Kronİk BronŞİt Kronik bronşit sessiz başlayıp yavaş bir ilerleme göstererek yıllar boyu süren ve sonunda ağır solunum yetmezliğine yol açan bir hastalıktır, iki yıldan uzun bir vakit zaman zaman yinelemelerle aylarca süren öksürük ve balgam yakınmaları olan bir hastaya, verem gibi benzer belirtileri veren başka bir hastalık olasılığı elendikten sonra kronik bronşit tanışı konabilir Nedenleri : Kronik bronşitin nedenleri bütün ve açık biçimde ortaya konamamıştır Aracısız hastalık nedeni değilse de hazırlayıcı üç manâlı faktör olarak sigara dumanı, hava kirliliği ve solunum yolları enfeksiyonları gösterilebilir Bu etkenler yalnız kronik bronşite yok, yatkınlığı olan kişilerde başka koşullarla birleşerek solunum yolu hastalıklarına da yol açmaktadır Doğumdan başlayarak var olan bireysel yatkınlığın o kadar önemli olmadığı, hastalığın gelişmesinde fena sıhhat koşullarının ve kötü alışkanlıkların belirleyici olduğu kabul edilmektedir Sigara dumanı ve hava kirliliği bronş ağacında mukus yapımım artıran en önemli etkenlerdir Bunlara bir enfeksiyonun da eklenmesiyle bronş mukozasının hastalanması kolaylaşır Hava kirliliğine yol açan gaz ve tozların bilhassa sanayi bölgelerinde epeyce belirleyici etkisi vardır Amonyak, aseton, asetik asit, hidroklorik asit, hidroflüorik asit, metal buharları, hidrojen sülfür ve kükürt dioksit son derece zararlıdır Hava kirliliğinin önemini belirlemeye karşın istatistik araştırmalar, kronik bronşit olgulannın ve bu hastalıktan vefat oranının artışı ile mevsimlik sis yoğunluğunun bilhassa de havadaki kükürt dioksit ve sisle girift duman (smog) yoğunluğunun artışı arasında çok yakın bir ilişki olduğunu göstermiştir Belirtileri Hastalığın en kayda değer belirtisi kuru veya balgamlı öksürüktür Lakin balgam yutağa gelince dışarı atılmak yerine yutulabilir Alev genellikle hafiftir Solunum zorlaşmıştır ve solunum sorunları ön plandadır nefes darlığı, fiziki zor masraf durumunda hastanın hareketlerim kısıtlayacak ölçüde artabilir Nefes darlığının nedenim anlamak için kronik bronşite emrindeki olarak akciğerlerde ortaya meydana çıkan değişiklikleri çakmak gerekir Bronşların hava geçişini karşılayan iç boşluğu, bir yana eksüda ve mukoza salgısının artarak birikmesi, öte taraftan bronş duvarının damarlardan sızan sıvı nedeniyle şişerek kalınlaşması sonucunda kayda değer ölçüde daralmıştır Rahatsızlık sırasında bronş duvarındaki elastik liflerin yerini sert bağdoku lifleri alır bu nedenle esnekliği eksilen bronşlar solunum sırasında yeterince genişleyemez Tüm bu değişiklikler solunum hareketlerine karşısında direnen bir baskı oluşturur Akciğerlere giren hava akımı aşın ölçüde sınırlanır ve oysa dinlenme sırasındaki gereksinimi karşılayabilir Vücudun oksijen gereksinimini artıran kas hareketleri sırasında bütün dengeler tepetaklak olur solunum yetmezliği, yani son derece zorlukla sürdürülen yetkisiz solunum gözlenir Hasta dinlenmek zorunda kalır nefes darlığı nedeniyle karşılanamayan süratli soluma gereksinimi, akciğerlerin daha fazla kanı oksijenlendirebilmek için daha hızlı çalışmak zorunda kalmasının sonucudur Somut zor harcandığında dokularda oksijen gereksinimi ve karbon dioksit üretimi artar Bronşitli hastanın akciğerleri, kana tatmin edici oksijen sağlayabilecek durumda değildir Sonuçta dolaşımdaki kanda oksijen miktarı azalır Oksijen açığım kapatmak için solunum hareketleri daha sık ve derindir Hasta sıkıntıyla hava gereksinimi duyar, yani nefes darlığından yakınır Tedavi Alınması gereken birincil tedbir sigaranın bırakılmasıdır Kronik bronşitin gelişmesinde sigaranın baş sorumluluk sahibi olduğu genelde kabul edilen bir gerçektir Uzun vakit sigara içen bir hasta sigarayı