Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Okul Öncesi Dönemde Gıda Eğitimi
Çocuğun kişiliği okulöncesi dönemde şekillenmekte, yetişkinlik çağındaki davranışları üzerinde etkin olacak alışkanlıkların edinilmesi özellikle bu yıllara dayanmaktadır Aynı şekilde çocuğun bu yaşlarda kazandığı yemek yemek yeme alışkanlığı da hayatının daha sonraki dönemlerini etkileyerek ileride ortaya çıkabilecek beslenme sorunlarını önlemede temel çözüm yolunu oluşturmaktadır Tatmin Edici ve dengelenmiş beslenmeme sonucu oluşan sorunların önlenmesi gıda eğitimi ile sağlanabilmektedir Sağlıklı beslenme alışkanlıklarının temeli çocukluk döneminde atıldığından bu çağlarda verilecek eğitim kişi olma yolundaki çocuk için fazla manâlı olmaktadır
Besinler, içerdikleri gıda öğelerinin türleri, kalitesi ve miktarları yönünden farklıdır Örneğin; taze sebze ve meyvelerde su fazla, protein azdır; kuru baklagillerde ise su eksik, protein çok bulunmaktadır Bu açıdan yeterli ve dengelenmiş beslenmede besinler dört esas gruba bölünmüş, dört grubun dışındakiler beşinci grupta toplanmıştır
Süt ve Türevleri:
Bu grup besinler; kemikdiş gelişimi, asap sistemi ve kasların ahenkli çalışması için gerekli vitamin ve mineralleri içeren; süt, yoğurt, ayran, peynir, süttozu, çökelek, dondurma, sütlü tatlılar ile süt veya yoğurtla yapılan öbür yiyecekler yer alır Süt ve türevleri kalsiyum ve fosforun en iyi kaynağıdır Bu gruptaki besinler tüketilerek okulöncesi çocukları kalsiyum gereksinimini karşılayabilirler Okulöncesi çocuğun diyetinde bu gruptan günde 23 porsiyon bulundurulmalıdır Süt ve türevlerinden, 56 yaş mektep öncesi çocuklarının tüketebileceği porsiyon örnekleri olarak 1 fincan süt, 1 fincan yoğurt 1 porsiyon olarak değerlendirilebileceği gibi 12 fincan dondurma ve tatlı yoğurt, 12 fincan puding yarım porsiyon (12) olarak değerlendirilebilir sonuç olarak en azından verilecek olan 2 su bardağı süt (400500 gr), 1 kibrit kutusu dek peynir ya da çökelek çocuğu günlük ihtiyacını karşılayabilir
Et Yumurta Kuru Baklagiller:
Bu gruptaki besinler lüzum akıl gerekse fiziksel olarak büyümesi ve gelişmesi için oldukça önemli olan protein kaynakları;
a) Koyun, sığır, kümes hayvanları, av hayvanlarının etleri; börek, kalp, karaciğer gibi organlar, balık ve öteki su ürünleri,
b) Yumurta,
c) Her türlü kuru baklagiller (fasulye, nohut, mercimek, bakla, soya fasulyesi)
d) Fındık, fıstık, ceviz, susam, badem gibi yağlı tohumlardır Et, yumurta ve kurubaklagil grubunun en manâlı özelliği proteince zengin olmasıdır
Okulöncesi çocuğun diyetinde bu gruptan günde ilk yaşlarda 12 porsiyon kadardan başlanarak (bir yumurta, bir köfte değin et veya bir yemek kaşığı kurubaklagil), çocuk büyüdükçe (46 yaş) bu oran 1 – 1 12 tam porsiyona arttırılabilir Et, Yumurta, Kuru baklagillerden, 56 yaş okul öncesi çocuklarının tüketebileceği porsiyon örnekleri olarak 23 pişmiş köfte büyüklüğünde et, 34 parça ufak tavuk budu, 34 kaşık pişmiş kurubaklagil, 1 yumurta 1 porsiyon olarak değerlendirilebileceği gibi 12 fincan kuru fasulye ve 13 kase sert kabuklu kuru yemiş (fındık, fıstık, ceviz) hemen hemen 28 gr ete benzeşen gelir, yarım porsiyon (12) olarak değerlendirilebilir
Sebze ve Meyveler
