Kuş vücudunda T-Rex kafası: 120 milyon yıllık fosil

Kuzeydoğu Çin’de bilim insanları T-Rex benzeri ilginç bir fosil keşfetti. Yukarıdaki fotoğrafta da gördüğünüz fosil hem bir T-Rex’i hem de bir kuşu andırıyor. Bir grup bilim insanına göre minik fosil aslında ne kuş ne de dinozor. Ancak arada bir yerde kendi evrim dalına tünemiş görünüyor. Zira Tyrannosaurus Rex, Geç Kretase döneminin sonunda yaşadı (90 ila 66 milyon yıl önce). Ama bu kuş benzeri türü araştırmacılar 120 milyon yıl öncesine tarihledi.

Tartışmalar ise devam ediyor.

T-Rex benzeri kuş hangi türe ait?

Fosilin 2 santimetre uzunluğundaki kafatası, Tyrannosaurus rex gibi çok daha büyük dinozorlarla benzerlikler taşıyor. Buna karşılık ince ve narin gövdesi ise serçe veya sinek kuşları gibi günümüzün kuşlarına daha çok benziyor.

Şimdiye kadar keşfedilen en büyük ve en eksiksiz Tyrannosaurus rex fosillerinden biri Stan, New York’ta sergilendi. (Foto: AP)

Bilim insanları fosil üzerinde CT taramaları yaptı ve ayrıntılı şekilde fosili yeniden yapılandırıldı. Bulgular, bu tuhaf kuş türünün Enantiornithes isimli soyu tükenmiş bir erken kuş grubuna ait olduğunu gösterdi. Araştırmacıların keşfettiği bazı Enantiornithesler bir hamam böceği kadardı. Ama bu fosil biraz daha büyük ve avucunuzun içine sığacak boyutta. Küçücük boyutlarına rağmen bu pençeli ve kanatlı yaratıklar, o zamanlar yaşayan en bol ve çeşitli erken kuş grubu arasındaydı.

Enantiornithesler Mezozoyik kitlesel yok oluştan sağ çıkamasa da, özelliklerinin çoğu bugün hala yaşıyor. Bilim insanları, modern kuşlara giden yolda önemli bir evrimsel adım olarak kabul ediyor.

Enantiornithes kuşunun illüstrasyonu. (Çizim: Cheung Chung Tat)

Araştırma ekibi fosilin mükemmel derecede korunmuş olduğunu belirtti. Üst çene, beyin kasasından bağımsız olarak hareket eden modern kuşların aksine “kilitli” ve hareketsizdi. Çin Bilimler Akademisinden paleontolog Min Wang’a göre, özellikle pterygoid kemiği tam olarak dromaeosaur Linheraptor‘a benziyor. Linheraptor dinozorları, soyu tükenmiş bir dinozor grubu olan kuş benzeri theropodlardır. Üstelik bunlar T-Rex ve Velociraptor gibi etçilleri de kapsıyor.

Aslında bu antik kuşun kafatasının arkası daha çok yırtıcı kuşlara benziyor. Tüylü Velociraptor ve kanatlı Microraptor‘u da kapsayan bir dinozor dalından evrimleşmiş olabilir. Bilim insanları her açıdan benzersiz olan bu fosili uzun süre daha inceleyecek. Henüz araştırmacılar bu türü bir sınıfın içine koyamadı.

T-Rex benzeri kuş fosili çalışmasını ekip Nature Communications dergisinde yayımladı.