’nin dünyayı değiştirecek buluşları

10 keşif, bilim dünyasında yeni heyecanlar yarattı Farklı Alanlara Yönlendirilmiş ülkelerin kayda değer laboratuvarlarında geliştirilen 10 keşif, bilim dünyasında yeni heyecanlar yarattı ODTÜ URAP Başkanı ve ODTÜ Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof Dr Ural Akbulut, Science ve Nature gibi bilimsel kaynaklardan 2019'de dünya bilim dünyasında yaşanan kayda değer gelişmeleri derledi Akbulut'un hazırladığı yazıya tarafından, geçen yılın en manâlı buluşları arasında; İsviçre'teki CERN Merkezi'nde Higgs bozonunun varlığının kanıtlanması geliyor CERN Merkezi'ndeki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nın yapımındaki amaçların başında Higgs bozonunun varlığını analiz etmek geliyor Boğaziçi, ODTÜ, İTÜ, Ankara ve Çukurova Üniversitesi mensuplarının da çalıştığı, Atlas ve CMS algılayıcılarında parçacığın izi 2011'de bulunmuştu Parçacığın varlığından muhakkak edinmek için başka kanıtlar bulmak amacıyla araştırmalar devam etti Bilim adamları, 4 Temmuz 2019'de parçacığı varlığını belirten kanıtları bulduklarını açıkladı Bilim tarihinin en büyük bilimsel araştırması sayılan bu çalışma, evrenin nasıl oluştuğunu daha iyi anlaşılmasını sağlayacak Mars'ta su bulundu NASA'nın 2004'te Mars Gezegeni'ne indirdiği Opportunity adlı uzay arabulucu 8 yıldır Mars'ta dolaşıyor ve yüzeyden, 4 santimetre enindeki kazıyıcısıyla misal topluyor Mars yüzeyinde kimyasal ve maddesel analizler yaparak, kilometrelerce yol kateden vasıta, Endeavour Krateri'ne ulaştı Buradan aldığı toprak örneklerini inceleme etti Vasıta 2019'de yaptığı incelemede, içinde kil olan kayalar buldu En manâlı sonuç ise Mars'ta asitli olmayan su bulunduğunun anlaşılmasıydı Uzay aracının daha önceki analizlerinde, suyun etkisiyle oluştuğu belirlenen minerallerin, asitli su ile oluştuğu belirlenmişti Bu sene kraterde bulunan kil minerallerinin ise asitli olmayan nötr suların etkisiyle oluşabileceği biliniyor Cornell Üniversitesi'nden S Squyres, bu keşfin Mars'taki suyun iyi kalitede olduğunu açıkladı Bu buluş, ilerde Mars'ta yaşama şansını artırdı Mars'a 6 Ağustos'ta inen Curiosity uzay aracının inişinden hemencecik daha sonra, 8 yıldır Mars'ta olan Opportunity'nin asitli olmayan su bulması da dikkati çekti 50 bin sene önceki genom haritası Sibirya'da Altay Dağları'ndaki bir mağarada, 5060 bin sene önce yok olmuş Denisovan insan türünün kalıntıları 2008'de bulunmuştu Mağarada, 50 bin sene önce ölmüş bir kızın serçe parmağının kemiği ve fosilleşmiş iki azı dişi vardı Kemikteki dna bozulmadan kaldığı için 50 bin yaşındaki kemikten kızın genom haritası çıkartılabildi Genom haritası, kızın koyu renk tenli olduğunu, saç ve gözlerinin de kahverengi olduğunu ortaya çıkardı AlmanyaLeipzig'de ve Harvard Tıp Fakültesi'nde çalışan uzmanlar, kızın DNA'sı ile farklı bölgelerde yaşayan 11 insanın DNA'sını karşılaştırdı Avustralya ve Yeni Gine'de yaşayan Aborjinler'in genlerinde yüzde 35 civarında Denisovan türünün geni bulundu Modern insanın DNA'sında, az miktarda Neanderthal geni olduğu biliniyordu Yeni buluş modern insanda, daha önce yok olmuş diğer