bıraktığında veya azalttığında özellikle sabahtan yataktan kalkınca yaşanan huzursuz öksürük nöbetleri ve çıkarılan balgamın kısa sürede ortadan kalktığı, solunumun kolaylaştığı ve genel sıhhat durumunun çabuk düzeldiği gözlenir Böylece sigaranın kronik bronşit gelişimindeki etkisi, sigara bırakıldığında gözlenen sonuçlara bakılarak zahmetsizce kanıtlanabilir Hava kirliliği kayda değer bir sorundur Birçok zaman bireysel çözümlerin ötesine taşmakla birlikte, lekeli havayı solumaktan dikkatle sakınmak gerekir Solunum sisteminin hava kirliliğine de bağlı olarak artan kronik hastalıklarından ölüm oranı son derece yüksektir Bu koşul sanayi merkezleri ve büyük şehirlerden elde edilen istatistik verilerde açık biçimde ortaya çıkar Bu verilere göre kronik solunum sistemi hastalıklarından ölüm, yürek damar hastalıklarından ölüm oranının gerisinde ikinci sırayı almaktadır bu nedenle kronik bronşit hastalarının havanın kirli olduğu yerlerden uzakta durması hayati bir siklet taşır Bu hastalar yılın açıklanmış zamanlarını, bilhassa kış aylarında sis görülmeyen, nem oranı düşük, yumuşak ve ılıman bir havası olan bölgelerde geçirmeye özen göstermelidirler Bronşitin tekerrür ve kronikleşme eğilimi gösterdiği hastaların, tozlu ya da zararlı gazlara açık bir ortamda çalışıyorlarsa, meslek değiştirmeleri gerekebilir Kronik bronşitin ilerlemesine ya da gitgide artarak kötüleşmesine neden olan enfeksiyonlar da önemlidir Enfeksiyon etkeni olan bakteri ve virüslerin solunum yollarına girişi engellenemez; lakin kış aylarında görülen salgın hastalıklarda bulaşmaya karşı genel önlemler alınabilir öte taraftan mikropların gelişmesine uygun bir ortamın oluşması da engellenebilir Kış aylarında yaygın olarak görülen akut bronşit olgularında yatakta dinlenmeye özen gösterilmeli, iyileşme dönemi evde geçirilmelidir Bu Nedenle keza soğuktan ve ani sıcaklık değişimlerinden korunma sağlanır, keza de solunum yolları için son derece zararlı olan sis ve lekeli dumanın solunması önlenir Aşırıya kaçmamak koşuluyla hastanın bulunduğu ortam iyi ısıtılmalı, nem oranı tatmin edici olmalıdır böylece radyatör veya sobaların üstünde su bulundurulmalıdır Kronik bronşitli hastaların tedavisinde kullanılan ilaçlar hastanın ve hastalığın durumuna tarafından seçilir Her şeyden önce balgamın akışkanlığım artırıcı ve yoğunluğunu azaltıcı ilaçlar kullanılır Bronş mukozasındaki cerahat için irin giderici ilaçlara başvurulur Ayrıca keza bronşit sonucu gelişen daralmayı önlemek, hem de salgılanan balgamın daha kolay atılabilmesini karşılamak için bronş genişletici ilaçlar kullanılmalıdır Aracısız solunum yoluna uygulanan ilaçlar ve solunum alıştırmaları kronik bronşitte çok yardımcı olmaktadır Solunum tedavisi yerinde bir alet ile farklı alanlara yönlendirilmiş ilaçların aerosol olarak püskürtülmesi biçiminde uygulanır Bu yöntemle antibiyotik, balgam söktürücü, bronş genişletici ve cerahat giderici ilaçlar verilebilir İlacın aracısız olarak solunum yoluna verilmesi, sindirim sisteminden ve kandan geçerek zararlı etkiler yaratmasını engeller Bu yöntemle ilaç, etkilenmesi istenen dokuya ilk elden ulaştırılabilir Solunum alıştırmalarının tedaviden fazla, koruyucu etkileri vardır Bu yolla hastaya nasıl daha iyi bitik alıp verebileceği öğretilir Antibiyotik tedavisi yıllarca son derece gelişi güzel uygulanmıştırAntibiyotik tedavisi sadece alev, öksürük ve fazla balgam tümdengelim gibi enfeksiyon belirtilerinin alevlendiği durumlarda uygulanır Bu başvuru için sorumluluk sahibi bakterileri ve doğru antibiyotiği vermek amacıyla balgam kültürü alınmalı, antibiyogram yapılmalıdır Bu Nedenle hastalık etkenine karşısında etkin olan antibiyotik belirlenebilir