İlkel toplumlar

İlkel toplumlar ilkel toplumlar ilkel kabilelerde izaç kabilelerde cinsellik Antropologların basit kültürel oluşumları ‘ilkel’ olarak adlandırmaları, o toplumları aşağılamak amacı taşımaz’İlkel’ kelimesi,incelenen toplumun sosyoekonomik yapısının niteliği ile ilgilidirÜretim süreçlerinde ve yaşam ortamında basit teknoloji kullanan,nufusu eksik,kan bağlarına dayalı,eşitlikçi ve kurumsal olarak uzmanlaşmamış kültürler için kullanılırİnsanlık tarihinin koskocoman bir bölümü ilkel kültürlerin tarihidirTarihte öyle uzun sayılmayacak bir süre öncesine kadar,yani takriben beşyüz yıl öncesine kadar Afrika,Kuzey Avrasya,Avustralya,Pasifik Adaları ve Amerika’da yayılmış haldeydiler Ama 5000 sene öncesine gidilirse ilkel kabilelerin tüm dünyada bulunduğunu görürüzUygarlık oluşmaya başladıkça kabile kültürü daha karışık örgütlenmelere giriştiBöylece etnik gruplara mutasyon başladı Oysa bu gibi gelişmeler dünya geneli göz önüne alındığında çok sınırlı bölgeleri kapsıyorduÖrneğin Romalılar Breton kabilelerinin bölgelerine girdikçe onları Romalılaştırıyorlardı * İlkel toplumlarda başlıca ekonomik çaba yabani gıda biriktirmek,balıkçılık,tarım ve hayvancılık olup gaye besin sağlamaktırErkek ve kadınların yaptıkları işler birbirinden farklıdırYani sosyal işbölümü aile içinde cinsiyete dayalı olarak gerçekleşirİlkel toplumların yaşamın çetin koşulları aleyhinde edindikleri bazı özellikler vardırÖrneğin her aile,kendi başına yaşamını sürdürmesi için zorunlu ustalığa,araçlara ve kaynaklara sahiptirBazı işler için öteki ailelerle işbirliğine gidilir,lakin bu yeteneklerin ve araçların varlığı şarttır Topluluk sayısı birkaç yüz kişiden oluşurFakat işbirliği gerektiren idareli faaliyetlerin sürdürülmesi için en az 3040 kişiye gereklilik duyulacağı için bu rakam ilkel toplum için daha alçak sınırdırÜst sınır sayısının miktarını belirleyen en önemli faktör gıda miktarıdırGene de bu stil bir örgütlenmede birtakım zorlama ve gerilimler ergeç oluşacağı için üst sınırın çok pozitif olması beklenemezBu sebeple uzlaşma içinde yaşamayı zorlayacak değin genişleyen ilkel toplum,gerekli olarak ikiye bölünür * İlkel yoplumlar,aile kültürleridirAna,baba ve çocukların oluşturduğu çekirdek aile,daha büyük bölüm olan iki veya üç kuşaklı ailenin bir parçasıdırÖrneğin çocukları kriter olarak ele alırsak,büyük anneler,büyük babalar,amcalar,teyzeler gibi bir kuşak birliği vardırBu durumda aile dışındaki toplumsal ilişkiler kan bağı sınırları içinde kalırZira toplumun hepsi göz önünde tutulursa sonuçta cümbür cemaat birbiri ile akrabadırZaten bu alıcı toplumlar bir akraba toplamı olarak algılanır İlkel toplumlarda törensel eylemler çok önemlidirDoğum,buluğ çağı,izaç ve vefat gibi olaylar bireysel yaşamın dönüm noktaları olduğu dek sosyohesaplı yaşamdaki rolleri de belirlerHer kültürde toplumsal ayırımlar vardırEn ilk olarak, erkeklerin toplumdaki yeri kadınlardan daha ayrıcalıklıdırYaşlıların gençlerden daha üstün olduğu kabul edilirBaşarılı bir avcı veya gayretli bir imalatçı toplumda saygı görürAncak idareli faaliyeti oluşturan imal ya da avcılıktoplayıcılık eylemi için tatmin edici insan sayısı vazgeçilemez önemdedir * İlkel toplumların temelinin aile olması,basit örgütlenme biçimine yerinde bir çözümdürEkonomik yaşamın olduğu gibi daha geniş olan akrabalık gruplarının da merkezi olması ona toplumsal,siyasal ve törensel görevler yüklerİlkel kültürlerin tanımında uzmanlaşma olmayan kurumlardan oluştuğu söylense de,bütün kültürlerin maddesel çevreye harmoni sağlarken bir tedarik uzmanlık kazanmaları gerektiği göz önünde tutulurSahip olunan teknolojik seviye çok düşük olduğu için fiziki çevrenin sert koşulları ile başa çıkmak,fakat harmoni sağlama ile kazanılan uzmanlıktırToplum birkaç tane ara sıra de tek bir kaynağa bağimlıdırÖrneğin Sibiryalılar için ren geyiği,Kuzey batı Amerika kıyısı yerlileri için som balığı veya Amazon’daki kabileler için manyok kökü tek kaynaktır Her ne kadar çevredeki bedensel değişiklik toplumu etkilese de bireyler arasındaki ihtisas yine de sınırlıdırToplumu değişikliğe götüren en önemli faktör,komşu toplumlarla kurulan yeni ilişkilerdir * Tarımsal üretime geçiş ileriki yıllarda daha da geniş çaplı değişikliği doğurduTarım toplumları,avcı ve toplayıcı toplumlardan hem daha kalabalık hem de daha güçlüdürÜretimim hem niceliği ayrıca de niteliği değiştiği için doğadan daha artı fayda sağlanırBöylece bölüştürme başlar,bu aşamaya gelememiş olan öteki avcı ve toplayıcı kabileler çöl,tundra ve gönder gibi daha negatif bölgelere sürülür 16yüzyılda Batı kültürlerinin yayılmaya başlaması, ilkel toplumlar için sonun başlangıcı olduAvrupalılar topraklarına el koydukça ya göç ettiler ya hastalık ya da silahla yok edildilerGeriye kalmayı başaranlar şartları iyi olmayan alanlarda yaşamak zorunda kaldılarAvrupalıların eline düşenler hayatta kalmışlarsa tarım alanlarında veya madenlerde çalıştırıldılar * Günümüzde ilkel yaşamlarını sürdüren sayılı toplumlar bazen garip etkilenmeler aşağı kalmışlardırKuzey Amerika Eskimolarının bazılarına motorlu kızak verilince onların av bölgelerine ulaşmaları kolaylaşmış olduBöylece köpekli kızak sahipleri ile bunların aralarında zenginlikyokluk ayırımı doğmuş olduBöyle bir durum ilkel kabile kültüründe fazla ender rastlanan bir olaydır Pueblo yerlileri Amerika’nın güney batısında tarım yapan toplumduUzun süre İspanyolların egemenliğinde kalmalarına rağmen geleneklerini sürdürdüler,şeflik gibi hiyerarşik yapıya geçmediler Avustralya yerlileri devletin devlete ait kaynaştırma politikasına rağmen medeni toplum dışındaki yaşamlarını sürdürmüşlerdirSayıları epeyce azalmasına karşın beyaz yayılmacılığı sürdükçe kıtanın verimsiz iç bölgelerinde kültürlerine yan kalarak varlıklarını devam ettirdiler Afrika’da hala yaşamlarını sürdüren ilkel kabileler vardırAma dünyanın baştan başa günümüz teknolojisi etkisini arttırdıkça bu müşteri toplumlar bundan böyle turistik birimler haline dönüşmektedirler