İkinci El Araba Alırken Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

İkinci el araç alırken dikkat edilmesi gereken birçok unsur vardır. Bu hususları birlikte değerlendirmeli ve mantıklı bir yol izlenmelidir. İkinci el araç almak maddi anlamda ekonomik bir avantaj sağlayabilir ama birçok olumsuzluğu da içerebilir.

İyice araştırılmadan belli ölçütlere dikkat etmeden araba almak bize pahalıya mal olabilir. Ciddi zararlarla karşı karşıya kalabiliriz. İkinci el araba piyasası çok fazla seçenek ve riski birlikte içermektedir.

Öncelikle aracı hangi amaç için kullanacağımızı, hangi yakıt türündeki aracı alacağımızı ve aracın şanzıman (otomatik vites, düz vites) durumunu belirlemeliyiz. Kararımızı verdikten sonra bütçemizi belirleyip arayış içine girmeliyiz.

Satıcı ile iletişime geçmeden önce mutlaka yazılı bir şekilde sorularımız hazır olmalıdır. Aracı satma nedeni, ne zamandan beri kullandığı, aracın ilk sahibi olup olmadığı, aracın karıştığı kazalar, motor ve kaporta durumu, bakımlarının nerede yapıldığı ve en son bakımının ne zaman yapıldığı gibi sorularla satıcıdan bilgi edinebiliriz.

Aracı almadan önce mutlaka görmek gerekir. Aracı görmeye gündüz vakti gidilmeli ve yanımızda araçtan anlayan birinin (mümkünse otomobil ustası) olmasına dikkat etmeliyiz.

İkinci El Araba Alırken Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Hususlar​

1. Araç Sahibinin Kim Olduğunu Bilmek
Bir araç alımında en fazla dikkat edilmesi gereken konudur. Araç sahibinin ilk kullanıcı olması yapacağımız araştırma için bize fayda sağlayacaktır. Birden fazla el değiştirmiş ikinci el arabalarda daha farklı sorunlar ortaya çıkabilir.
Ruhsat bilgilerinden aracın farklı amaçlarla kullanılıp kullanılmadığı konusunda bir fikre varabiliriz. Örneğin memur, öğretmen, doktor gibi kişilerden alacağımız arabalar için kafamızda daha az soru işareti olacaktır.

2. Aracın Motor ve Şasi Numarasının Kontrolü ve Durumu​

Aracın motor ve şasi numaralarının aracın ruhsatında yazılan numaralarla aynı olup olmadığına bakmak gerekir. Birçok önemli bilgiye bu numaralar aracılığıyla ulaşabiliriz. Böylece aracın çalıntı olup olmadığını anlayabilir, çalıntı ise ileride hem ciddi bir zarardan hem de adli süreçten de kurtulmuş oluruz.
Aracın en pahalı parçaları olduğundan bazen telafisi mümkün olmayan sorunları önümüze çıkarabilir. Araçlar genelde ön taraftan kazaya karıştıkları için motor kaza esnasında ciddi zarar görmüş olabilir. İyi tamir edilmemiş bir motor hem sürekli sorunlar çıkarır hem de maddi açıdan ciddi bir külfet oluşturur.
Motorun kaputunu açarak motordaki yağ sızıntısı vb. bazı bilgilere ulaşabiliriz. Yine motoru çalıştırıp aracın müzik aksamlarını sessize alarak bir süre dikkatlice motorun sesini dinlemeliyiz. Normalin dışındaki sesler, sarsıntılar, egzozdan çok siyah dumanın çıkması bir sorunun işaretidir.
Araca gaz vererek susturucunun durumunu öğrenebiliriz. Egzozdan az miktarda suyun çıkması motorun iyi durumda olduğuna önemli bir kanıt olabilir.
Tabi ki servis kayıtları ve ekspertiz (bilir kişi) ile en sağlam bilgileri elde edeceğimizi unutmayalım.

