Her beş kadından biri okuma-yazma bilmiyor

Her beş kadından biri okumayazma bilmiyor UNFPA Gelecek 25 yılda nüfus yüzde 50 daha artacak; hamilelik ve doğumla ilgili nedenlerden dolayı her sene 600 bin kadın hayatını kaybedecekdiyor Dünya Nüfus Günü'nün bu yılki teması kadına yönelik bu etkileşimden nedeniyle Denklik Güçlendirirsloganlı Birleşik Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) Savunuculuk Daha Alçak Program Koordinatörü Meltem Ağduk Kadının toplumdaki yerinin güçlenmesi ve cinsiyet eşitliğinin reel anlamda sağlanması kalkınmayı sağlamanın koşullarından biridedi Türkiye'de her beş kadından birinin okumayazma bilmediğini gösteren Ağduk, önümüzdeki sene beş ilde lokal yönetimlerle koordineli olarak bir proje başlatacaklarını söyledi Aile planlaması, cinsel sağlık durumu ve üreme sağlığı programları geliştirilmesine katkıda bulunmak, hızlı nüfus artışı ile bağlantılı sorunlara uyarı çekmek, talepte bulunan gelişmekte olan ülkelere nüfus sorunlarını çözmede yardım etmek, UNFPA'nın hedefleri arasında Bu hedefleri yerine getirmek için, her yıl 11 Temmuz, Dünya Nüfus Günü olarak kutlanıyor Nüfus ve yeniden yapılanma Dünya Nüfus Günü'yle ilgili çalışmaların 1987 yılından bu yanlamasına sürdüğünü belirten Ağduk, nüfus artışından kaynaklanan sorunlar sebebiyle bir takım hedefler saptandığını açıkladı İki esas çıkış noktamız vardı 1994 Kahire de toplanan 179 devlet yöneticisinin üstünde durduğu 'nüfus sorunu' ve 2000 yılında New York'ta yapılan ve bu defa 187 devlet temsilcisinin katıldığı 'Bin Yıl Kalkınma Hedefleri' toplantısında alınan kararlar Bu iki toplantının değerlendirilmesinden meydana çıkan sekiz hedef vardı ve bunlardan dördü kadını ilgilendiriyordu 1994 yılında Kahire'de düzenlenen, Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansı 'nda (ICPD) ulaşılan ortak karar, nüfus konularındaki mevcut anlayışta temel bir değişikliğe yol açtı Bu yeni perspektif çerçevesinde UNFPA, nüfus, ekonomik büyüme, yoksulluğun değil edilmesi, eğitim, ekonomik statü ve kadınların güçlenmesi konularıyla sürdürülebilir kalkınması ve gelişmesi arasındaki ilişkilerin sağlam biçimde kurulmasını sağlamayı amaçlar UNFPA Türkiye Temsilciliği de bu çerçevede Dünya Nüfus Gününde bir dizi etkinlik düzenleme kararı alır Cinsiyet ayrımcılığının önlenmesi namına seçilen Eşitlik Güçlendirirteması da bu paralelde seçilir Meltem Ağduk, seçilen esas temayla ilgili çalışmanın tek bir günle sınırlandırılmadığını söyledi: Bütün yıla yayılacak etkinliklerle kadına ve çocuğa karşın çalışmalarımız sürecek Dünya nüfusunun son 50 yılda ikiye katlandığından yola çıkılarak kurulan BM Nüfus Fonu'nun (UNFPA) öngörüsü, gelecek 25 yılda nüfusun yüzde 50 daha artacağı; hamilelik ve doğumla ilgili nedenlerden nedeniyle her sene 600 bin kadının hayatını kaybettiği yolunda Dünya Nüfus Gününedeniyle Ağduk, bianet 'e UNFPA'nın kadınlarla ilgili hedeflerini şöyle açıkladı ve sorularımızı yanıtladı: Herkesin eğitim alması ve kız ve erkek çocukların eksiksiz eğitimi, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve kadının güçlendirilmesinin teşvik edilmesi, anne sağlığının iyileştirilmesi, kadına karşın cinsiyet temelli olarak kuvvet bunlardan dördü Aşırı yoksulluk ve açlığın kaldırılması da dolaylı olarak kadını ilgilendirmektedir Dünyada yoksulluktan