Vitamin ve mineral ihtiyacımızı karşıladığımız sebze ve meyveler, cisim direncinin artmasından, sindirim sistemine dek vücudumuzun çalışmasında manâlı role sahiptir 13 yaşlarındaki çocuğun 2 yemek kaşığı sebze yemeği, 2 adet ufak zirve meyve ve sebze alması tatmin edici olabilirken Çocuk büyüdükçe bahşedilen miktarda arttırılır mesela; 56 yaş çocuklarının günlük olarak meyve grubundan 2 porsiyon, sebze grubundan 3 porsiyon almaları yeterlidir
Tahıl ve Türevleri
Temel enerji kaynağımız olan tahıllar ve bunlardan yapılan yiyeceklerdir Bu gruptaki besinler genellikle karbonhidrat ve B grubu vitamin ihtiyacını karşılar Buğday, yulaf, arpa, mısır, pirinç ile bunlardan yapılan ekmek, şehriye, bulgur, irmik vb tahıl grubuna girer Tahıl ve Türevlerinden, çocuklarının tüketebileceği porsiyon örnekleri olarak 1 dilim ekmek, yarım fincan büyüklüğünde pasta ya da pişmiş tahıl, 46 tane kraker, 1015 adet bisküvi, 46 kaşık makarna veya pilav, yarım fincan pişmiş tahıl 1 porsiyon olarak değerlendirilebilinir
Yağlar ve Şekerler
Yalnızca enerji kaynağı olan bu besinler; yağlar, zeytin, bal, pekmez, şeker, reçel, pasta, çikolata ve tahin gibi tatlılar bu grubun içersinde yer alırlar Bu gruptaki besinlerin enerji değerleri yüksektir
Okul öncesi çocuğunun tatmin edici ve dengeli beslenmesi, aşırı yemek yemek yemesi ya da yüksek kalorili yiyecekleri çok yemesi aramak değildir Çocuk bireysel özelliklerine tarafından karoser ihtiyacını karşılayacak şekilde beslenmelidir Bu amaçla çocuğun ne kadar enerjiye ihtiyacı olduğu, dinç gelişimi ve büyümesi için beslenme maddelerinin hangi yiyeceklerden, hangi oranlarda beslenmesi gerektiği bilinmelidir *
Çocuğun kişiliği okulöncesi dönemde şekillenmekte, yetişkinlik çağındaki davranışları üzerinde etkin olacak alışkanlıkların edinilmesi özellikle bu yıllara dayanmaktadır Aynı şekilde çocuğun bu yaşlarda kazandığı yemek yemek yeme alışkanlığı da hayatının daha sonraki dönemlerini etkileyerek ileride ortaya çıkabilecek beslenme sorunlarını önlemede temel çözüm yolunu oluşturmaktadır Tatmin Edici ve dengelenmiş beslenmeme sonucu oluşan sorunların önlenmesi gıda eğitimi ile sağlanabilmektedir Sağlıklı beslenme alışkanlıklarının temeli çocukluk döneminde atıldığından bu çağlarda verilecek eğitim kişi olma yolundaki çocuk için fazla manâlı olmaktadır
Besinler, içerdikleri gıda öğelerinin türleri, kalitesi ve miktarları yönünden farklıdır Örneğin; taze sebze ve meyvelerde su fazla, protein azdır; kuru baklagillerde ise su eksik, protein çok bulunmaktadır Bu açıdan yeterli ve dengelenmiş beslenmede besinler dört esas gruba bölünmüş, dört grubun dışındakiler beşinci grupta toplanmıştır
Süt ve Türevleri:
Bu grup besinler; kemikdiş gelişimi, asap sistemi ve kasların ahenkli çalışması için gerekli vitamin ve mineralleri içeren; süt, yoğurt, ayran, peynir, süttozu, çökelek, dondurma, sütlü tatlılar ile süt veya yoğurtla yapılan öbür yiyecekler yer alır Süt ve türevleri kalsiyum ve fosforun en iyi kaynağıdır Bu gruptaki besinler tüketilerek okulöncesi çocukları kalsiyum gereksinimini karşılayabilirler Okulöncesi çocuğun diyetinde bu gruptan günde 23 porsiyon bulundurulmalıdır Süt ve türevlerinden, 56 yaş mektep öncesi çocuklarının tüketebileceği porsiyon örnekleri olarak 1 fincan süt, 1 fincan yoğurt 1 porsiyon olarak değerlendirilebileceği gibi 12 fincan dondurma ve tatlı yoğurt, 12 fincan puding yarım porsiyon (12) olarak değerlendirilebilir sonuç olarak en azından verilecek olan 2 su bardağı süt (400500 gr), 1 kibrit kutusu dek peynir ya da çökelek çocuğu günlük ihtiyacını karşılayabilir