3. Aracın Kilometresini Kontrol Etmek​

Aracın kilometresi, aracın değerini belirleyen önemli bir ölçüttür. Az kilometre yapmış araçları tercih etmek büyük avantaj sağlar. Özellikle dizel ve LPG'li araçlarda kilometrenin yüksek oluşu ileriki zamanlarda ciddi masraflar anlamına gelebilir.
Arabanın motor başta olmak üzere diğer yürür aksamlarında birçok önemli sorunla karşılaşabiliriz. Benzinli araçlar için az kilometre önemli olsa da yetkili serviste bakımları düzgün yapılmış bir araç kilometresi yüksek olsa da çok fazla soruna neden olmaz.
Aldığımız her aracı bir gün satacağımızı düşünerek almalıyız. Kullanıcıların genellikle düşük kilometre yapan araçları tercih edeceklerini hesap etmeliyiz. Düşük kilometre yapmış araçlar hem daha yüksek fiyata hem de daha rahat satılabilmektedir.
Aracın kilometresi ile ilgili önemli bir husus da kilometrenin orijinal olup olmadığı hususudur. Günümüzde maalesef araçların kilometreleriyle çok kolay oynanmakta ve kilometreleri düşürülmektedir.
Araca ait yetkili servis kayıtlarını inceleyip son servis km kayıtlarına bakmakla ve TUVTÜRK kayıtlarından aracın orijinal kilometresini öğrenebiliriz. Yine aracın plaka ve şasi numaralarından e-devlet üzerinden son alım-satım işlemleri bilgilerine ulaşılabilir.

4. Aracın Hasar Kaydını Sorgulama​

Aracın hasar kaydı, tüm hasar geçmişi, varsa hasar kaydı tutanakları çok kolay öğrenilebilmektedir. Araç plaka sorgulatma sayesinde aracın kaza durumu, kazanın hasar oranı, hasar kayıt tutarı, hangi parçalarının değiştiği ile araca takılan parçaların orijinal olup olmadığı öğrenilebilir. Sonradan bir sürprizle karşılaşmamak için aracın tramer sorgu kaydı mutlaka yapılmalıdır.
Araç Hasar Kaydı Sorgulaması birçok yöntemle yapılmaktadır. SMS yolu bunlardan biri olup en çok başvurulan ve en pratik olanıdır. Aracın plakasını arada boşluk bırakmayarak 5664'e göndererek (ücretli servis) aracın hasar durumunu öğrenebiliriz. Gelen mesajda aracın ne zaman kaza yaptığı, araçta hangi hasarların meydana geldiği, hasarların parasal değerleri, kaza tespit tutanağı, varsa can kaybı ile ilgili detaylı bilgiler yer alır.
Aracın hasar durumu çağrı merkezi üzerinden de öğrenilebilir. 11890 Çağrı Merkezi üzerinden aracın plaka ve şasi numara bilgisini paylaşarak öğrenilebilir. (Ücretli)
Açılan "Trafik Poliçe ve Hasar Bilgileri Sorgulama" butonuna ilgili bilgiler girilerek e-Devlet sisteminden de araç hasar kaydı sorgulama ile ilgili bilgilere ulaşılabilir.

5. Aracın Kaporta Durumunu Öğrenme​

Kaporta, aracın motor, sürücü, yolcu yeri ve diğer önemli aksamlarını kapatan metal saca denir. Motor ve yürüyen aksamdan gelen sesi azaltan özelliğiyle de kaporta oldukça önemli işlevlere sahiptir.
Aracın kaportasını oluşturan kapıları, motor kaputu, baraj kapağı gün ışığında iyice kontrol edilmelidir. Kaportada paslanma, çürüme, solma, değişim, boya, önemli çizikler, delik aracın durumu hakkında önemli ipucu içerir.
Aracın tampon bölümündeki lokal boyalar önemli sayılmazken ön kaput, tavan kısmı ve arka kaputtaki boyalar aracın önemli bir kazaya karıştığının göstergesi olabilir. Bu bölümleri boyalı bir arabayı aldıktan sonra satmakta ciddi zorluklar yaşayabiliriz.
Aracın belkemiğini oluşturan aracın direklerindeki ciddi çatlaklar bazen macun ve boya marifetiyle kapatılabilmektedir. Buna da dikkat etmek gerekir.
Tüm bu bilgileri arabadan çok iyi anlayan bir kişiden öğrenebileceğimiz gibi sağlam ve bildiğimiz bir kaportacıdan da öğrenebiliriz. Yine aracın expertiz kaydında bunlara yoğunlaşmak gerekir.

