Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Kolera nasıl bir hastalıktır
Kolera bulaşır mı
Kolera tedavisi
BELİRTİLERİ
Kısa suren kulucka donemi birkac saat ile birkac gun arasında (15 gun, ortala ma 48 saat) değişir Hastalık birdenbire başlar; fenalaşma, kann ağnlan, karın da şişlik ve kusma gorulur En tipik belirtiler soğuk evre adı verilen evrede gorulur: Sulu, renksiz, pirinc suyuna benzer bulanıklıkta, icinde kucuk par cacıklar halinde bağırsak mukoza sıynntılan ile cok miktarda mikrop bulu nan dışkılama başlar 13 gunde 50100 kez bu tur dışkılama gercekleşir Bulan tı ve zorlama olmaksızın şiddetli fışkır ma biciminde kusma gorulur Saatte bir litreyi aşabilen aşırı sıvı kaybı vucudu susuz bırakır Kalsiyum ve potasyum kaybı sonucunda, ağrılı klonik kasılma lar biciminde kas krampları başlar Hastada aşın susuzluk, aşırı yorgunluk ile bazen soğuk ve yapışkan br terleme gorulebilir İdrar cıkanlması Onemli ol cude azalır, bazen tamamen durabilirOzellikle cocuklarda sıkca beyin zan tahrişine bağlı belirtiler gorulurKarın iceri doğru coker, nabız cok hızlanır; tansiyon (kan basıncı) bazen olculemeyecek kadar duşer Makattan olculen vucut ısısı normal, hatta yuk sekken, koltukaltından yapılan olcumde ısının 33°C'ye kadar duştuğu gozlenir Kanda ure miktarı giderek artar ve yuk sek değerlere ulaşırHastalık oldukca hızlı ilerler; ağır olgularda belirtiler 512 saat icinde teh likeli boyutlara varırHastalık birkac saat ya da 23 gun icinde olumle sonuclanabilir En onem li Olum nedenleri şok, asidoz (kanda ve vucut sıvılannda asillik duzeyinin yuk selmesi) ve bobrek yetersizliğidir
BEKLENEN GİDİŞİ (PROGNOZ)
Hastalığın beklenen gidişi uygulanan sıvı tedavisinin etkisine bağlıdır Yeter li tedavi uygulanan olgularda olum ora nı duşuktur (yaklaşık yuzde 15): ama tedavi yetersiz kaldığında olum oranı yuzde 5070′e yukselir Coğunlukla gozden kacabilen hafif olgular buluna bileceğinden hastalığın gidişinin değer lendirilmesi zordur Genelde en ağır ol gular salgının başlangıcında gorulur, daha sonra olgu sayısı giderek azalır Hastalık beş yaşm altındaki cocuklarda daha ağır sonuclara yol acar
TEDAVİ
İki aşamada uygulanan tedavi, yoğun ve hızlı sıvı ve elektrolit kaybının karşı lanmasına dayanır Birinci aşamada hastaya damar yoluyla mumkun olduğu kadar hızlı bir bicimde ve buyuk miktarlarda sıvı verilmelidir Bu miktar ye tişkinlerde ilic 15 dakikada 1 litre, ardın dan her 3045 dakikada 1 litredir Has tanın vucut sıvıları normale donunceye değin bu tedavi surdurulmelidir Genel likle başarılı bir sonuc elde etmek İcin yaklaşık 3 saat icinde 5 litreden fazla sı vı verilmesi gerekirDaha sonra tedavinin ikinci aşama sına gecilir Bu aşamada tedavi ishal kesilİnceye kadar uygulanmalıdır Bu te davinin amacı, dışkıyla yitirilen sıvıyı karşılamaktır Sıvı hem damar yoluyla, hem de mide sondasıyla verilebilir Cok ağır olgularda mide sondasından sıvı verilmesiyle damar yoluyla verilen sıvı miktarı yuzde 80 azaltılabilirVerilecek sıvıların iceriği cok Onem lidir Sodyum klorur ve sodyum bikar bonat mutlaka verilmelidir Potasyum en azından erken evrede pek gerekmeyebilir Kalsiyum ya da magnezyum ise gerekli değildirHastalığın