Neden, Niçin, Nasıl? Merak Edilen Enteresan Sorulara Verilmiş 12 Aydınlatıcı Cevap

Yanıtını merak ettiğiniz fakat hiç araştırma gereği duymadığınız sorulara yanıtlar veren çeşitli kaynaklardan derlediğimiz bilgiler sizlerle...


1. Gece Görüşü Dürbünleri Nasıl Çalışır?



Çabucak çabucak her nesne (-273 santigradın üzerinde olmak kaidesi ile) belirli ölçülerde foton yayar. Gece görüşü dürbünü ile baktığımızda etrafımızda bulunan objelerden vs. yayılan fotonlar manzara geliştirme tüpü içerisindeki elektronları tahrik eder. Bu tahrik sırasında elektronlar kopmaya başlar. Manzara geliştirme tüpü içerisine uygulanan akım yardımı ile kopan elektronlar son derece süratli bir biçimde tüp içerisinde bulunan fosfor kaplı yüzeye çarptırılır. Bu fosfor kaplı yüzey süratle çarpan elektronlarla ışımaya başlar. Bu süreç sonucu ışık insan gözünün görebileceği dalga uzunluğunda foton yaratır. Bu sürecin sonucunda ortaya çıkan manzara aygıtın ardında bulunan lens sistemi aracılığı ile göze iletilir. İşte bir gece görüşü dürbününde kullanılan ismine manzara geliştirme tüpü , imaj ağırlaştırma tüpü yahut elektronik ağırlaştırıcı tüp dediğimiz aslında gece görüşü dürbünlerinin kalbi sayılan kısmının kolay anlatımlı çalışma prensibi budur.

2. Soğuk Yiyecekleri Süratli Tükettiğimizde Neden Beynimiz Donar?



Ağzımızın çeperleri damar ağlarıyla kaplıdır. Bu damarlar bilhassa beyni besleyen atardamarlardır. Soğuk yiyecekleri süratli yediğimizde ağzımızın içinin sıcaklığı çok süratli değişir. Bu durum damarların süratle daralmasına ve akabinde genişlemesine neden olur. Soğuk besinlerin sebep olduğu baş ağrısının nedeninin bu durum olduğu düşünülüyor.

Beynimizde milyarlarca hudut hücresi olmasına karşın acı reseptörlerine sahip olmadığı için aslında beynimiz acıyı hissetmez. Fakat beyni besleyen atardamarlardaki daralma ve genişleme, beynin dışını saran beyin zarındaki acı reseptörleri tarafından algılanır ve bu durum beyin tarafından ağrı olarak kıymetlendirilir.

3. Kutup Ayılarının Gerçekte Siyah Oldukları Hakikat mu?



Aslında kutup ayılarının kürkleri şeffaf, yani renksiz. Fakat tıpkı saydam olan bulutları da beyaz görüyor olmamız üzere, bu oluşumlar gözümüze ışığı geri yolladığı için beyaz renk olarak yansıyor. Kutup ayılarının tüylerinin şeffaf olmasının tek sebebi, kolay kamufle olabilmelerini sağlaması.

Gözümüze yansıdığı üzere kıymetlendirecek olursak, kutup ayılarının katiyen beyaz olduğunu söylememiz gerekir. Fakat bilimsel olarak bir kıymetlendirme yapmamız gerekirse, kutup ayılarının ciltleri siyahtır. Tüyleri de şeffaf olduğu için, gerçekte siyah olduklarını söyleyebiliriz. Lakin biz ağır tüylerin altında gizlenmiş olan derilerini asla göremeyiz.

4. Yağ Oranını Veren Tartılar Nasıl Çalışıyor?



Ayaklarınızı tartı platosunun üzerindeki metalik elektrotlara koyduğunuz vakit, bedeninizden düşük yoğunlukta bir elektrik akımı geçiyor. Organizmadaki yağın varlığına nazaran, bu elektrik akımının direnci değişiklikler gösteriyor. Zira yaklaşık yüzde 70 oranında su içeren yağsız kütlelerde elektrik akımı daha kolay iletilirken, yağlı kütlede daha güçlü bir direnç ile karşılaşıyor. Alet bu direnci analiz ettikten sonra, kişinin yaşına, uzunluğunun uzunluğuna ve cinsiyetine nazaran, vücuttaki yağ ölçüsünü bir oran olarak kıymetlendiriyor.

