iltasyazilim
FD Üye
İlkçağ Medeniyetleri ile ilgili data
ilkçağ medeniyetleri tarih
ilkçağ medeniyetleri anadolu
ilkçağ medeniyetleri
anadolu birincil çağ anadolu medeniyetleri
öss tarih konuları ilkçağ medeniyetleri
İlkçağ Medeniyetleri
Anadolu Medeniyetleri Anadolu, göç ve ticaret yollarının üstünde bulunması, Asya ile Avrupa ’yı birbirine bağlaması, topraklarının verimli olması ve ikliminin insanların yaşayışına yerinde olması gibi nedenlerden dolayı varlıklı ve yüksek kültürlerin beşiği olmuştur Ortak kültür alış verişleri Anadolu ’da uygarlıkların gelişmesini hızlandırmıştır
MÖ II Binden MÖ VIYüzyıla Dek Türkiye
Hititler
Hititler, MÖ 2000 yılı başlarında Kafkaslardan Orta Anadolu ’ya gelerek Kızılırmak kıvrımı içine yerleşmişlerdir Hititler, MÖ 1400 yıllarında imparatorluk haline gelmişlerdir
Bu dönemin en önemli gelişmesi, Hititler ile Mısırlılar arasında yapılan Kadeş Savaşı Antlaşması ’dır MÖ 1296 ’da yapılan Kadeş Antlaşması tarihte bilinen ilk yazılı antlaşmadır
Hitit Devleti, MÖ 1200 yıllarında batıdan gelen kavimler tarafından parçalanmıştır Ege göçlerinden sonradan büyük kasaba devletleri halinde yaşamış Hititlere MÖ 700 yıllarında Asurlular son vermişlerdir
Asurlulardan sonra Türkiye ’de Pers egemenliği sabit ve Hitit halkı iyice Pers hakimiyetine girmiştir
Frigyalılar
Frigler, Ege göçleri esnasında Anadolu ’ya gelerek MÖ 800 yıllarında Gordion (Polatlı) merkezli bir devlet kurdular
Kafkaslar üzerinden gelen Kimmerlerin egemenliği altına giren Frigyalılara Persler son vermişlerdir
Lidyalılar
Lidyalılar, Frigyalılar gibi MÖ 1200 ’lerde Anadolu ’ya gelerek, bugünkü Gediz ve Minik Menderes vadileri aralarında kalan bölgede Kral Giges tarafından Sard (Salihli) merkezli bir devlet kurmuşlardır Pers saldırılarına dayanamayan Lidya Devleti, MÖ 546 yıllarında yıkılmıştır
İyonyalılar
Dorların baskısı sonucunda Akaların bir kısmı Yunanistan ’dan Batı Anadolu ’ya göç etmişler ve İzmir çevresindeki yerli halkla kaynaşarak şehir halkı devletleri kurmuşlardır Bu şehir halkı devletleri aralarında siyasal birlik sağlanamamıştır İyon şehir devletleri aralarında en tanınmışları Efes, Milet, Foça ve İzmir ’dir
Ön Asya ’dan gelen ticaret yollarının bitim noktasında yer alan İyonyalılar, kısa zamanda ileri bir medeniyet kurmuşlar ve kolonicilik faaliyetleriyle zenginleşmişlerdir
Urartular
Urartu Devleti, Doğu Anadolu ’da Asya kökenli Hurriler göre kurulmuştur Urartuların merkezi Tuşpa (Van) ’dır Bölgenin en dinç devletlerinden biri olan Urartular, MÖ 600 ’lerde Medler tarafından yıkılmıştır
MÖ II Binden MÖ VI Yüzyıla Değin Türkiye ’de Kültür ve Uygarlık
Devlet Yönetimi
İlkçağlarda Türkiye ’de kurulan devletler krallıkla yönetilmiştir Tüm yetkiyi elinde bulunduran krallar, bununla birlikte başkumandan, baş yargıç ve baş rahiptir
Bu şart kralların siyasi askeri ve dini yetkileri kendilerdinde topladıklarını ve güçlerini arttırdıklarını göstermektedir Başlangıçta Hitit Krallığı, feodal beyliklerden oluşuyordu Daha sonraları bu beylikler kaldırılarak yerlerine merkezden valiler atanmıştır Böyle bir değişiklikle Hititler merkezi otoriteyi güçlendirmeyi amaçlamışlardır
Hititlerin birincil zamanlarında kralın yetkileri soylulardan oluşan Pankuş Meclisi göre sınırlandırılmıştır Ama imparatorluk döneminde Pankuş Meclisi ’nin yetkileri azalırken kralın yetkileri artmıştır
Dolayısıyla asiller yönetimden uzaklaştırılmıştır Devlet yönetiminde kraldan sonra en yetkili kişi Tavananna adı verilen kraliçeydi Tavananna, dini törenlere ve bayramlara başkanlık yapar, kral savaşa gittiğinde ülkeyi yönetirdi Hatta Kadeş Antlaşması ’nda Hitit kralının yanına kraliçenin de imzası yer almıştır Bu koşul Hititlerde kadınların devlet idaresinde etkili olduğunu göstermektedir
Hititlerde Pankuş Meclisi'nin bulunması meşrutiyete eş bir idare varlığını ve kralların yetkilerinin bir dönem kısıtlandığını göstermektedir Ordu