cocuklardaki gidişi cok ağırdır Bu nedenle cocuklarda tedaviye daha cok Ozen gosterilmelidir Verilen sıvının miktarında ya da bileşiminde yanlışlık yapılırsa cok tehlikeli sonuclar ortaya cıkabilir Sıvı ve elektrolit mikta rı, cocuğun kilosuna, atılan dışkı ve elektrolit miktarına, kandaki asit deği şikliklerine gore dikkatle hesaplanmalı dırYetişkin hastalardan farklı olarak, cocuklarda potasyumun ağız yoluyla verilmesinin buyuk onemi vardırSıvı tedavisinde, aşın sıvı yuklen mesini (odem, akut akciğer odemi, konjestif kan gollenmesine bağlı kalp yet mezliği, bilinc bulanıklığı) Onlemek icin, cocuk ya da yetişkin butun hastalar dikkatle gozetim altında tutulmalı, boyun toplardamarlarının dolgunluğu denetlenmeli, kalp ve akciğerler sık sık dinlenmeli, hastanın vucut ağırlığındaki değişmeler izlenmelidirTetrasiklinler ile yapılan antibiyotik tedavisi de cok yararlıdır Bu yolla is hal suresi, atılan dışkı miktarı ve cıkarı lan bakteri sayısı azaltılır Tetrasiklinlerin ağız yoluyla verilmesi daha uygun dur Antibiyotik tedavisine, kusma on lendikten sonra başlamak gerekir; bu da sıvı tedavisine başladıktan uc saat son rasına denk duşerKusma dışında başka bir olay bes lenmeyi etkilemediğinden bu konuda fazla katı davranmak gereksizdir Gu numuzde genellikle hastalara ne isterse yemesi onerilmektedir; gercekten de normal beslenmeye donebilmek icin is halin kesilmesini beklemek cok akılcı değildir
KORUNMA
Koleradan korunma, kuşkulu olguların bulunması, bunların klinik ve bakteriyolojik olarak hasta olup olmadıklarının kanıtlanması ve hastaların karantina altına alınması onlemlerine dayanır Hastalar, ancak 24 saat arayla uc kez alman dışkı kulturlerinde mikrop uremezse butunuyle iyileşmiş kabul edile bilir Koleralılarla ilişkide bulunan kişi ler icin karantina suresi beş gundur Bir kolera olgusu saptandıktan sonra, nedenlere yonelik zincirleme araştırma icin butun olanaklar kullanılmalıc Kolera salgını sonrasında birkac ay yunca, bolgede gorulen butun ishal gulan bakteriyolojik acıdan inceler lidir Cevre, kullanılan eşyalar ve 02 likle de hastalıkla ilişkili maddeler gun yontemlerle dezenfekte edilmeli Besinlerin ve suların denetimi, sinel le savaş, dışkıların uygun bir bicu ortadan kaldırılması başta gelen onlelerdirHafif, ayakta tedavi edilen hast nn da, olası yayıcı olmalarından Oteki tıpkı ağır olgulardaki gibi karantiı alınmaları cok onemlidirOlu kolera mikrobuyla hazırli ve kas icine verilen aşılar bağışı sağlama yeteneğini cok kısa surede rir Kolera salgınlarının sık ortaya cı ğı azgelişmiş kırsal alanlarda geniş san topluluklarını kısa surelerle aşıte girişimi buyuk uygulama zorluklan ratmakta ve yapılan buyuk harcama karşın yetersiz kalmaktadır Bunun rine basit bicimde hazırlanan tuzşeker karbonat karışımlarının riskli bolgede yaygın olarak dağıtılması ve salgı ortaya cıkmasıyla hemen icilecek cimde hazırlanması cok daha etkili nuclar vermektedir Boylece hast etkin bir tedavi uygulanmakta, en dan soğuk devreye girmeden hastane ulaştırılmaları sağlanmaktadır Duı Sağlık Orgutu de koleranın sık goruk ğu bolgelerde bu girişimleri destek mektedir Ote yandan koleraya cok daha uzun sureli aşıların geliş mesi İcin yoğun cabalar vardır
