Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Zaman Zaman haberlere de konu olan, bir yerden sonradan artık komşularına hastalık verdiği için belediyelerce müdahale edilen çöp konut vakalarını duymuşsunuzdur Bu millet çöplerini atmaya bu dek mı üşenmişler; bir insan böyle bir evde nasıl ve niye oturur, diye düşünenleriniz olduysa, sorularınızın cevabı İstifleme Bozukluğu (Hoarding Disorder)
İstifleme bozukluğu, sahip olduğu eşyaları ihtiyacı olsun olmasın katiyen atmayıp veya atamayıp biriktiren, istifleyen şahısların sahip olduğu hastalığın adı sonradan bir işime yarayabilir ya da anısı var düşüncesi ile bir takım şeyleri atamıyorsanız anında endişelenmeyin, çünkü burada bahsedilen, kompülsif istifleme diye de adlandırılan patolojik seviyeye ulaşmış abartılı bir biriktirme hali Kimse kendi kendine tanı koymadan, Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından hazırlanan ve gerektiğinde güncellenen mental rahatsızlıkların ve bunların teşhis ölçütlerinin bulunduğu psikologların ve psikiyatristlerin kitapçık DSM5 ’in (The Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) İstifçilik teşhis kriterlerinden bazılarına bakalım
AKişisel eşyaların, amaçsız ya da sınırlı bir değere sahip olsalar bile, onları yetişmek için yoğun bir itki ve onları bırakmakla ilgili bezginlik veveya aykırılık nedeniyle bırakmada kesintisiz güçlük
B Belirtiler fazla sayıda nesnenin toplanmasına ve sonuçta ev, meslek yeri veya öteki bireysel alanların (örn, büro, vasıta,bahçe) dolmasına ve tıkanmasına yol açarak alanların bayağı kullanımına engel olur Eğer tüm hayat alanları dolmamışsa bu koşul oysa bu alanların nesnelerden temizlenmesi diğerlerinin (örn, aile üyeleri, otoriteler)çabası sonucu muhtemel olmuştur
CBelirtiler bariz klinik sıkıntıya ya da sosyal, mesleki ya da öteki kayda değer işlevsellik alanlarında yetersizliğe niçin olur (kişinin kendisi ya da diğerleri için tehlikesiz bir çevrenin sürdürülmesi gibi)
Bu maddelerden de anlayacağımız üzere, ciddi bir psikolojik rahatsızlık olan kompülsif istifleme bununla beraber önemli bir halk sağlığı sorunudur çünkü mesleki sorunlar, fena maddi sağlık durumu koşulları gibi hayat problemleri doğurur Bazı araştırmalara göre bu kişilerde; madde bağımlılığı, anksiyete ve duygudurum bozukluklarına sahip olan kişilere oranla daha yüksek çalışma bozukluğu gözlenmiştir Evlerini kullanılamaz ülkü getirirler, zamanla evde yürümek, yol almak hatta uyuklamak bile zorlaşır Bir De çöpleri dahi biriktirme ve temizlik yapmama durumları enfeksiyona neden olabileceğinden kişinin somut sağlığı da olumsuz etkilenir Çevrelerindeki insanların ve komşularının rahatsız olacağı seviyeye geldiklerinde, dışlanmaya maruz kalabilirler bu da sosyal izolasyona neden olur sonuç olarak istiflemeistifçilik kişinin maddi sağlığını da, sosyal hayatını da önemli anlamda olumsuz etkilemektedir
İstifçiliği yaratıcı fazla alma ve biriktirme durumu üç şekilde oluşur Bunları; ihtiyacı olmamasına ve hatta koyacak yeterli alanı olmamasına karşın satın alma, çalma ve etraftan fazla şekilde birleştirme olarak sıralayabiliriz Görülme sıklığı %26 civarında olan istifleme bozukluğunun kadın ve erkekler aralarında görülme oranında öyle bir ayrım gözlemlenmemiştir lakin cinsiyetlerin biriktirme şekillerinin öbür olduğu görülmüştür Bu, kadınlar da fazla satın alma, erkeklerde ise çalma veya da fazla toplama şeklinde gözlenmiştir
