İşletme hesabı defterleri

İŞLETME DEFTERLERİ

Vergi mukelleflerinin onemli gorevlerinden biri VUKnda belirtilen esaslara gore defter tutmalarıdır Cunku vergi mukellefleri beyan ettikleri vergilerle ilgili işlemlerini belli bir sırada duzenleyerek kayıtlarını tutarlar Yıl sonunda bulunan kar ve zarara gore duzenlenen beyannameler vergi dairelerine mukellefce verilir Her tacir kazancı oranında vergilendirilir Defter tutmak zorunda olan gercek ve tuzel kişiler kanunda belirtilen esaslara gore defter tutmak zorundadırlar Goturu usulde vergilendirilenler defter tutmak zorunda değildir
DEFTER TUTMAK ZORUNDA OLANLAR
Aşağıda yazılı gercek ve tuzel kişiler Vergi Usul Kanunun172 maddesine gore defter tutmak zorundadırlar
1 Ticaret ve Sanat Erbabı: Tacir olanlar ve ticari kazancları uzerinden vergi veren gercek kişilerdir Bu grupta olanlar goturu usulden yararlanamazlar
2 Ticaret Şirketleri: Her turlu ticaret şirketi bilanco esasına gore defter tutar Bu şirketler; Anonim, Limited, Komandit, Kollektif ve Kooperatif şirketlerdir
3 İktisadi Kamu Kuruluşları: Bu gruba, devlet, ozel idare, belediye, ve diğer kamu kuruluşlarına ait muesseseler girer Bilanco esasına gore defter tutarlar
4 Dernek ve Vakıflara ait İktisadi İşletmeler: Bu gruptakiler de tuccarlar gibi defter tutarlar
5 Serbest Meslek Erbabı: Serbest meslek faaliyetlerini genel meslekleri halinde yapan kişileri kapsar Doktor, Avukat, Serbest Muhasebeci ve Muhendisler bu gruptan sayılır
6 Ciftciler: Yıllık zirai kazanclarına gore vergilerini verirler Yıllık Kazancları zirai işletme hesabı veya bilanco hesabı esasına gore belirlenir
DEFTER TUTMAK ZORUNDA OLMAYANLAR
Aşağıda belirtilen gercek ve tuzel kişiler defter tutmak zorunda değildir
1 Gelir vergisinden muaf esnaf ve ciftciler,
2 Gelir vergisi kanununa gore goturu vergiye tabi olanlar,
3 Kurumlar vergisinden muaf olanlar
(İktisadi kamu muesseseleri, dernek ve vakıflar)
TUTULMASI KANUNEN ZORUNLU OLAN DEFTERLER
Tuccarlar defter tutmak bakımından ikiye ayrılır
a) Birinci sınıf tacirler; Bilanco esasına gore defter tutarlarKazanclarını da bu esasa gore tespit ederler Cift taraflı (muzaaf) kayıt usulunu uygulamak zorundadırlar
b) İkinci Sınıf Tacirler; İşletme hesabı esasına gore defter tutarak kazanclarını bu esasa gore belirler ve tek taraflı (basit) kayıt usulunu uygulamak zorundadırlar
Birinci Sınıf Tacirlerin Tutmak Zorunda Oldukları Defterler
a) Yevmiye Defteri (gunluk defter)
b) Defteri Kebir (Buyuk Defter)
c) Envanter ve Bilanco defteri
d) Gunluk Kasa Defteri
e) İmalat Defteri (devamlı imalat ile uğraşanlar)
f) Karar defteri ve Pay defteri ( diğer defterlere ilave olarak tutulabilir)

İkinci Sınıf Tacirlerin Tutmak Zorunda Oldukları Defterler
İşletme hesabına gore aşağıdaki defterler tutulur
a) İşletme Hesabı Defteri,
b) Gunluk Perakende Satış ve Hasılat Defteri
İsteğe Gore Tutulacak Defterler
İşletmelerin iş hacimlerine gore ve isteği bağlı olarak da defterler tutulur Bu defterler hesapların detaylı takip edilebilmesi icin tutulup tutulmaması tamamen serbest olan defterlerdir Bunlar;
· Mal (emtia) defteri,
· Kasa defteri,
· Depo ve satın alma defteri,
· Muşteriler defteri,
· Bankalar defteri,
· Alacak Senetleri defteri,
· Borc senetleri defteri,
· Satıcılar defteri,
· Sabit Değerler ve Amortisman Defteri
Defterlerin Tasdik Edilmesi
İşletmeler yasal olarak tuttukları defterleri kullanmadan once notere tasdik ettirirler Noter tasdiki, sayfalar numaralanarak her sayfa muhurlenip, defter sonuna defterin kac sayfadan ibaret olduğunun yazılması yolu ile yapılır Tasdik işlemi; işe başlarken, iş değiştirmeden once, sınıf değiştirme durumunda ve hesap donemi sonlarında yapılır