah verdi iki goz
istenilen şey fazlasıyla elde edildi
*korun istediği bir goz, iki olursa ne soz
istenilen şey fazlasıyla elde edildi
*korun istediği iki goz, biri ela biri boz
istenilen şey fazlasıyla elde edildi
*korun yanına varırsan, sen de bir gozunu kapa
birtakım eksiklikleri bulunan bir kimsenin yanında ona eksikliğini sezdirip onu mutsuz edecek davranışlardan kacınılmalıdır
*kul kullanan, bir gozunu kor, bir kulağını sağır etmeli
işci calıştıran kimse, işin aksamaması icin işcinin yaptığı yanlışları her zaman gormemeli, soylediği uygunsuz sozleri işitmemelidir
*lodosun gozu yaşlı olur
lodos genellikle yağmur getirir
*oduncunun gozu omcada
herkes işine yarayan şeyi elde etmeye calışır
*oduncunun gozu omcada, dilencinin gozu comcede
herkes işine yarayan şeyi elde etmeye calışır
*sakınılan goze cop batar
uzerine cok duşulen şeyler genellikle kazaya veya zarara uğrar
*tan yeri ağarınca hırsızın gozu kararır
kirli işler yaparak cıkar sağlayan kişi, buna elverişli olan durum sona erince sersemleşir, hicbir iş yapamaz
*vardığın yer korse, sen de bir gozunu kapa
girdiğin cevrede rahat etmek istiyorsan sana ters gelse bile cevrene uyum sağlamasın
*ver yiyeyim, ort uyuyayım; gozle, canım cıkmasın
başkalarının sırtından gecinmeye alışmış kişi en hayati sorunlarının bile cozumunde kendisine hizmet edecek birini arar