Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Hamilelik devri fizikî ve ruhsal pek çok değişikliği beraberinde getiren çok özel bir periyottur. Anne adaylarını içlerinde yeni bir canlının büyümesi her ne kadar çok heyecanlandırsa da kimi telaşları de beraberinde getiriyor: Hamilelik sürecimde neler tüketmeliyim, neler tüketmemeliyim gibi…
Anne karnındaki bebekler için tek besin kaynağı anneleridir. Gebe olan annelerin tükettiklerinin niteliği ve niceliği hem annenin hem de bebeğin sıhhatini etkilemektedir. Bu nedenle hamilelik periyodunda beslenmeye ekstra ihtimam gösterilmelidir. Hamilelikte kâfi kalsiyum almak için süt, yoğurt, peynir; demir ve proteini karşılamak için et kümesi, kurubaklagiller; gerekli güç ve B kümesi vitaminleri için tam tahıl eserlerini; gerekli vitamin ve mineraller için bol bol renkli zerzevat ve meyve tüketiminin gerektiğini biliyor yahut sık sık duyuyoruz. Fakat hamilelik devrinde tüketilmesi gereken yiyecekler kadar değerli olan bir öbür husus da aslında hamilelik devrinde tüketilmemesi gereken besinlerdir. Kimi besin ve hususların hamilelik periyodundaki tüketimi anne ve bebek sıhhati açısından risk oluşturmaktadır.
Hamilelikte uzak durulması gerekenlerin başında mutlaka alkol gelmektedir. Hamilelik ile birlikte alkol tüketimi büsbütün bırakılmalıdır. Alkol düşük ve meyyit doğumlara neden olur. Ayrıyeten bu periyotta sigaradan da uzak durmak gerekiyor.
Hamilelik periyodunda çok alınan kafein bebeğe ziyan verebilmektedir. Bu nedenle kafein içeren çay ve kahve tüketimi muhakkak sonlandırılmalıdır. Ayrıyeten çikolata, kakao, kola üzere eserler de kafein içermektedir.
Hamilelik periyodunda çay ve kahveyi sınırlayan anneler bitki çaylarına yönelmektedir. Fakat bilhassa hamilelik devrinde bitki çaylarına dikkat etmek gerekiyor. Örneğin adaçayı, sinameki, fesleğen, ahududu, keten tohumu üzere çaylar düşük, erken doğum, hamilede kanama ve rahim kasılmasının artması üzere sonuçlara sebep olabilir. Ihlamur, papatya, rezene, nane, kuşburnu hamilelik devrinde içilebilir. Lakin bunları da günde 2 fincan ile sınırlamak ve demledikten sonra bekletmeden içmek uygun olacaktır. Hamilelik mühleti boyunca hekimden onay almadan rastgele bir bitki çayı tüketilmemesinde yarar vardır.
Pastörize edilmemiş süt ve bunlarla yapılan besinlerden listeria bakterisi bulaşıp enfeksiyon oluşturabilir ve bu enfeksiyon da gebelikte düşük, yeni doğan enfeksiyonu, erken doğum ve bebeğin anne karnında ölme riskini arttırır. Pastörizasyon süreci bu bakteriyi yok eder. Bu nedenle pastörize süt tercih edilmelidir. Çiğ sütten üretilen peynir, yoğurt üzere besinler da tüketilmemelidir.
Listeria riski çiğ yahut uygun pişmemiş et/tavuk/balık eserlerinde de vardır. Çiğ et eserlerinde yeniden gebelikte bebeğin hayatını tehlikeye sokan ve doğum anomalilerine neden olabilen toksoplazma enfeksiyonu riski de vardır. Bu süreçte et eserlerini içinde pembelik kalmayacak formda düzgünce pişirerek tüketmek gerekmektedir.
Çiğ yumurtada salmonella riski bulunmaktadır. Bu bulaş riskine karşı yumurta yeterlice pişirilerek tüketilmelidir. Ayrıyeten çiğ yumurta kullanılarak yapılan mayonez, tatlı da tüketilmemelidir.
Yıkanmamış meyve ve sebzelerde de bulaş riski vardır. Meyve ve sebzeler kesinlikle uygunca yıkandıktan sonra yenilmelidir.
Ağır metal içeren deniz eserleri bebeğin hudut sistemine ziyan verir. Yüksek ölçüde ağır metal içeren uskumru, kılıç balığı, köpek balığı ve kiremit balığı hamilelikte tercih edilmemelidir. Düzgün bir omega 3 ve protein kaynağı olmasına karşın balığı gebelik sürecinde haftada 2 ile sınırlamak uygun olacaktır.