Et Yumurta Kuru Baklagiller:
Bu gruptaki besinler lüzum akıl gerekse fiziksel olarak büyümesi ve gelişmesi için oldukça önemli olan protein kaynakları;
a) Koyun, sığır, kümes hayvanları, av hayvanlarının etleri; börek, kalp, karaciğer gibi organlar, balık ve öteki su ürünleri,
b) Yumurta,
c) Her türlü kuru baklagiller (fasulye, nohut, mercimek, bakla, soya fasulyesi)
d) Fındık, fıstık, ceviz, susam, badem gibi yağlı tohumlardır Et, yumurta ve kurubaklagil grubunun en manâlı özelliği proteince zengin olmasıdır
Okulöncesi çocuğun diyetinde bu gruptan günde ilk yaşlarda 12 porsiyon kadardan başlanarak (bir yumurta, bir köfte değin et veya bir yemek kaşığı kurubaklagil), çocuk büyüdükçe (46 yaş) bu oran 1 – 1 12 tam porsiyona arttırılabilir Et, Yumurta, Kuru baklagillerden, 56 yaş okul öncesi çocuklarının tüketebileceği porsiyon örnekleri olarak 23 pişmiş köfte büyüklüğünde et, 34 parça ufak tavuk budu, 34 kaşık pişmiş kurubaklagil, 1 yumurta 1 porsiyon olarak değerlendirilebileceği gibi 12 fincan kuru fasulye ve 13 kase sert kabuklu kuru yemiş (fındık, fıstık, ceviz) hemen hemen 28 gr ete benzeşen gelir, yarım porsiyon (12) olarak değerlendirilebilir
Sebze ve Meyveler
Vitamin ve mineral ihtiyacımızı karşıladığımız sebze ve meyveler, cisim direncinin artmasından, sindirim sistemine dek vücudumuzun çalışmasında manâlı role sahiptir 13 yaşlarındaki çocuğun 2 yemek kaşığı sebze yemeği, 2 adet ufak zirve meyve ve sebze alması tatmin edici olabilirken Çocuk büyüdükçe bahşedilen miktarda arttırılır mesela; 56 yaş çocuklarının günlük olarak meyve grubundan 2 porsiyon, sebze grubundan 3 porsiyon almaları yeterlidir
Tahıl ve Türevleri
Temel enerji kaynağımız olan tahıllar ve bunlardan yapılan yiyeceklerdir Bu gruptaki besinler genellikle karbonhidrat ve B grubu vitamin ihtiyacını karşılar Buğday, yulaf, arpa, mısır, pirinç ile bunlardan yapılan ekmek, şehriye, bulgur, irmik vb tahıl grubuna girer Tahıl ve Türevlerinden, çocuklarının tüketebileceği porsiyon örnekleri olarak 1 dilim ekmek, yarım fincan büyüklüğünde pasta ya da pişmiş tahıl, 46 tane kraker, 1015 adet bisküvi, 46 kaşık makarna veya pilav, yarım fincan pişmiş tahıl 1 porsiyon olarak değerlendirilebilinir
Yağlar ve Şekerler
Yalnızca enerji kaynağı olan bu besinler; yağlar, zeytin, bal, pekmez, şeker, reçel, pasta, çikolata ve tahin gibi tatlılar bu grubun içersinde yer alırlar Bu gruptaki besinlerin enerji değerleri yüksektir
Okul öncesi çocuğunun tatmin edici ve dengeli beslenmesi, aşırı yemek yemek yemesi ya da yüksek kalorili yiyecekleri çok yemesi aramak değildir Çocuk bireysel özelliklerine tarafından karoser ihtiyacını karşılayacak şekilde beslenmelidir Bu amaçla çocuğun ne kadar enerjiye ihtiyacı olduğu, dinç gelişimi ve büyümesi için beslenme maddelerinin hangi yiyeceklerden, hangi oranlarda beslenmesi gerektiği bilinmelidir *
