Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Borc olarak verilen malın zekatını
İstenen Borc Paraların Zekatı
64 Başkalarının uzerinde olup deyn (borc) denilen ve nisab mikdarına ulaşmış bulunan paralar zekata tabi olup olmama bakımından şoyle uc kısımdır:
1) Kuvvetli Alacak: Bunlar, borc olarak verilen paralar ile ticaret mallarının bedeli olan alacaklardır Bu alacaklar, borclular tarafından ikrar edilince, tahsil edildikleri zaman gecmiş senelere ait zekatları da verilmek gerekir Şoyle ki:
Bir kimsenin iki sene muddetle uzerinde olup ikrar ettiği on bin lira borcu, kendisinden tahsil edilince, gecen o iki yıla ait zekatı vermek gerekir Bu halde, bu on bin lira, kıymetce bin dirhem gumuşe eşit olsa, bundan birinci sene icin 250 lira, veya 25 dirhem gumuş zekat verilir Geri kalan 9750 liradan da ikinci sene icin İmamı Azam'a gore 240 lira veya 24 dirhem gumuş verilir ki, bu mikdar kusur olan on beş dirhem haric kalmak uzere 9750 dirhemin kırkta birine eşittir İki imama gore ise 243 lira 30 kuruş zekat vermek gerekir Cunku kusur kalan on beş dirhem de kırkta bir nisbetinde zekata tabidir
Boyle kuvvetli bir borc olup da uzerinden sene gecmiş ise, bundan en az kırk dirhem mikdarı tahsil edilirse, bunun zekatı hemen verilir Bundan az tahsil edilirse, hemen zekatının verilmesi gerekmez Ancak bu mikdar borcu tahsil eden kimsenin başka zekat malı varsa onunla beraber bunun da zekatını verir Fakat boyle bir borc inkar edilmekte ise, tahsil edildiği zaman gecmiş yıllara ait zekatı, İmam Muhammed'e gore gerekmez Alacaklının elinde sened veya şahid bulunması bu hukmu değiştirmez Cunku her delil hakim icin gecerli olmaz Herkes de dava acıp delillerini ortaya koyamaz Sahih kabul edilen goruş budur
2) Orta Alacak: Ticaret icin olmayan bir malın bedelinden bir kimse uzerinde kalan alacaktır Ev kirasından bir kimse uzerinde kalan bir alacak veya eski bir elbisenin verilmesinden dolayı karşılığında istenen bir para gibi Bu gibi alacaklar, borclunun uzerinde kaldığı muddet gececek yıllar icin zekata tabi olmazlar Ancak tam nisab mikdarı (iki yuz dirhem gumuş mikdarı) tahsil edilince zekatı gerekir Nisabdan az tahsil edilen icin gerekmez Yalnız sahibinin zekata tabi başka malları varsa, o zaman nisab mikdarını bulan bu mallar arasında bunun da zekatı verilir
İmamı Azam'dan, daha sahih gorulen bir rivayete gore, bu kısım alacakların gecmiş yıllara ait zekatları gerekmez Ele gectikten sonra, uzerlerinden bir yıl gecmedikce zekatları gerekmez Eğer para sahibinin zekata bağlı başka malı olursa, o zaman hepsinin zekatı verilir
3) Zayıf Alacak: Bu, bir malın bedeli olmaksızın bir kimsenin uzerinde kalan alacaktır Varisin uzerinde kalan ve sahibine odenmesi gereken vasiyet parası, henuz ele gecmemiş diyet bedeli, kadının kocası uzerindeki mehir alacağı, boşama anlaşması sonunda alınacak mal bedeli gibi Bu nevi alacakların gecmiş yıllar icin zekatı gerekmez Nisab mikdarı ele gecip uzerinden bir yıl gecmedikce de zekatları verilmez Ancak az cok ne kadar tahsil edilirse, zekata bağlı diğer mallara ilave edilirler Boylece onların da zekatı birlikte verilmiş olur Bir rivayete gore, bunlardan diyet ve kitabet bedeli mustesnadır Bunlar ele gecişlerinden itibaren zekata girerler
(İmam Şafii'ye gore alacak, zekatın odenmesini geciktiremez Ele gecmese de onun zekatını vermek gerekir Cunku borc verilmesi, hak sahibinin arzu ve isteği ile olmuştur Bu bakımdan fakirin hakkını geciktirmekte hakkı bulunmaz)
