Muzikle terapi
muziğin hastalıkların tedavisinde kullanımı
muziğin hastalıklar uzerindeki etkisi
Yuzyıllar boyu insanlar hastalıkların iyileştirilmesinde ceşitli tedavi yontemleri kullanmışlar ve care aramışlardır Muzikterapi de en eski tedavi yontemlerinden biri olup pek cok eski cağ medeniyetlerinde kullanılmıştırİlkel kabilelerin yaşayışlarında ruhi varlıklar onemli rol oynamış hekimler ceşitli bitki ilac muzik ve dansı kullanarak hastalarını iyileştirmeye calışmışlardırBircok toplumda hasta insan sağlığına kavuşmak icin kendisini bazı guclere sahip olduğu duşunulen sihirbaza rahibe teslim etmiştirHastalıkların kotu ruh veya cin adı verilen varlıklar tarafından meydana getirildiğine inanılmıştırTedavi torenlerinde muzik dans ritim ve şarkılar başlıca rol oynamış hastanın kotu varlık ve ruhlardan kurtarılması tedavinin temelini teşkil etmiştir Ses muzik de bu gizli varlıklarla haberleşmek icin bir arac olarak gorulmuş ilac su ve otlar ise hastanın vucuduna girmiş olan bu kotu varlıklarla mucadele icin kullanılmıştır Bunların ancak sihirbaz doktor tarafından danslar şarkılar ve tutsulerle kullanıldığı zaman etkili olabileceğine inanılmıştırMonoton bir ritm ile birlikte varlığın tepkisine gore hızlı yavaş yumuşak veya sert melodi ikna edici sozlerle ovulu şarkı ile muziğe refakat muzikle tedavinin temelini teşkil etmiştir
Turk Muziği makamlarının ruha olan etkileri Farabi ’ye gore şoyle sınıflandırılmıştır:
1 Rast makamı: İnsana sefa(neşehuzur) verir
2 Rehavi makamı: İnsana beka(sonsuzluk fikri) verir
3 Kucek makamı: İnsana huzun ve elem verir
4 Buzurk makamı: İnsana havf(korku) verir
5 Isfahan makamı: İnsana hareket kabiliyeti guven hissi verir
6 Neva makamı: İnsana lezzet ve ferahlık verir
7 Uşşak makamı: İnsana gulme hissi verir
8 Zirgule makamı: İnsana uyku verir
9 Saba makamı:İnsana cesaretkuvvet verir
10 Buselik makamı: İnsana kuvvet verir
11 Huseyni makamı: İnsana sukunet rahatlık verir
12 Hicaz makamı:İnsana tevazu(alcakgonulluluk) verir
Farabi Turk muziği makamlarının zamana gore psikolojik etkilerini de şu şekilde gostermiştir:
1 Rehavi makamı: yalancı sabah vaktinde etkili
2 Huseyni makamı: sabahleyin etkili
3 Rast makamı: guneş iki mızrak boyu etkili
4 Buselik makamı: kuşluk vaktinde etkili
5 Zirgule makamı: oğleye doğru etkili
6 Uşşak makamı: oğle vakti etkili
7 Hicaz makamı: ikindi vakti etkili
8 Irak makamı: akşam ustu etkili
9 Isfahan makamı: gun batarken etkili
10 Neva makamı: akşam vakti etkili
11 Buzurk makamı: yatsıdan sonra etkili
12 Zirefkend makamı: uyku zamanı etkilidir
Gunumuz:
1977'de Amerika muzikle tedaviyi bir bilim dalı olarak kabul etmiştir Muzik terapisi psikiyatri temelli hastalıklarda 1950 ’lerden bu yana etkin olarak kullanılmaktadırTurkiye muzikle tedavinin oneminin henuz farkında değildir Oysa Farabi Razi İbni Sina ve Gevrekzade Hasan Efendi gibi Turk alimleri bu alanda cok onemli calışmalara imza atmışlardı Batı dunyası da 20 yuzyılın ortalarında keşfettiği muzikle tedavi ya da terapiyi alternatif tedavi yontemi değil geleneksel tıbba uygun ve kuralları kendine has bilimsel bir tedavi yontemi olarak kabul etmiştir İkinci Dunya Savaşı ’nda yaralanan askerlerin terapisinde muzikten yararlanılır ilk olarak Ardından 1947 ’de ABD ’nin Michigan Devlet Hastanesi ’nde muzik tedavi programına alınır Boylece bu konuda araştırmalar hızlanır Depresyon şizofreni zeka geriliği alkol ve madde bağımlığı ile mucadelede muzik tedavi yontemine başvurulur Yeni teknik ve pratik uygulama bicimleri geliştirilir Amerikan Muzikterapi Birliği 1997 ’de bir tanımlama yaparak son noktayı koyar: “Muzikterapi bazı bireylerin fiziksel psikolojik sosyal ve zihinsel ihtiyaclarını karşılamada muziği ve muzik aktivitelerini kullanan uzmanlık dalıdır
Bugun Batı ’da hastane klinik gunduz bakımevi okul madde bağımlılığı merkezi gibi yerlerde 5 binden fazla uzman muzik terapisi uygulamaktadır Şuphesiz bunda etkili olan temel faktor son yıllarda muzik ve beyin araştırmalarında elde edilen verilerdir Muziğin ozellikle serotonin norepinefrin dopamin melatonin kortizol adrenalin testosteron gibi psikiyatrik hastalıkların oluşumunda etkili hormonlara; kan basıncı solunum ritmi solunum kalitesi nabız sayısı gibi fizyolojik olaylara olumlu etki yaptığı artık bilinmektedir
