Menopoz Nedir

Bayan hayatının sıradan olarak üçte biri menopoz döneminde geçer Menopoza girme yaşı bütün dünyada ve antik çağlardan beri pozitif değişiklik göstermemiştir ve sıradan 4555 civarındadır 40 yaştan önce menopoza girmek, erken menopoz olarak tanımlanmaktadır Menopoz çoğunlukla hayatın doğal bir aşaması olarak kabul edilmektedir Aslında de menopoz, bayan hayatının yumurtlama fonksiyonlarının sonlandıktan sonraki doğal bir aşamasıdır Ancak menopozda oluşan bir takım şansın dönmesi kadının hayatını içten ve öylesine olumsuz etkiler oysa bu koşul böylece çok hastalıkların ortaya çıkmasına ve kadının hayat kalitesinin azalmasına niçin olur Bu gün menopoz negatif etkileri önlenmeye ve tedavi edilmeye çalışılan bir hastalık gibi kabul edilmektedir Menopozun kadın hayatının doğal bir parçası olması sebebiyle hiç bir şey yapmadan izlenmesi bundan böyle eskilerde kalmıştır Özellikle bayan yumurtalık hormonlarının laboratuar koşullarında üretilip kullanılmaya başlanmasıyla bu kavram daha da ön plana çıkmıştır menopozda azalan yumurtalık hormonlarının yerine konmasıyla menopoza ait bütün negatif şansın dönmesi ve hastalıklar kolaylıkla önlenebilmekte ya da en üye indirgenebilmektedir

Menopozdaki esas değiştirme kadınlık hormonu olan östrojenin yumurtlamanın durması sonucu azalmasıdır Böylece kadında,

Ateş basma, terleme, çarpıntı, uykusuzluk, asabiyet, (ruhsal depresyon) bunalım, unutkanlık, halsizlik, asabiyet
Ara Sıra cinsel istekte (libido) azalma
Kemik erimesi (Osteoproz)
Damar sertliği (ateroskleroz) gelişme eğilimi
Cinsel organlarda çekilme (atrofi), kuruluk, ağrılı ilişki
İdrar kaçırmaya dek varan idrar yollarında atrofi

ortaya çıkmaktadır

Kadınlar bir sabah uyandıklarında kendilerini menopoza girmiş olarak bulmazlar Menopoz 20 sene süren değişikliklerin bütün ortasındaki dönemdir 40 yaşından sonradan kadınlarda önce yumurtlamanın azalmasına tabi olarak baştan savma adet kanamaları, gidip gelen ateş basma ve terlemeler, psikolojik değişiklikler ortaya çıkmaya başlar sonra yakınmalar artan bir şekilde artar ve adet en ince ayrıntısına kadar kesilir Bu dönemde 1 sene adet kanamalarının olmaması menopoz tanısı için yeterlidir 6 aydan daha fazla adet gecikmeleri araştırılıp kandaki östrojen ve yumurtlamayı uyaran hormon (FSH) seviyeleri ölçülerek belli teşhis konulur Fakat adet düzensizlikleri veya yamalı kanamalar menopoza giriyorum düşüncesiyle normal karşılanmamalı; hasta doktoruna başvurarak bu değişikliklerin hamilelik ve bayan cinsel organlarının kanserlerinde de görülebileceği göz önünde tutularak bu hastalıklar özenle araştırılmalıdır

MENOPOZDA YÜREK VE DAMAR HASTALIKLARI
Menopozda östrojen hormonunun azalması ile kadınlarda bu hormonun yürek damar hastalıklarından koruyucu etkisi ortadan kalktığından damar sertliği ve yürek krizi riski % 60 artar Yapılan araştırmalar sonucunda dıştan verilen östrojen hormonunun riski %2550 oranında azalttığı bulunmuştur Östrojen hormonu kandaki zararlı yağları azaltırken yardımcı yağları artırmaktadır Östrojen uç olarak damarlar üstünde de gevşetici, olumlu bir etkiye sahiptir Kandaki pıhtılaşma faktörleri ve fibrinojenin de östrojen kullananlarda daha eksik olduğu bulunmuş ve yürek krizinden koruyucu etkinin damar yatağı içinde pıhtı oluşumu riskinin azalmasına da emrindeki olduğu bildirilmiştir