İstifleme bozukluğunun etiyolojisi hakkında demin tam ve belli bilgilere sahip olmasak da yapılan çalışmalar sonucu bazı bulgular elde edilmiştir Örneğin, kompülsif istifleme davranışının başlamasının ya da şiddetlenmesinin, yaşanan travmatik veveya stresli olaylarla paralel olduğu görülmüştür Hem, istifleme rahatsızlığına sahip şahısların %50 ’sinin akrabalarında da aynı rahatsızlığa rastlandığı ortaya konmuştur Dolasıyla günümüzde bu hastalığın keza genetiğe ayrıca de çevresel faktörlere bağlı olduğu düşünülmektedir Bunlara ilave olarak ayrı psikoloji kuramları hastalığa öbür talimatlar getirmektedir Frued ’un Psikoanalitik Kuramına kadar bireyin psikoseksüel gelişimi sırasında 24 yaş dönemine denk gelen anal döneminde sorun yaşamış olması istifleme bozukluğuna neden olabilir Günümüzün en kabul gören kuramı Bilişsel Davranışçı Girişim ise nesnelerin algılanan değerine odaklanarak nesnelere hissi anlamlar yükleyip onları kişileştirmenin kompülsif istiflemeye neden olduğunu belirtir
İstifleme hastalığına sahip kişiler başlıca bu durumdan rahatsız olmazlar dolasıyla kendi kendilerine çare elde etmek için başvurmazlar Genel Olarak aile bireylerinden biri, arkadaş veya bir akraba gibi bir başka biri kadar çare almaya götürülürler Biriktirdiklerini atmak zorunda kalma düşünceleri bu hastalarda hiddet, endişe ve anksiyete gibi sıkıntılara sebebiyet verir ve bu bozukluğa sahip kişilerin % 75 inde duygudurum ve anksiyete bozukluğu vardır Keza istifçilerde kıl ve cilt yolma problemleri de görülebilir Günümüzde bu rahatsızlık ilaçla tedavinin yanı sıra Bilişsel Davranışçı Terapi ile düzeltilmeye çalışılmaktadır
Kaynakça:
The Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders5
Bulut, S D, Özdel, K & Kısa, C ‘Belirtiden Bozukluğa İstifleme ’ Psikiyatride Aktüel Yaklaşımlar, 2019 Web
İstifleme bozukluğu, sahip olduğu eşyaları ihtiyacı olsun olmasın katiyen atmayıp veya atamayıp biriktiren, istifleyen şahısların sahip olduğu hastalığın adı sonradan bir işime yarayabilir ya da anısı var düşüncesi ile bir takım şeyleri atamıyorsanız anında endişelenmeyin, çünkü burada bahsedilen, kompülsif istifleme diye de adlandırılan patolojik seviyeye ulaşmış abartılı bir biriktirme hali Kimse kendi kendine tanı koymadan, Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından hazırlanan ve gerektiğinde güncellenen mental rahatsızlıkların ve bunların teşhis ölçütlerinin bulunduğu psikologların ve psikiyatristlerin kitapçık DSM5 ’in (The Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) İstifçilik teşhis kriterlerinden bazılarına bakalım
AKişisel eşyaların, amaçsız ya da sınırlı bir değere sahip olsalar bile, onları yetişmek için yoğun bir itki ve onları bırakmakla ilgili bezginlik veveya aykırılık nedeniyle bırakmada kesintisiz güçlük
B Belirtiler fazla sayıda nesnenin toplanmasına ve sonuçta ev, meslek yeri veya öteki bireysel alanların (örn, büro, vasıta,bahçe) dolmasına ve tıkanmasına yol açarak alanların bayağı kullanımına engel olur Eğer tüm hayat alanları dolmamışsa bu koşul oysa bu alanların nesnelerden temizlenmesi diğerlerinin (örn, aile üyeleri, otoriteler)çabası sonucu muhtemel olmuştur
CBelirtiler bariz klinik sıkıntıya ya da sosyal, mesleki ya da öteki kayda değer işlevsellik alanlarında yetersizliğe niçin olur (kişinin kendisi ya da diğerleri için tehlikesiz bir çevrenin sürdürülmesi gibi)