en fazla kadınların etkilendiği bir reel HIVAIDS bulaşmasını engellemek de, bundan böyle bayan merkezli bir sorundur HIVAIDS'in yayılması neden kadını ilgilendiriyor? AIDS ne yazık oysa, artık bir kadın hastalığı Dahası AIDS'e yakalananların yarısından fazlası 30 yaş altı, genç kadınlardır Bayan ve çocuklar bu hastalıktan maksimum hasar görebilen kesimdir Ama kadının tedavisi, hastalığın bulaşmasının önüne geçebilir BM Nüfus Fonu'nun sapmamasına kadar doğumda karşılaşılan riskler, gelişmekte olan ülkelerde çok fazla Gelişmiş ülkelere oranla, gelişmekte olan ülkelerde 50 ila 100 kat daha fazla olduğu da kayıtlardan çıkan bir sonuç Yeniden BM Nüfus Fonu'nun üzerinde durduğu bir gerçek de, AIDS virüsünün bulaşma hızı 1996 yılında dakikada 6 kişiye AIDS virüsü bulaştığı saptandı id Bu sene niçin Eşitlik Güçlendirirteması seçildi? Toplumların kalkınmasında toplumda kadının yerinin güçlendirilmesinin ne değin kayda değer olduğu besbelli Kadınlara vereceğimiz tartma ve sağlayacağımız denklik toplumdaki tüm bireylerin yararına bu nedenle 'Denklik Güçlendirir' sloganıyla yola çıkıyoruz Faaliyetler yalnızca Türkiye de mi laf konusu? Kadınlara uygulanan ayrımcılık bir tek Türkiye'de yok 21 yüzyılda tüm dünyada söz konusu böylece bu sloganla yola çıkıyoruz Türkiye'ye baktığımızda kadına yönelik şiddetin üst boyutlarda olduğunu görüyoruz Türkiye'de her üç kadından birinin şiddete uğradığı görülüyor Namus namına cinayetlerin sürdüğünü görüyoruz 10 sene önce de iffet adına işlenen cinayetler vardı fakat bugün bundan böyle göz önünde Hedeflerden biri olarak düşük okuryazarlık oranını yükseltmeyi gösterdiniz? Türkiye'de yüzde 20 oranında okumazyazmaz bayan var Kadınları ve erkekleri eşit düzeye getirdiğimizde toplum eşdeğer yararlanacak bundan Türkiye'deki diğer BM örgütleriyle müşterek bir program başlatmayı düşünüyoruz Henüz yazılma aşamasında Önümüzdeki iki yıl boyunca beş ilde gereksinim sahibi kadınlar belirlenecek O beş ilde ihtiyaçları belirlenecek kadınlara yardımda bulunacağız İllerdeki yerel yönetimlerle koordineli olarak çalışacağız Bildiğiniz gibi BM, bütün dünyada, çalışmalarını, devletle birlikte yürütür Bu programda da yerel yönetimlerle koordineli çalışılacak Projenin yürütüleceği iller muhakkak mi? Hayır, belli yok Emin bir bölgeye odaklanmayacağız Pilot iller seçeceğiz ve programı ona kadar uygulayacağız İki sene sonra, gerekli kaynak bulunursa program genişletilecek Geçen sene namus ve töreydi konumuz O programınızın sonuçları emin oldu mu? İstanbul ayağını açıklamıştık Şanlıurfa ve Batman'ın sonuçları da Ekim ayında açıklanacak Kadına Karşısında Şiddete Son kampanyamız da sürüyor Namus ve töreyle ilgili bir takım tespitlerde buluyorsunuz? Evet, ama o alıştırma daha çok son beş yılın üç gazetesinde yapılan taramalarla ortaya meydana çıkan bir sonuç oldu Neler çıktı o çalışmalarınızdan? Son beş yılda, tarama yaptığımız üç gazeteye yansıyan 59 cinayet kaydedilmiş Bu cinayetlerin 10'u İstanbul'da, 9'u Şanlıurfa'da, 5'i Diyarbakır'da, 4'ü Gaziantep'te işlendi Adana, Mersin ve Antalya'da 3'er, Batman, Kahramanmaraş, Kocaeli ve İzmir'de 2'şer, Okumuş, Muğla, Denizli, Çorum, Samsun, Sivas, Erzurum, Mardin ve Van'da 1'er töre cinayeti işlendiğini saptama ettik Lakin bu cinayetlerin Türkiye sınırının dışına da taştığı bir hakiki