Maide Suresinin Anlamı

Maide Suresinin Anlamı

Maide Suresi Kur'an'ın beşinci suresidir Medinede yazılmış olan 120 ayetten oluşur114 ayetinde geçen sofra (arapça okunuşu maide), sureye adını vermiştir Rivayete tarafından sure Hicri 6 yılda Muhammed'in Mekkelilerle yaptığı Hudeybiye Antlaşması'ndan sonradan nazil olmaya başlamıştır İhtiva ettiği çoğu konudan biri olan ve yemek yemek sofrası manasına gelen Maide, sureye ad olmuştur

Maide Süresi Anlamı Diyanet


5elMÂİDE

Üçüncü âyetin dışında sûrenin bütünü Medine'de, hicrî altıncı yılda nâzil olmuştur120 (yüzyirmi) âyettir Buhârî ve Müslim'de, Hz Ömer'den söylenti edildiğine kadar Bugün size dininizi ikmal ettimifadesinin yer aldığı âyet Mekke'de, vedâ haccında, cuma günü, Arafe akşamı nâzil olmuştur Mâidesofra demektir 112 ve 114 âyetlerde, Hz İsa zamanında, gökten indirilmesi istenen bir sofradan bahsedildiği için sûreye bu isim verilmiştir Bundan önceki sûrede dinî zümreler içinden münafıklar ağırlıkla laf konusu edilmişti Bu sûrede ise tekrar münafıklardan bahsedilmekle beraber ağırlık ehli kitapta ve özellikle hristiyanlardadır bunun dışında sûrede hac farizası, abdest, gusül, teyemmüm ile ilgili bazı bilgiler, alkol ve kumar yasağı, ahitlere ve söze sadakât, içtimaî ve ahlâkî münasebetler, haram ve helâl yiyecekler gibi bilgi ve hükümlere bağlantı edilmiştir

Rahmân ve Rahîm (olan) Allah'ın adıyla

1 Ey iman edenler! Akitleri(n gereğini) yerine getiriniz İhramlı iken avlanmayı helal saymamak üzere (aşağıda) size okunacaklar dıştan kalan hayvanlar, sizin için helâl kılındı Allah dilediğine hükmeder

2 Ey iman edenler! Allah'ın (koyduğu, dinî) işaretlerine, haram avuç içi, (Allah'a armağan edilmiş) kurbana, (ondaki) gerdanlıklara, Rablerinin lütuf ve rızasını arayarak Beyti Haram'a yönelmiş kimselere (tecavüz ve) saygısızlık etmeyin İhramdan çıkınca avlanabilirsiniz Mescidi Haram'a girmenizi önledikleri için bir topluma aleyhinde beslediğiniz kin sizi tecavüze sevketmesin! İyilik ve (Allah'ın yasaklarından) sakınma üzerinde yardımlaşın, günah ve düşmanlık üstüne yardımlaşmayın Allah'tan korkun; çünkü Allah'ın cezası çetindir

3 Leş, kan, domuz eti, Allah'tan başkası namına boğazlanan, boğulmuş, (taş, ağaç vb ile) vurulup öldürülmüş, yukarıdan yuvarlanıp ölmüş, boynuzlanıp ölmüş (hayvanlar ile) canavarların yediği hayvanlar ölmeden yetişip kestikleriniz müstesna dikili taşlar (putlar) üzerine boğazlanmış hayvanlar ve fal oklarıyle baht aramanız size haram kılındı Bunlar yoldan çıkmaktır Bugün kâfirler, sizin dininizden (onu yok etmekten) ümit kesmişlerdir Artık onlardan korkmayın, benden korkun Bugün size dininizi ikmal ettim, üzerinize nimetimi tamamladım ve sizin için din olarak İslâm'ı beğendim Kim, gönülden günaha yönelmiş olmamak üzere açlık halinde dara düşerse (haram etlerden yiyebilir) Çünkü Allah çok bağışlayıcı ve esirgeyicidir

4 Kendileri için nelerin helâl kılındığını sana soruyorlar; de ama: Bütün iyi ve pak şeyler size helâl kılınmıştır Allah'ın size öğrettiğinden öğretip avcı ayla getirdiğiniz hayvanların sizin için yakaladıklarından da yeyin ve üzerine Allah'ın adını anın (besmele çekin) Allah'tan korkun Allah'ın hesabı o kadar çabuktur