Türkiye; topraklarının verimli olması ve ticaret yolları üzerinde bulunması nedeniyle sık sık istilalara uğramıştır Bu şart Anadolu ’da kurulan devletleri askerliğe ağırlık vermeye zorlamıştır
Ticaret faaliyetleriyle zenginleşen Lidyalılar, Anadolu ’ da ücretli askerlik sistemini kurmuşlardır Fakat bu askerler arasında dil ve strateji birliği olmadığı gibi vatan millet sevgisi de yoktu Sadece para için savaşan ücretli askerlerin galibiyet kazanmasını zorlaştırmıştır Bu şart Lidyalıların yıkılmasında etkili olmuştur
Hukuk
Anadolu ’da İlkçağ hukuku, komşu medeniyetlere kadar yumuşak bir şahsiyet taşımaktadır Anadolu ’da yapılan kanunlarda komşu medeniyetlerin önemli etkisi ve katkısı olmuştur
Hititler, kanunlarını Mezopotamya ’dan almakla beraber, ilaveler ve düzeltmelerle Anadolu ’da birincil kanunları yapmışlardır Uygar hukuk ve canice hukuku büyük gelişme göstermiştir Hitit kanunları, özgür vatandaşlara olduğu kadar kölelere de mülkiyet hakkı tanıyordu
İlkçağ devletlerinin temel geçim kaynağı tarım ve hayvanlılık olduğu için tarım ve hayvanlığı korumaya karşın ağır cezalar taşıyan kanunlar yapmışlardırÖrneğin;Frigyalılarda öküz kesene idam cezası verilmiştir Hititlerde krallın buyruklarına karşı olmak develete baş kaldırmak büyük suç sayılmış ve ölümle cezalandırılmıştır Bu da Hititlerin merkezi otoriteye tartı verdiklerini göstermektedir
Din ve İnanış
İlkçağlarda Türkiye ’de fazla tanrılı bir din anlayışı hakimdi böylece Anadolu için “Bin Tanrı İli denilmiştir Anadolu ’nun batısında kurulan medeniyetler Yunan tanrılarından, doğuda kurulan medeniyetler ise, Mezopotamya tanrılarından etkilenmişlerdir Bu şart, Türkiye ’nin coğrafi konumundan doğan tabii bir sonuçtur
İlkçağ insanlarında uğraş alanlarındaki gelişmeler inançları üstünde etkili olmuşturÖrneğin tarım faaliyetlerine önem veren Frigyalılarda en büyük tanrı olarak bolluk tanrısı Kibele'yi kapul etmeleri gibi Sosyal ve İktisadî Hayat
Anadolu ’da insanlar sosyal sınıflara ayrılmıştı En üst sınıf olarak kabul edilen kral ve ailesi devletin yönetimini üstlenmiştir Anadolu ’da asillerden başka rahipler, sanatçılar, askerler, memurlar ve köleler gibi sınıflar da bulunuyordu
Anadolu'da bu sınıfların bulunması Türkiye'de yaşamış insan topluluklarının aralarında eşitsizliğin olduğunu göstermektedir Ticarete büyük tartı veren Lidyalılar, bu amaçla Efes ’deri başlayarak Mezopotamya ’ya kadar uzanan Kral Yolu ’nu yapmışlardır Bu yolun yapılması sonucunda;
* Lidyalılar zenginleşmiştir
* Doğu Batı kültürleri aralarında etkileşim artmıştır
* Değiş Tokuş usulünün artan ticareti karşılayamaması üzerine MÖ 700 yıllarında Lidyalılar ilk parayı kullanmışlardır
Lidayalıların parayı icat etmeleri;alışverişi kolaylaştırmış hesaplı hayatı canlandırmış sermaye birikimine ve finans sektorünün oluşmasına ortam hazırlamıştır Paranın kullanılmasına başlanmasından daha sonra değiş dokuş(değiş tokuş) uygulaması ortadan kalkmıştır Denizci bir medeniyet olan İyonyalılar, Akdeniz ve Karadeniz ’de koloniler kurarak ticaret faaliyetleriyle zenginleşmişlerdir
Bir devletin ekonomik, siyasal ve sosyal nedenlerden dolayı, kendi sınırları açık havada ele geçirip yönettiği ülkeye ya da topraklara koloni denir Kolonilerin kurulmasında;
* Hammadde ihtiyaçlarının karşılanması
* Imal fazlası mallar için pazar bulunması
* Askeri gücün artırılmak istenmesi
* Öteki devletlere askeri, siyasal ve ekonomik alanlarda fayda sağlama düşüncesi etkili olmuştur
Yazı ve Edebiyat
Anadolu ’ya yazıyı Mezopotamya medeniyetlerinden Asurlular getirmiştir
Hititler ve Urartular, Asurlulardan aldıkları tırnak yazısını kullanmışlar, hem Hititler kendi icatları olan hiyeroglif yazısını da kullanmışlardır Frigyalılar, Lidyalılar ve İyonyalılar Fenikelilerin alfabesini kullanmışlardır