Ciğer yüksek ölçüde A vitamini içeren bir besindir.A vitaminin fazlasının toksik tesiri vardır, zehirlenmelere ve doğum anomalilerine sebep olabilir. Hamilelikte bazen aşikâr ölçülerde, yeterli bir demir de kaynağı olan ciğer yeterlice pişirilmiş olarak tüketilebilir lakin A vitamininin bu toksik tesir riskinden ötürü sonlandırılmalıdır.
Üretimde süreç görme oranı arttıkça mikrop bulaşma oranı artar. Sucuk, salam, sosis vb. süreç görmüş et eserleri hamilelikte tercih edilmemelidir. Ayrıyeten bu eserler yüksek sodyum içeriklerinden ötürü hamilelikte ödeme yol açar.
İçerisinde katkı unsuru bulunan, yüksek oranda şeker, yağ içeren asitli içecekler, kutu meyve suları, uzun ömürlü konserve, abur cubur üzere her türlü hazır besinden hamilelik sürecinde uzak durmakta yarar vardır. Ayrıyeten bol şeker, kolay karbonhidrat içeren eserler pasta, kek, börek, şerbetli tatlı, kızartma vb. eserler yüksek kalori içermesine karşın anneye de bebeğe de yarar sağlamamaktadır. Fakat bu bol kaloriyle gelen kilo her ikisinin de sıhhatini tehlikeye atmaktadır.
Turşu, birtakım peynir ve zeytinler, cipsler, kimi sos ve hazır besinler yüksek oradan tuz içerdiklerinden ödeme neden olur. Hamilelik sürecinde az tuzlu turşu, peynir, zeytin tercih edilmelidir.
Hamilelikte tüketilmemesi gereken yiyecekleri ana başlıklar halinde bu formda sonlandırabiliriz. Genel olarak bahsettim lakin danışanlarımdan ve aldığım sorularda sık sık duyduğum birtakım besinler de var: Hamilikte ……. tüketebilir miyim diye… Hazır bu mevzuyu ele almışken o besinlere de açıklık getirmek istiyorum. Bana soranlar dışında da merak eden anne adayları vardır tahminen. Onların da başındaki soru işaretleri gitmiş olur böylece.
? Hamilelikte “ayva, avokado, bal, polen, balık, acı yemekler, armut, badem, çekirdek, kabak çekirdeği, ceviz, cips, çikolata, ciğer, çilek, çağla, domates, dondurma, elma, ekmek, greyfurt, hurma, havuç, şeftali, hamburger, incir, jelibon, kestane, limon, leblebi, lokum, mantar, midye, muz, mandalina, maydanoz, nar, peynir, tahin, patates, sucuk, salam, sarımsak, kuru üzüm, turşu ” yenir mi?
Hamilelikte ayva, armut, çilek, çağla, domates, elma, greyfurt, havuç, mantar, şeftali, muz, limon, mandalina düzgünce yıkandıktan sonra yenilebilir. Vitamin, mineral içerikleri ve bol posalı yapısıyla hamilelikte de sık karşılaşılan bir sorun olan kabızlığa âlâ gelmesi nedeniyle günde 5-7 porsiyon zerzevat ve meyve tüketimini öneriyoruz.
Hamilelikte nar tüketiminin düşüğe ve bebekte lekeye neden olacağı tarafında bir inanış vardır. Fakat bu mevzuda bilimsel bir data yoktur. Tersine nar gebeler için önerilebilecek sağlıklı bir besindir. Sağlıklı olan her besin için önerdiğimiz çoka kaçmama durumu nar için de geçerlidir.
Badem, çekirdek, kabak çekirdeği, ceviz üzere yağlı tohumlar çiğ olarak hamilelikte tüketebilir. Hatta içerdikleri E vitamini, demir, kalsiyum ve sağlıklı yağlar nedeniyle tüketilmelidir. Yalnızca yüksek kalori içerdiklerinden ötürü porsiyon denetimi değerlidir. Hurma ve kuru üzüm de demir içeriği nedeniyle gebelerin tüketebileceği besinlerdir. Ayrıyeten yüksek şeker içeriğiyle tatlı muhtaçlığını bastırır. Fakat tekrar bu sebeple kesinlikle porsiyon denetimi sağlanmalıdır.
Hamilelikte bazen belirli ölçülerde ciğer yeterlice pişirilmiş olarak tüketilebilir lakin ciğerin içerisinde bol ölçüde bulunan A vitamininin çok alımı toksik tesire neden olmasından ötürü sonlandırılmalıdır. Yüksek ölçüde ağır metal içeren uskumru, kılıç balığı, köpek balığı ve kiremit balığı hamilelikte tercih edilmemelidir. Ağır metal içermeyen balıklar tercih edilebilir. Hamilelik sürecinde balığı haftada 2 ile sınırlamak uygun olacaktır.
