Haci Bektaşi Veli Felsefesi

Hacı Bektaşi Veli Felsefesi,
Hacı Bektaşi Veli Felsefi Görüşleri,
Hacı Bektaşi Veli Felsefe

Haci Bektaşi Veli Felsefesi

Hacı Bektaşı Veli (1209 – 1271)

Felsefesi; eşitlik, Allah sevgisi, insan sevgisi haz, paylaşım, toplumsal barış, dürüstlük ilkeleri üzerine kurulmuştur Hacı Bektaşı Veli; ilmi, bilimi, doğruyu, dürüstlüğü, insanlığı, insanın insan olmasının erdemini, hoşgörüyü, kardeşliği, birliği, beraberliği, dostluğu, irfanı erkânı ve edebi bıkıp usanmadan anlatmıştır “Makâlât adlı eserinde değişik dini ve tasavvufi meseleler çok açık bir şekilde ele alınmıştır Makalât, dört kapıkırk makam tertibi üzere kaleme alınmıştır Dört kapı (şeriattarikatmarifethakikat) kırk makam anlayışı Türk mutasavvıflarının kabul ve takip ettikleri bir anlayışıdır Türkistan'da Ahmed Yesevi ile başlayan tasavvuf hareketi, Anadolu'da Hacı Bektaşı Veli, Mevlana ve Yunus Emre ile yaşam bulmuştur “Yunus ’un Yunus olmasında kayda değer katkısı olan Hacı Bektaşı Veli ’dir denir Devrin ilerisinde olan bu üç ad Anadolu hoşgörüsünün temellerini atmıştır


“Hacı Bektaşı Veli'nin derslerini ve sohbetlerini takip ederek onun tarikatına bağlananlara, tasavvuftaki usule uyularak Bektaşidenilmiştir Bektaşilik de Hacı Bektaşı Veli'nin adına belirlenmiş olan bir alevi sufi tarikatıdır Bektaşi anlayışı, Anadolu ’nun yanı sıra Balkanlar, Arnavutluk, Yunanistan, Bulgaristan, Bosna, Kosova, Makedonya, Gül Baba türbesinin bulunduğu Macaristan'ın Budapeşte şehrinden Azerbaycan'a kadar birçok yerde kabul görmüş ve benimsenmiştir Bektaşilik insancıl esaslı bir öğretidir Öğretinin odağında insanvardır Amacı, İnsanı Kamil olarak tanımlanan, olgun, yetkin insana ulaşmaktır Bu ise bir eğitim sürecini gerekli kılar Eline, beline, diline hâkim olsözü sistemin özüdür Serbest ve düşünen beyinler isterler Bağnazlıktan uzakta, yaralayıcı olmadan hicvedebilen, Tanrı'ya sevgiyle yaklaşan bir anlayışı benimseyen felsefeleri mevcuttur Bu felsefenin ürünü olan kadınlı erkekli işbirliği önemlidir


Hacı Bektaşı Veli İslam inancı ve Türk kültürünü birleştirmiştir Hoşgörüye dayalı ilmi ve düşünceleri ile kısa zamanda geniş ırk kitlelerine ulaşmayı başarmıştır İslamı kolay ve evrensel bir ayla getirmede katkısı vardır O, kolaylaştırmıştır, zorlaştırmamıştır Sistemi insan sevgisine dayanır Onun inancına göre insanları aydınlığa götürecek ve onları kurtaracak olan sevgi “ilahi aşktır Tasavvuf Tanrının sırrına ermeyi, onun varlığına ulaşmayı amaçlar “Bektaşi felsefesi tasavvufa dayanmakla birlikte daha fazla dünyevi düşünceyi önde tutar Âşık her şeyde Tanrının güzelliğini görür İnsan da onun bir parçasıdır, Tanrı ’dan bir ışık taşır Tanrı insanı yaratırken kendi ışığını ve güzelliğini ona vermiştir


Bektaşi felsefesi tasavvufun yanında tenasüh ’e de (ruhların gövde, beden ve hayvan arasında dolaşımı) yer verir “Bu yola bağlananlar ölmezler ancak görünüm değiştirirler “Bektaşilere kadar ruh özüne gitmeye çabalar Cisim bir kafes, ruh bu kafes içinde bir kuş gibidir denmiştir “Ölüm, Bektaşi için ayrılık değil, sevgiliye kavuşturan ışıklı bir yol ve yeni bir evrene doğuş olarak kabul edilir Vefat ruhun kılıf değiştirmesidir İstekleri öldürmeyi yok onları denetim altına almayı öğütler Yazgıya boyun eğip evrenin sürekli değişimi karşısında durgun ve eylemsiz kalmayı yeğlemez Bektaşilik ve Mevleviliğin en esas özelliği sürekli başkalaşım ve gelişimdir Bektaşiliğe kadar insan Tanrının en büyük yapıtı ve ondan bir parçadır İnsan Tanrının güzelliğini yansıtan bir aynadır Bu felsefeye göre arayan aradığını yeniden kendi gönlünde bulacaktır


Haci Bektaşi Veli Güzel sözleri

Ölür ise cilt ölür, canlar ölesi değil

Kadınlarınızı okutun

Gözü ileride, gönlü geride olan kimse, yola gidemez

“İncinsen de incitme

“Zihin karanlığına ışık tutanlara ne mutlu
“Marifet ehlinin ilk makamı edeptir

“Her ne ararsan kendinde ara

Benim üç iyi dostum vardır Ben bu dünyadan göçünce: Biri evde kalır, biri yolda kalır, biri benimle gelir Evde kalan; malımdır Yolda kalan; hısımlarımdır (tanıdıklarım, ailem)

Benimle gelen; iyiliğimdirHacı Bektaşı Veli

Alıntı *