‘İcra’ devletin ciddi gelir kapısı oldu

İktisattaki bozulmaya bağlı olarak borcundan ötürü icralık olan vatandaşların sayısı da hızla artıyor. 2002 yılında 8 milyon olan icra belgesi sayısı, son devirde ekonomik krizin tesiriyle yüzde 160 artarak 21 milyona kadar çıktı.

Bir yandan icra müdürlüklerinde yargının ağır iş yükünden kelam edilirken, öteki yandan yüksek harç bedelleri de vatandaşın cebini yakıyor. Yargı harçları nedeniyle vatandaşlar mahkemelerde neredeyse “adım başı” para ödüyor. Birçok insanın yüksek yargılama masrafları nedeniyle dava açmaktan vazgeçtiği belirtiliyor. 

HER ADIMDA HARÇ 



İcra mahkemelerinde alacaklılar icra takibi başlatırken, daha sonra borçlu tarafından ödenmek üzere devlete bir kısım harçlar ödemekle yükümlü. Tüm bunlara avukatların aldıkları vekalet fiyatından ödedikleri Katma Kıymet Vergisi ve Gelir Vergisi de eklenince bir icra belgesinden devletin kasasına giren meblağ kabarıyor. Örneğin, 100 bin TL'lik bir icra takibinden harç ve vergi yoluyla devletin kasasına giren fiyat en az 10 bin TL'yi buluyor.

BİRİNCİ ANDA 562 TL MASRAF

2019 yılı yargı harçları tarifesinden yola çıkarak şimdiki bir davadan örnek vermek gerekirse icra takip fiyatı 100 bin TL olan bir davada alacaklı ‘başvuru harcı' ismi altında 44.40 TL, ‘vekalet harcı' ismi altında 6.40 TL, ‘dosya masrafı' 1.75 TL, ‘tebligat gideri' 16.20 TL, ‘baro vekalet pulu' 10.10 TL  ödeme yapıyor.

Takip fiyatı üzerinden hesaplanan peşin harç ise takibe mevzu alacak meblağının binde 5'i kadar alınıyor. Bu da 100 bin TL'lik bir alacak takibinde 500 TL olarak hesaplanıyor. 100 bin TL fiyatında bir icra takip evrakında birinci başta alacaklının cebinden harç, pul, masraf ismi altında 562.10 TL çıkıyor. Belgede kısmen ya da büsbütün tahsilat yapılması halinde başlangıçta alınan bu harçlara ek olarak, icra belgesinin bulunduğu kademeye nazaran farklılık gösterecek formda farklı harçlar da tahsil ediliyor.

100 bin TL'den 10 bin TL gelir 



İcra buyruğunun bildirisi üzerine hacizden evvel ödenen paradan yüzde 4.55, hacizden sonra ödenen paradan yüzde 9.10, malların satılıp paraya çevrilmesiyle tahsil olunan paradan yüzde 11.38 oranında tahsil harcı alınıyor.

Hacizden evvel ödemelerde100 bin TL'lik davada (yüzde 4.55) 4 bin 550 TL tahsil harcı, 2 bin TL cezaevi harcı (yüzde 2) kalemiyle birlikte devletin kasasına giriyor.

Toplam 7 bin 112 TL harç ödenirken, avukat vekalet fiyatı ile alınan katma paha ve gelir vergisiyle gelir 10 bin TL'yi buluyor.

Mehtap Özcan Ertürk/Sözcü