Hititlerden kalan en kayda değer yazılmış eserler anal adı bahşedilen yıllıklardır Hititler anallarla (yıllıklar) Anadolu ’da tarih yazıcılığını başlatmışlardır
Hitit yıllıklarında kralların,zaferi dek yenilgilerininde yıllıklara yazdırılması tarafsız bir tarih anlayışına sahip olduğunu göstermektedirBu yıllıklar ,İlkçağ Anadolu tahihinin aydınlanmasında önemli rol oynamışlardır Bilim ve Sanat
Anadolu medeniyetleri içinde her yönden en ileri olanı İyonyalılardır İyonyalılar özgürlük düşüncenin ve fazla bilimlerin öncüsü olmaları yönüyle tartı taşırlar Felsefe, matematik ve tıp bilimlerinin temeli İyonya ’da atılmıştır
Hitit sanatı, Mezopotamya sanatının etkisinde gelişmiştir Heykelcilik ve kabartmacılık büyüyen başlıca sanatlar olmuştur Hititlerin en önemli kabartmaları Yazılıkaya ve İvriz kabartmalarıdır Frigyalılarda dokumacılık, maden işçiliği, kaya mimarisi, Lidyalılar da dokumacılık, çömlekçilik, dericilik ve madencilik, Urartular da maden işlemeciliği, su mimarisi, İyonyalılarda ise, saray ve tapınak mimarisi gelişmiştir
İskender İmparatorluğu
MÖ 337 ’de tahta geçen İskender, önce Yunanistan ’daki bütün kent devletlerini, sonra da Anadolu, İran, Irak, Suriye ve Darı ’da Perslere ait tüm toprakları kendine bağlamayı başardı Büyük İskender ’in Asya seferinin sonucunda Hellenizm uygarlığı doğmuştur Büyük İskender, 33 yaşında öldü (MÖ 323) İskender ’in ölümünden sonra kazanılan topraklarda bağımsız devletler kurulmuştur
Roma İmparatorluğu
Romalılar; disiplinli, planlı ve teşkilatlı hareket ederek kısa sürede bütün İtalya ’yı Roma ’ya bağlamışlardır Bu gelişmelerden sonradan Romalılar, Doğu Akdeniz ’e yönelmişlerdir İskender İmparatorluğu parçalandıktan daha sonra Selevkoslar Krallığı ’nı yenerek Türkiye topraklarının tamamına egemen olmuşlardır
Roma İmparatorluğu ’nun siyasal tarihinde; Krallık Cumhuriyet ve İmparatorluk dönemleri yaşanmıştır Merkezi yönetimin zayıflaması, eyaletlerin güçlenmesi, Hristiyanlığın yayılması, Kavimler Göçü ’nün meydana getirdiği curcuna, iç savaşlara katılan orduların sınırları ihmalkârlık etmesi gibi nedenlerden dolayı Roma İmparatorluğu, Doğu ve Batı olarak parçalanmıştır (395) Bunlardan Batı Roma 476 ’da, Doğu Roma ise 1453 ’te yıkılmıştır
Roma ’da patricilerle (aristokrasi) plepler (Roma ’ya sonra gelen halk müziği) aralarında çatışmalar olmuştur Romalılar Yunan kanunlarından yararlanarak 12 Levha Kanunlarını yapmışlardır PatriciPlep mücadelesi 12 Levha Kanunlarından daha sonra da devam etmiştir
Gümümüz Batı dünyasında uygulanan hukuk kurallarının temeli Roma hukukuna dayanır Bu hukuk kuralları bazı değişikliklerle Bizans hukuku adıyla Doğu Roma 'da yürürlükte kalmıştır Romalılar ticareti ilerletmek nedeniyle Anadolu ’da yeni yollar yapmışlar ve gereksinim duydukları ürünleri Anadolu ’dan götürmüşlerdir
Romalılar; Fenikeliler, İyonyalıların ve Yunanlıların geliştirdiği alfabeye son şeklini kazandırmışlar ve “Latin Alfabesini oluşturmuşlardır Darı ’dan aldıkları Güneş yılı esaslı takvimi, Sezar ve Papa XIII Gregor dönemlerindeki düzenlemelerle bugün kullandığımız şekle getirmişlerdir
Mezopotamya Medeniyetleri
Sümerler birbirinden egemen çoğu ufak kent devletçiklerinden oluşan bir uygarlık kurdular
Kent devletleri aralarında savaş yetkisiz olmuyordu Kuvvetli prensler, yakınındaki diğer şehirlere de söz geçirerek büyük krallıklar kuruyordu
Mezopotamya ’daki ilk uygarlık olan Sümerler, aynı zamanda tarihte aşina birincil yazıyı da kullanmışlardır MÖ 3000 ’lerde kullanılmaya başlanan yazı sayesinde kültür aktarımı kolaylaşmıştır
Aşağı Mezopotamya ’da yer alan Sümerlerin kralı Urugakina tarafından ilk yazılmış kanunlar yapılmıştır (MÖ 2375) Bu kanunların cezalandırma yöntemi genel olarak “fidye yani “değerinde sistemine dayalıydı
