Güneş çarpmasını ciddiye alın

Güneş çarpması, aşırı sıcak sonucu beden ısısını ayarlayan mekanizmanın bozulmasına yan büyüyen sıcak çarpması çare edilse bile öldürücü olabilir ya da daimi zararlar verebilir böylece de tedbir alınması büyük tartma taşır
Güneş çarpması kızgın güneş altında uzun zaman kalanlarda ve daha fazla çocuklarda görülen bir yaz hastalığıdır Şiddetli baş ağrısı, bulantı, kusma ve yüksek ateşle kendini gösterir Böyle bir durumda hastanın serin bir yere götürülmesi, vücudu sıkan giysilerin çıkarılması, başıma soğuk kompres ya da buz torbası konulması önerilir Ateş fazla yüksekse vücudun nemli bir çarşafla sarılması, hastanın havadar bir yerde tutulması ve serin bir cankurtaranla hastaneye taşınması gerekir Başa ve kasıklara uygulanan soğuk kompres de cisim sıcaklığını düşürür

Güneş çarpması, bunaltıcı hava sonucu gövde ısısını ayarlayan mekanizmanın bozulmasına yan önemli bir durumdur Tedavi edilse bile öldürücü olabilir veya daimi zararlar verebilir; böylece güneş çarpmasına karşı önlem alınması büyük ağırlık taşır Alet dairesi, çelik tezgahları gibi fazla sıcak yerlerde çalışanlarda da hiç güneş görmemelerine karşılık, ‘güneş çarpması ’ etkileri ortaya çıkabilir böylece doktorlar son yıllarda “güneş çarpması yerine genelde “sıcak çarpması terimini kullanmaktalar Bedende ortaya meydana çıkan şartların değişmesi aşırı ısıya karşısında bir tepkidir Ama doğruca güneş ışınlarına maruz kalmak o bölgenin o anki hava sıcaklığından da daha fazla ısınmasına niçin olacağından sıcak çarpması görülme riskini arttırır Özellikle başı doğrudan doğruya güneş ışınlarından gözetmek (şapka ) böylece büyük siklet taşır
NEDENLERİ
Bedenin, ısı yitirmeye yarayan iki mekanizması vardır Birincisi, damarların genişleyerek deriye daha fazla kan taşımasıdır, bu nedenle cilt yüzeyinden yitirilen ısı miktarı artar İkincisi de ter bezlerinin salgısıyla derinin soğutulmasıdır Ter bezleri deri yüzeyine tuzlu bir salgı (ter) gönderirler ve bu anında buharlaşarak derinin ısı yitirmesini sağlar Sıcak çarpmasında önemli olan, yalnızca termometrede okunan sıcaklık değildir Isının gövde üstündeki etkisini artıran değişik koşullar vardır Sözgelimi hava fazla nemliyse, ter zahmetsizce buharlaşamaz ve bu yüzden ısı kaybı zorlaşır Hava çok durgunsa, hava akımıyla vücut yüzeyinden ısı atılması zorlaşır

Terle birlikte tuz ve su yitirilmesi, “sıcak yorgunluğu denen duruma yol açabilir Bu da, kontrol altına alınmazsa, bedenin ısı ayarlayıcı mekanizmalarını iflasa değin götürür Lakin cisim zamanla sıcağa ahenk sağlayıp, tuzlu yitimini düşürür ve böylece sıcaklık değişikliklerinden daha az etkilenir Çocuklar ve ihtiyar insanlar, bedenlerindeki ısı düzenleyici mekanizmalar yetkisiz olduğundan, sıcaklık değişikliklerinden artı etkilenir Keza yaşlılar, genelde sıcakta gereğinden artı giyinirler Sıcağa alışık olmayanlar, kilolu kişiler, fazla alkol içenler ve ateşli hastalık geçirmekte olanlar için de sıcak çarpması tehlikesi daha yüksektir
Alkollü içecekleri içmeyiniz

