İyot, bedenin kendi kendine üretememesine karşın desteğe gerek duyulmadan bile besinlerle çok kolay alınabilen bir elementtir. İyot minerali, güç metabolizması başta olmak üzere bedende pek çok değerli misyona sahiptir.
21 Ekim Global İyot Eksikliği gününde İyot tüketiminin ehemmiyeti hakkında bilgiler veren Endokrinoloji Uzmanı Dr. Cafer Kaya, kâfi iyot alımının çocukların zeka gelişimi açısından değerli olduğunu vurguladı. Kaya, Dünyada iyot eksikliği nedeniyle kâfi düzeyde zeka gelişimini tamamlamamış yaklaşık 30 milyon çocuk olduğunun altını çizdi.
Tiroid hormonları için değerli
Bedenin büyüme, gelişim ve güç metabolizmasını yöneten tiroid hormon işlevlerinin sağlıklı sürdürülebilirliği için iyot seviyelerinin kâfi olması gerektiğini vurgulayan Endokrinoloji Uzmanı Dr. Cafer Kaya, kâfi iyot alınmaması halinde tiroid bezinin kendisi ve nodül varsa nodüllerde büyüme izlenmesi durumunda kimi şikayetlerin de ortaya çıkabileceğini söyledi.
İyotun tiroid bezinin hormon üretiminde vazgeçilmez element olduğunu söyleyen Dr. Cafer Kaya, "Tiroid hormonları öncelikle beyin olmak üzere bedende pek çok diğer organ ve yaşamsal süreçlerde değerli fonksiyonlara sahip. Lakin iyot eksikliği sebebiyle kaslar, kalp, böbrek ve bilhassa de gelişmekte olan beyin olumsuz etkilenebilir” dedi.
İyot eksikliği yaşayanların sayısı yüksek
Dünya genelinde insanların iyot seviyelerinin azaldığını belirtilen Dr. Cafer Kaya, beyin hasarı dahil önemli semptomlara neden olan bu durumun çevresel toksinler, besin katkıları, iyot emilimiyle etkileşen pek çok kimyasalın yaygın olarak kullanılması ve besinlerden yetersiz iyot alımı olduğunu söyledi. Besinlerdeki iyot eksikliği nedeniyle bölgesel tiroid bezinin büyümesi sonucunda insanlarda endemik guatrın görüldüğünü söyleyen Dr. Cafer Kaya, kanserin önlenmesinde de iyot tüketiminin değerli olduğunu vurguladı. Kaya, "Yapılan çalışmalar sonucunda çocukların değerli bir kısmında iyot eksikliği tespit edilmesi sonucunda ülke çapında iyot eksikliği ve endemik guatr ile gayret manasında tüm besinlerde iyotlu tuz kullanılması gerektiğine karar verildi” dedi. İyot eksikliğinin neden olduğu öbür aksilikler hakkında da şu bilgileri paylaştı; "İyot eksikliğinde metabolizma suratı azalır, daha az güç üretilir ve hücrelerin yenilenmesi yavaşlar. Hipotiroidi, demir eksikliği anemisi, kolesterol seviyelerinde artış, endemik guatr, kısırlık, bebek vefatında artış, fibrokistik göğüs hastalığı, damar sertliği için bir risk faktörüdür. Boynun önündeki şişlik (guatr),nefes darlığı, yutma zahmeti, kilo almak, yorgunluk, güçsüzlük, saçlarda dökülme, cilt kuruluğu, öğrenme ve hafıza sorunları, ısınamamak, kalp suratında yavaşlama, gebelik ve hamilelik ile ilgili problemler, adet düzensizliği yahut adet devirlerinin daha ağır geçmesine neden olur.”
İyotun fazlası ziyanlı olabilir
Endokrinoloji uzmanı Cafer Kaya, tiroid ve göğsün, bedende iyotu tutan en kıymetli iki organ olması sebebiyle, göğsün hamilelikte ve bilhassa emzirme devrinde yüksek bir iyot konsantrasyonuna sahip olduğunu söyledi. Kaya, "İyot eksikliğine bağlı gelişen hipotiroidi durumu göğüs kanseri riskini azaltıyor lakin iyot seviyesi ve tiroid işlevleri olağan olan bireyler göğüs kanseri riskini azaltmak için iyot desteği almamaları gerekir.” diye konuştu.
Eksikliği kadar İyot fazlalığının da insan sıhhatine ziyanlı olabileceğini belirten Endokrinoloji uzmanı Dr. Cafer Kaya, bilhassa gebe bayanların ve emziren annelerin belirtilen dozların üzerinde iyot kullanmamaları gerektiğinin altını çizdi. İyot fazlalığının tiroidin papiler kanserine ve hipertiroidiye neden olabileceğinden iyot kullanımında kesinlikle doktora danışılması gerektiğini tabir etti. İdrarda iyot atılımı testi ile bedendeki iyot ölçüsünün öğrenilebildiğini söyleyen Kaya, bilhassa Hashimoto tiroiditi yahut hipotiroidizm durumlarında iyot desteğinin hekim tarafından yapılması gerektiğini vurguladı.