KULAK UĞULTUSU
Kulak uğultusu, kişinin varolmayan bir gurultu algılamasıyla nitelenir
BAS DONMELERİ
KLİNİK OZELLİKLER
Dolambac (labirent) kokenli baş donmesi, kişinin cevresindeki nesnelerin yer değiştirdiği ya da kendinin cevredeki nesnelere gore yer değiştirdiği duygusuna kapılmasıyla nitelenir Bu yer değiştirme duygusu, uzayın değişik duzlemlerinde olabilir; ama en cok, yatay duzlemde cevrimseldir
Bu baş donmesi duygusu, ozerk sinir sistemi bozukluklarıyla birliktedir Baş donmesi nobeti sırasında hasta soluktur, terle kaplıdır; ozellikle de sindirim sistemiyle ilgili belirtiler (bulantı, kusma, bazen de ishal) gosterir Ayrıca, bazen, duşmeye yolacan denge bozuklukları vardır
Dalız sisteminin muayenesinde saptanan bozukluklar, teşhisi doğrular Nobet sırasında her zaman kendiliğinden nistagmus vardır; bunun bicimini, yonunu, şiddetini belirtmek gerekir İşaret parmaklarının kayması, Romberg kanıtı, gozler kapalı yuruyuş, bedenin denge bozukluğunun cevresel bozunlar sonucu oluştuğunu ve nistagmusun yavaş sarsmtısıyla aynı yonde olduğunu gosterir
Dalızla ilgili deneylerle, ozellikle de ısı deneyi ile acığa cıkarılan bozukluklar, dolambacın hastalandığını gosterir Aynı bicimde, elektronistagmografi, hastalığın evrimi konusunda fikir verecek kayıtların saklanmasını sağlar
BOZUNUN YERİNİN TEŞHİSİ
Dolambactaki ya da sinir yollarındaki her bozun, baş donmesi oluşturabilir Boylece 2 tur baş donmesi ayırdedilir: Bozunun dolambacta yerleştiği cevresel baş donmesi; kafa icindeki bir bozuna bağlı merkezi baş donmesi
Cevresel baş donmesi
Baş donmesi duygusu tipiktir; hasta, cevresindeki ortamın donduğunu duyar; ozerk sinir sistemi bozuklukları vardır ve nobetler sırasında cok onemli olan denge bozuklukları, nobetler arasında ortadan kalkar
Dalızm muayenesi, kesin bozukluklar ortaya koyar; nistagmus belirgindir; coğunlukla yatay ya da yatay ve cevrimseldir Bedenin sallanmaları hep nistagmusun yavaş sarsıntısı yonundedir; bunlara, uyumlu sallanmalar denir
Ayrıca, komşu salyangoz (koklea) da coğunlukla hastalanır ve sağırlık, uğultu, baş donmesi (hastalığı niteleyicidir) uclusu gorulur
Merkezi baş donmesi
Cevresel baş donmesinden kolaylıkla ayırdedilir Baş donmesi duygusu daha az belirgin, daha az tipiktir Ozerk sinir sistemi bozuklukları belirtileri yoktur Buna karşılık, denge bozukluğu onemlidir Bu merkezi belirtiler, nobetler dışında da kalır ve ortaya cıkmalarına neden olan merkezi bozun geliştiği surece surer Dalız muayenesi ozel
bulgular verir Kendiliğinden ortaya cıkan nistagmus, katışıksız bicimindedir: Yatay, cevrimsel, dikey, iki taraflı ve cok yonlu (yani hem yatay, hem dikey) olabilir Bu cok yonlu nistagmus, hep merkezi kokenlidir
İşaret parmaklarının kayması cevresel baş donmesinde her zaman iki taraflı olduğu halde, merkezi olanda tek parmağa ozgu kalır Sendrom uyumsuz olabilir Boylece işaret parmağının kayması ya da Romberg testinde bedenin sallanmaları nistagmusun yavaş sarsıntıyla aynı yonde değil, hızlı sarsıntısı yonunde olabilirler
Nistagmografi, cevresel bozundaki gibi yalnızca niceliksel olmakla kalmayıp coğunlukla niteliksel olan merkezi belirtiler (ozellikle ritim bozuklukları gibi) ortaya cıkarabilir