MENOPOZDA KEMİK ERİMESİ (OSTEOPOROZ)
Amerika Birleşmiş Devletleri'nde takriben 25 milyon kadının sorunu olan menopoz sonrası Osteoproz terbiyesizce kemik dokusunun esas minerali olan kalsiyum'un yaşlanma ve menopozdaki östrojen eksikliği sonucu kalıcı olarak kaybedilmesidir Birincil 58 yılda kemik kaybı sıradan yılda %48 iken sonradan kısmen azalarak bayan her sene kemik dokusunun takriben %1'ini kaybeder ve 75 yaşına geldiğinde sıradan olarak 35 yaşındaki kemik dokusunun %30'unu kaybetmiş olur Buna bağlı olarak menopozla beraber şipşak artan kemik erimesi sonucu gürültüsüz omurga kırıklarıyla bel ağrıları, boyda kısalma ve kamburluk ortaya çıkar Menopozdan sonradan bir kadında tepe 65 yaşına değin sıradan 4 cm, 75 yaşına dek 9 cm kısalır Omurga kemiklerindeki bastırma kırıklarına tabi olarak ortaya çıkan kamburluk ve göğüs kafesinin kemik yapısının bozulması sonucu hastada solunum sıkıntısı gelişebilir Kadınlar menopozda çarpma düşme sonucu kalça,el bileği ve öteki kemik kırıklarına da daha kolay maruz kalabilirler Bu kırıklardan en ciddi olanı kalça kırığıdır ve kalça kırığından sonradan hastalardan %1220'si 2 sene içinde kaybedilmektedir Kalça kırığı geçirmiş hastaların geriye kalanlarının bir kısmı aralıksız bakıma gereksinim duymaktadırlar böylece ABD'de yapılan takvim çare ve rehabilitasyon harcamalarının tutarı 20 milyar doları bulmakta ve bu rakam her sene giderek artmaktadır Korunma bu açıdan en ekonomik, en insancıl ve en kolay usul olarak karşımıza çıkmaktadır Kemik erimesine zemin hazırlayan tehlike faktörleri:

Fazla çocuk doğurma
Sigara, alkol kullanımı
Besin bozuklukları (kalsiyumdan fakir diyet)
Güneş banyosu alışkanlığının olmaması
Spor yapma alışkanlığının olmaması
Uzun vakit yatağa emrindeki kalmaya neden olan hastalıklar
Bazı iç salgı bezleri (hormonal) bozukluklar (hiperparatiroidi, hipertiroidi(guatr), böbrek üstü bezinin aşırı çalışması ya da steroid hormonlarının hap olarak uzun süreli alımı vb)
Bağ dokusu hastalıkları(Romatoid arterit, sarkoidoz) ,siroz,böbrek hastalıkları,erken menopoz
Genetik faktörler (ailede Osteoproz varlığı)

MENOPOZDA İDRAR YOLLARI DEĞİŞİKLİKLERİ
Östrojen hormonunun eksikliği kadınlık organlarına komşuluğu ve fizyolojik beraberliği nedeniyle idrar yolları ve mesane fonksiyonlarını da etkiler Vajen ve idrar deliği (üretra) takviye dokuları zayıflar, mesane fonksiyonları bozularak idrar kaçırma varsa artabilir ya da ortaya çıkabilir Bu dönemde mesane fıtıklaşması, atrofiye yan rahim (uterus) ve vajina sarkmaları da idrar kaçırmanın bir nedeni olabilir Ama menopozda görülen idrar kaçırmanın en sık nedeni mesanenin vakitsiz kasılmasına tabi olan fazla aktivitedir (detrusor instability) Bu hastalar genelde sıkıştıklarında yetişemeyip tuvalet kapısında idrarlarını kaçırırlar Menopoz öncesi dönemde kadınların %10'unda görülen bu durum menopozdan sonradan %2030'unda rastlanır Vajinal ya da ağızdan uygulanan östrojen hormonu yakınmaları azaltır veya düzeltir *