Nefes darlığı, yorgunluk, halsizlik, öksürük ve balgamla kendini gösteren, 40 yaşın üzerinde her beş bireyden birinde görülmesine rağmen 10 hastadan birine hakikat teşhis konabilen Kronik Obsrüktif Akciğer Hastalığı'nın (KOAH), toplum sıhhati için giderek daha da büyük bir sorun haline gelmeye başladı.
KOAH'ın, en kolay formuyla teneffüsle akciğerlere alınan havanın basitçe dışarı verilememesi olarak tanımlanmaktadır. Akciğerlerde mikroplardan kaynaklı olmayan iltihaplanmaya bağlı oluşan ilerleyici bir hastalık olan KOAH'ın en yaygın nedeninin sigara dumanı olduğu bilinmektedir.
Nefes darlığı, öksürük ve balgama dikkat
Toplumun KOAH konusunda kâfi bilgiye sahip olmamasının erken teşhis ve faal tedaviyi güçleştirmektedir. KOAH'ta en sık görülen yakınmalar nefes darlığı, öksürük ve balgam çıkarmadır. Nefes darlığı nedeniyle fizik aktivitede azalma ortaya çıkar. Hareket halinde iken nefes darlığı çeken kişi, yol yürümek istemez, günlük işlerini azaltır, markete gitmeye çekinir ve vakitle konuttan çıkmamayı tercih eder hale gelir. Bu halde giderek artan fizikî aktivite azalması, hastanın ömür kalitesini bozarak hastalığın ilerlemesine neden olur, sakatlık ve mevte yol açar. Nefes darlığının yanı sıra göğüste sıkışma, yorgunluk, halsizlik, depresyon, ağız, göz ve tırnak etrafında cildin mavimsi bir renk alması, ayaklarda ve bacaklarda şişme de belirtiler ortasında yer alıyor.
İdman, tedavinin değerli bir modülü
KOAH hastalığına bağlı sakatlık ve mevt oranlarının azaltılması erken teşhis ile mümkündür. Bu nedenle, 40 yaşın üstünde, sigara içmiş olan, içmeye devam eden ya da meslek gereği tozlu ortamlarda bulunan bireylerde kronik öksürük, balgam ve nefes darlığı yakınmalarından en az birinin bulunması durumunda çabucak bir göğüs hastalıkları uzmanına başvurması gerekir. Tertipli sıhhat denetimi de kıymetlidir. Ayrıyeten teşhis için şikayetlerin yanı sıra akciğer röntgeni kan sayımı, biyokimya, arteryal kan gazı tayini, teneffüs testi ve tomografi üzere sistemlerden yararlanılmaktadır.
İlerleyici özellik taşımasına rağmen KOAH'ın önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır ve yapılması gereken birinci iş sigarayı bırakmaktır. Ayrıyeten ziyanlı toz ve dumandan uzak durulması, grip ve zatürre aşılarının yapılması ile nefes yoluyla alınan ilaç tedavisinin yanı sıra fizikî aktiviteler de tedavide epeyce değerlidir. Haftada 4-5 kere orta yoğunlukta fizikî aktivite kafidir. Herkesin yapabileceği bir aktivite olan yürüyüş, gereken tüm faydaları sağlayabilmektedir.