Güneş Kreminin Etkisini Gösteren Faktör Değeri SPF Nedir?

‘Güneş girmeyen konuta tabip girer.’ atasözüne husus olacak kadar kıymetli olan güneş ışınlarının saymakla bitmez yararları var. Lakin yararları olduğu kadar maruz bıraktığı ultraviyole ışınlarının da hayli ziyanı var. Ultraviyole ışınlarının olumsuz tesirlerinden korunmak için yaz aylarında sıkça kullandığımız güneş kremlerinin müdafaa gücünü söz eden ve SPF kısaltması ile anılan faktör bedeli son derece değerlidir.

Güneş kremlerinin faktör pahası genel olarak 15, 30, 50, 75 ve 100’dür. Pek çok kullanıcı en yüksek olandan alarak en yüksek müdafaayı sağladığını düşünür lakin SPF kıymetleri aslında bu kadar kesin çizgilerle ayrılmazlar. Temel olarak güneşte kalma müddetini belirten bu kıymetler, ne vakit ultraviyole ışınlarına maruz kaldığınıza nazaran farklı müdafaa tesirleri sunarlar. SPF nedir yakından bakalım ve faktörler pahaları ne manaya geliyor görelim.

Güneş muhafaza faktörü SPF nedir?

Sun Protection Factor, Türkçesi ile güneş müdafaa faktörü, kısaca SPF; kullandığınız güneş kreminin cildinizi ultraviyole ışınlarından hangi oranda koruduğunu gösteren bir kıymettir. SPF bedeli, kullanan kişinin güneş altında ziyan görmeden kalacağı süreyi belirler. Güneş müdafaa faktörünün tam tesirini hissedebilmek için tavsiye edilen ölçüde güneş kremi kullanmak gerekiyor.

‘30 SPF, 50 SPF, 100 SPF’ üzere tabirler ne demek?


Ülkemizde ve dünyada yaygın olarak kullanılan güneş kremi faktörleri 15 ve 30 SPF pahaya sahiptir. Zaten dermatologlar tarafından önerilen güneş kremi pahaları de bu haldedir. Lakin piyasada 50, 75 ve hatta 100 SPF pahasına sahip güneş kremleri görebilirsiniz. Pekala, tüm bu faktör kıymetleri ne manaya geliyor?

SPF bedeli aslında teknik olarak kolay bir çarpan sunuyor. Şayet güneş kremi sürmeden güneşe çıktığınız vakit cildiniz olağan kaideler altında 10 dakika içinde yanmaya ve ziyan görmeye başlıyorsa 15 SPF bedelinde bir güneş kremi sürdüğünüz vakit bu müddet 15 katına yani 150 dakikaya çıkıyor.

Gelin görün ki bu çarpanı tüm SPF bedellerinde direkt olarak uygulamak mümkün değil. Yani 100 SPF güneş kremi sürüp de bin dakika boyunca güneş altında keyif süremezsiniz. SPF bedellerinin müdafaa tesirlerini şöyle sıralamak mümkün;

• 15 SPF ultraviyole ışınlarını %93 oranında pürüzler.
• 30 SPF ultraviyole ışınlarını %97 oranında mahzurlar.
• 50 SPF ultraviyole ışınlarını %98 oranında mahzurlar.
• 100 SPF ultraviyole ışınlarını %99 oranında mahzurlar.

Yani genel kabulün bilakis aslında güneş muhafaza faktörü demek sadece müddetle alakalı bir durum demek değildir. Nerede, ne vakit ve ne kadar müddet boyunca güneş ışığına maruz kaldığınız SPF bedelinin muhafaza tesirini değiştirecektir. 100 SPF güneş kremi sürüp de keyfinize bakmayı düşünüyorsanız akşam oldukça canınız yanacak demektir.

Güneş kremi cildimizi nasıl koruyor?


Güneş ışığıyla birlikte gelen ultraviyole ışınları birinci olarak epidermis olarak isimlendirilen cildimizin en dış katmanını tesirler. Güneş altında kalma müddeti ve ışın yoğunluğu arttıkça bu tesir bir alt katman olan dermise kadar geçebilir. Bu ışınlar cilde hasar verir ve ileride cilt kanserine neden olacak problemler doğurabilir. Yani havalı bir bronzluk, aslında ziyan görmüş cildimizdir.

Güneş kremleri tavsiye edildiği ölçüde kullanıldığı vakit cildimizin üstünde bir katman oluşturarak ultraviyole ışınlarının verdiği ziyanı mahzurlar. Güneş gözlüğü üzere düşünebiliriz. Güneş gözlüğü taktığımız vakit görüşümüz kapanmıyor ya da ışık büsbütün kaybolmuyor lakin rahatsız ediciliği büyük oranda azalıyor. Güneş kreminin çalışma prensibi de tam olarak bu biçimdedir.

