Iğdırın Yöresel Halk Oyunları

Iğdırın Bölgesel Oyunları
Iğdırın Insanlar Oyunları
Iğdırın Bölgesel Halk Müziği Oyunları
Iğdırın Bölgesel folklörü

Iğdır irk oyunları, Türk'ünkendisidir Yöre insanının duygularını, düşüncelerini en doğru biçimde sergilerAra Sıra bir ordunun atılışını yansıtan sesli bir tablodur Cihandaki zaferlerimiziaksettiren canlı bir tarihtir Ara Sıra Türk'ün sonsuz ruhu için dikilmiş birbağımsızlık anıtıdır Bazen bir coğrafyadır, yer yüzündeki dağılışımıza,doğal koşullarımıza tarafından hareket ve ses alır Farklı Alanlara Yönlendirilmiş figürlerle bir destanolmuş, bir deniz kaynayışına ulaşmış, ovada da bir ipek yumuşaklığıylaincelmiştir Kıskançlığımız onlardadır, yiğitliğimiz onladadır,kahramanlığımız onlardadır, neşemiz, sevincirniz onlardadır Özet Olarak bütünyaşantımız onlardadır
Iğdır' da halk müziği oyunlarının koskocoman birönemi bulunmaktadır Azerbaycan Türk Halk Müziği oyunlarının oynandığı oyunlar, hemenhemen jurnal yaşantımızda bize iz bırakan bir olaydan esinlenerekyaratılmıştırAcı, tatlı, hüzünlü, cesaret, savaş ara sıra de aile içindeyaşanılan olayları mimik ve hareketle canlandırmanın en güzel örnekleridir Bunedenle oyunlar çok canlı ve incelikle oynandığından izleyenlere büyük bir hazvermektedir

Mahalli nikah ve eğlencelerde oynananoyunlarla ağırlama oyunları aralarında bir takım farklılıklar vardır Türkiye' dehalkoyunları arasında yarışmalara başlanıldığında veya bu olayyaygınlaştırıldığında rahmetli Avukat İbrahim BOZYEL göre IğdırLisesi'nde oluşturulan bir ekiple misafir etme yaparken bir yana da Türkiye' de çeşitlibakanlıklarca ya da kurumlarca düzenlenen yarışmalara iştirak edildi ve büyükbaşarılar elde edildi Farklı Alanlara Yönlendirilmiş defalar Türkiye birincilikleri alındı ve yurtdışında ülkemiz yöre folkloru ile temsil edildi
Folklorde bu başarıların yanına ikinci birekip de 1986 yılında Merkez Halk Eğitimi Merkezi bünyesinde Ziya Zakir ACARtarafından oluşturuldu Gittikçe yaygınlaştırılan halk oyunları ekipleri birdenfazla gruplarla sahnelere çıkıp ve büyük başarılar elde ettiler Dağıtılmış defalarTürkiye birinciliği, grup birincilikleri elde edildi
Müsabaka ve eğlence oyunlarında en çok oynana oyunların başında Şeyh Şamil oyunugelmektedir Bunun yanında oynanan oyunlardan bazıları şunlardır Vağzalı,Kentvari, Yiğitler Reksi, Nehir, Tamara, Maral, Terekeme, Sarıgelin, Gazağı, Saytağı,bu gün ayın üçüdür, Şamil, Gaytağı, Tello, Lalbeki, Ayşaf


IĞDIR YÖRESİ AZERBAYCAN MILLET OYUNLARI


Iğdır yöresinde ye çevresinde bilindiğiüzere Azerbaycan Türk Millet Oyunları oynanmaktadır Oyunların kendine özgü birdoğuşları mevcuttur Her oyun belli bir olaydan esinleerek ortaya çıkmıştırOyunlardan bazıları ahali aralarında şöyle anlatılır:

Maral Oyunu
Bu oyun ormanda ava meydana çıkan avcılar ile Maral(geyik)'ler arasında geçen olaydan esinlenmiştir Avcılar tüfeklerini gizleyerek arkaarkaya marallara doğru yaklaşmaya çalışırlar (yaklaşım farklı alanlara yönlendirilmiş figürlerleanlatılmaya çalışılmaktadır Avcılar bir masal (geyik) sürüsüne yaklaşırlar:Avlarını avlama hırsı ve sevinci içinde bulunan avcılar gözlerine inanamayacaklarıbir olay vuku bulur Maralların (geyik) tümü beyaz gelinlikler içinde süzüle süzüleortaya çıkan birer kız görünümünü alırlar Maral sözü Iğdır veçevresinde başlıca kadınlar ve kızlar için kullanılan bir kelimedir Maral olaraktabir edilen, çok güzel, eşi ve benzeri tasvir edilemeyen biri olarak tanımlanır)Avcılar bu durum karşısında büyülenir her avcı birer genç kızı (maral) alarakeşleşirler, birlikte öbür figürlerle buluşmanın sevincini yaşarlar Derkendüğün hazırlıkları başlar

