Kanda Lityum Eksikliği

Lityum preparatları nelerdir,
Lityum dozu nasıl saptanır,
Ne kadar süre lityum uygulamak gerekir,
Lityumun bağlı etkileri nelerdir,
Lityum diğer ilaçlarla birlikte alınırsa neler olabilir,


Lityum karbonat ilacı, mani ve iki uçlu huy bozukluğu tedavisi için 1950'lerden önce üretilmiştir Kuvvetli huy düzenleyici etkiye sahiptir ve tehlikesiz bir şekilde kullanılabilir Düzeltici değildir Büyüme veya alçalma şeklindeki mizaç aşırılığını önler Lityumun asıl faydası, bir atağı önlemede ve bir hamle başladıktan daha sonra tedavi etmede görülür Lityum, düzenli olarak alındığında manik ve depresif ataklar daha eksik sıklıkta ve daha az şiddetde görülür Tekrarlayıcı manikdepresif (iki uçlu) bireyler ve tekrarlayıcı bunalım (tek uçlu) hastalığın bir takım formları, çoğunlukla lityum ile tedavi edilebilmektedir Uyumlu ve yerinde dozda alındığında, düzeltici ya da zihinsel fonksiyonlar üzerinde başka etkileri yoktur

ilk kez lityum kullanmaya başlamadan önce hangi tıbbi testleri yerine getirmek gereklidir?
Tıbbi bir değer biçme hastalığın hikayesi, fizik muayene, kan ve idrarın basit laboratuar incelemelerini içerir Lityum tuzu, böbrekler aracılığıyla adeta ayrıntılarıyla vücuttan atıldığı için, lityum tedavisi başlamadan önce ve başladıktan daha sonra da düzenli aralıklarla böbrek fonksiyon testleri yapılmalıdır Tiroid fonksiyon testleri de öğüt edilir Çünkü lityum, nadiren hipertrofi (zararsız ve çare edilebilir tiroid bezi büyümesi) ya da tiroid fonksiyonlarında orta derecede düşmeye (hipotiroidizm) neden olabilir Tiroid hormonlarının kan seviyelerinin ölçüldüğü kan testleri, çoğunlukla düzenli aralıklarla yapılır
böylece uzun süreli lityum tedavisi sırasında, fazla idrara çıkma veya benzeri idrar ile ilgili yakınmalar olduğunda rutin aralıklarla yapılmakta olan böbrek fonksiyon testlerinin tekrarlanmasında menfaat vardır Benzer şekilde Lityum tedavisi sürdürülmekteyken kişide günlük rutin işlere harcanan zamanda çoğaltma, genel hareketlerde yavaşlama, takâtsizlik, halsizlik şehvetli vb gibi yakınmalar eklendiğinde hemen klinisyene başvurulmalıdır Bu nesil yakınmalar bir bunalım atağının açılış belirtileri olabileceği gibi, Lityumun tiroid bezi üzerindeki etkisi sebebiyle olan tiroid hormon azlığına, yani hipotiroidizm denilen geçici rahatsızlığa ast da olabilir Bu durumda tiroid fonksiyon testlerinin tekrarlanması yerinde olacaktır

Lityum dozu nasıl saptanır?
Kanda lityum seviyesini ölçen kolay, ucuz testler vardır Böylece ama, her hasta için içten doz bütün olarak saptanabilir Ilk Olarak, lityum seviyesi her birkaç günde bir yoklama edilir (en son akşam dozundan yaklaşık 12 saat daha sonra kan örneği alınır) Yerinde kan lityum seviyesine ulaşıldığında, lityum seviyeleri aylık olarak veya daha eksik sıklıkla ölçülür Kan testi yapılacak günlerde test sonrasına değin lityum alınmaz Yani en son akşam gücenmiş olan Lityum ilacından 12 saat sonrası, sabahleyin aç karnına ve yeni Lityum ilacını almadan kan verilmeli, ardından yemek yenip önerilen sabahleyin Lityum ilacı alınmalıdır

Ne kadar zaman lityum göstermek gerekir?
Bir kişinin hücum sonlandıktan sonra uzun vakit çare altında kalıp kalmayacağı, bazı kişisel faktörlere bağlıdır Bu kararın verilmesi doktor, hasta ve aile aralarında ilişki kurulmasını ve tartışılmasını gerektirir Bazı bireyler, uzun dönem lityum tedavisine ihtiyaç duymaz Eğer orta derecede hastalığı için tedavi gören birisi veya birkaç yıl içinde tekrarlanma olasılığı olmayan birisi ise, uzamış ilaç kullanımıyla gelen potansiyel risklere ve masrafa maruz kalacaksa zorunlu değildir Ne yazık ama, bu daha uygun gruba girebilecek kişileri tehlikesiz bir şekilde tahmin etmek arada bir mümkün olabilmektedir
*