Fazla tanrılı dine inanan Sümerlerin kralları rahip kral olarak bilinirdi Başta dini amaçlı yaptıkları “Ziggurat denen tapınaklar aynı zamanda rasathane ve soğuk hava deposu olarak kullanılmıştır
Bilimde ilerlemiş olan Sümerler dört işlemi kullanmışlar ve dairenin alanını hesaplamayı başarmışlardır Edebiyat alanında günümüze değin ulaşan en kayda değer eserleri Yaradılış, Tufan ve Gılgamış destanlarıdır
Akadlar tarihte tanıdık birincil büyük imparatorluğu, ilk düzenli ve sürekli orduları kurmuşlar, bunun sonucu olarak Sümer uygarlığını Ön Asya ’ya yaymışlardır
I Babil Devleti ’nin krallarının en önemlisi olan Hammurabi birincil tüzük olarak kabul edilen “Hammurabi Kanunları ’nı yapmıştır Bu kanunlar yapılırken daha önce uygulanan kanunlardan yararlanılmıştır Urugakina Kanunlarına kadar daha sert cezalar vardır Bazı suçlara kısas cezaları verilmiştir
Babil Kralı Hammurabi rahipkral anlayışını reddederek gücünü dinden yok askeri kuvvetten almıştırMutlak Krallık sistemi Hammurabi ile başlamıştır MÖ 2000 yıllarında Asurlular, Anadolu ’da ticaret kolonileri kurarak keza ticareti geliştirmişler, hem de Anadolu ’da yazılmış devirleri başlatmışlardır Kayseri yöresindeki Kültepe ’de ticaretle ilgili Asurca çoğu tablet bulunmuştur
Mısır Medeniyeti
Mısır Medeniyeti, Nil nehrinin çevresinde kurulmuştur Etrafının çöllerle cepheli olması, diğer medeniyetlerle daha eksik etkileşmesine niçin olmuştur
Mısırlılar öldükten daha sonra dirilmeye inanmışlar ve bu nedenle diğer yaşamlarında kullanabilmek için bir takım eşyalarını mezarlarına koymuşlardır
Mısır sanatı dini ağırlıklıdır Baştan dirileceklerine inandıklarından cesetlerin bozulmamasına uyarı etmişler ve Mısırlılarda mumyacılık milli sanat haline gelmiştir Mumyacılık faaliyetleri insan vücudunun yakından tanınmasını ve Mısır ’da tıp biliminin gelişmesini sağlamıştır
Mısırlılar, fotoğraf yazısı denilen hiyeroglif yazısını kullanmışlardır Gök cisimlerini incelemek için rasathaneler kurmuşlar ve astronomide epeyce ilerlemişlerdir Bugün kullandığımız Miladi takvimin birincil ahenkli şeklini Darı medeniyeti oluşturmuştur
Mısır ekonomisinin temelini tarım ürünlerinden sağlanan gelirler oluşturuyordu Mısır ’da canlı bir ticaretin olduğu bilinmektedir
Fenikeliler
Fenikeliler, Lübnan dağları ile Akdeniz sahili arasında kalan kıyı şeridine yerleşmişlerdir Arazilerinin tarıma kullanışlı olmaması ve Mısır ’dan Anadolu ’ya ulaşan ticaret yolu üstünde bulunmaları Fenikelilerin ticaret alanında ilerlemelerini sağlamıştır Fenikeliler büyük kasaba devletçikleri halinde yaşayan ve krallıkla idare edilmişlerdir
Fenikeliler kurdukları kolonilere yalnızca ticari amaçlarını yerine getirmek için gittiklerinden nedeniyle askerliğe yük vermemişler ve kolonilerini yurt edinmemişlerdir böylece kolonilerini kaybetmişlerdir
Tarihe en kayda değer katkıları günümüz Latin alfabesinin temelini oluşturan 22 harfli ilk alfabeyi bulmalarıdır
Denizcilik ve ticaret faaliyetleriyle gelişme belirten Fenikeliler Doğu lve Ön Asya uygarlıklarındaki gelişmeleri Batıya taşıyarak kültürler arası etkileşimi sağlamışlardır İbraniler
Tarihte birincil kez tek tanrılı bir dine inanan İbraniler, Musevilik dininin yalnızca kendi kavimlerine ait olduğunu kabul ederek diğer toplumlarda yayılmasını engellemişlerdir Bu koşul dünyanın değişik yerlerine dağılan Yahudilerin ulusal birliklerini korumalarını ve varlıklarını sürdürmelerini sağlamıştır
Yunan Medeniyeti
Dorlar taarfından Yunanistan ’da kurulan şehir halkı devletçiklerine polis adı verilmiştir Yunanistan ’ da sınıflar arasındaki mücadeleler sonunda derslik farkları kaldırılmış ve demokrasi yönetimi benimsenmiştir
Yunanistan ’da Halk gelirine göre, “Dörtyüzler Meclisi ya da “Millet Meclislerinde yönetime katılma olanağı elde etmiştir
Yunanistan ’da yapılan kanunlarla demokratikleşme yolunda manâlı bir adım olmasına karşın asillerin yetkileri ellerinden alındığı için diğer sınıflar aralarında uğraş yine devam etmiştir *