Tavsiye edildiği oranda kullanıldığı vakit güneş kreminin SPF pahası, sahip olduğu azamî muhafaza tesirini sunar. Ancak pek çok kişi, güneş kremi sürme olayını biraz hafife alıyor ve gerekli ölçünün dörtte birini ya da en fazla yarısını sürüyor. Bu durumda SPF kıymetinin muhafaza gücü olağandan çok daha düşük bir tesir sağlıyor.

Hangi SPF kıymetine sahip güneş kremini kullanmalıyız?


Dermatologlar tarafından önerilen güneş kremlerinin SPF kıymeti 15 ve 30’dur. %93 ve %97 oranında ultraviyole ışınlarını engelleyen bu SPF bedelleri pek çok durumda, pek çok kişi için kâfi muhafazayı sağlayacaktır. Ancak her insanın cildi birebir olmadığı üzere her coğrafyanın aldığı güneş ışığının yakıcı bedeli de tıpkı değildir. Ultraviyole ışınlarına maruz kaldığınız vakit dilimi de son derece kıymetlidir.

Sabah saatlerinde ve güneşin batmaya yaklaştığı saatlerde 1 saat güneş ışığına maruz kalmak ile öğle saatlerinde 15 dakika güneş ışığına maruz kalmak aynı derecede ziyanlı tesire sahiptir. İşte SPF kıymetlerinin anlamsızlaştığı nokta burası. Zira 15 kat daha uzun müddet güneş altında kalabileceğinizi söyleyen SPF bedelinin müdafaa gücü her saat için tıpkı değildir.

Benzer bir durum cilt tipleri ve bölge için de geçerli. Hepimiz Karadeniz güneşi ile Akdeniz güneşi ortasında yakıcı tesirin farkını biliyoruz. Birebir halde daha koyu cilt rengine sahip bireylerle daha açık cilt rengine sahip bireylerin de güneş altında kalınca verdikleri reaksiyonlar farklıdır. Pekala ne yapalım?

Öncelikle bir cilt hastalıkları uzmanına giderek cilt yapınızı öğrenin ve tavsiye alın. Hangi saatlerde güneş altında olacağınıza, hangi bölgede olduğunuza ve cilt renginize nazaran en uygun SPF pahasına sahip güneş kremini alın. Ülkemizde en beyaz ciltler bile 30 faktör güneş kremi ile korunabiliyor. Lakin bir uzmandan tavsiye almanız her vakit en doğrusu olacaktır.

SPF müdafaa tesirini değiştiren faktörler:

• Güneş ışığına maruz kalınan saatler.
• Güneş ışığına maruz kalınan bölge.
• Güneş kremi süren kişinin cilt rengi ve cilt yapısı.
• Sürülen güneş kreminin ölçüsü.
• Güneş kremini tekrar sürme sıklığı.
• Güneş kremi sürdükten sonra yapılacak aktiviteler.

Güneş ışığına maruz kalınan saatlerin, bölgenin ve cilt tipinin ehemmiyetinden bahsettik. Başka kıymetli bir mevzu ise güneş kremini tekrar sürme sıklığı ve güneş kremi sürdükten sonra yapılacaklardır. Yoğun güneş altında olan ve hassas cilde sahip olan şahıslar muhakkak aralıklarla, gerçek ölçüde tekrar ve tekrar güneş kremi sürerek SPF kıymetinin muhafaza tesirini azamiye çıkarabilirler.

Güneş kremi sürdükten sonra ne yaptığınız da son derece değerli. Güneş kremini sürdüm atladım suya diyorsanız geçmiş olsun, o krem aktı gitti. Güneş kremini sürdüm koştum diyorsanız terleme ve sürtünme üzere nedenlerden ötürü krem tekrar gitti. Güneş kremini sürdükten sonra ya sakince oturacaksınız ya da sık sık tekrar sürerek müdafaa tesirini yenileyeceksiniz. Yoksa yandı güzelim cit.

Güneş ışığının ziyanları tesirlerinden korunmamızı sağlayan güneş kreminin müdafaa gücünü gösteren faktör pahası SPF nedir sorusunu yanıtladık ve faktör pahaları ile güneş kremi kullanımı hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. Her cilt tipi kendine özel olduğu için rastgele bir sorun yaşadığınız vakit kesinlikle bir uzmana danışmalısınız.