5 Bugün size temiz ve iyi şeyler helâl kılınmıştır Kendilerine kitap verilenlerin (yahudi, hıristiyan vb nin) yiyeceği size helâldir, sizin yiyeceğiniz de onlara helâldir Mümin kadınlardan iffetli olanlar ile daha önce kendilerine kitap verilenlerden iffetli kadınlar da, mehirlerini vermeniz şartıyla, namuslu elde etmek, zina etmemek ve sıcacık arkadaş tutmamak üzere size helâldir Kim (İslâmî hükümlere) inanmayı kabul etmezse onun ameli nafile gitmiştir O, ahirette de ziyana uğrayanlardandır

6 Ey iman edenler! Namaz kılmaya kalktığınız süre yüzlerinizi, dirseklerinize kadar ellerinizi, başlarınızı meshedip, topuklara kadar ayaklarınızı yıkayın Eğer cünüp oldunuz ise, tepe abdesti alın Hasta, yoksa seyahat halinde bulunursanız, yoksa biriniz tuvaletten gelirse, yoksa da kadınlara dokunmuşsanız (cinsî birleşme yapmışsanız) ve bu hallerde su bulamamışsanız pak toprakla teyemmüm edin de yüzünüzü ve (dirseklere değin) ellerinizi onunla meshedin Allah size herhangi bir güçlük dışında tutmak istemez; lakin sizi tertemiz kılmak ve size (ihsan ettiği) nimetini bitirmek ister; umulur fakat şükredersiniz

7 Allah'ın size olan nimetini, Duyduk ve kabul ettikdediğiniz vakit sizi bununla bağladığı (O'na verdiğiniz) sözü hatırlayın ve Allah'tan korkun Kuşkusuz Allah, kalblerin içindekini bilmektedir

8 Ey iman edenler! Allah için hakkı ayakta tutan, adaletle tanıklık eden kimseler olun Bir topluluğa duyduğunuz kin, sizi âdil davranmamaya itmesin Adaletli olun; bu, Allah korkusuna daha fazla yakışan (bir tavır) tır Allah'a isyandan sakının Allah yaptıklarınızı hakkıyle bilmektedir

9 Allah, iman eden ve iyi şeyler yapanlara söz vermiştir; onlara bağışlama ve büyük mükâfat vardır

10 İnkâr eden ve âyetlerimizi yalanlayanlara gelince onlar cehennemliklerdir

11 Ey iman edenler! Allah'ın size olan nimetini unutmayın; hani bir kalabalık size el uzatmaya yeltenmişti de Allah, onların ellerini sizden çekmişti Allah'tan korkun ve müminler yalnızca Allah'a güvensinler

12 Andolsun ki Allah, İsrailoğullarından söz almıştı (Kefil olarak) içlerinden on iki de başkan göndermiştik Allah onlara şöyle demişti: Ben sizinle beraberim Eğer namazı doğruca kılar, zekâtı verir, peygamberlerime inanır, onları desteklerseniz ve Allah'a hoş borç verirseniz (ihtiyacı olanlara Allah rızası için faizsiz borç verirseniz) andolsun ama sizin günahlarınızı örterim ve sizi, zemininden ırmaklar akan cennetlere sokarım Bundan sonradan sizden kim inkâr yolunu tutarsa içten yoldan sapmış olur

13 Sözlerini bozmaları sebebiyle onları lânetledik ve kalplerini katılaştırdık Onlar kelimelerin yerlerini değiştirirler (kitaplarını tahrif ederler) Kendilerine öğretilen ahkâmın (Tevrat'ın) önemli bir bölümünü de unuttular İçlerinden o kadar azı hariç, onlardan her zaman bir hainlik görürsün gerçi sen onları affet ve aldırış etme Şüphesiz Allah iyilik edenleri sever

14 Biz hıristiyanlarızdiyenlerden de kesin sözlerini almıştık ama onlar da kendilerine zikredilen (bahşedilen öğütlerin veya Kitab'ın) manâlı bir bölümünü unuttular Bu sebeple kıyamete değin aralarına düşmanlık ve kin saldık Yakında Allah onlara yaptıklarını haber verecektir

15 Ey ehli kitap ! Resûlümüz size Kitap'tan gizlemekte olduğunuz çoğu şeyi açıklamak üzere geldi; çoğu (kusurunuzu) da affediyor Doğrusu size Allah'tan bir nur, açıkça bir kitap geldi

16 Rızasını arayanı Allah onunla kurtuluş yollarına götürür ve onları iradesiyle karanlıklardan aydınlığa çıkarır, doğrudan doğruya bir yola iletir

