Obsidyen Taşının İlginç Özellikleri

Volkanik dağları bilirsiniz. Bu dağların içinde eriyik halde bulunan lavlar farklı tesirler sonucu açığa çıkar. İnanılmaz sıcak olan bu lav dışarı çıktığı bölgenin hava şartlarına nazaran bazen hayli süratli bir halde soğur. Bu soğuma süratli yaşandığı için kimi kimyasal tepkiler gerçekleşmez. Sonuç olarak ortaya göz kamaştırıcı renklere sahip olan ve son derece sağlam yapılı obsidyen adını verdiğimiz bir cam çıkar.

Obsidyen ile dünyanın her yerinde, hatta ülkemizde bile karşılaşmak mümkün. Elbette bunların hepsi tıpkı kalitede ya da yoğunlukta olmuyor fakat tekrar de her yerde volkanik oluşumlar olduğu için obsidyen taşı ile de karşılaşmak mümkündür. Eşsiz yapısı nedeniyle tarih boyunca insanların gözdesi olmuş olan obsidyen taşını gelin biraz daha yakından tanıyalım ve öne çıkan değişik özelliklerinden kimilerini görelim.

Birbirinden değişik obsidyen taşı özellikleri:

Obsidyen taşı diyoruz lakin bu bir taş değildir

Tarih boyunca yapılan ticari mutabakatların en değerli metalarından bir tanesiydi

Obsidyen kullanılarak yapılan bıçaklarla cerrah hassasiyetinde kesitler yapmak mümkündür

Obsidyen denilince aklımıza siyah bir taş geliyor lakin tabiatta pek çok farklı çeşidi vardır

Pek çok farklı boyuta ve hale sahip obsidyen ile karşılaşmak mümkün

Obsidyen taşı diyoruz fakat bu bir taş değildir:


Halk ortasında taş olarak söylendiği için obsidyenin bir taş olduğunu düşünmek yanlış olacaktır zira tarifinde belirttiğimiz üzere kendisi magmatik kayaçların eriyip soğuması sonucu oluşmuş olan bir camdır. Taş ile ortasındaki temel fark, obsidyenin içinde kristal bir yapı olmamasıdır. Esasen lavın süratli soğuması sırasında meydana gelmeyen kimyasal tepki da tam olarak budur.

Obsidyen yeterli ki bir taş değil zira bir taş olsaydı ne bugün ne de tarih boyunca sevdiğimiz özelliklerinden hiçbirini kullanamazdık. Obsidyen için bir mineral demek de gerçek değildir çünkü ferdi yapısı bilinen mineral safsızlıklarından son derece farklıdır. Bu yapısı da kelam konusu kimyasal tepkisinin yaşanmaması nedeniyle oluşmuştur. Tekrar de kayaçların iç yapısı hakkında bir uzman değilseniz obsidyeni elinize aldığınız vakit onu bir taştan ayırt etmeniz oldukça sıkıntı olabilir.

Tarih boyunca yapılan ticari mutabakatların en değerli metalarından bir tanesiydi:


Uzun yıllar evvel, ticaretin takas üzerine kurulduğu periyotta elinizdeki mal ne kadar değerliyse o kadar çok eser alabilirdiniz. İşte bu devirde obsidyen, bugünkü altın kadar değerliydi. Çünkü obsidyen basitçe yontulabildiği için alet üretiminde en çok aranan materyallerden bir tanesiydi. Tıpkı vakitte şahane bir görünüme sahip olduğu için de hem zıynet eşyalarında hem de öbür şahsî eşyalarda kullanılarak eserin kıymetini arttıran bir süs malzemesiydi.

Obsidyen, dünyanın pek çok noktasında olsa bile her yerde görülen bir yapı değildir. Fakat alışverişler sırasında sık sık kullanıldığı için bugün nerede bir hafriyat yapılsa obsidyen gereç ile karşılaşmak mümkün. Kuzey Amerika yerlilerinde, Maya uygarlığında ve Aztek uygarlığında obsidyen camının hem ağır olarak kullanıldığı hem de son derece değerli olduğu biliniyor. Bilhassa ok başı üretiminde kullanılarak gerçek manada ölümcül silahlar yapılmıştır.

