Ödipus Kompleksi Nedir?

Yunan mitolojisinde, Ödipus ’un öz babasını bilinmez şekilde öldüreceği ve annesiyle evleneceği, böylece krallığını ve soyunu değil edeceği kehanetinde bulunulur
Ödipus mitolojisinin teması meşhur psikiyatrist Sigmund Freud tarafından Rüya Analizi çalışmalarında kullanılmıştır Annesine aşık olan ve onu babasından kıskanan bir erkek hastasına psikanaliz yaparken bu konsepti geliştirmiştir Freud ’un bebek cinselliği teorisinde Ödipus kompleksinin farkındalık ve psikoseksüel gelişimin bir parçası olduğunu dile getirmiştir
Ödipus Kompleksi Nedir?
Ödipus kompleksi terimi, Sigmund Freud tarafından psikanalitik kuram içinde ortaya atılmıştır Bu teoriye göre Ödipal kompleksin oluşumu çocuklardaki psikoseksüel gelişimin 35 yaş aralığını kapsayan fallik safhasında gerçekleşir Fallik safhası çocuğun ilerdeki seksüel kimliğini belirlemesi açısından hayati bir rol oynar
Freud ’un ortaya attığı psikoseksüel gelişimdeki 5 aşama: Oral, Anal, Fallik, Sıcacık ve Genital dönemlerdir*Freud ’a göre fallik dönemde çocuğun libidosu (ya da arzuları) cinsel organda merkezlenmiştir Bu safhadayken çocuklar kendi cinsel uzuvlarının ve kadınlar ile erkekler arasındaki cinsiyet ayrılığının farkına varırlar Freud keza bu farkındalığın çocuk ile ebeveyn ilişkisini de belirlediğini ifade etmiştir Fallik dönem boyunca erkek çocuklar annesine aleyhinde seksüel bir alaka duymakta ve babayı muhalif olarak görmektedir
Freud, fallik dönemin ağır ağır zayıfladığını ve çocuğun babayı ve diğer hemcinslerini tanımlamaya ve onlarla ittifak yapmaya başladığı zaman sonlandığını açıklama etmiştir Bundan sonradan çocuğun anneye karşısında duyduğu seksüel içgüdüler küçülmeye başlar ve sonunda baskılanır Freud bununla birlikte çocukların sevgi ihtiyacının yeterince karşılanması, gıda ve anne babayla olan yeterince dengelenmiş ilişkisi bir uçtan bir uca fallik dönemi daha kolay geçirdiğini söyler
Id: Freud ’un psikoanalitik teorisine tarafından id, kişiliğin bir parçası olup yalnızca dolaysız gereksinim ve dürtülerin haberdar ve zevk ilkesine göre çalışan, organize halde olmayan bir parçasıdır Dürtüleri mantık koymak namına tekzip ve bastırmaya gereksinim duymaksızın barındırır İd doğal bir parçamızdır ve doğduğumuzdan beri vardır ve bilinçsiz, aşırı dürtülerimizi, ifadelerimizi, motivasyonlarımızi ve eylemlerimizi içerir Bu sebeple fallik dönemde çocuğun id ’i onun babasına aleyhinde kıskanç olmasına ve onu potansiyel tehdit olarak görmesine neden olur Çocuk babaya annenin ilgisini kazanmasının önlenmesi gereken bir rakipmiş gibi yaklaşır
Freudyen psikoanalitik teori egoyu, kişiliğin, id ’in dürtü ve arzularını makul ve realist metodlarla uygulamaya geçirmeye çalışan bir parçası olarak tanımlar Ego, içsel huzuru gözetmek adına id ’in dürtü ve arzularını mantığa ve sağ duyuya yerinde bir biçime sokarak arabulucuk görevi üstlenir bu nedenle Ödipus kompleksinde çoğalan ego, çocuğun id ’inin isteklerini mantığa uygun biçime sokar ve babanın daha dinç olduğunu ve kendisine karşı taraf olmadığını farketmesini sağlar

Kastrasyon Anksiyetesi: Freud ’a tarafından, egonun sağlam bir temele oturmasıyla çocuk Kastrasyon Anksiyetesi yani iğdiş edilme korkusu (penisinin kesilmesi korkusu) yaşar böylece çocukta korkutma ediliyor hissi oluşur ve ona kadar babanın ailedeki rolü belli belirsizdir Çocuk, savunma mekanizması olarak bundan böyle annesine karşı olan hislerini bastırır çünkü id ’i ile egosu arasında bir çatışma vardır
Süperbenlik: Freud ’a tarafından süperego kişiliğin vicdanı ya da ahlaki pusulasıdır Hislerimizi doğru, hatalı ve kabahat olarak yorumlayan bir yapıdır Süperbenlik ’nun baskısıyla çocuk, babayla anlaşma yoluna gider ve onun özelliklerini taklit etmeye çalışır Freud ’a tarafından çocuk bu dönemde bununla beraber suçluluk duygusunu deneyimler “Ego ve Id adlı yayımlanmış çalışmasında şöyle söyler “Ödipüs Kompleksi daha zinde olduğu halde Süperbenlik babanın karakterine dönüşür ve bu kompleks bunalım eylemine (otoritenin etkisi, dini öğretiler ve eğitimin katkılarıyla oluşan bastırmaya) dayanamaz ve süperegonun sonraları vicdan ya da ola ki bilincinde olunmayan bir suçluluk duygusu biçiminde benlik üstünde kuvvetli bir baskınlığı başlar
Freud hem çocuğun babasıyla olan rekabet duygusunun çözümlenememesi, fallik dönemde takılmaya sebep olduğunu söyler Böyle bir takılı kalma durumu çocuğun süperego gelişimi sırasında çözümlenemezse ileride agresif, abes ve fazla hırslı bir erişkin olmasına sebep olabilir*Ödipus kompleksi teorisi çok fazla eleştiri almış ve ihtilaflar yaratmıştır Bazı psikanalistler teoriyi bütünüyle reddederken bazıları da bir dereceye kadar geçerliliğini kabul eder
Litaratür:
http:wwwbuzzlecomarticlespsychology