Avokado, içerisinde bulunan çözünür ve çözünmez lifler sayesinde sindirim sistemi sıhhatini geliştirir. Hamilelikte görülen bulantı, kabızlık, mide yanması üzere sorunlarda yardımcı olabilir. Hamilelikte avokado tüketilebilir. Hamilelikte artan kalsiyum muhtaçlığını da karşılamak için peynir tüketimi kıymetlidir. Lakin çiğ sütten üretilen peynirde listeria riski bulunduğundan tüketilmemelidir. Peyniri az tuzlu tercih etmek gerekir.
Sarımsak, içerisinde bulunan alisin isimli bileşik sayesinde doğal bir antibiyotik ve antioksidandır. Ayrıyeten prebiyotik besin olan sarımsak bağırsak sıhhatini güçlendirir. Hamilelikte her gün 1 diş sarımsak tüketilebilir. Turşu, probiyotik ve yüksek lif içeriğiyle bağırsak sıhhati için yararlıdır. Lakin turşular tıpkı vakitte yüksek oranda tuz da içermektedir. Hamilelikte sık karşılaşılan bir sorun olan ödeme sebebiyet vermemek için tüketim ölçüsüne ve sıklığına dikkat etmek ve az tuzlu tercih etmek gerekir.
Sucuk, salam, sosis vb. süreç görmüş et eserleri hamilelikte tercih edilmemelidir. Üretimde süreç görme oranı arttıkça mikrop bulaşma oranı artar. Ayrıyeten bu eserler yüksek sodyum içeriklerinden ötürü hamilelikte ödeme yol açar. Hamilelikte acı yemekler esasen sık karşılaşılan bir sorun olan mide yanmasına sebebiyet verebilir. Çikolata da tıpkı biçimde reflü şikâyetlerini arttırabilir. Ayrıyeten jelibon, lokum, cips üzere içerisinde katkı unsuru bulunan, yüksek oranda şeker, yağ içeren besinlerden hamilelik sürecinde mümkün olduğunca uzak durmak gerekir. Hamburger de ekmeği ve soslarıyla fazla ölçüde kolay karbonhidrat, yağ ve tuz içermektedir. Bu nedenle tercih edilmemesi yerinde olacaktır. Hamburgeri dışarıda tüketmeyip meskende besleyici formda hazırlayıp tüketebilirsiniz. Canınız çikolata istediğinde az ölçülerde bitter çikolata tercih edebilirsiniz. Bilhassa yaz aylarında dondurma tercih edilebilecek en suçsuz tatlılardan olabilir. Hamilelik sürecinde de güvendiğiniz yerlerde hazırlanmış 1-2 top dondurmayı haftada 1-2 gün tüketebilirsiniz.
Artan güç ve B kümesi vitaminleri için tam tahıl eserlerinden hazırlanmış ekmekler tercih edilmelidir. Beyaz ekmeği kolay karbonhidrat olmasından ve besleyicilik kıymetinin daha az olmasından ötürü tercih edilmemesini istiyoruz.
Leblebi hamilelik bulantılarına da uygun gelebilecek bir besindir, hamilelikte tüketilebilir. Kestane ve patates de hamilelikte tüketilebilir. Karbonhidrat içeriklerinin yüksek olması nedeniyle porsiyon denetimi sağlanmalıdır.
Tahin yararlı vitamin ve mineralleri içermesi açısından değerli bir besindir. Hamilelik devrinde de rahatlıkla tüketilebilir. 1 yemek kaşığı tahin yaklaşık 90 kalori içermektedir. Bu nedenle denetimli tüketilmelidir.
Bal bebekler için inançlı olmadığından anne adayları hamilelikte bal tüketimi konusunda endişelenmektedir. Saf ve pastörize edilmiş balın hamilelikte kullanımı inançlıdır. Emniyetli markalar tercih edilmelidir. Ayrıyeten alerji kuşkunuz varsa tüketmeden evvel hekiminize danışın. 1 yemek kaşığı bal ortalama 60-65 kalori içermektedir ve porsiyon denetimi dâhilinde tüketilmelidir.
Maydanoz olağanda çok sağlıklı bir besin olmasına karşın hamilelikte kullanımı sakıncalı olabilmektedir. Fazla ölçüde tüketilen maydanoz düşüğe neden olabilir. Hamilelikte maydanoz suyu ise tüketilmemelidir. Maydanoz tüketmeden evvel kesinlikle hekiminize danışın.
Hamilelikte tüketimi en çok merak edilenlerden de biri de polen. Polenin hamilelikte tüketimi inançlı değildir. Hamilelikte midyenin de tüketimi inançlı değildir. Midye ağır metaller içerdiği için ve Hepatit A riski nedeniyle tüketilmemelidir.