insan türlerinin de kalıntısı olabileceğini gösterdi Bunu belirleyebilmek için, yok olan insan türlerinin kemiklerindeki DNA'ların bozulmamış olması gerekiyor Felçli bayan düşünce gücüyle robot kolu hareket ettirdi ABD'de Pittsburgh Üniversitesi'nde, boyundan aşağısı felç olan 52 yaşındaki kadının akıl gücüyle robot kolunu hareket ettirmesi sağlandı Önce hastanın kolunu oynatmak istediğinde beyinde oluşan elektriksel değişimler bilgisayara aktarıldıBilgisayar beyinden gelen sinyallere tarafından programlandı Peşinde hastanın istediği hareketi yapması için bilgisayarın, robot kola dikte vermesi sağlandı Bir sonraki maksat, hastanın us gücüyle bir bardağı kaldırıp su içmesini karşılamak olacak Profesör A Schwartz, hastanın beynine her birinde 96 ufak elektrot olan iki adet 4x4 milimetrelik parça bağlandığını açıkladı Elektrotlar 1,5 milimetre uzunluğunda ve saç teli kadar ince metalden üretilmiş Farenin kök hücresi önce yumurtaya daha sonra fareye dönüştü Japonya'da Kyoto Üniversitesi'nde M Saitou ve ekibi, bir fareden alınan kök hücreleri kalıtımsal olarak programlayıp kadınsı fare yumurtasına dönüşecek ülkü getirdi daha sonra bu hücreler, kadınsı bir farenin cisim hücreleriyle harmanlanıp fareye yerleştirildi Hücreler bir süre daha sonra olgun kadınsı fare yumurtasına dönüştü Yumurtalar fareden alınıp laboratuvarda döllendi ve sağlıklı fare yavruları elde edildi Bu teknoloji, yumurtaların nasıl geliştiğini çakmak için kayda değer bir dönüm noktası oldu Japon bilim adamları, ileride bu teknik yardımıyla gebe kalamayan kadınların çocuk doğurmasının önünü açacağını açıkladı Ufak kıza kendi kök hücresinden üretilen damar takıldı İsveç'te 10 yaşındaki bir kızın karaciğeri ile bağırsağı arasındaki damar eksik çalıştığı için değiştirilmesi gerekti Gothenburg ve Shalgrenska Üniversiteleri'ndeki doktorlar ölü bir erkeğin damarını alarak işe başladı Doktorlar, damarı kendi geliştirdikleri bir sıvı karışımının bulunduğu yıkama makinesine yerleştirdi Özel sıvıdaki enzimler ve öteki parçalayıcılar ile damarda bulunan adama ait bütün hücreler parçalanarak yıkandı Hücresizleştirme denilen bu işlemden sonradan geride damarın iskeleti denilebilecek ince bir matrisi kaldı Gerisinde kızın kemik iliğinden alınan kök hücreleriyle, yeni bir değişken hazırlandı Damardan arta kalan matris bu çözeltinin bulunduğu makineye yerleştirildi Operasyon tamamlanınca damar kıza takılarak sağlığına kavuşturuldu Böylece kızın diğer bir yerinden damar alarak damar değiştirmeye gerek kalmadı Önemli bir gelişme olan bu yöntemle binlerce hastanın sağlığına kavuşacağı açıklandı Avustralya'da bir kadına biyonik göz takıldı Avustralya'daki Biyonik Manzara Enstitüsü'nde görmeyen bir kadına elektronik göz takıldı ve kadın birincil denemede aydınlık ışığı görebildi Profesör David Penington, biyonik gözün dünyada retina arkasına takılan birincil misal olduğunu açıkladı Biyonik gözdeki 24 elektrotun alt olduğu kablo, gözün arkasından kulak arkasına ulaşıyor Kulak arkasına bağlanan elektronik sistem ile retinaya sinyaller gönderilerek hastanın gördüğü ışığın özellikleri kaydediliyor Hastanın