Gelin Havası
Bu oyun özellikle düğünlerin sonunda gelinimasadan alıp götürmeleri sırasında çalınır Epeyce ağır hareketlerle oynanırBu oyun sırasında damatın akrabaları ve ailesi gelinin ailesine sataşmak nedeniyle vesevinçlerini dile getirmek isteğiyle ellerine aldıkları kap ve kaşıkları birbirinevurarak müziğe eşlik ederler Grup şeklinde ayrıca oynanır ayrıca de gelini damatın evinegötürmek nedeniyle yürünür Güvey tarafları hevesli bir şekilde etrafa şekerlerdağıtır Gelin ailesinde, kızlarının evlerinde ayrılacağı için büyük birhüzün vardır Damadın ailesinde ise büyük bir mutluluk ve heyecan vardır Bu oyunundiğer bir adı da mirzeyim vağzalıdır Bu oyun ve müzikte değişikduyguların hepsi aniden yaşanırAyrılık ve kavuşma gibi
'
Şeyh Şamil Oyunu
Şeyh Şamil Oyunu Türk'ün direnmegücüdür Kafkasya'da yapılan uzun savaşlar içinde Türk Kahramanı Şeyh Şamil'indireniş gücünü spesifize etmek için bu adı aldığı söylenmektedir Oyun bir kaçbölümde oynanmaktadır Dua bö1ümü hazin müzikle oynanmakta ve sahnede kız veerkek yerlerini almaktadır Oyunun doğuşu şöyle anlatılır Şeyh Şamil'in Ruslarlasavaşın son dönemlerinde yakınlarından bazıları savaşın bitmesini Rusların yalandolu iknaları ve vaatleriyle istemektedirlerBu olayı Şeyh Şamil'e oysa anasıdiyebilir diye düşünüp ve annesini ikna ederek Şeyh Şamil'e gönderirler ŞeyhŞamil olaya büyük tepki gösterir ve annesine a1tmış kırbaç cezası verir Ancakcezayı kendisine de uygulattırırKırbaçlar Şamil'e vuruldukça ahali acı vehüzünden kıvrılarak çeşitli hareketler yaparlar daha sonra bu durum oyun halinegetirilir
Öteki bir bü1üm bıçak atma olayıdır ve oyun sırasında kız oyuncu göğsünde birtahta parçası ile yere uzanır Erkek ağzındaki bıçakları ayak tahtaya ağzıylasaplar Bu oyunun doğuşu ise şöyle anlatılır Şamil ve arkadaşları tutsakdüştüklerinde bir gemi ile sürgüne gönderilirken, Rus askerlerinin eğlencelerebaşladıkları ve Şamil'in arkadaşlarını ortada oynattıkları, Şamil'i de oynatmakistediklerini ancak Şamil bıçaksız oynamayacağını bildirmesi üstüne bıçaklarverildiği, bunlarla oynadığı vakit bıçakları arkadaşlarını önüne sapladığıve bir muhabere üzerine bıçakları alarak döğüşe geçtikleri ve kurtulduklarınıanlatılmaktadır



Kıskanç
Üç kişi ile oynanan bir oyundur Ara Sıra topluolarak da oynanır Çoğunlukla iki kız bir erkekten oluşur Kızların benzer erkeğe tutkunolmaları ötekinin kıskanıldığının bildiren bir açılışla kızla birlikte,alanın zıt köşelerine dürüst giderler Oğlan oyunu tek ve beceri sergileyen birbiçimde sürdürür ikisini de aynı sevgi sunuşları iletir ikisinin de gönlünüyapar, geldiklerinde oyun üçlü görünüşünde sürdürülür Çabuk melodisivardır

Vağzalı
Son derece kibar melodisiyle, ince yumuşakhareketler bu oyunun halk aralarında daha geniş yayılmasına neden olmuştur Herdüğün töreninde vazlığının çekici edası işiti!ir Vazlağının düğüntörenlerinde gelin oyununun ritmiyle bütünleştirdiği kibar, sade, ahenklifigürleriyle sergiler

Gazağı
En eski oyunlardan birisidir Oldukça çabuk,hareketli, coşkun bir oyundurBlindiğine tarafından bir savaşçı oyunudur Oyunu harbegidenler oynardı Oyunda farklılık ve teknik açıdan hareketler çoktur Oyungüzellik, yapı ve incelik bakımından zengindir

Tamara
Adını, Azerbaycan oyunlarını sergileyenmeşhur Salyanlı Reğgase Tamara'nın şerefine onun adı verilmiştir Oldukçaçazibedar, lirik oyundur Aslında kadınlar çoğu vakit da erkekler beraber oynanırOyunda rengarenk ritmik vurgular vardır


Terekeme
Bu oyun çok eski zamanlarda Azerbaycan'damesken kurmuş olan kabilenin adıdır Terekemeler yaşam tarzı olarak bambaşka göçebe birhayat yaşayan kabile idi Benzer müziğe sahip olan Terekeme oyunu iki variantdaoynanır Birinçi variantda onu yalnız 'kadınlar oynar ikinci variantda daha çevik,oynaklı ve kırık sesli geniş hareketli oyundur Bunu kadınlar ve erkekler oynarlar

Ayşat
Oyun Aras Nehri'nin akışına bakarak sudakihareketlerden esinlenerek ifa edilir Kızın hareketleri suyun dalgalanmasını, erkeğindönüşü ise girdapları andırır Bu Bilgiler Ziya Zakir Acarın Iğdır Ve Çevresinde Nevruz Kitabından Alınmıştır *