Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Global atmosferik metan seviyesindeki beklenmedik dalgalanmalar, Paris Climate Agreement (Paris İklim Anlaşması) ile öngörülen karları silmekle tehdit ediyor. Geçtiğimiz nisan ayında NOAA, 2018’de global seviyedeki atmosferik metanın tarihi bir sıçrama yaptığıyla ilgili öncül done dokümanı paylaştı. Paylaşımda, geçmişteki stabil global metan seviyesinin, son yıllarda beklenmedik formda artışa geçtiğinin altı çizildi.
Geçtiğimiz sene global metan tarihi bir seviyeye ulaştı ve son 20 yıl içerisinde, yıllara nazaran 2. en yüksek sıçramayı gerçekleştirdi. Öngörülemeyen formda gerçekleşen bu artış, bilim camiasında da büyük kaygılara sebep oldu.
Evet bu canlanma neden oldu? Bu ortamdaki birçok mütehassıs, doğal ve antropojenik tüm klasik kaynakların bu yükselmede eği olduğundan şüpheleniyor. İklim değişikliğinden en çok etkilenen alan ise sulak meydanlar olabilir.
Metan seviyesinin yükselişinin gerisindeki kaynak her ne olursa olsun, bilirkişilerin ortak fikirde buluştuğu bir alan var. Global metan seviyesini denetim altına alabilmek için uygulanması gereken yollardan bir tanesi fosil yakıtların üretimini ve dağıtımını azaltmak, sızıntıları ve atmosfere yayılmasını bitirmek.
ABD’de, doğal gaz ve petrol sistemleri, metan emisyonunun en büyük kaynağı konumunda. Yapılan son tahlillere nazaran ABD’de, petrol ve gaz aktiviteleri yüzünden metan emisyonu her yıl %3,4 olmak üzere son 10 yıl içerisinde artış gösterdi. Yani ABD’de metan emisyonu son 10 yıl içerisinde yaklaşık %40 artış gösterdi.
Art Plan
Metan, kısa ömürlü ama epey kuvvetli bir sera gazı ve insan kaynaklı global ısınmaya, karbondioksitten sonra en çok katkıyı veren 2. etmen konumunda. Son 800 bin yıldır metan seviyesi hayli düşük ve görece sabitti, 300-800 ppb arasında seyrediyordu. Tarım ve fosil yakıtların gelişmesiyle birlikte metan seviyesi 1.800 ppb’yi aştı.
Metan seviyesi 1990’ların başlarında düşmeye başlamış ve 2000-2006 yılları arasında sabit bir seyir biçimi izlemişti. Global metan seviyesi süratli artışına 2007’de tekrar başladı. Metan seviyesindeki büyüme suratı 2014’te hızlanmaya başladı ve bu harika büyümesine 2018’de de devam etti. NOAA, metan seviyesindeki artışın, son beş yıl içerisinde hızlanmaya başladığını açıkladı. Bu üslup bir artış en son 1980’lerde Sovyetler Birliği’nin gaz sanayisi hayli süratli bir halde gelişmeye başladığında görülmüştü.
Emisyonun artmasındaki baş rol oyuncuları ise ağır tarım pratikleri, petrol ve gaz operasyonları ve global ısınmadan etkilenen sulak meydanlardan kaynaklanan emisyonlar olarak görülüyor.
Sonuç olarak fosil yakıtların azaltılmasının, metan dalgalanmasında azalmayı tetikleyeceğine kesin gözüyle bakılıyor. Fosil yakıt metan emisyonu, en kolay belirlenebilen emisyon kaynaklarından bir tanesi. International Energy Agency (Uluslararası Güç Ajansı), sanayinin, yerküre genelindeki emisyonu %75’e kadar azaltabileceğini varsayım ediyor.