Obsidyen kullanılarak yapılan bıçaklarla cerrah hassasiyetinde kesitler yapmak mümkündür:


Mutlaka duymuşsunuzdur; bir hafriyatta bulunan insan iskeleti üzerinde cerrahi operasyonlar yapıldığına dair izler bulunur. Binlerce yıl evvel bu nasıl mümkün olabilir diye soruyorsanız cevabı obsidyende kapalı. Zira obsidyen ile monomoleküler kenar yapmak mümkündür. İşlenen obsidyenin kenarları vakit içinde havanın da yardımıyla matlaşacaktır. Yanlışsız bir sürece ise onu bugün çelik kullanılarak yapılan bıçaklar kadar ince hale getirebilir.

Biraz daha açıklamakta fayda var. Çelik, uzun ve güçlü süreçler sonucunda bugün bildiğimiz manadaki sertliğe kavuşuyor. Fakat obsidyen, doğal yapısı gereği bu sertliğe uygun bir gereçtir. Hatta bugün bile nadir de olsa birtakım tıbbı aygıtlarda obsidyen kullanılmaktadır. Ama onu bu kadar kullanışlı getiren doğal yapısının tıpkı vakitte pek çok dezavantajı da olduğu için çeliğin yerini alacak bir materyal değildir. Tekrar de binlerce yıl evvel cerrah hassasiyetiyle ameliyat edilmiş biri bulunduğunu duyarsanız inanabilirsiniz.

Obsidyen denilince aklımıza siyah bir taş geliyor lakin tabiatta pek çok farklı çeşidi vardır:


Lavların eriyip süratle soğuması sonucu oluşan obsidyen denilince hepimizin aklına siyah taşlar gelecektir. Gerçek, obsidyen genel olarak farklı yoğunlukta ve boyutlarda siyah ve son derece parlak bir görünüme sahiptir. Fakat kar tanesi, altın, gümüş, maun, ateş ve daha kaç isme sahip pek çok farklı obsidyen tipi vardır. Bunların hepsinin ana sınıflandırması obsidyendir lakin renkleri, özellikleri ve biçimleri değişiklik gösterecektir.

Maalesef obsidyen hakkında bu bilgiyi edindiğiniz için ileride dolandırılma ihtimaliniz bir oldukça yüksek. Zira pek çok satıcı sıradan camları ya da taşları obsidyen olarak satıyor. Piyasada geçersizi ile en çok karşılaşılan çeşitler yeşil obsidyen ve kırmızı yani ateş obsidyendir. Her ikisi de büyüleyici bir görünüme sahip olan bu çeşitleri bırakın birkaç yüz liraya satın almayı, tabiatta bulmak bile son derece güç. Ufak bir tüyo, obsidyen denilen materyalde fazla şeffaflık varsa o doğal bir gereç değildir.

Pek çok farklı boyuta ve hale sahip obsidyen ile karşılaşmak mümkün:


Volkan patlıyor, ortaya lav saçılıyor, bir anda soğuyor ve ortaya obsidyen çıkıyor. Okurken bile kaos ortamını hissettiğimiz bu oluşum sürecinde elbette kusursuz bir boyuta ya da hale sahip obsidyenler oluşmasını bekleyemezsiniz. Yine de bulunduğu bölgeye bağlı olarak büsbütün paramparça ya da kırıntı halde değildirler. Akik ve jasper nodüllerine benzeri yapıdadırlar. Yani yuvarlaktırlar lakin dışa gerçek pürüzleri, çıkıntıları ve kabartıları vardır.

Hawaii bölgesinde bulunan obsidyenlerden kimileri uzun liflere, kimileri ise ucunda damla gibisi yuvarlaklara sahiptir. Eski periyotta bu cins taşlar bulunduğu vakit adanın volkan tanrıçasını anmak için Pele’nin Gözyaşları olarak isimlendirilmişlerdir. Kuzey Amerika bölgesinde bulunan çok daha yuvarlak yapıdaki obsidyenler ise Apaçi Gözyaşları olarak bilinirler.

Kuzey Amerika bölgesinde en az bulunan obsidyen formlarından bir tanesi ise iğne olarak isimlendirilir. Yalnızca California eyaletinin Davis Creek bölgesinde bulunan bu obsidyen versiyonu siyah, maun ve hatta karışık gökkuşağı renginde olabilir. Günümüzde vazgeçilmez birer süsleme gerecine dönüşen obsidyenler ne kadar seçkin bulunuyorsa kullanıldıkları materyalin fiyatı da bir o kadar yüksek olacaktır.

Volkanik faaliyetler ile yeryüzüne çıkan lavların süratle soğuması sonucu ortaya çıkan obsidyen hakkındaki değişik bilgilerden bahsederek bu doğal hoşluğu daha yakından tanımaya çalıştık. Bahis hakkındaki fikirlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.