ilkçağ medeniyetleri tarih
ilkçağ medeniyetleri anadolu
ilkçağ medeniyetleri
anadolu birincil çağ anadolu medeniyetleri
öss tarih konuları ilkçağ medeniyetleri
İlkçağ Medeniyetleri
Anadolu Medeniyetleri Anadolu, göç ve ticaret yollarının üstünde bulunması, Asya ile Avrupa ’yı birbirine bağlaması, topraklarının verimli olması ve ikliminin insanların yaşayışına yerinde olması gibi nedenlerden dolayı varlıklı ve yüksek kültürlerin beşiği olmuştur Ortak kültür alış verişleri Anadolu ’da uygarlıkların gelişmesini hızlandırmıştır
MÖ II Binden MÖ VIYüzyıla Dek Türkiye
Hititler
Hititler, MÖ 2000 yılı başlarında Kafkaslardan Orta Anadolu ’ya gelerek Kızılırmak kıvrımı içine yerleşmişlerdir Hititler, MÖ 1400 yıllarında imparatorluk haline gelmişlerdir
Bu dönemin en önemli gelişmesi, Hititler ile Mısırlılar arasında yapılan Kadeş Savaşı Antlaşması ’dır MÖ 1296 ’da yapılan Kadeş Antlaşması tarihte bilinen ilk yazılı antlaşmadır
Hitit Devleti, MÖ 1200 yıllarında batıdan gelen kavimler tarafından parçalanmıştır Ege göçlerinden sonradan büyük kasaba devletleri halinde yaşamış Hititlere MÖ 700 yıllarında Asurlular son vermişlerdir
Asurlulardan sonra Türkiye ’de Pers egemenliği sabit ve Hitit halkı iyice Pers hakimiyetine girmiştir
Frigyalılar
Frigler, Ege göçleri esnasında Anadolu ’ya gelerek MÖ 800 yıllarında Gordion (Polatlı) merkezli bir devlet kurdular
Kafkaslar üzerinden gelen Kimmerlerin egemenliği altına giren Frigyalılara Persler son vermişlerdir
Lidyalılar
Lidyalılar, Frigyalılar gibi MÖ 1200 ’lerde Anadolu ’ya gelerek, bugünkü Gediz ve Minik Menderes vadileri aralarında kalan bölgede Kral Giges tarafından Sard (Salihli) merkezli bir devlet kurmuşlardır Pers saldırılarına dayanamayan Lidya Devleti, MÖ 546 yıllarında yıkılmıştır
İyonyalılar
Dorların baskısı sonucunda Akaların bir kısmı Yunanistan ’dan Batı Anadolu ’ya göç etmişler ve İzmir çevresindeki yerli halkla kaynaşarak şehir halkı devletleri kurmuşlardır Bu şehir halkı devletleri aralarında siyasal birlik sağlanamamıştır İyon şehir devletleri aralarında en tanınmışları Efes, Milet, Foça ve İzmir ’dir
Ön Asya ’dan gelen ticaret yollarının bitim noktasında yer alan İyonyalılar, kısa zamanda ileri bir medeniyet kurmuşlar ve kolonicilik faaliyetleriyle zenginleşmişlerdir
Urartular
Urartu Devleti, Doğu Anadolu ’da Asya kökenli Hurriler göre kurulmuştur Urartuların merkezi Tuşpa (Van) ’dır Bölgenin en dinç devletlerinden biri olan Urartular, MÖ 600 ’lerde Medler tarafından yıkılmıştır
MÖ II Binden MÖ VI Yüzyıla Değin Türkiye ’de Kültür ve Uygarlık
Devlet Yönetimi
İlkçağlarda Türkiye ’de kurulan devletler krallıkla yönetilmiştir Tüm yetkiyi elinde bulunduran krallar, bununla birlikte başkumandan, baş yargıç ve baş rahiptir
Bu şart kralların siyasi askeri ve dini yetkileri kendilerdinde topladıklarını ve güçlerini arttırdıklarını göstermektedir Başlangıçta Hitit Krallığı, feodal beyliklerden oluşuyordu Daha sonraları bu beylikler kaldırılarak yerlerine merkezden valiler atanmıştır Böyle bir değişiklikle Hititler merkezi otoriteyi güçlendirmeyi amaçlamışlardır
Hititlerin birincil zamanlarında kralın yetkileri soylulardan oluşan Pankuş Meclisi göre sınırlandırılmıştır Ama imparatorluk döneminde Pankuş Meclisi ’nin yetkileri azalırken kralın yetkileri artmıştır
Dolayısıyla asiller yönetimden uzaklaştırılmıştır Devlet yönetiminde kraldan sonra en yetkili kişi Tavananna adı verilen kraliçeydi Tavananna, dini törenlere ve bayramlara başkanlık yapar, kral savaşa gittiğinde ülkeyi yönetirdi Hatta Kadeş Antlaşması ’nda Hitit kralının yanına kraliçenin de imzası yer almıştır Bu koşul Hititlerde kadınların devlet idaresinde etkili olduğunu göstermektedir
Hititlerde Pankuş Meclisi'nin bulunması meşrutiyete eş bir idare varlığını ve kralların yetkilerinin bir dönem kısıtlandığını göstermektedir Ordu
