Lekesiz Bir Cilt Mümkün

Leke, melanosit adı verilen hücreler tarafından melanin isimli pigmentin pozitif üretimi sonucu vücudun açıklanmış bölgelerinde deri renginin koyulaşmasıdır Güneş ışınlarının etkisiyle sentezi başlayan bu pigmentler, doğrusu cildimizin doğal güneş koruyucularıdır Güneş lekesi ya da ihtiyarlık lekesi, çiller, hamilelik maskesi, parfüm lekelerin esas nedenleridir ve tedavi edilmediği takdirde cilt kanserine zeka yol açabilir Vücutta çıkan lekelerin önemsenmesi ve çare için ertelenmemesi gerektiğini belirten YDÜ Hastanesi Cilt ve Zührevi Hastalıklar Uzmanı Dr Didem Mullaaziz aynı zamanda lekelerin nedenleri ile çare yöntemlerini bir bir açıklayarak cilt koyulaşmasının önemini vurguladı Kir nedenleri nelerdir?·        Gebelik maskesi (Hamilelik boyunca yüzde oluşan hiperpigmentasyon), ·        Yaşlılık lekesi (Yaşa ast olarak yüz, göğüs ve el sırtında oluşan lekeler),·        Güneş lekeleri (Güneş hasarına alt yüz, omuzlar ve dekolte derisinde oluşan lekeler), ·        Deodorant ve parfüm kullanımı sonrası koltuk altı, boyunda oluşan lekeler,·        Kimyasal peeling, lazer ya da ağda uygulanması sonrası oluşan lekeler,·        Bir Takım sistemik hastalıklarda (böbrek hastalığı, şeker hastalığı vb) görülen lekeler, Lentigo (Güneş lekesi veya yaşlılık lekesi) UV ışınlarının etkisi ile melanosit sayısının artmasına bağlı olarak genel olarak orta yaşın üzerinde ortaya çıkan yıldızsı şekilli yüzeysel kahverengi lekelerdir En sık el sırtında, göğüs V bölgesinde, omuzlarda, sırtta ve alında görülür Yaşla birlikte sayıları ve büyüklükleri artabilir  ÇillerAçık cilt rengine sahip kişilerde, kalıtımsal yatkınlığa bağlı olarak ortaya çıkan çiller güneşe maruz kalan alanlardaki noktasal kahverengi lekelerdir Güneşin etkisinin azaldığı kış döneminde çillerin belirginliği azalırken, yaz döneminde renkleri koyulaşmaktadır Çillerin oluşumunda kalıtımın da manâlı bir payı olup kızılsarı saçlı, mavi gözlü kişilerde daha sık gözlenir Evlerde yakma için kullanılan floresan lambalar da ultraviyole ışını yaydıklarından çilleri koyulaştırırlar  Hamilelik MaskesiHamilelik dönemindeki hormonal şartların değişmesi, adet düzensizliği, kullanılan doğum denetim hapları melazma (hamilelik maskesi) adı bahşedilen lekelere sebep olabilmektedir Alın, elmacık kemiklerinin üzeri ve dudak üstü en sık tutulan alanlar olup deri renginden daha koyu renkli lekeler şeklinde izlenir Genellikle simetrik ve düzensiz yayma gösteren lekelerin güneşle belirginliği artar Gebelik olmaksızın doğum teftiş hapı kullanımı da benzer bulgulara neden olabilmekte ve üstteki dudak yerleşimli lekeler daha fazla gözlenmektedir Koyu tenli kişiler ve kalıtımsal yatkınlığı olanlar hormonal değişikliklerle tetiklenen kir oluşumuna daha yatkındırlar Melazmalı hastaların düzenli olarak güneşten koruyucu kullanmaları ve solaryum sözde yapay ışık kaynaklarından uzakta durmaları gerekmektedir Hormon ilaçları ve doğum teftiş haplarını gerekli olmadıkça kullanılmamaları gerekmektedir Gebelerde hormonal değişime yan olarak meme uçları, cinsel organ ve göbek altı çizgisinde de koyulaşma olabilmektedir Çoğunlukla hamilelik sonrası bu renk değişimleri kaybolsa da bu süre fazla akıcı olup aylar, hatta yıllardan beri sürebilir Parfüm lekeleriParfümler özellikle de bergamut yağındaki bergapten maddesini içerenler, güneş hassasiyetini artırarak kir gelişimine neden olabilir Bir Takım kişilerde parfümlerin sürüldüğü yerler (boyun, kulak arkası, dekolte bölgesi) güneşle karşılaşınca koyu kahverengi lekeler oluşur Bu lekelenmenin kaybolması