Kolera bulaşır mı
Kolera tedavisi
BELİRTİLERİ
Kısa suren kulucka donemi birkac saat ile birkac gun arasında (15 gun, ortala ma 48 saat) değişir Hastalık birdenbire başlar; fenalaşma, kann ağnlan, karın da şişlik ve kusma gorulur En tipik belirtiler soğuk evre adı verilen evrede gorulur: Sulu, renksiz, pirinc suyuna benzer bulanıklıkta, icinde kucuk par cacıklar halinde bağırsak mukoza sıynntılan ile cok miktarda mikrop bulu nan dışkılama başlar 13 gunde 50100 kez bu tur dışkılama gercekleşir Bulan tı ve zorlama olmaksızın şiddetli fışkır ma biciminde kusma gorulur Saatte bir litreyi aşabilen aşırı sıvı kaybı vucudu susuz bırakır Kalsiyum ve potasyum kaybı sonucunda, ağrılı klonik kasılma lar biciminde kas krampları başlar Hastada aşın susuzluk, aşırı yorgunluk ile bazen soğuk ve yapışkan br terleme gorulebilir İdrar cıkanlması Onemli ol cude azalır, bazen tamamen durabilirOzellikle cocuklarda sıkca beyin zan tahrişine bağlı belirtiler gorulurKarın iceri doğru coker, nabız cok hızlanır; tansiyon (kan basıncı) bazen olculemeyecek kadar duşer Makattan olculen vucut ısısı normal, hatta yuk sekken, koltukaltından yapılan olcumde ısının 33°C'ye kadar duştuğu gozlenir Kanda ure miktarı giderek artar ve yuk sek değerlere ulaşırHastalık oldukca hızlı ilerler; ağır olgularda belirtiler 512 saat icinde teh likeli boyutlara varırHastalık birkac saat ya da 23 gun icinde olumle sonuclanabilir En onem li Olum nedenleri şok, asidoz (kanda ve vucut sıvılannda asillik duzeyinin yuk selmesi) ve bobrek yetersizliğidir
BEKLENEN GİDİŞİ (PROGNOZ)
Hastalığın beklenen gidişi uygulanan sıvı tedavisinin etkisine bağlıdır Yeter li tedavi uygulanan olgularda olum ora nı duşuktur (yaklaşık yuzde 15): ama tedavi yetersiz kaldığında olum oranı yuzde 5070′e yukselir Coğunlukla gozden kacabilen hafif olgular buluna bileceğinden hastalığın gidişinin değer lendirilmesi zordur Genelde en ağır ol gular salgının başlangıcında gorulur, daha sonra olgu sayısı giderek azalır Hastalık beş yaşm altındaki cocuklarda daha ağır sonuclara yol acar
TEDAVİ
İki aşamada uygulanan tedavi, yoğun ve hızlı sıvı ve elektrolit kaybının karşı lanmasına dayanır Birinci aşamada hastaya damar yoluyla mumkun olduğu kadar hızlı bir bicimde ve buyuk miktarlarda sıvı verilmelidir Bu miktar ye tişkinlerde ilic 15 dakikada 1 litre, ardın dan her 3045 dakikada 1 litredir Has tanın vucut sıvıları normale donunceye değin bu tedavi surdurulmelidir Genel likle başarılı bir sonuc elde etmek İcin yaklaşık 3 saat icinde 5 litreden fazla sı vı verilmesi gerekirDaha sonra tedavinin ikinci aşama sına gecilir Bu aşamada tedavi ishal kesilİnceye kadar uygulanmalıdır Bu te davinin amacı, dışkıyla yitirilen sıvıyı karşılamaktır Sıvı hem damar yoluyla, hem de mide sondasıyla verilebilir Cok ağır olgularda mide sondasından sıvı verilmesiyle damar yoluyla verilen sıvı miktarı yuzde 80 azaltılabilirVerilecek sıvıların iceriği cok Onem lidir Sodyum klorur ve sodyum bikar bonat mutlaka verilmelidir Potasyum en azından erken evrede pek gerekmeyebilir Kalsiyum ya da magnezyum ise gerekli değildirHastalığın cocuklardaki gidişi cok ağırdır Bu