İktisata Giriş Özetler -1-

İktisadın Tanımı Ve Genel Kavramlar

Bir bilim dalı olarak iktisadın tanımını ve ilgi alanı:

İktisat, baki olan insan ihtiyaçlarının sınırlı kaynaklarla nasıl karşılanacağını inceleyen bir sosyal bilimdir İktisat bir sosyal bilim olma yanına, analitik bir yapıya da sahiptir İnsanların iktisadi davranışları ile malların imal, tüketim ve dağıtım faaliyetlerini inceler

İktisadın Özellikleri

İktisat, bir sosyal bilim olmasına rağmen büyük ölçüde matematiksel yöntemler kullanır İktisatçı önce bir konuyla ilgili gerçekleri toplar, daha sonra bu topladığı gerçekler yardımıyla teori oluşturur ve nihayet bu teoriler yardımıyla farklı alanlara yönlendirilmiş sorunların çözümüne karşın iktisat politikaları geliştirir İktisatçının çevremizdeki jurnal olaylara bakışında kullandığı ilkeleri ve bu konuda düşülen hataları açıklayabilmek

İktisadi düşünme tarzı rasyonel tutum, karar alma sürecinde fayda ve maliyetleri başlıca alma ve değişimi inceleyen marjinal analiz kavramlarına dayanır

İktisadi düşünme sistematiği içinde diğer şartların değişmez kaldığı, korelasyon ve nedensellik ilişkisinin ayrı kavramlar olduğu ve nihayet, birey için içten olanın tüm içinde doğru olacağı sonucunun hatalı olduğu unutulmamalıdır

Yoğun içeriği nedeniyle iktisadın nasıl bölümlendirilebileceğini açıklayabilmek

İktisat, makro iktisat ve mikro iktisat, artı ve normatif iktisat edinmek üzere farklı alanlara yönlendirilmiş bölümlere ayrılır Mikro iktisat, iktisadın daha çok firma, üretici ve alıcı gibi kişisel karar birimlerinin davranışlarını inceleyen bölümüdür Makro iktisat ise iktisadın daha fazla enflasyon, ekonomik çoğaltma ve dış ticaret gibi makro büyüklüklerini inceleyen bölümüdür Fazla iktisat, daha fazla ne olduğunu anlamaya çalışır bu nedenle pozitif iktisat bedel yargıları içermezx Normatif iktisat ise daha çok ne olması gerektiği konuları üzerinde durur ve layık yargıları içerir Jurnal yaşamda farklı anlamlarda kullandığımız kavramlara iktisatçıların verdikleri anlamları açıklayabilmek

Hesaplı birimler hane halkları, firmalar ve devlet olarak üçe ayrılır

Gereklilik, tatmin edildiği süre müsamaha, hoşnutluk edilmediği zaman can sıkıntısı yaratan duygulardır İhtiyaçlar zorunlu ve zorunlu olmayan ihtiyaçlar elde etmek üzere ikiye ayrılır İhtiyaçlar, sonsuz olma özelliğini taşırlar Ayrıca, ihtiyaçlar güç bakımından farklılıklar gösterirler İhtiyaçlar ve ihtiyaçları tatmine yarayan araçların, ikame edilebilirlik özellikleri vardır

İnsanlara üstünlük veya hoşnutluk karşılayan şeylere mülk denilir Mallar idareli ve özgürlük mallar almak üzere ikiye ayrılırlar

Kıtlık Seçim ve Menfaat
Kıtlık olgusunun niçin oldu¤u tercih yapma zorunluluğunu ve bunun idareli birimlere yüklediği maliyeti açıklayabilmek

Bir ekonomide kaynaklar toprak, emek ve sermayeden oluşur Bu kaynaklar imal faktörleri (veya girdiler) olarak adlandırılır

İktisadi anlamda, alınan her karar ve yapılan her seçim bir maliyet taşır Bir tercih yaparken sözünden dönmek zorunda kaldığımız en değerli alternatif bu tercihin fırsat maliyetini oluşturur

Finansal maliyet fırsat maliyetinin bir parçası olabilir Kıtlık, seçim ve fırsat maliyeti kavramlarını bir araya getirerek ekonomide etkili imal düzeyinin nasıl sağlanabileceğini açıklayabilmek

Mevcut imal faktörleri ve teknoloji veri iken, kayıtlı bir dönemde ekonominin maksimum düzeyde üretebileceği dağıtılmış ürün bileşimlerini bildiren hudut eğrisi imal imkanları eğrisidir Bu eğri kıtlığın sonuçlarını, ekonomideki tercihleri ve her tercihin fırsat maliyetini göstermektedir

Bir malın daha pozitif üretilmesi için diğer malın üretiminden vazgeçilmesi gereken miktar her aşamada artar Bu durum artan fırsat maliyeti olgusunu ifade eder

Süre içerisinde ekonomideki imal faktörlerinin miktarı ve niteliği değişken, üretimde daha üst düzey teknolojiler kullanılabilir Bu değişiklikler üretim imkanları eğrisinin yer değiştirmesine niçin olur Üretim imkanları eğrisi sağa dürüst kaydıkça toplum için daha önce imkansız olan mal bileşimlerinin üretimi olanak dahiline girer Ne, nasıl, kimin için üretilecektir biçiminde özetlenen iktisadi soruların cevaplanabilmesi için geliştirilen karar mekanizmaları;

“Ne, nasıl, kimin için üretilecektir? sorunlarının çözümü için benimsenen karar mekanizması hesaplı sistemlerin temelini oluşturur Bu sorunların çözümü tamamıyla piyasaya bırakılmışsa piyasa ekonomisi, tamamıyla devlet göre sağlanıyorsa kumanda ekonomisi, devlet ve piyasa göre birlikte sağlanıyorsa karma ekonomix sisteminden laf edilir

Tüketicilerin akılcı davranarak en yüksek fayda düzeyini karşılayan tercihleri nasıl yapacaklarını açıklayabilmek

Ekonomik birimlerin tüketim eyleminden amaçları elde ettikleri toplam faydayı maksimize etmektir Bir malın ek miktarları tüketildikçe toplam faydada meydana gelen değişme marjinal menfaat olarak tanımlanır Marjinal üstünlük her ek tüketimle birlikte azalır ve açıklanmış bir tüketim düzeyinde sıfıra iner Marjinal faydanın sıfır olduğu tüketim düzeyinde toplam menfaat maksimumdur

Bir mülk için harcanan bir birim paranın marjinal faydası, bir diğer mala harcanan bir birim paranın marjinal faydasına eşdeğer olduğunda tüketici azami faydayı elde eder bu nedenle tüketilen bütün malların marjinal faydalarının fiyatlarına oranının birbirine eşit olması durumunda tüketici dengeye gelir *