Bu maddelerden de anlayacağımız üzere, ciddi bir psikolojik rahatsızlık olan kompülsif istifleme bununla beraber önemli bir halk sağlığı sorunudur çünkü mesleki sorunlar, fena maddi sağlık durumu koşulları gibi hayat problemleri doğurur Bazı araştırmalara göre bu kişilerde; madde bağımlılığı, anksiyete ve duygudurum bozukluklarına sahip olan kişilere oranla daha yüksek çalışma bozukluğu gözlenmiştir Evlerini kullanılamaz ülkü getirirler, zamanla evde yürümek, yol almak hatta uyuklamak bile zorlaşır Bir De çöpleri dahi biriktirme ve temizlik yapmama durumları enfeksiyona neden olabileceğinden kişinin somut sağlığı da olumsuz etkilenir Çevrelerindeki insanların ve komşularının rahatsız olacağı seviyeye geldiklerinde, dışlanmaya maruz kalabilirler bu da sosyal izolasyona neden olur sonuç olarak istiflemeistifçilik kişinin maddi sağlığını da, sosyal hayatını da önemli anlamda olumsuz etkilemektedir
İstifçiliği yaratıcı fazla alma ve biriktirme durumu üç şekilde oluşur Bunları; ihtiyacı olmamasına ve hatta koyacak yeterli alanı olmamasına karşın satın alma, çalma ve etraftan fazla şekilde birleştirme olarak sıralayabiliriz Görülme sıklığı %26 civarında olan istifleme bozukluğunun kadın ve erkekler aralarında görülme oranında öyle bir ayrım gözlemlenmemiştir lakin cinsiyetlerin biriktirme şekillerinin öbür olduğu görülmüştür Bu, kadınlar da fazla satın alma, erkeklerde ise çalma veya da fazla toplama şeklinde gözlenmiştir
İstifleme bozukluğunun etiyolojisi hakkında demin tam ve belli bilgilere sahip olmasak da yapılan çalışmalar sonucu bazı bulgular elde edilmiştir Örneğin, kompülsif istifleme davranışının başlamasının ya da şiddetlenmesinin, yaşanan travmatik veveya stresli olaylarla paralel olduğu görülmüştür Hem, istifleme rahatsızlığına sahip şahısların %50 ’sinin akrabalarında da aynı rahatsızlığa rastlandığı ortaya konmuştur Dolasıyla günümüzde bu hastalığın keza genetiğe ayrıca de çevresel faktörlere bağlı olduğu düşünülmektedir Bunlara ilave olarak ayrı psikoloji kuramları hastalığa öbür talimatlar getirmektedir Frued ’un Psikoanalitik Kuramına kadar bireyin psikoseksüel gelişimi sırasında 24 yaş dönemine denk gelen anal döneminde sorun yaşamış olması istifleme bozukluğuna neden olabilir Günümüzün en kabul gören kuramı Bilişsel Davranışçı Girişim ise nesnelerin algılanan değerine odaklanarak nesnelere hissi anlamlar yükleyip onları kişileştirmenin kompülsif istiflemeye neden olduğunu belirtir
İstifleme hastalığına sahip kişiler başlıca bu durumdan rahatsız olmazlar dolasıyla kendi kendilerine çare elde etmek için başvurmazlar Genel Olarak aile bireylerinden biri, arkadaş veya bir akraba gibi bir başka biri kadar çare almaya götürülürler Biriktirdiklerini atmak zorunda kalma düşünceleri bu hastalarda hiddet, endişe ve anksiyete gibi sıkıntılara sebebiyet verir ve bu bozukluğa sahip kişilerin % 75 inde duygudurum ve anksiyete bozukluğu vardır Keza istifçilerde kıl ve cilt yolma problemleri de görülebilir Günümüzde bu rahatsızlık ilaçla tedavinin yanı sıra Bilişsel Davranışçı Terapi ile düzeltilmeye çalışılmaktadır
Kaynakça:
The Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders5
Bulut, S D, Özdel, K & Kısa, C ‘Belirtiden Bozukluğa İstifleme ’ Psikiyatride Aktüel Yaklaşımlar, 2019 Web