nedenle cocuklarda tedaviye daha cok Ozen gosterilmelidir Verilen sıvının miktarında ya da bileşiminde yanlışlık yapılırsa cok tehlikeli sonuclar ortaya cıkabilir Sıvı ve elektrolit mikta rı, cocuğun kilosuna, atılan dışkı ve elektrolit miktarına, kandaki asit deği şikliklerine gore dikkatle hesaplanmalı dırYetişkin hastalardan farklı olarak, cocuklarda potasyumun ağız yoluyla verilmesinin buyuk onemi vardırSıvı tedavisinde, aşın sıvı yuklen mesini (odem, akut akciğer odemi, konjestif kan gollenmesine bağlı kalp yet mezliği, bilinc bulanıklığı) Onlemek icin, cocuk ya da yetişkin butun hastalar dikkatle gozetim altında tutulmalı, boyun toplardamarlarının dolgunluğu denetlenmeli, kalp ve akciğerler sık sık dinlenmeli, hastanın vucut ağırlığındaki değişmeler izlenmelidirTetrasiklinler ile yapılan antibiyotik tedavisi de cok yararlıdır Bu yolla is hal suresi, atılan dışkı miktarı ve cıkarı lan bakteri sayısı azaltılır Tetrasiklinlerin ağız yoluyla verilmesi daha uygun dur Antibiyotik tedavisine, kusma on lendikten sonra başlamak gerekir; bu da sıvı tedavisine başladıktan uc saat son rasına denk duşerKusma dışında başka bir olay bes lenmeyi etkilemediğinden bu konuda fazla katı davranmak gereksizdir Gu numuzde genellikle hastalara ne isterse yemesi onerilmektedir; gercekten de normal beslenmeye donebilmek icin is halin kesilmesini beklemek cok akılcı değildir
KORUNMA
Koleradan korunma, kuşkulu olguların bulunması, bunların klinik ve bakteriyolojik olarak hasta olup olmadıklarının kanıtlanması ve hastaların karantina altına alınması onlemlerine dayanır Hastalar, ancak 24 saat arayla uc kez alman dışkı kulturlerinde mikrop uremezse butunuyle iyileşmiş kabul edile bilir Koleralılarla ilişkide bulunan kişi ler icin karantina suresi beş gundur Bir kolera olgusu saptandıktan sonra, nedenlere yonelik zincirleme araştırma icin butun olanaklar kullanılmalıc Kolera salgını sonrasında birkac ay yunca, bolgede gorulen butun ishal gulan bakteriyolojik acıdan inceler lidir Cevre, kullanılan eşyalar ve 02 likle de hastalıkla ilişkili maddeler gun yontemlerle dezenfekte edilmeli Besinlerin ve suların denetimi, sinel le savaş, dışkıların uygun bir bicu ortadan kaldırılması başta gelen onlelerdirHafif, ayakta tedavi edilen hast nn da, olası yayıcı olmalarından Oteki tıpkı ağır olgulardaki gibi karantiı alınmaları cok onemlidirOlu kolera mikrobuyla hazırli ve kas icine verilen aşılar bağışı sağlama yeteneğini cok kısa surede rir Kolera salgınlarının sık ortaya cı ğı azgelişmiş kırsal alanlarda geniş san topluluklarını kısa surelerle aşıte girişimi buyuk uygulama zorluklan ratmakta ve yapılan buyuk harcama karşın yetersiz kalmaktadır Bunun rine basit bicimde hazırlanan tuzşeker karbonat karışımlarının riskli bolgede yaygın olarak dağıtılması ve salgı ortaya cıkmasıyla hemen icilecek cimde hazırlanması cok daha etkili nuclar vermektedir Boylece hast etkin bir tedavi uygulanmakta, en dan soğuk devreye girmeden hastane ulaştırılmaları sağlanmaktadır Duı Sağlık Orgutu de koleranın sık goruk ğu bolgelerde bu girişimleri destek mektedir Ote yandan koleraya cok daha uzun sureli aşıların geliş mesi İcin yoğun cabalar vardır