ÇOCUKLAR İÇİN ÖNLEMLER:
Güneş ışınlarının en adaleli olduğu saatlerde, sabahtan 10:00 ile öğleden sonra 15:00 arasında çocuğunuzu direkt güneşte bırakmayın
Gölge kuralını öğretin Gölgeniz kendinizden ufaksa çocuğunuzu güneşe çıkarmayın
Şapka, uzun kollu tişört gibi koruyucu elbiseler giydirin
Bebek 6 aydan küçükse koruyucu krem sürmektense koruyucu elbise ve gölgelikli bebek arabası kullanın ve bebeği gölgede bırakın
Güneşten koruyucu kremler kullanın
Her iki ultraviyole dalgasına yani UVA ve UVB ’ye karşısında koruyucu ürünler kullanın Koruma faktörü asgari 15 olsun Güneşe çıkmadan yarım saat önce uygulayın Eğer suda artı kalıyorsa veya havluyla kurulanıyorsa her zaman sürün
UVA ve UVB ’ye aleyhinde yüzde 100 koruyuculuğu olan güneş gözlüğü taktırın Kenarları kapalı gözlükleri seçim edin
Güneş ışınlarının yansımalarına dikkat edin, beyaz kum ve su ışınları yansıtır, bu gibi alanlarda korunmayı artırın Dağlar da yüksekliği nedeniyle yüksek koruma gerektirir
Çocuğunuzun cildini arada tetkik ederek benlerinde büyüme olup olmadığına uyarı edin


BELİRTİLER
Sıcak çarpmasının üç başlıca belirtisi, fazla yüksek ateş (41º C ’tan fazla), terleyememe ve komaya dek dışarı giden asap sistemi bozukluklarıdır Ruhsal şart bozuklukları, uyumsuzluk ve baş ağrısı, sersemlik ve yürümede zorlukla birlikte görülebilecek ilk belirtilerdir İleri evrelerde bilinç yitimi de olabilir

İlerlemiş sıcak çarpması çok tehlikelidir, tedavi edilse bile hastaların yüzde 20 ’si ölür İyileşenlerin asap sistemlerinde daimi hasarlar oluşabilir; denge ve koordinasyonlarının normale dönmesi ise aylar alır Fakat birincil belirtide teşhis konur ve tedaviye bilinç yitiminden önce girişilirse, iyileşme şansı yüksektir

YAPILMASI GEREKENLER
Hasta gölge bir yere götürülmeli
Nasıl yapabiliyorsa, hasta çok süratli bir şekilde soğutulmalı
Ceset sıcaklığını takip edilmeli, sıcaklık 38 39º C ’ye düşünceye kadar soğutmaya devam edilmeli
Alkollü içecekler muhakkak verilmemeli
Bilinci ve davranışları normalse içecek bir şey verilmeli
Eğer bilinci yerinde değilse meşrubat bir şey verilmemeli, boğulmasına neden olabilirsiniz
Kusuyorsa tabi yüzükoyun yatırılmalı
Çok acele tıbbi takviye çağırılmalı

Belirtiler ortaya çıkar çıkmaz doktor çağrılmalı sırası gelmişken hastanın ateşi düşürülmeye çalışılmalı Alev 38º C ’a değin düşürülebilir lakin alt inerse hastanın dolaşım şokuna girebileceği unutulmamalı

Hastayı serinletmenin en iyi yolu soğuk su banyosudur Güneş çarpmasına karşısında en etkin yol güneşten ve sıcaktan korunmaktır Bu amaçla bedenin aşırı ısınmamasına, güneş aşağıda artı kalmamaya, sıcakta bol ve serin tutan giysiler giymeye, sıcak iklimde çalışırken artı su içip tuz almaya dikkatli olmak gerekir

Güneş çarpması genelde dikkatsiz davranma sonucu oluşur Özellikle yaz aylarında insanların bronzlaşma hevesleri ağır sonuçlara yol açabilir Kısa sürede yanık bir tene kavuşmak isteyen çoğu birey güneşe çıktıkları ilk gün çok uzun süre güneş altında kalır Ama bunun sıcak çarpmasının yanı sıra yanıklara da yol açması gibi önemli sonuçları bulunur En iyisi güneşe yavaşça alışmak ve bu konuda aşırıya kaçmamaktır

bu arada güneşe çıkarken güneş ışınlarının açısını da göz önüne elde etmek gerekir Güneşin en tehlikeli olduğu saatler öğle saatleridir Güneş çarpması ya da ciltte oluşan lekeler, alerjik reaksiyonlar ve yanıklar için uzman bir doktora görünmeyi, en önemlisi bütün bunların küçük tedbirlerle önlenebileceğini unutmayın! *