17 Şüphesiz Allah, Meryem oğlu Mesîh'dirdiyenler andolsun oysa kâfir olmuşlardır De ki: Öyleyse Allah, Meryem oğlu Mesîh'i, anasını ve yeryüzündekilerin hepsini yok etmek isterse Allah'a kim bir şey yapabilecektir (O'na kim bir şeyle engel olabilecektir)! Göklerde, yerde ve ikisi arasında ne varsa hepsinin mülkiyeti Allah'a aittir O dilediğini yaratır ve Allah her şeye tam manasıyle kadirdir

18 Yahudiler ve hıristiyanlar Biz Allah'ın oğulları ve sevgilileriyizdediler De oysa: Öyleyse günahlarınızdan nedeniyle size niçin cefa ediyor? Doğrusu siz de O'nun yarattığı insanlardansınız O, dilediğini bağışlar ve dilediğine cefa eder Göklerde, yerde ve ikisinin aralarında ne varsa mülkiyeti Allah'a aittir Sonunda dönüş de fakat O'nadır

19 Ey ehli kitap! Peygamberlerin arası kesildiği bir sırada size elçimiz geldi Gerçekleri size açıklıyor ancak (kıyamette): Bize bir müjdeleyici ve uyarıcı gelmedidemiyesiniz İşte size müjdeleyici ve uyarıcı gelmiştir Allah her şeye hakkıyle kadirdir

20 çok eskiden Musa, kavmine şöyle demişti: Ey kavmim! Allah'ın size (lütfettiği) nimetini hatırlayın; zira O, içinizden peygamberler çıkardı ve sizi hükümdarlar kıldı Alemlerde hiçbir kimseye vermediğini size verdi

21 Ey kavmim ! Allah'ın size (vatan olarak) yazdığı mukaddes toprağa girin ve arkanıza dönmeyin, yoksa kaybederek dönmüş olursunuz

22 Onlar şu cevabı verdiler: Yâ Musa! Orada zorba bir toplum var; onlar oradan çıkmadıkça biz oraya katiyen girmeyeceğiz Eğer oradan çıkarlarsa biz de derhal gireriz

23 Korkanların içinden Allah'ın kendilerine lütufda bulunduğu iki birey şöyle dedi: Onların üstüne kapıdan girin; oraya bir girdiniz mi bundan böyle siz zaferi kazanmışsınızdır Eğer müminler iseniz fakat Allah'a güvenin

24 Ey Musa! Onlar orada bulundukları müddetçe biz oraya katiyen girmeyiz; şu halde, sen ve Rabbin gidin savaşın; biz burada oturacağızdediler

25 Musa: Rabbim! Ben kendimden ve kardeşimden başkasına etken olamıyorum; bizimle, bu yoldan çıkmış toplumun arasını ayırdedi

26 Allah, Öyleyse orası (talepı mukaddes) onlara kırk yıl yasaklanmıştır; (bu müddet içinde) yeryüzünde sersemlemiş baş döndürücü dolaşacaklar Bundan Böyle sen, yoldan çıkmış toplum için üzülmededi

27 Onlara, Adem'in iki oğlunun haberini hakiki olarak anlat: Hani birer kurban takdim etmişlerdi de birisinden kabul edilmiş, diğerinden ise kabul edilmemişti (Kurbanı kabul edilmeyen kardeş, kıskançlık yüzünden), Andolsun seni öldüreceğimdedi Diğeri de Allah fakat takvâ sahiplerinden kabul ederdedi (ve ekledi

28 Andolsun ama sen, öldürmek için bana elini uzatsan (bile) ben sana, öldürmek için el uzatacak değilim Ben, âlemlerin Rabbi olan Allah'tan korkarım

29 Ben istiyorum ki, sen, hem benim günahımı keza de kendi günahını yüklenip ateşe atılacaklardan olasın; zalimlerin cezası işte budur

30 Nihayet nefsi onu, kardeşini öldürmeye itti ve onu öldürdü: bu yüzden de kaybedenlerden oldu

31 Derken Allah, kardeşinin cesedini nasıl gömeceğini ona kullanmak için yeri eşeleyen bir karga yolladı (Katil kardeş) Yazıklar olsun bana! Şu karga kadar da olamadım mı ancak, kardeşimin cesedini gömeyimdedi ve ettiğine yananlardan oldu

32 İşte bu yüzdendir ama İsrailoğulları'na şöyle yazmıştık: Kim, bir cana ya da yeryüzünde bozgunculuk çıkarmaya karşılık olmaksızın (haksız yere) bir cana kıyarsa tüm insanları öldürmüş gibi olur Her kim bir canı kurtarırsa tüm insanları kurtarmış gibi olur Peygamberlerimiz onlara açık açık deliller getirdiler; lakin bundan sonradan da onlardan birçok yine yeryüzünde aşırı gitmektedirler

