Hipertansiyon nedir, Hipertansiyon Nedenleri ve Tedavisi

Hipertansiyon nedir,
Hipertansiyon neden olur
Hipertansiyon belirtileri

Hipertansiyon ( tansiyon yüksekliği – kan basıncı hastalığı ) oldukça sık görülen, ölümcül olabilen zararına karşın insanlar göre yeterince üzerinde durulmayan bir hastalıktır

Kanın arter içinden geçerken, damar duvarına uyguladığı basınca kan basıncı, kan basıncının yüksekliğine “ hipertansiyon “ denilir

HİPERTANSİYON BELİRTİLERİ NELERDİR ?

Hipertansiyon hastalarının sıkça hiçbir şikayeti yokturBu nedenle hipertansiyona “sessiz katil denmektedirÇünkü hastanın kan basıncı yüksek olmasına karşın hiçbir şikayeti yoktur lakin tansiyon yüksekliğinin maksat organlar üzerindeki zarların devam eder

En sık rastlanan hasta şikayetleri özellikle sabahları ensede lokalize baş ağrısıdırEnsede tutkunluk “zıt yatmışım, kulunçtur deyip geçiştirirlerBaş dönmesi, görme bulanıklığı, kulak uğultusu, burun kanaması, konsantrasyon kaybı ve amaç organ hasar belirtilerine ait yakınmalardır

TANSIYON ÖLÇÜMÜ NASIL YAPILIR, TANSIYON ÖLÇÜM TEKNİKLERİ

Hipertansiyonun tedavi edilebilmesi başta teşhisin dürüst olarak konması ile mümkündürBu amaçla kan basıncının içten alet, içten teknik ve doğru şartlarda ölçümü gerekirKan basıncındaki değişiklikten dolayı ölçümlerin tekrarlanması, ilk olarak saptanan yüksek değerlerin devam etmediğinin takip edilmesi gereklidirTansiyon aletlerinin civalı, aneroid dediğimiz ibreli ve elektronik tipleri vardır

Elektronik olanların da, koldan ve ya bilekten ölçen tipleri vardırDigital aletlerle bilekten ölçüm yaparken bileklerini kalp seviyesine kaldırmaları ve bileği hareket ettirmemeleri, konuşmamaları önerilirÖlçüm sırasındaki şartlar kan basıncının öenmli derecede etkilemektedirÖlçümlerin hangi saatte yapıldığı bilinmelidirÇünkü kan basıncı gün içinde istikrarsızlık gösterirÇoğu kan basıncı hastasında sabah saatlerinde en yüksektirDaha sonradan öğleye doğru düşer, akşamüzeri bitmiş sabahleyin ama dek olmayan bir ikinci büyüme yaparGece uykuda gündüz rakamlarının % 1020 ’si kadar düşerGece uykuda düşen kan basıncı tipine ingilizce deeper denirGece uykuda düşmeyen tipine ise nondeeper denilirBu tipte kan basıncı yüksekliği olan kişilerde, yürek damar hastalığı 34 misli daha artı görülmektedirBu jurnal kan basıncı değişikliklerini belirlemek için 24 saatlik tansiyon ölçüm aygıtları ( Tansiyon Holter) kullanılmaktadır

Yemeklerden ve egzersizlerden daha sonra yapılan ölçümlerde kan basıncının normalden düşük, sigara ve kahve içimi sonrası ölçümler yüksek çıkabilirDolayısı ile kan basıncı ölçüm öncesindeki 30 dakika içinde gastanın sigara, dere ve kahve içmemiş ve tercihen yemek yemek yememiş olması gerekmektedirBurun damlaları tansiyonu yükseltebildiği için uyarı edilmelidirÖlçümlere, gürültüsüz bir odada en düşük 5 dakika dinlendikten sonradan başlanmalıdırOda sıcaklığı ne fazla sıcak, nede soğuk olmalıdırHasta sırtını sandalyeye yaslayarak oturmalıdırTansiyon ölçülecek kol çıplak olmalı, giysiler kolu sıkmamalıdırÖlçümler esnasında gasta konuşmamalı, bacak but üzerine atmamalıdırHastanın kolu desteklenmelidir

HİPERTANSİYON NEDENLERİ

Tansiyon hastalarının yüzde 95 ’inde hsatalığının sebebi bilinmemektedirBuna sebebi bilinmeyen kan basıncı hastalığı ya da esansiyel hipertansiyon denirYüzde 5 ’inin ise nedeni bilinmektedirBuna sekonder hipertansiyon denir