Türkiye; topraklarının verimli olması ve ticaret yolları üzerinde bulunması nedeniyle sık sık istilalara uğramıştır Bu şart Anadolu ’da kurulan devletleri askerliğe ağırlık vermeye zorlamıştır
Ticaret faaliyetleriyle zenginleşen Lidyalılar, Anadolu ’ da ücretli askerlik sistemini kurmuşlardır Fakat bu askerler arasında dil ve strateji birliği olmadığı gibi vatan millet sevgisi de yoktu Sadece para için savaşan ücretli askerlerin galibiyet kazanmasını zorlaştırmıştır Bu şart Lidyalıların yıkılmasında etkili olmuştur
Hukuk
Anadolu ’da İlkçağ hukuku, komşu medeniyetlere kadar yumuşak bir şahsiyet taşımaktadır Anadolu ’da yapılan kanunlarda komşu medeniyetlerin önemli etkisi ve katkısı olmuştur
Hititler, kanunlarını Mezopotamya ’dan almakla beraber, ilaveler ve düzeltmelerle Anadolu ’da birincil kanunları yapmışlardır Uygar hukuk ve canice hukuku büyük gelişme göstermiştir Hitit kanunları, özgür vatandaşlara olduğu kadar kölelere de mülkiyet hakkı tanıyordu
İlkçağ devletlerinin temel geçim kaynağı tarım ve hayvanlılık olduğu için tarım ve hayvanlığı korumaya karşın ağır cezalar taşıyan kanunlar yapmışlardırÖrneğin;Frigyalılarda öküz kesene idam cezası verilmiştir Hititlerde krallın buyruklarına karşı olmak develete baş kaldırmak büyük suç sayılmış ve ölümle cezalandırılmıştır Bu da Hititlerin merkezi otoriteye tartı verdiklerini göstermektedir
Din ve İnanış
İlkçağlarda Türkiye ’de fazla tanrılı bir din anlayışı hakimdi böylece Anadolu için “Bin Tanrı İli denilmiştir Anadolu ’nun batısında kurulan medeniyetler Yunan tanrılarından, doğuda kurulan medeniyetler ise, Mezopotamya tanrılarından etkilenmişlerdir Bu şart, Türkiye ’nin coğrafi konumundan doğan tabii bir sonuçtur
İlkçağ insanlarında uğraş alanlarındaki gelişmeler inançları üstünde etkili olmuşturÖrneğin tarım faaliyetlerine önem veren Frigyalılarda en büyük tanrı olarak bolluk tanrısı Kibele'yi kapul etmeleri gibi Sosyal ve İktisadî Hayat
Anadolu ’da insanlar sosyal sınıflara ayrılmıştı En üst sınıf olarak kabul edilen kral ve ailesi devletin yönetimini üstlenmiştir Anadolu ’da asillerden başka rahipler, sanatçılar, askerler, memurlar ve köleler gibi sınıflar da bulunuyordu
Anadolu'da bu sınıfların bulunması Türkiye'de yaşamış insan topluluklarının aralarında eşitsizliğin olduğunu göstermektedir Ticarete büyük tartı veren Lidyalılar, bu amaçla Efes ’deri başlayarak Mezopotamya ’ya kadar uzanan Kral Yolu ’nu yapmışlardır Bu yolun yapılması sonucunda;
* Lidyalılar zenginleşmiştir
* Doğu Batı kültürleri aralarında etkileşim artmıştır
* Değiş Tokuş usulünün artan ticareti karşılayamaması üzerine MÖ 700 yıllarında Lidyalılar ilk parayı kullanmışlardır
Lidayalıların parayı icat etmeleri;alışverişi kolaylaştırmış hesaplı hayatı canlandırmış sermaye birikimine ve finans sektorünün oluşmasına ortam hazırlamıştır Paranın kullanılmasına başlanmasından daha sonra değiş dokuş(değiş tokuş) uygulaması ortadan kalkmıştır Denizci bir medeniyet olan İyonyalılar, Akdeniz ve Karadeniz ’de koloniler kurarak ticaret faaliyetleriyle zenginleşmişlerdir
Bir devletin ekonomik, siyasal ve sosyal nedenlerden dolayı, kendi sınırları açık havada ele geçirip yönettiği ülkeye ya da topraklara koloni denir Kolonilerin kurulmasında;
* Hammadde ihtiyaçlarının karşılanması
* Imal fazlası mallar için pazar bulunması
* Askeri gücün artırılmak istenmesi
* Öteki devletlere askeri, siyasal ve ekonomik alanlarda fayda sağlama düşüncesi etkili olmuştur
Yazı ve Edebiyat
Anadolu ’ya yazıyı Mezopotamya medeniyetlerinden Asurlular getirmiştir
Hititler ve Urartular, Asurlulardan aldıkları tırnak yazısını kullanmışlar, hem Hititler kendi icatları olan hiyeroglif yazısını da kullanmışlardır Frigyalılar, Lidyalılar ve İyonyalılar Fenikelilerin alfabesini kullanmışlardır