33 Allah ve Resûlüne aleyhinde savaşanların ve yeryüzünde (hak) düzeni bozmaya çalışanların cezası ama ya (acımadan) öldürülmeleri, ya asılmaları, yoksa el ve ayaklarının çaprazlama kesilmesi, yahut da bulundukları yerden sürülmeleridir Bu onların dünyadaki rüsvaylığıdır Onlar için ahirette de büyük azap vardır

34 Ancak, siz kendilerini yenip ele geçirmeden önce tevbe edenler müstesna; biliniz oysa Allah fazla bağışlayıcı ve esirgeyicidir

35 Ey iman edenler! Allah'tan korkun O'na yaklaşmaya yol arayın ve yolunda cihad edin ancak kurtuluşa eresiniz

36 Tereddüd değil ama kâfir olanlar, yer yüzündeki her şey ve bunun yanında da bir o kadarı kendilerinin olsa da kıyamet gününün azabından kurtulmak için onu fidye verseler onlardan asla kabul edilmez; onlar için acı bir azap vardır

37 Ateşten çıkmak isterler, lakin onlar oradan çıkacak değillerdir Onlar için sürekli bir cefa vardır

38 Hırsızlık eden erkek ve kadının, yaptıklarına karşılık bir cinayet ve Allah'tan bir ibret almak üzere ellerini muhakkak Allah izzet ve hikmet sahibidir

39 Kim (bu) hileli davranışından daha sonra tevbe eder ve durumunu düzeltirse kuşkusuz Allah onun tevbesini kabul eder Allah fazla bağışlayıcı ve esirgeyicidir

40 Bilmez misin ama, göklerde ve yerde ne varsa hepsinin mülkiyeti Allah'a aittir; dilediğine cefa eder ve dilediğini bağışlar Allah her şeye hakkıyle kadirdir

41 Ey Resûl! Kalpleri iman etmediği halde ağızlarıyle inandıkdiyen kimselerden ve yahudilerden küfür içinde koşuşanlar(ın hali) seni üzmesin Onlar tekrar tekrar yalana kulak verirler, ve sana gelmeyen (bazı) kimselere kulak verirler; kelimeleri yerlerinden kaydırıp değiştirirler Eğer size şu verilirse hemencecik alın, o verilmezse sakının!derler Allah bir kimseyi şaşkınlığa (fitneye) yıkmak isterse, sen Allah'a karşısında, onun lehine hiçbir şey yapamazsın Onlar, Allah'ın kalplerini temizlemek istemediği kimselerdir Onlar için dünyada rezillik vardır ve ahirette onlara bile bile büyük bir cefa vardır

42 Her Zaman yalana kulak verir, aralıksız olarak haram yerler Sana gelirlerse, ister arasında hüküm ver, ister onlardan yüz çevir Eğer onlardan yüz çevirirsen sana hiçbir zarar veremezler Ve eğer hüküm verirsen, arasında adaletle hükmet Allah âdil olanları sever

43 İçinde Allah'ın hükmü yer alan Tevrat yanlarında olduğu halde nasıl seni hakem kılıyorlar da daha sonra, bunun gerisinde yüz çevirip gidiyorlar? Onlar inanmış kimseler değildir

44 Biz, içinde doğruya rehberlik ve nur olduğu halde Tevrat'ı indirdik Kendilerini (Allah'a) vermiş peygamberler onunla yahudilere hükmederlerdi Allah'ın Kitab'ını korumaları kendilerinden istendiği için Rablerine teslim olmuş zâhidler ve bilginler de (onunla hükmederlerdi) Hepsi ona (adalet olduğuna) şahitlerdi Şu halde (Ey yahudiler ve hakimler!) İnsanlardan korkmayın, benden korkun Ayetlerimi eksik bir değerinde karşılığında satmayın Kim Allah'ın indirdiği (hükümler) ile hükmetmezse işte onlar kâfirlerin ta kendileridir

45 Tevrat'ta onlara şöyle yazdık: Cana can, göze göz, buruna burun, kulağa kulak, dişe diş (karşılık ve cezadır) Yaralar da kısastır (Her yaralama misli ile cezalandırılır) Kim bunu (kısası) bağışlarsa kendisi için o keffâret olur Kim Allah'ın indirdiği ile hükmetmezse işte onlar zalimlerdir