muziğin hastalıkların tedavisinde kullanımı
muziğin hastalıklar uzerindeki etkisi
Yuzyıllar boyu insanlar hastalıkların iyileştirilmesinde ceşitli tedavi yontemleri kullanmışlar ve care aramışlardır Muzikterapi de en eski tedavi yontemlerinden biri olup pek cok eski cağ medeniyetlerinde kullanılmıştırİlkel kabilelerin yaşayışlarında ruhi varlıklar onemli rol oynamış hekimler ceşitli bitki ilac muzik ve dansı kullanarak hastalarını iyileştirmeye calışmışlardırBircok toplumda hasta insan sağlığına kavuşmak icin kendisini bazı guclere sahip olduğu duşunulen sihirbaza rahibe teslim etmiştirHastalıkların kotu ruh veya cin adı verilen varlıklar tarafından meydana getirildiğine inanılmıştırTedavi torenlerinde muzik dans ritim ve şarkılar başlıca rol oynamış hastanın kotu varlık ve ruhlardan kurtarılması tedavinin temelini teşkil etmiştir Ses muzik de bu gizli varlıklarla haberleşmek icin bir arac olarak gorulmuş ilac su ve otlar ise hastanın vucuduna girmiş olan bu kotu varlıklarla mucadele icin kullanılmıştır Bunların ancak sihirbaz doktor tarafından danslar şarkılar ve tutsulerle kullanıldığı zaman etkili olabileceğine inanılmıştırMonoton bir ritm ile birlikte varlığın tepkisine gore hızlı yavaş yumuşak veya sert melodi ikna edici sozlerle ovulu şarkı ile muziğe refakat muzikle tedavinin temelini teşkil etmiştir
Turk Muziği makamlarının ruha olan etkileri Farabi ’ye gore şoyle sınıflandırılmıştır:
1 Rast makamı: İnsana sefa(neşehuzur) verir
2 Rehavi makamı: İnsana beka(sonsuzluk fikri) verir
3 Kucek makamı: İnsana huzun ve elem verir
4 Buzurk makamı: İnsana havf(korku) verir
5 Isfahan makamı: İnsana hareket kabiliyeti guven hissi verir
6 Neva makamı: İnsana lezzet ve ferahlık verir
7 Uşşak makamı: İnsana gulme hissi verir
8 Zirgule makamı: İnsana uyku verir
9 Saba makamı:İnsana cesaretkuvvet verir
10 Buselik makamı: İnsana kuvvet verir
11 Huseyni makamı: İnsana sukunet rahatlık verir
12 Hicaz makamı:İnsana tevazu(alcakgonulluluk) verir
Farabi Turk muziği makamlarının zamana gore psikolojik etkilerini de şu şekilde gostermiştir:
1 Rehavi makamı: yalancı sabah vaktinde etkili
2 Huseyni makamı: sabahleyin etkili
3 Rast makamı: guneş iki mızrak boyu etkili
4 Buselik makamı: kuşluk vaktinde etkili
5 Zirgule makamı: oğleye doğru etkili
6 Uşşak makamı: oğle vakti etkili
7 Hicaz makamı: ikindi vakti etkili
8 Irak makamı: akşam ustu etkili
9 Isfahan makamı: gun batarken etkili
10 Neva makamı: akşam vakti etkili
11 Buzurk makamı: yatsıdan sonra etkili
12 Zirefkend makamı: uyku zamanı etkilidir
Gunumuz:
1977'de Amerika muzikle tedaviyi bir bilim dalı olarak kabul etmiştir Muzik terapisi psikiyatri temelli hastalıklarda 1950 ’lerden bu yana etkin olarak kullanılmaktadırTurkiye muzikle tedavinin oneminin henuz farkında değildir Oysa Farabi Razi İbni Sina ve Gevrekzade Hasan Efendi gibi Turk alimleri bu alanda cok onemli calışmalara imza atmışlardı Batı dunyası da 20 yuzyılın ortalarında keşfettiği muzikle tedavi ya da terapiyi alternatif tedavi yontemi değil geleneksel tıbba uygun ve kuralları kendine has bilimsel bir tedavi yontemi olarak kabul etmiştir İkinci Dunya Savaşı ’nda yaralanan askerlerin terapisinde muzikten yararlanılır ilk olarak Ardından 1947 ’de ABD ’nin Michigan Devlet Hastanesi ’nde muzik tedavi programına alınır Boylece bu konuda araştırmalar hızlanır Depresyon şizofreni zeka geriliği alkol ve madde bağımlığı ile mucadelede muzik tedavi yontemine başvurulur Yeni teknik ve pratik uygulama bicimleri geliştirilir Amerikan Muzikterapi Birliği 1997 ’de bir tanımlama yaparak son noktayı koyar: “Muzikterapi bazı bireylerin fiziksel psikolojik sosyal ve zihinsel ihtiyaclarını karşılamada muziği ve muzik aktivitelerini kullanan uzmanlık dalıdır
Bugun Batı ’da hastane klinik gunduz bakımevi okul madde bağımlılığı merkezi gibi yerlerde 5 binden fazla uzman muzik terapisi uygulamaktadır Şuphesiz bunda etkili olan temel faktor son yıllarda muzik ve beyin araştırmalarında elde edilen verilerdir Muziğin ozellikle serotonin norepinefrin dopamin melatonin kortizol adrenalin testosteron gibi psikiyatrik hastalıkların oluşumunda etkili hormonlara; kan basıncı solunum ritmi solunum kalitesi nabız sayısı gibi fizyolojik olaylara olumlu etki yaptığı artık bilinmektedir