NEDENİN ARAŞTIRILMASI
Cevresel sendrom
Başlıca nedenler, kafa travması (ozellikle şakak kemiğinin kaya parcası kırığı) ve dolambacı uyaran ya da kaplayan iltihap bozunlarıdır
Meniere sendromundaki baş donmesi coğunlukla dolambac sıvılarının basıncındaki değişikliğe bağlıdır Meniere sendromundaki uğultu – ic kulak kokenli sağırlık – baş donmesi uclusu, niteleyicidir
Beyin kan dolaşımındaki bozukluklarla ilgili baş donmesi, Meniere baş donmesine benzer Sağırlık değişkendir Boyun omurlarında kireclenme gibi uzaktaki bir bozuna bağlı olabilir
Damar bozunları da buna benzer bir baş donmesine yolacarlar
Bazı alerji bicimleri, bazı ic hastalıkları (uremi, şeker hastalığı) ya da zehirlenmeler (kurşunla, karbon monoksitle ve kinin, aspirin, ozellikle de streptomisin gibi antibiyotiklerle zehirlenmeler) bu baş donmesinin sorumlusu kabul edilmiştir
İşitme siniri sendromu
Sinirin ic kulak yolu ile omurilik soğanı arasındaki varol koprusubeyincik koşesindeki yolu boyunca bir yerde zedelenmesine bağlıdır Bu bozu birincil bir cevresel sendroma (virus kokenii sinir iltihabı) yolacabilir ya da merkezi bazı bozukluklarla (ozellikle işitme siniri urları) birlikte olabilir İşitme siniri urlarının teşhisi onemlidir; cunku hasta, ancak beyin ameliyatıyla iyileştirilebilir
Merkezi sendrom
Cok değişken olabilen bir sinir bozununa eşlik eder Bu durumda baş donmesi, zengin sinirsel tabloya eşlik eder ve sinir hastalıkları uzmanıyla beyin cerrahına ipucu veren bir belirtidir
Kulak uğultusu, kişinin varolmayan bir gurultu algılamasıyla nitelenir
BAS DONMELERİ
KLİNİK OZELLİKLER
Dolambac (labirent) kokenli baş donmesi, kişinin cevresindeki nesnelerin yer değiştirdiği ya da kendinin cevredeki nesnelere gore yer değiştirdiği duygusuna kapılmasıyla nitelenir Bu yer değiştirme duygusu, uzayın değişik duzlemlerinde olabilir; ama en cok, yatay duzlemde cevrimseldir
Bu baş donmesi duygusu, ozerk sinir sistemi bozukluklarıyla birliktedir Baş donmesi nobeti sırasında hasta soluktur, terle kaplıdır; ozellikle de sindirim sistemiyle ilgili belirtiler (bulantı, kusma, bazen de ishal) gosterir Ayrıca, bazen, duşmeye yolacan denge bozuklukları vardır
Dalız sisteminin muayenesinde saptanan bozukluklar, teşhisi doğrular Nobet sırasında her zaman kendiliğinden nistagmus vardır; bunun bicimini, yonunu, şiddetini belirtmek gerekir İşaret parmaklarının kayması, Romberg kanıtı, gozler kapalı yuruyuş, bedenin denge bozukluğunun cevresel bozunlar sonucu oluştuğunu ve nistagmusun yavaş sarsmtısıyla aynı yonde olduğunu gosterir
Dalızla ilgili deneylerle, ozellikle de ısı deneyi ile acığa cıkarılan bozukluklar, dolambacın hastalandığını gosterir Aynı bicimde, elektronistagmografi, hastalığın evrimi konusunda fikir verecek kayıtların saklanmasını sağlar
BOZUNUN YERİNİN TEŞHİSİ
Dolambactaki ya da sinir yollarındaki her bozun, baş donmesi oluşturabilir Boylece 2 tur baş donmesi ayırdedilir: Bozunun dolambacta yerleştiği cevresel baş donmesi; kafa icindeki bir bozuna bağlı merkezi baş donmesi
Cevresel baş donmesi
