Kolesterol:dost mu düşman mı ?

Dimağ ve kalp başta olmak üzere kaslar, hudutlar,karaciğer ve barsaklar halinde tüm vücudumuza yayılmış olan kolesterolden hakikaten korkmalımıyız? Kolesterol hayat için gerekli olan, yağa benzeyen bir husustur. Bu nedenle suda ve su özelliklerini taşıyan kanda çözünmez. Kanda çözülüp taşınabilmesi için bir proteinle birleşir ve bu kolesterol protein kompleksine lipoprotein denir. Yoğunluklarına nazaran çeşitlendirilen bu lipoproteinler aslında bizlerin güzel huylu ve bed huylu diye adlandırdıklarımızdır.

düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) :kötü huylu kolesterol

yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) :iyi huylu kolesterol

Kolesterolün Yararları Nelerdir?

Vücudumuz kolesterolü kullanarak kortizon ve cinsiyet hormonları üzere birçok hormon, vitamin D ve yağların sindirimini sağlayan safra asitlerini üretir. Koletserolün yararları olduğu kadar maatteessüf yükselmesi durumunda zaraları da vardır.

Kolesterol Neden Yükselir?

Birçok faktör koleterolün yükselmesine neden olabilir. Bunlardan şişmanlık, azıklar ve gerilim halinde grupladıklarımızı önleyebilsek de genetik faktörlere kesin tahlil şimdi bulunmamaktadır. Bu faktörler yekun kolesterolü, bilhassa beğenilmeyen huylu kolesterolü yükseltir.

Egzersiz ile nizamlı ve istikrarlı beslenme uygun huylu kolesterolü yükseltirken beğenilmeyen huylu kolesterolü düşürür. Lakin herşeye karşın ekseriyetle 60-65 yaştan sonra ve bayanlarda menopozla birlikte yekun kolesterol seviyesi artabilir. Kimi illetler da kolesterolün yükselmesine neden olurlar. Bunlar:

Kalıtsal yağ metabolizması marazları

Hipotroidi: Troit bezinin ehliyetsiz çalışması

Karaciğer illetleri

Nefrit:Böbrekte iltihabi hastalık

Şeker marazı

Şişmanlık

Kimi ilaçlar

Kolesterolün Yüksekliği Nasıl Ölçülür?

Yekun kolesterol ve makûs huylu (LDL) kolesterolün yüksekliği risk olduğu kadar, uygun huylu kolesterolün (HDL) düşüklüğü de risktir. 20 yaş üstü için istenilen yekun kolesterolün 200mg/dl'nin altında olmasıdır. 240mg/dl'ye kadar ise sonda yüksek diye anılan yekun kolesterol şayet 240mg/dl'nin üstüne çıkmışsa yüksektir. LDL-kolesterol de 130mg/dl'nin altında ise olağan, üstünde ise yüksektir ve risk oluşturur. HDL-kolesterol 35mg/dl'nin üstünde ise alışılagelmiş, altında ise risktir.Türkiye'de 6 milyon şahısta kan kolesterol seviyesi hudutta yüksek ve 2 milyon bireyde yüksektir.

Yüksek Kolesterolün Zararları Nelerdir?

Kanda yüksek ölçüde kolesterol varsa damarlarımızda birikir ve bu birikim damarların sertleşmesine ve daralmasına (arterioskleroz) yol açar. Kolesterolle birlikte arteriosklerozda damar duvarlarında akyuvarlar, kan pıhtıları ve kalsiyum üzere hususlar de birikir. Damarlar tüm vücutta yaygın olarak bulunduğundan; hangi damarda birikim varsa onun bulunduğu organa ilişkin illetler ortaya çıkar. Kalbi besleyen damarlarda birikim varsa göğüs ağrısı, kalp buhranı üzere sonuçlar doğarken, böbrek damarlarında oluşan birikim yüksek tansiyon ve böbrek yetmezliğine yol açabilir. Gelişmiş devletlerde vefat nedenleri arasında kalp ve damar marazları birinci sırada bulunmakta ve yüksek kolesterol, yüksek tansiyon ve şişmanlık üzere problemlerin düzeltilmesi ile bu vefatlar önlenebilmektedir.

Kolesterolün Yükselmemesi İçin Nasıl Beslenmek Lazım?

Yerküre Sıhhat Örgütü kalp ve damar hastalıklarına sebep olan faktörlere kardiyovasküler risk faktörleri ismini vermiştir.Toplam kolesterol ve berbat kolesterolün yüksekliği kardiyovasküler bir risk faktörüdür. Çok çeşitli kardiyovasküler risk faktörleri vardır. Bunlardan en azından kolesterol faktöründeki güzelleşmeler sağlımızı himayemize biraz daha yardımcı olabilir.Bunu sağlamak için :

Katı yağlardan uzak durmalı

Et ve türevlerini tüketirken ölçüsüz yağlı olmamasına dikkat etmeli

Yeterli huylu kolesterolün artışını sağlayan zeytinyağı ve yağlı tohumları tüketmeli

Çok yemek yememeli

Kızartma ve kavurmaların tüketimini sonlandırmalı mümkünse tüketmemeli

Çiğ zerzevat ve meyve tüketimini sağlamalı

Sistemli egzersiz yapmalıyız.

Kolesterolün yükselmemesi, yüksekse düşürülmesi için nizamlı ve istikrarlı beslenme kuraldır. Bu alışkanlığı kazanmak ve hayat usulü formuna getirmek için bir eksperden yardım almanız gerekebilir. Sağlıklı günler dilerim.

Dyt.Funda Sevim