46 Kendinden önce gelen Tevrat'ı doğrulayıcı olarak peygamberlerin izleri üstüne, Meryem oğlu İsa'yı arkalarından gönderdik Ve ona, içinde doğruya rehberlik ve nûr bulunmak, önündeki Tevrat'ı doğrulamak, sakınanlara bir hidayet ve nasihat elde etmek üzere İncil'i verdik

47 İncil'e inananlar, Allah'ın onda indirdiği (hükümler) ile hükmetsinler Kim Allah'ın indirdiği ile hükmetmezse işte onlar fâsıklardır

48 Sana da, daha önceki kitabı doğrulamak ve onu korumak üzere adalet olarak Kitab'ı (Kur'an'ı) gönderdik Bundan Böyle aralarında Allah'ın indirdiği ile hükmet; sana gelen gerçeği bırakıp da onların arzularına uyarlama (Ey ümmetler!) Her birinize bir şerîat ve bir yol verdik Allah dileseydi sizleri bir tek ümmet yapardı; fakat size verdiğinde (yol ve şerîatlerde) sizi sınamak için (böyle yaptı) Öyleyse iyi işlerde birbirinizle yarışın Hepinizin dönüşü Allah'adır Artık size, üstünde ayrılığa düştüğünüz şeyleri(n reel tarafını) O haber verecektir

49 (Sana şu talîmatı verdik): Aralarında Allah'ın indirdiği ile hükmet ve onların arzularına uyma Allah'ın sana indirdiği hükümlerin bir kısmından seni saptırmamalarına dikkat et Eğer (hükümden) yüz çevirirlerse bil ki (bununla) Allah ancak, günahlarının bir kısmını onların başına belâ etmek ister İnsanların birçoğu da zaten yoldan çıkmışlardır

50 Yahut onlar (İslâm öncesi) cahiliye idaresini mi arıyorlar? İyi anlayan bir topluma kadar, hükümranlığı Allah'tan daha güzel kim vardır?

51 Ey iman edenler! Yahudileri ve hıristiyanları dost edinmeyin Zira onlar birbirinin dostudurlar (birbirinin tarafını tutarlar) İçinizden onları dost tutanlar, onlardandır Kuşkusuz Allah, zalimler topluluğuna yol göstermez

52 Kalblerinde hastalık bulunanların: Başımıza bir felâketin gelmesinden korkuyoruzdiyerek onların arasına koşuştuklarını görürsün Umulur fakat Allah bir fetih, yahut katından bir emir getirecek de onlar, içlerinde gizledikleri şeyden nedeniyle pişman olacaklardır

53 (O vakit) iman edenler: Bunlar mıdır sizinle beraber olduklarına tüm güçleriyle yemin edenler?diyeceklerdir Onların bütün yaptıkları nafile gitmiştir de kaybedenlerden olmuşlardır

54 Ey iman edenler! Sizden kim dininden dönerse (bilsin oysa) Allah, sevdiği ve kendisini seven müminlere aleyhinde alçak gönüllü (şefkatli), kâfirlere karşı onurlu ve engebeli bir toplum getirecektir (Bunlar) Allah yolunda cihad ederler ve hiçbir kınayanın kınamasından korkmazlar (hiçbir kimsenin kınamasına aldırmazlar) Bu, Allah'ın, dilediğine verdiği lütfudur Allah'ın lütfu ve ilmi geniştir

55 Sizin dostunuz (veliniz) ancak Allah'tır, Resulüdür, iman edenlerdir; onlar ki Allah'ın emirlerine boyun eğerek namazı kılar, zekâtı verirler

56 Kim Allah'ı, Resûlünü ve iman edenleri arkadaş edinirse (bilsin ki) üstün gelecek olanlar şüphesiz Allah'ın tarafını tutanlardır

57 Ey iman edenler! Sizden önce kendilerine Kitap verilenlerden dininizi alay ve oyun konusu edinenleri ve kâfirleri dost edinmeyin Allah'tan korkun; eğer müminler iseniz

58 Namaza çağırdığınız süre onu alay ve davet konusu yaparlar Bu tutum, onların düşünemeyen bir toplum olmalarındandır

59 (Onlara) şöyle de: Ey kitap ehli! Yalnızca Allah'a, bize indirilene ve daha önce indirilene inandığımız için mi bizden hoşlanmıyorsunuz? Oysa çoğunuz yoldan çıkmış kimselersiniz

60 De ancak: Allah katında yeri bundan daha kötü olanı size haber vereyim mi? Allah'ın lânetlediği ve gazap ettiği, aralarından maymunlar, domuzlar ve tâğuta tapanlar çıkardığı kimseler İşte bunlar, yeri (durumu) daha fena olan ve doğru yoldan daha ziyade sapmış bulunanlardır *