6. Araçtaki Lastiklerin Durumu​

Lastikler, araç güvenliğinde oldukça önemli aksamlardır. Aracın yola tutunma görevini üstlenir. İyi sayılan bir arabanın yazlık ve kışlık lastikleri oldukça pahalıdır. Alacağımız arabada lastiklerin markasına ve üretim tarihinin yeni olmasına dikkat etmeliyiz.
Lastikler, aracın hem performansını, hem güvenliğini (özellikle kışın) hem de direksiyon sisteminin işlevini tam olarak yerine getirmesinde oldukça etkilidir. Yine lastiklerin diş derinliklerini ölçmek ve eğri olup olmadığını test etmek gerekir. Düz bir yolda seyreden aracın direksiyonunda ciddi titremeler veya sağa sola çekmeler varsa bu durum, lastiklerimizin sorunlu olduğu anlamına gelebilir.

7. Aracın Belge ve Sicil Durumunu Öğrenmek​

Aracın resmi evrakları, MTV borcu, vergi borcu, haciz durumu hakkında ruhsat sahibinin e-Devlet sistemi üzerinden ulaşılabilir. Böylece noterde hem bir sorunla karşılaşmamış oluruz hem de işlemlerimiz kısa sürede neticelenir.
Araba kiralama şirketlerinde çalışan arabalar ve ticari taksiden dönme araçlar piyasada çok fazla yer almaktadır. Bu araçlar, çok kilometre yapan araçlar oldukları için bunların kilometreleri düşürülüp yeniden piyasaya sürülmektedir. Aynı durum ilaç firmalarında çalışan bazı araçlar için de geçerli olabilir.

8. Aracın Fiyat Araştırmasını Yapmak​

Aracın piyasa değeri satıcı ile iletişim kurmadan mutlaka öğrenilmelidir. Aynı model ve yaşta farklı araçlar üzerinden internet ortamında ilgili linklerde veya oto galericilerinden fiyat araştırması yapılmalıdır. Bu anlamda ''sahibinden.com'' sitesinden 'Araç Değerleme' linkinden faydalanılabilir.
Aracın yaşı, kilometresi, rengi ve hasar durumu fiyat indeksinde önemli ölçütlerdir. Özellikle uçuk renkli bazı arabaların satışının zor yapılabildiği hususu göz önünde bulundurulmalı, bu arabaları almaya niyetlendiğimizde iki kez düşünmeliyiz. Beyaz renkli arabaların daha çabuk satıldığını da unutmamak gerekir.

9. Aracın Yedek Anahtarı​

Güvenlik için oldukça önemli olan yedek anahtar, mutlaka satıcıdan istenilmelidir. Aracın çalınması, pert olması gibi durumlarda yedek anahtarla iş ve işlemler yapılır. Yedek anahtar, standart görevinin dışında kasko gibi birçok hizmetten yararlanmamızı da sağlar.
Aracı almadan yedek anahtarı görmeli ve onunla aracı çalıştırmayı denemeliyiz. Yedek anahtarın yapımının oldukça pahalı olduğunu unutmamalıyız.

10. Araç Ekipmanları​

Her araçta bulunması gereken ilk yardım seti, kriko, stepne (yedek lastik), kullanım kılavuzu, lastik değiştirme anahtarı ile yangın söndürme cihazının (yangın tüpü) aracın bagaj bölümünde olup olmadığı kontrol edilmelidir.

11. Aracın Yürür Aksamı ve Genel Durumu​

Aracın yürük aksamını denetlemek için araçla test sürüşüne çıkmalıyız. Aracın yol tutuşu, direksiyon durumu, müzik aksamları, araçtan ses gelip gelmediği böylece öğrenilebilir. Yine iç döşeme ve klima kontrol edilmelidir. Aracın hava yastıklarının açılıp açılmadığı hususu da oldukça önemlidir.
Yukarıdaki bilgileri edindikten sonra aracı mümkünse kendi servisindeki expertize götürüp (zorunludur) raporunu almalıyız. Artık iyi pazarlık yaparak arabamızı alabiliriz.