Kanser hastası yakınları nasıl davranmalı?

Kanser hastası yakınları nasıl davranmalı? kanserin son evreleri kanserde son evre kanser evreleri kanserin evresi kanser aşama Sakın moral vereyim derken bu hatalara düşmeyin Psikolog Şebnem Turan “Irk arasında, kanserin stres ve olumsuz düşüncelerle ortaya çıktığına inanılır Kanser hastaları ve yakınları da çoğu vakit kendini ‘rol yapma’ya zorlar dedi Hasta yakınlarının durumu abartıp, moral atamak nedeniyle ‘daha ne kötüleri var, sen tekrar iyisin’ gibi yaklaşımlarda bulunduğunu bildiren Turan “Bu sözler hastayı avuntu edeceğine kızdırır uyarısında bulundu Halk Müziği jurnal hayatlarını yaşarken yarınlarının nasıl olacağı konusunda bir fikre sahiptirler Bu zihin çoğunlukla de dinç ve uzun yaşayacağımıza ilişkindir; hastalıkların bizim başımıza gelmeyeceğini düşünürüz Oysa kanser bu varsayımımızı bozan ve bireyin geleceğini belirsizleştiren bir hastalıktır Rahatsızlık ne değin geçici ve hafif olsa da, hasta bir kayıp duygusu yaşar; bu kayıp sağlığın kaybıdır! Medical Park Bahçelievler Hastanesi’nden Psikolog Şebnem Turhan; kanser hastalarının ve yakınlarının yaşadığı psikolojik durumu değerlendirdi: RED UZUN SÜRDÜYSE DIKKAT! Genellikle hastaların, kanser tanısı veya hastalığın tekrarladığını duyma aleyhinde gösterdikleri birincil tepki, şok ve şaşkınlıktır Çoğu süre hastalar ‘kanser’ kelimesi veya ‘kitle’ kelimesinden sonrasını duymadıklarını ve bir hissizlik yaşadıklarını söylerler Ardından ‘bu bana olamaz’, ‘benim başıma böyle bir rahatsızlık gelemez’, ‘hekim yanılmış olmalı’ gibi görüşler eşliğinde red dönemine geçilir Oysa inkar dönemi uzun sürüyor ve çare olmaya yanaşmıyorsa, hastaya mutlaka psikolojik ve psikiyatrik müdahale yapılması gerekir Üçüncü aşama öfke dönemidir Hastalığa, doktora, sıhhat personeline, ara sıra sağlıklı kişilere ve yakınlara duyulan bir hiddet oluşur ‘Niçin ben’ veya ‘başkaları sağlıklıyken niçin başıma böyle bir şey geldi’ soruları hastayı meşgul etmeye başlar Dördüncü faz, yani pazarlık evresi aslında askıya alma çabasıdır Bu ertelemeyi hasta iyi dileklerde bulunarak yapar; örneğin adak adar Hastanın istediği olmadığında yeni bir pazarlık başlayacağından, hastanın isteklerini gözden geçirmesine ve kendisiyle yüzleşmesine muavin olunmalı Bir zaman daha sonra hasta yapamadıklarını ve yapamayacaklarını ayrım eder ve beşinci faz olan bunalım evresi başlamış olur Bu dönem, kabullenmeye geçebilmek için gerekli bir dönemdir Son faz kabullenmedir Bu evre mutlu bir faz olarak düşünülmemelidir; duygular yoktur, ağrılar yok olmuş ve savaş tekrar gibidir Hasta bu evreye gelinceye dek geçirmesi gereken dönemleri yaşadıysa, öfkesini çıkarabilmiş ve kayıplarının yasını tutabilmişse, bu dönemi daha enerjik karşılayacaktır MORAL VEREYİM DERKEN BOZABİLİRSİNİZ Hasta yakınları da bu dönemde çoğu sorunla aleyhinde karşıya kalırlar Bezginlik ve mutsuzdurlar Sevdiklerinin acıları karşı umutsuzluk yaşarlar Kendilerine zaman ayıramazlar Bu da bir vakit sonra tükenmelerine neden olur Bu sebeple hasta yakınları suçluluk hissetmeden, kısa süreli de olsa hastadan bambaşka süre geçirmeli Hasta ve hasta yakınları süreçle ilgili duygularını birbirlerinden gizlememeli ve duygularını açıkça konuşmalı, çare kararlarını paylaşmalı Bu hastalığa olan uyumu da arttıracaktır Hasta yakınları hastayla tanıyı, tedaviyi ve hastalıklarını konuşurlarken hastayı teselliden fazla kızdıran ifadelerden kaçınmaya itina göstermeliler Bu ifadeler; ‘kafana takma geçer’, ‘moralini iyi tutarsan daha iyi olursun, aslan gibisin benden sağlamsın’, ‘başımıza ne geleceği belli mi, bakmışsın ben de trafik kazasında ölüvermişim’, ‘daha ne kötüleri var, sen yeniden iyisin’ gibi Yapamayacak olduklarını ve kayıplarını düşünen kanserli hastaların anlatacakları çok şey vardır Hasta yakınları; hastayı eleştirmeden, ayıplamadan ve yukarıda belirtilmiş ifadeleri kullanmadan dinlemeli Kanser hastalığı ve tedavi süreci hem hasta için ayrıca de yakınları için zorlayıcı bir yaşam krizidir Bu kriz süreciyle başa çıkamadığınızı düşünüyorsanız mutlaka bir uzmandan yardım alın Afiyet hizmeti aldığınız kurumda kanser hastaları için açılan takviye grupları varsa onlara katılın KANSER GERÇEĞİNİ DE REDDETMEYİN Medical Park Bahçelievler Hastanesi’nden Psikolog Şebnem Turhan, “Kanser hastaları ve millet arasında sıklıkla yaygın olan bir görüş; hastaların yaşadığı gerginlik ve negatif düşünceleri sebebiyle kanser hastası oldukları yönündedir Oysa bu düşünceyi kanıtlayan herhangi bilimsel çalışma bulunmamaktadır Stresin, hormonal sistemimizi fazlasıyla etkilese de kanser riski ve hayat süresiyle yüzde 100 ilişkili olmadığını unutmayın Yani gerginlik, tek başına kanser nedeni değildir ‘Artı düşünmeliyim’ inancı bir saplantı haline gelirse, hasta tanıyı aldıktan sonradan kendisini her zaman olumlu düşünmek zorunda hisseder Bu sebeple hasta ve yakınları yaşadıkları öfkeyi, üzüntüyü ve kederi yaşamayı erteler Bu da kabullenmeyi zorlaştırıcı bir faktördür Ancak rahatsızlık tanısı sonrası yaşanılan hiddet, şok ve endişe gibi negatif duygular normaldir ve bunların paylaşılması gerekir Bu duyguların bastırılması, hastalığın inkar döneminin uzun sürmesine ve bastırılan duyguların daha şiddetli şekilde kendini göstermesine neden olabilir diyor