Hititlerden kalan en kayda değer yazılmış eserler anal adı bahşedilen yıllıklardır Hititler anallarla (yıllıklar) Anadolu ’da tarih yazıcılığını başlatmışlardır
Hitit yıllıklarında kralların,zaferi dek yenilgilerininde yıllıklara yazdırılması tarafsız bir tarih anlayışına sahip olduğunu göstermektedirBu yıllıklar ,İlkçağ Anadolu tahihinin aydınlanmasında önemli rol oynamışlardır Bilim ve Sanat
Anadolu medeniyetleri içinde her yönden en ileri olanı İyonyalılardır İyonyalılar özgürlük düşüncenin ve fazla bilimlerin öncüsü olmaları yönüyle tartı taşırlar Felsefe, matematik ve tıp bilimlerinin temeli İyonya ’da atılmıştır
Hitit sanatı, Mezopotamya sanatının etkisinde gelişmiştir Heykelcilik ve kabartmacılık büyüyen başlıca sanatlar olmuştur Hititlerin en önemli kabartmaları Yazılıkaya ve İvriz kabartmalarıdır Frigyalılarda dokumacılık, maden işçiliği, kaya mimarisi, Lidyalılar da dokumacılık, çömlekçilik, dericilik ve madencilik, Urartular da maden işlemeciliği, su mimarisi, İyonyalılarda ise, saray ve tapınak mimarisi gelişmiştir
İskender İmparatorluğu
MÖ 337 ’de tahta geçen İskender, önce Yunanistan ’daki bütün kent devletlerini, sonra da Anadolu, İran, Irak, Suriye ve Darı ’da Perslere ait tüm toprakları kendine bağlamayı başardı Büyük İskender ’in Asya seferinin sonucunda Hellenizm uygarlığı doğmuştur Büyük İskender, 33 yaşında öldü (MÖ 323) İskender ’in ölümünden sonra kazanılan topraklarda bağımsız devletler kurulmuştur
Roma İmparatorluğu
Romalılar; disiplinli, planlı ve teşkilatlı hareket ederek kısa sürede bütün İtalya ’yı Roma ’ya bağlamışlardır Bu gelişmelerden sonradan Romalılar, Doğu Akdeniz ’e yönelmişlerdir İskender İmparatorluğu parçalandıktan daha sonra Selevkoslar Krallığı ’nı yenerek Türkiye topraklarının tamamına egemen olmuşlardır
Roma İmparatorluğu ’nun siyasal tarihinde; Krallık Cumhuriyet ve İmparatorluk dönemleri yaşanmıştır Merkezi yönetimin zayıflaması, eyaletlerin güçlenmesi, Hristiyanlığın yayılması, Kavimler Göçü ’nün meydana getirdiği curcuna, iç savaşlara katılan orduların sınırları ihmalkârlık etmesi gibi nedenlerden dolayı Roma İmparatorluğu, Doğu ve Batı olarak parçalanmıştır (395) Bunlardan Batı Roma 476 ’da, Doğu Roma ise 1453 ’te yıkılmıştır
Roma ’da patricilerle (aristokrasi) plepler (Roma ’ya sonra gelen halk müziği) aralarında çatışmalar olmuştur Romalılar Yunan kanunlarından yararlanarak 12 Levha Kanunlarını yapmışlardır PatriciPlep mücadelesi 12 Levha Kanunlarından daha sonra da devam etmiştir
Gümümüz Batı dünyasında uygulanan hukuk kurallarının temeli Roma hukukuna dayanır Bu hukuk kuralları bazı değişikliklerle Bizans hukuku adıyla Doğu Roma 'da yürürlükte kalmıştır Romalılar ticareti ilerletmek nedeniyle Anadolu ’da yeni yollar yapmışlar ve gereksinim duydukları ürünleri Anadolu ’dan götürmüşlerdir
Romalılar; Fenikeliler, İyonyalıların ve Yunanlıların geliştirdiği alfabeye son şeklini kazandırmışlar ve “Latin Alfabesini oluşturmuşlardır Darı ’dan aldıkları Güneş yılı esaslı takvimi, Sezar ve Papa XIII Gregor dönemlerindeki düzenlemelerle bugün kullandığımız şekle getirmişlerdir
Mezopotamya Medeniyetleri
Sümerler birbirinden egemen çoğu ufak kent devletçiklerinden oluşan bir uygarlık kurdular
Kent devletleri aralarında savaş yetkisiz olmuyordu Kuvvetli prensler, yakınındaki diğer şehirlere de söz geçirerek büyük krallıklar kuruyordu
Mezopotamya ’daki ilk uygarlık olan Sümerler, aynı zamanda tarihte aşina birincil yazıyı da kullanmışlardır MÖ 3000 ’lerde kullanılmaya başlanan yazı sayesinde kültür aktarımı kolaylaşmıştır
Aşağı Mezopotamya ’da yer alan Sümerlerin kralı Urugakina tarafından ilk yazılmış kanunlar yapılmıştır (MÖ 2375) Bu kanunların cezalandırma yöntemi genel olarak “fidye yani “değerinde sistemine dayalıydı
Fazla tanrılı dine inanan Sümerlerin kralları rahip kral olarak bilinirdi Başta dini amaçlı yaptıkları “Ziggurat denen tapınaklar aynı zamanda rasathane ve soğuk hava deposu olarak kullanılmıştır