Baş donmesi duygusu tipiktir; hasta, cevresindeki ortamın donduğunu duyar; ozerk sinir sistemi bozuklukları vardır ve nobetler sırasında cok onemli olan denge bozuklukları, nobetler arasında ortadan kalkar
Dalızm muayenesi, kesin bozukluklar ortaya koyar; nistagmus belirgindir; coğunlukla yatay ya da yatay ve cevrimseldir Bedenin sallanmaları hep nistagmusun yavaş sarsıntısı yonundedir; bunlara, uyumlu sallanmalar denir
Ayrıca, komşu salyangoz (koklea) da coğunlukla hastalanır ve sağırlık, uğultu, baş donmesi (hastalığı niteleyicidir) uclusu gorulur
Merkezi baş donmesi
Cevresel baş donmesinden kolaylıkla ayırdedilir Baş donmesi duygusu daha az belirgin, daha az tipiktir Ozerk sinir sistemi bozuklukları belirtileri yoktur Buna karşılık, denge bozukluğu onemlidir Bu merkezi belirtiler, nobetler dışında da kalır ve ortaya cıkmalarına neden olan merkezi bozun geliştiği surece surer Dalız muayenesi ozel
bulgular verir Kendiliğinden ortaya cıkan nistagmus, katışıksız bicimindedir: Yatay, cevrimsel, dikey, iki taraflı ve cok yonlu (yani hem yatay, hem dikey) olabilir Bu cok yonlu nistagmus, hep merkezi kokenlidir
İşaret parmaklarının kayması cevresel baş donmesinde her zaman iki taraflı olduğu halde, merkezi olanda tek parmağa ozgu kalır Sendrom uyumsuz olabilir Boylece işaret parmağının kayması ya da Romberg testinde bedenin sallanmaları nistagmusun yavaş sarsıntıyla aynı yonde değil, hızlı sarsıntısı yonunde olabilirler
Nistagmografi, cevresel bozundaki gibi yalnızca niceliksel olmakla kalmayıp coğunlukla niteliksel olan merkezi belirtiler (ozellikle ritim bozuklukları gibi) ortaya cıkarabilir
NEDENİN ARAŞTIRILMASI
Cevresel sendrom
Başlıca nedenler, kafa travması (ozellikle şakak kemiğinin kaya parcası kırığı) ve dolambacı uyaran ya da kaplayan iltihap bozunlarıdır
Meniere sendromundaki baş donmesi coğunlukla dolambac sıvılarının basıncındaki değişikliğe bağlıdır Meniere sendromundaki uğultu – ic kulak kokenli sağırlık – baş donmesi uclusu, niteleyicidir
Beyin kan dolaşımındaki bozukluklarla ilgili baş donmesi, Meniere baş donmesine benzer Sağırlık değişkendir Boyun omurlarında kireclenme gibi uzaktaki bir bozuna bağlı olabilir
Damar bozunları da buna benzer bir baş donmesine yolacarlar
Bazı alerji bicimleri, bazı ic hastalıkları (uremi, şeker hastalığı) ya da zehirlenmeler (kurşunla, karbon monoksitle ve kinin, aspirin, ozellikle de streptomisin gibi antibiyotiklerle zehirlenmeler) bu baş donmesinin sorumlusu kabul edilmiştir
İşitme siniri sendromu
Sinirin ic kulak yolu ile omurilik soğanı arasındaki varol koprusubeyincik koşesindeki yolu boyunca bir yerde zedelenmesine bağlıdır Bu bozu birincil bir cevresel sendroma (virus kokenii sinir iltihabı) yolacabilir ya da merkezi bazı bozukluklarla (ozellikle işitme siniri urları) birlikte olabilir İşitme siniri urlarının teşhisi onemlidir; cunku hasta, ancak beyin ameliyatıyla iyileştirilebilir
Merkezi sendrom
Cok değişken olabilen bir sinir bozununa eşlik eder Bu durumda baş donmesi, zengin sinirsel tabloya eşlik eder ve sinir hastalıkları uzmanıyla beyin cerrahına ipucu veren bir belirtidir