Esansiyel hipertansiyonun nedeni nilinmemekle beraber kalıtım, çevre faktörleri (tuzlu hassasiyeti, şişmanlık, aşırı alkol tüketimi, hareketsizlik, hayat tarzı ve diyette potasyum azlığı gibi faktörler sebebiyle ) gelişmesinde ve şiddetine rol oynayabilirAilesinde yüksek tansyion yer alan hastalarda hipertansiyon gelişme riski yüzde 60 yüksektir

Esansiyel hipertansiyon genellikle genetik olmasına rağmen 4050 yaşlarında başlarAnne, babadan birisinde esansiyel hipertansiyon bulunması durumunda çocuklarda hipertansiyon çıkma olasılığı yüzde 25, anne ve babanın her ikisinde de hipertansiyon bulunması durumunda ise çocuklarında hipertansiyon çıkma olasılığı yüzde 75 ’dirYüksek kan basıncına niçin olabilen bir fazla gen ortaya konmuşturFakat esansiyel hipertansiyonlu kişiler benzer genetik anormalliği göstermezlerTüm hipertansiyon hastalarının yüzde 60 ’ı tuza duyarlı olmasına rağmen yüzde 40 ’ı tuza duyarlı değildirŞeker hastalığı olanlarda hipertansiyon görülme sıklığı epeyce yüksektir

Sekonder hipertansiyonlar, nedeni emin olan hipertansiyonlardırHipertansiyon hastalarının yüzde 5 gibi eksik bir yüzdesini oluştururlarHipertansiyona yol açan niçin bulunduğunda bunu ortadan kaldırarak kökünden çare olanağı sağlanırBu nedenle hipertansiyon tanısı konduğunda sekonder nedenler teker teker aranmalıdırSekonder hipertansiyonlar içinde en sık görüleni böbrek hastalıklarıdırSekonder hipertansiyonların bir öteki nedeni “iç salgı bezleri yani hormonal hastalıklardırBöbrek üstün bezinin değişik hormonal hastalıkları hipertansiyon sebebi olabilir

HİPERTANSİYON TEDAVİSİ

Hipertansiyon tedavisi olası olan bir hastalıktırYeter ki içten teşhis konup, hasta iyi değerlendirilsinHipertansiyon tedavisindeki gaye, yürek damar hastalığına alt ölümleri eksilmek veya önlemektirBuna göre basitçe büyük tansiyonun 140 mmHg ’nin ufak tansiyonun 90mmHg ’nin altına indirilmesi hedeflenmektedirŞeker hastalarında bu rakamlar 13085 mmHg ’nin altına indirilmelidirKan basıncını düşürmenin yanına kalp damar hastalığını arttıran diğer risk faktörleriyle de uğraş etmek gereklidir

HİPERTANSİYONDA HAP TEDAVİSİ

İlaçsız tedaviye, yaşam tarzı değişiklikleri veya kısaca diyette denmektedirHastalarda ilaca başlamadan önce ilk olarak denenmesi gereklidirBu suretle hastakarda ayrıca büyük, hemde minik kan basıncında düşme olurSık olarak birlikte yer alan kolestrol, trigliserid yükseliği ve şeker seviyelerinde düşme elde edilirKilolu hastaların zayıflatılması ile hipertansiyon tedavisinde fazla olumlu etkiler görülebilirBu sayede hipertansiyon için kullanılan ilaç sayısı ve dozu azalabilirİlaçların etkisini arttırabilirAlınması gereken önlemler şöyle sıralanabilir;

Sigara içilmesinin bırakılması : Her sigaradan içiminden daha sonra 1530 dakika süren geçici tansiyon yüksekliği olurAyrıca sigara kalp damar hastalıklarınıa yakalanma riskini 23 kat arttıran bir faktördür

Kilolu Hastaların Zayıflatılması: Şişmanlık ile kan basıncı yüksekliği aralarında ilişki varıdrAyrıca kilolu hastalarda diyabet, kan yağları yüksekliği ve yürek damar hastalığı sıklığı daha fazladır1 kg zayıflamanın büyük tansiyonda 16 ve küçük tansiyonda 13 mmHg ’lik bir düşme sağladığı bulunmuşturZayıflamanın yanı sıra yürüyüş gibi fiziksel egzersiz uygulanırsa kan basıncında düşme artmaktadırKan basıncını yükseltebilmeleri sebebiyle tansiyon hastaları iştah kesici zayıflatma haplarından kaçınmalıdırKilo kaybı ile kan basıncı ilacı sayısı ve dozu azalabilir *