5. Emniyet Kemeri Nasıl Olur da Yalnızca Süratli Çekildiğinde Kilitlenir?



Emniyet kemerinin sarılma ve salınma ölçüsünü denetim eden dişlinin altında ufak bir kilit düzeneği bulunur. Kemer çok süratli bir halde çekildiğinde yahut kaza anında, bu kilit düzeneğinin bir kesimi olan genelde gümüş renkli bir bilye ileri yanlışsız fırlar. Bu fırlama hareketi sırasında, sistem içerisindeki kilit de üst gerçek itilir ve kemeri salınımını denetim eden dişliye takılıp kalır. İşte bu noktada kemer kilitlenip olduğu yerde kalır, böylelikle yolcu ileri hakikat fırlamaktan kurtulur. Yavaş çekildiğinde de varsayım edileceği üzere bilye ileri fırlamaz ve uzunluğunu istenilen halde kolaylıkla ayarlanabilir.

6. Güneşte Cildimizin Rengi Yoğunlaşırken Saçımızın Rengi Neden Açılır?



Cilde rengini veren melanin derideki melanosit olarak isimlendirilen hücreler tarafından üretilir. Güneş ışınlarının tesiriyle cilt renginde ortaya çıkan yoğunlaşmanın temel nedeni, güneş ışınlarına maruz kalındığında ciltteki melanosit hücrelerinin deriyi müdafaa maksatlı daha fazla melanin pigmenti üretmeye başlamasıdır.

Saç kökü, saçın biyokimyasal süreçlerin gerçekleştiği canlı olan kısmıdır. Saç kökünün içinde büyümeye başlayan saç tellerinin yapısındaki melanin pigmenti saça rengini verir. Morötesi dalga uzunluğundaki ışınlar melanin pigmentinin kimyasal yapısında değişimlere yol açar. Saç telinin içinde rastgele bir biyokimyasal süreç gerçekleşmediği için saçın renginde açılmaya neden olan bu durum saç uzayana kadar kalıcıdır.

7. Neden İkiz Doğumu Sayısı Artıyor?



2014 yılında ABD’de her 1000 doğumdan 34’ü ikiz. 2013 yılından ise bu sayı 33.7 idi. Lakin asıl can alıcı kısım 1980 yılında ikiz doğumunun her 1000 doğumdan 19’una denk geliyor olması. 

O denli görünüyor ki bunun en olası sebebi gelişen üremeye yardımcı metotlar. Tüp bebek prosedürünün gelişmesi ile ikiz sayısının artması da yakından alakalı. Bunun en büyük nedeni, hekimlerin en az birisi yaşar ümidiyle birden fazla embriyoyu döllemesi. Metot başarılı olunca da ikiz sayısında artış kaçınılmaz oldu. Ayrıyeten 2013 yılında yer 100 bebekten 2'si tüp bebek prosedürü ile dünyaya geldi.

Elbette öbür faktörler de mevcut. Mesela annenin ülkü yaşın üstünde olması beraberinde hormon farklılıklarını getirebilir ve bu da bir seferde birden fazla yumurtanın üretilmesine yol açıyor olabilir. 

8. Plütonyum Bir Metal Olduğu Halde Neden Mıknatısa Yapışmaz?



Plütonyum bir metaldir, lakin bir mıknatısa tutunmaz; bu da on yıllardır bilim adamlarının başını karıştırıyor.

Olağan metallerde en dış orbitallerdeki elektron sayısı sabittir – örneğin bakırda, bu sayı 1 iken demirde dış orbitaller 2 elektron barındırır. 

Plütonyumun elektronlarının temel halde nasıl olduğunu görmek için, bir araştırma takımı, bir plütonyum numunesi üzerine nötron ışın demeti yollamış. Böylelikle plütonyumun temel halde dış kabukta 4, 5 yahut 6 elektron içerebileceğini ve bu sayının daima olarak değiştiğini gözlemlemişler. Metaller kararlı yapıda oldukları halde son yörüngesindeki bu değişken yapı mıknatısa yapışmama olarak sonuçlanabiliyor yorumu yapılmıştır.

9. Bir İnsanın Kan Kümesi Değişebilir mi?



Kan hücrelerinin büyük kısmı kimi kemiklerin içindeki boşluklarda bulunan ve süngerimsi bir yapıya sahip olan kemik iliği tarafından üretilir. Bir insanın kan kümesi kemik iliği nakli sonrası değişebilir.