Bilimde ilerlemiş olan Sümerler dört işlemi kullanmışlar ve dairenin alanını hesaplamayı başarmışlardır Edebiyat alanında günümüze değin ulaşan en kayda değer eserleri Yaradılış, Tufan ve Gılgamış destanlarıdır
Akadlar tarihte tanıdık birincil büyük imparatorluğu, ilk düzenli ve sürekli orduları kurmuşlar, bunun sonucu olarak Sümer uygarlığını Ön Asya ’ya yaymışlardır
I Babil Devleti ’nin krallarının en önemlisi olan Hammurabi birincil tüzük olarak kabul edilen “Hammurabi Kanunları ’nı yapmıştır Bu kanunlar yapılırken daha önce uygulanan kanunlardan yararlanılmıştır Urugakina Kanunlarına kadar daha sert cezalar vardır Bazı suçlara kısas cezaları verilmiştir
Babil Kralı Hammurabi rahipkral anlayışını reddederek gücünü dinden yok askeri kuvvetten almıştırMutlak Krallık sistemi Hammurabi ile başlamıştır MÖ 2000 yıllarında Asurlular, Anadolu ’da ticaret kolonileri kurarak keza ticareti geliştirmişler, hem de Anadolu ’da yazılmış devirleri başlatmışlardır Kayseri yöresindeki Kültepe ’de ticaretle ilgili Asurca çoğu tablet bulunmuştur
Mısır Medeniyeti
Mısır Medeniyeti, Nil nehrinin çevresinde kurulmuştur Etrafının çöllerle cepheli olması, diğer medeniyetlerle daha eksik etkileşmesine niçin olmuştur
Mısırlılar öldükten daha sonra dirilmeye inanmışlar ve bu nedenle diğer yaşamlarında kullanabilmek için bir takım eşyalarını mezarlarına koymuşlardır
Mısır sanatı dini ağırlıklıdır Baştan dirileceklerine inandıklarından cesetlerin bozulmamasına uyarı etmişler ve Mısırlılarda mumyacılık milli sanat haline gelmiştir Mumyacılık faaliyetleri insan vücudunun yakından tanınmasını ve Mısır ’da tıp biliminin gelişmesini sağlamıştır
Mısırlılar, fotoğraf yazısı denilen hiyeroglif yazısını kullanmışlardır Gök cisimlerini incelemek için rasathaneler kurmuşlar ve astronomide epeyce ilerlemişlerdir Bugün kullandığımız Miladi takvimin birincil ahenkli şeklini Darı medeniyeti oluşturmuştur
Mısır ekonomisinin temelini tarım ürünlerinden sağlanan gelirler oluşturuyordu Mısır ’da canlı bir ticaretin olduğu bilinmektedir
Fenikeliler
Fenikeliler, Lübnan dağları ile Akdeniz sahili arasında kalan kıyı şeridine yerleşmişlerdir Arazilerinin tarıma kullanışlı olmaması ve Mısır ’dan Anadolu ’ya ulaşan ticaret yolu üstünde bulunmaları Fenikelilerin ticaret alanında ilerlemelerini sağlamıştır Fenikeliler büyük kasaba devletçikleri halinde yaşayan ve krallıkla idare edilmişlerdir
Fenikeliler kurdukları kolonilere yalnızca ticari amaçlarını yerine getirmek için gittiklerinden nedeniyle askerliğe yük vermemişler ve kolonilerini yurt edinmemişlerdir böylece kolonilerini kaybetmişlerdir
Tarihe en kayda değer katkıları günümüz Latin alfabesinin temelini oluşturan 22 harfli ilk alfabeyi bulmalarıdır
Denizcilik ve ticaret faaliyetleriyle gelişme belirten Fenikeliler Doğu lve Ön Asya uygarlıklarındaki gelişmeleri Batıya taşıyarak kültürler arası etkileşimi sağlamışlardır İbraniler
Tarihte birincil kez tek tanrılı bir dine inanan İbraniler, Musevilik dininin yalnızca kendi kavimlerine ait olduğunu kabul ederek diğer toplumlarda yayılmasını engellemişlerdir Bu koşul dünyanın değişik yerlerine dağılan Yahudilerin ulusal birliklerini korumalarını ve varlıklarını sürdürmelerini sağlamıştır
Yunan Medeniyeti
Dorlar taarfından Yunanistan ’da kurulan şehir halkı devletçiklerine polis adı verilmiştir Yunanistan ’ da sınıflar arasındaki mücadeleler sonunda derslik farkları kaldırılmış ve demokrasi yönetimi benimsenmiştir
Yunanistan ’da Halk gelirine göre, “Dörtyüzler Meclisi ya da “Millet Meclislerinde yönetime katılma olanağı elde etmiştir
Yunanistan ’da yapılan kanunlarla demokratikleşme yolunda manâlı bir adım olmasına karşın asillerin yetkileri ellerinden alındığı için diğer sınıflar aralarında uğraş yine devam etmiştir *