haftalar, hatta aylar alabilmektedir Lekeler nasıl çare edilir?Kişiler üzerinde anlamlı derecede psikososyal problemlere neden olan bu klinik tablo günümüzde tedavisi üstünde en çok çalışılan dermokozmetik konulardandır Her geçen gün yeni tedavi seçenekleri sunulmaktadır Tedavide birinci hedef güneşten korunmaktır Kir oluştuktan daha sonra ise cildiye uzmanlarının yerinde gördüğü çare yöntemini göstermek gerekmektedir Kir tedavisi uzun süreli peşine düşüp takip gerektiren ve sabır gerektiren bir süreçtir  Kir tedavisinde en sık kullanılan yöntemler arasında leke açıcı kremler, lazer, kimyasal peeling uygulamaları, dermabrazyon işlemleri, dermaroller ve PRP sayılabilir Oysa bu işlemlerle daima yüz güldürücü sonuçlar alınamayabilir Kişinin deri tipi, eşlik eden sistemik hastalıkları, kullanmakta olduğu sistemik ilaçları detaylı sorgulanmalıdır Mevcut lekenin yerleşimine ve derinliğine uygun şekilde seçilen tedavi yöntemine başlanmalıdır Kişinin mesleği gereği güneş maruziyetinde olması tedaviye başlangıç zamanını etkileyebilir Leke tedavisi alan kişilerin güneş maruziyetinden kaçınmaları, sık aralıklarla yüksek koruma faktörlü güneş koruyucu kremler kullanmaları ve önerilen çare yöntemini uyumlu olarak kullanmaları gerekmektedir  Kir açıcı kremlerKir rengini açıcı böylece çok preparat bulunmaktadır Azeleik asit , retinoik asit, glikolik asit ve daha çoğu kimyasal içerik tek başına ya da kombinasyonlar halinde kullanıma hazırlanmış olarak solüsyon, jel, krem ya da maske formunda piyasada sunulmaktadır Hastanın yaşına, lekenin derinliğine ve yerleşimine yerinde olan preparat seçilmelidir Lazer tedavisiLazer uygulamaları, açık renk deri tipine sahip kişilerde daha başarılı sonuçlar sağlarken, koyu renk cilt tipindeki kişilerde lazer ışınının yoğunluğu sebebiyle lekede bütün tersine daha da koyulaşma gözlenebilmektedir böylece hasta seçimi çok önemlidir  Dermabrazyon ve Peeling TedavileriDermabrazyon derinin üst tabakasının soyularak, alttan gelen yeni doku ile yenilenmenin hedeflendiği bir yöntemdir Kimyasal peeling yöntemlerinde ise kesin oranlarda hazırlanan asit içerikli solüsyonlar kirli alanlara uygulanmakta belirtilen sürelerde bekletildikten daha sonra nötralize edilmektedir Bu yöntemle keza mekanik olarak üstteki ölü dokunun arındırılması sağlanmakta hem de melanin üretimi baskılanmaya çalışılmaktadır Fakat melanin pigmentleri soyulan cilt katmanları içerisinde ise başarılı sonuçlar alınabilmektedir, derin yerleşimli lekelerde daha derin soyma işlemleri gerekmekte bu da komplikasyon riskini artırmaktadır  PRP ve DermarollerKir tedavisinde cildi onaran her usul lekelerde açılım yapabilir Çünkü lekeli bölgeler gerçekte güneşten yaralı hücrelere sahip alanlardır Bu bölgede cildi tazeleyen yani onaran yöntemler uygulanarak lekede açılma sağlanabilir PRP ve dermaroller da cildi onaran iki etkili yöntemdir Bu yöntemler kimsesiz ya da leke açıcı kremler, lazer ve kimyasal peeling yöntemleriyle kombine uygulanarak tedavilerin sonuçları iyileştirilmektedir  neticede leke problemi olan kişilerin ahenkli olarak yazkış, gün içinde 4 saatte bir asgari 30 faktörlü güneşten koruyucu ürünler kullanmaları şarttır Güneşten koruyucu kullanırken bile yelken direği güneşe maruz kalınmamalı, gölgede durmaya itina göstermeli ve şapka, gözlük takılmalıdır Leke tedavisi kişiye özgü olup, en yerinde usul seçilerek düzenli ve uzun süreli başvuru formu gerektirmektedir Lekenin çare edildikten sonradan tekrar tekrar her tarafta edebileceği, güneşten korunma olmaksızın leke tedavisi olmayacağı bilinmelidir