Kemik iliği naklinde hastaya evvel yüksek dozda kemoterapi ya da radyasyon verilerek kendi kemik iliğinin fonksiyonunu kaybetmesi sağlanır ve hastalıklı kan hücreleri yok edilir. Daha sonra vericiden alınan kemik iliği kök hücreleri hastaya nakledilir. Kan hücreleri nakilden sonra vericiden gelen kemik iliği tarafından üretildiği için hastanın kan kümesi birkaç hafta içinde vericinin kan kümesine döner.

İlik naklinin yanı sıra çok az de olsa kimi hastalıklar kan kümesinin değişmesine neden olabilir. 

10. Maymunlar Neden Beşerler Üzere Konuşamıyor?



Princeton University’den araştırmacılar; Emiliano isimli uzun kuyruklu bir erkek makak maymunun ses sistemine dair X-ray manzaralarını ve görüntülerini kullandı. Baryum-temelli kontrast husus yardımıyla, araştırma takımı, çeşitli sesler ve davetler oluşturdukça, Emiliano’nun bütün vokal sisteminin görsel bir profilini oluşturdu. Bu ölçümlerin akabinde, takım, şayet Emiliano söyleyebilseydi; “Will you marry me?” (Benimle evlenir misin?) cümlesini nasıl söyleyeceğini oluşturdu. O ses kaydı.

Bu araştırma; maymunların vokal sistemlerinin anatomisi, teorik manada 5 temel ses çıkarabilme kapasitesinde olduklarını gösteriyor. Ve görünüşe nazaran, pek çok insan lisanının temel aldığı bu sesler kullanılarak akıllı cümleler oluşturulabilir. Lakin, beyinleri öğrenebilme ve konuşmadan sorumlu motor hareketleri sergileme kapasitesine sahip olmadıkları için bu durum imkansız üzere görünüyor.

11. Bayanlar Yüksek Topuklu Giymeye Nasıl Başladı?



16. yüzyılda başlayan bu gelişimin öncüleri erkeklerdi. Erkeklerin yüksek topuklu ayakkabı giymelerinin sebebi başlangıçta cet daha rahat binmekti. 

Bir müddet sonra Avrupa'da insanların yaşamaya başladıkları yoksulluk yılları yüksek topuğa olan ihtiyacı daha da arttırdı. Zira büyük kentlerin caddeleri çöpten, insan ve hayvan pisliklerinden geçilmiyordu. Yerden 5-6 cm yükseltilmiş ayakkabılar hem bireyleri pisliklerden uzak tutuyor hem de asiller kendilerini halkın bastığı yerden biraz daha uzaklaşmış hissediyorlardı.

18. yüzyılda Fransız bayanları yükseklikleri neredeyse 8-9 cm'ye varan işlemeli, kabartmalı ayakkabılar giyerlerken modayı Fransa'dan takip eden Amerikalı bayanlar da bu tip ayakkabıları giymekte gecikmediler. Vakit geçtikçe, bayanların ayakkabıları daralıp, incelip, topukları yükseldikçe, erkeklerin ayakkabıları da o derecede kabalaştı ve topukları düzgünce alçaldı. 1900'lü yılların başlarına gelindiğinde, şık ve yüksek topuklu ayakkabı yalnızca bayanı simgeliyordu.

12. Silah Susturucuları Nasıl Çalışır?



Örneğin bir balonu iğneyle patlatırsanız büyük bir patlama sesi çıkar lakin balonun ağzını açarak havanın dışarı yavaşça çıkmasını sağlarsanız ses azalır. Susturucunun çalışma prensibi de bu biçimdedir.

Tabancadaki kurşunun fırlatılabilmesi için kurşunun ardındaki barut ateşlenir, barutun yanmasıyla sıcak gaz basınç yapar ve kurşun basıncın tesiriyle ileri hakikat fırlatılır. Kurşun namludan çıktığında güya şampanya şişesinin mantarı açılıyormuş üzere bir durum oluşur. Kurşunun gerisinde yaklaşık 3000 psi üzere büyük bir basınç vardır, kurşun ateşlendiğinde çıkan yüksek ses de temel olarak buradan kaynaklanır.

Susturucu namlunun ucuna vidalanır ve namlunun 20-30 katı büyüklüğünde hacme sahiptir. Susturucu takıldığında namludan çıkan basınç susturucu içerisinde birikir böylelikle sıcak gazın basıncı düşer ve namluda 60 psi üzere bir basınç kalır. Bu sayede tabancadan çıkan ses azalır.