İstenen Borc Paraların Zekatı
64 Başkalarının uzerinde olup deyn (borc) denilen ve nisab mikdarına ulaşmış bulunan paralar zekata tabi olup olmama bakımından şoyle uc kısımdır:
1) Kuvvetli Alacak: Bunlar, borc olarak verilen paralar ile ticaret mallarının bedeli olan alacaklardır Bu alacaklar, borclular tarafından ikrar edilince, tahsil edildikleri zaman gecmiş senelere ait zekatları da verilmek gerekir Şoyle ki:
Bir kimsenin iki sene muddetle uzerinde olup ikrar ettiği on bin lira borcu, kendisinden tahsil edilince, gecen o iki yıla ait zekatı vermek gerekir Bu halde, bu on bin lira, kıymetce bin dirhem gumuşe eşit olsa, bundan birinci sene icin 250 lira, veya 25 dirhem gumuş zekat verilir Geri kalan 9750 liradan da ikinci sene icin İmamı Azam'a gore 240 lira veya 24 dirhem gumuş verilir ki, bu mikdar kusur olan on beş dirhem haric kalmak uzere 9750 dirhemin kırkta birine eşittir İki imama gore ise 243 lira 30 kuruş zekat vermek gerekir Cunku kusur kalan on beş dirhem de kırkta bir nisbetinde zekata tabidir
Boyle kuvvetli bir borc olup da uzerinden sene gecmiş ise, bundan en az kırk dirhem mikdarı tahsil edilirse, bunun zekatı hemen verilir Bundan az tahsil edilirse, hemen zekatının verilmesi gerekmez Ancak bu mikdar borcu tahsil eden kimsenin başka zekat malı varsa onunla beraber bunun da zekatını verir Fakat boyle bir borc inkar edilmekte ise, tahsil edildiği zaman gecmiş yıllara ait zekatı, İmam Muhammed'e gore gerekmez Alacaklının elinde sened veya şahid bulunması bu hukmu değiştirmez Cunku her delil hakim icin gecerli olmaz Herkes de dava acıp delillerini ortaya koyamaz Sahih kabul edilen goruş budur
2) Orta Alacak: Ticaret icin olmayan bir malın bedelinden bir kimse uzerinde kalan alacaktır Ev kirasından bir kimse uzerinde kalan bir alacak veya eski bir elbisenin verilmesinden dolayı karşılığında istenen bir para gibi Bu gibi alacaklar, borclunun uzerinde kaldığı muddet gececek yıllar icin zekata tabi olmazlar Ancak tam nisab mikdarı (iki yuz dirhem gumuş mikdarı) tahsil edilince zekatı gerekir Nisabdan az tahsil edilen icin gerekmez Yalnız sahibinin zekata tabi başka malları varsa, o zaman nisab mikdarını bulan bu mallar arasında bunun da zekatı verilir
İmamı Azam'dan, daha sahih gorulen bir rivayete gore, bu kısım alacakların gecmiş yıllara ait zekatları gerekmez Ele gectikten sonra, uzerlerinden bir yıl gecmedikce zekatları gerekmez Eğer para sahibinin zekata bağlı başka malı olursa, o zaman hepsinin zekatı verilir
3) Zayıf Alacak: Bu, bir malın bedeli olmaksızın bir kimsenin uzerinde kalan alacaktır Varisin uzerinde kalan ve sahibine odenmesi gereken vasiyet parası, henuz ele gecmemiş diyet bedeli, kadının kocası uzerindeki mehir alacağı, boşama anlaşması sonunda alınacak mal bedeli gibi Bu nevi alacakların gecmiş yıllar icin zekatı gerekmez Nisab mikdarı ele gecip uzerinden bir yıl gecmedikce de zekatları verilmez Ancak az cok ne kadar tahsil edilirse, zekata bağlı diğer mallara ilave edilirler Boylece onların da zekatı birlikte verilmiş olur Bir rivayete gore, bunlardan diyet ve kitabet bedeli mustesnadır Bunlar ele gecişlerinden itibaren zekata girerler
(İmam Şafii'ye gore alacak, zekatın odenmesini geciktiremez Ele gecmese de onun zekatını vermek gerekir Cunku borc verilmesi, hak sahibinin arzu ve isteği ile olmuştur Bu bakımdan fakirin hakkını geciktirmekte hakkı bulunmaz)