gördüğü ışığın parlaklığı, büyüklüğü ve pozisyonundan yararlanılarak beyindeki işlemler anlaşılmaya çalışılacak Projeye 42 milyon dolar harcandığı ve projenin görmeyenler için umut verici olduğu açıklandı Damarlarda dolaşabilen minyatür robotta manâlı gelişme ABD'de Stanford Üniversitesi'nde Yrd Doç Dr A Poon, damarlarda dolaşıp dışarıda data aktaracak olan minyatür robotların pil sorununu çözdü Poon'un ihtilal yaratan buluşuyla minyatür robotların pilleri ve antenleri fazla küçüldü ve pil değiştirmeye lüzum kalmadı Poon, robotun pilini elektromanyetik dalgalarla uzaktan şarj etmek için gereken antenin boyutunu 2 milimetrekareye düşürdü Bilim dünyası 50 yıldır mini robotları uzaktan şarj edecek antenleri küçültmeyi başaramamıştı Poon, çözümü önce matematiksel yöntemle buldu Yıllardır insan vücudu, elektriksel geçirgen olarak değerlendirilerek hesaplar ona kadar yapılıyordu Bu yanlış kabul nedeniyle, cihazın boyutları büyüyor ve damara sığmıyordu Poon, vücuttaki adale, yağ ve kemikleri dielektrik (ya da yalıtkan) olarak kabul ederek hesapları bitmiş yaptı Sonuçlar şaşırtıcıydı Radyo dalgaları vücutta ilerlerken pozitif sinyal kaybı olmuyordu Radyo dalgaları vücutta sanılandan daha derinlere iniyordu Poon, Şubat'ta yapılan bir bilimsel kongrede minyatür robotlarını dünyaya tanıttı İngilizler'in göğüs kanserini çok erken tanı eden tekniği İngiliz bilim adamları Imperial College'da, göğüs kanserinin hastalıktan yıllar önce belirlenebileceğini kanıtladı Doktorlar, bin 380 kadının kan analizlerini inceledi Kansere yakalananların, hastalıktan yıllar önce ATM adlı genlerinin değişime uğradığını keşfettiler ATM genleri, kandaki akyuvarlarda bulunuyor Araştırmacılar, bu genin moleküler değişime uğraması ile göğüs kanserine yakalanma arasındaki ilişkiyi ortaya çıkardı ATM genindeki değişikliğe metilasyon denilen kimyasal reaksiyonun niçin olduğu görüldü Metilasyon oranı en yüksek olan kadınların metilasyon düzeyi düşük olanlara göre kanser olma riskinin 2 kat pozitif olduğu belirlendi Kadınların bazılarında, kanser olma sinyalinin, hastalıktan 11 yıl önce ATM genlerince verilmiş olduğu saptandı Kadınlar, kayıtlı sürelerde kan tahlili yaptırırsa ilerde göğüs kanseri olup olmayacaklarının anlaşılacağı açıklandı Kuantum bilgisayar için elmasın hatalı noktaları kullanılacak Hollanda'daki Delft Üniversitesi ve ABD'deki bilim adamlarının ortak çalışması elmasın Kuantum bilgisayarı için uygun olduğunu gösterdi Araştırmacılar, içinde yabancı atom olarak azot olan elmaslarda kuantum akıl bilgilerinin depolanabildiğini keşfetti Elmastaki azot atomlarının önemi birkaç sene önce ayrım edildiği için fazla sayıda uzman konuyu inceliyordu Elmasta azot atomları olduğunda, kuantum düşünce bilgileri oda sıcaklığında saklanabiliyor Azot yerine diğer atomlar varsa, bilgi saklayabilmek için çok düşük sıcaklıklara inmek gerekiyor Araştırmacılar, mikrodalga yardımıyla elmastaki azot atomları ile yakınındaki elektronları ilişkilendirip zihin bilgisi depolamayı başardı Bu başarı insanoğlunu kuantum bilgisayara bir adım daha yaklaştırdı   sizlere bilgilihocamcom farkıyla sunulmuştur