Omurgalılarda Merkezi Sinir Sistemi Hakkında Bilgi

Omurgalılarda Merkezi Sinir Sistemi Hakkında Bilgi
insanlarda merkezi sinir sistemi beyin ve görevleri beynin yapısı beyincik omurilik





Koklama lobu memelilere içten beyindeki oranı küçülür
* Orta beyin memelilere dürüst beyimdeki oranı küçülür
* Ön beyin memelilere içten büyür
* Arka beyin memelilere doğru büyür
* Beyinin vücuda oranı memelilere içten büyür
* Ön beyin balıklarda tek diğer omurgalılarda iki parçadır
* Ön beyin girintileri memelilerde görülür
* Nasırlı vücut memelilerde görülür
* Beyincik En gelişkin şeklini memelilerde almıştır
* Beyin üçgeni sürüngen , kuş ve memelilerde görülür
* Beyinciğin beyne oranı maksimum kuşlarda görülür
* maksimum beyin kıvrımı insandadır
* Beyinin; omuriliğe ve vücuda oranı maksimum insandadır
* Memelilerde gelişkin ve kıvrımlı korteks görülür

A)Ön beyin :
IDirek beyin

* Koklama lobu ve beyin yarım kürelerinden oluşur
* Beyin yarım küreleri Rolando yarığı ile önden arkaya dürüst ayrılmıştır
* Rolando yarığının önünde duyu arkasından ise motor merkezleri bulunur
* Merkezlerin kapladığı alan kas faaliyeti ve duyusal yoğunlukla ilgilidir

Örn:El, dudak, yüz ile ilgili alanlar fazla, sırt, bel, kol ile ilgili alanlar azdır

* Dış yüzeyine korteks denir ve (memelilerde görülür) Nöron övdelerinden oluşur
* İç kısmı aksonlardan meydana kazanç ve medulla adı verilir
* Yarım kürelerin içinde 1 ve 2 karıncıklar bulunur
* Yarım küreler beyin üçgeni ve nasırlı cisimle birbirine bağlantılıdır
* Yarım küreler vücudu çapraz teftiş ederler
* Bu bölgede görme, işitme, koklama, tadma, istemli hareketler,hitabe, yazma, anlayış, akıl,zihin gibi mental yetenekler bulunur
* Beyin yarım küreleri çıkarılan canlı yaşar ancak;dış uyarılara tepkisiz,hafızasız ve iradesizdir
* Düşünerek ve seve seve yaptığımız her davranışın merkezi buradadır
* Uyku halinde işlevsizdir

Anekdot: Beyin yarım küresi çıkarılmış kuşlarda görülen netice:

* İtilirse yürür
* Ağzına yiyecek konursa yer
* Havaya atılırsa uçar
* Önüne gıda konursa aç olsada yemez

IIAra beyin

* Beyin yarım küreleri aralarında yer alır
* 3 karıncığın duvarlarından meydana gelir
* Karıncığın emrindeki duvarları thalamus, tabanı hipothalamus, tavanı ise epithalamus tur

aEpithalamus:

* Bir Takım sürüngenlerde üçüncü gözü oluşturur
* Kuş ve memelilerde salgı bezi olarak gelişir

bHipothalamus:

* Otomatlaşmış işlevleri yönetir
* Evrimsel süreçte artı değişmemiştir
* Denetlemeyi sinirsel veya humoral gerçekleştirir

Denetlediği önemli işlevler:
Vücud ısısıSu dengesi İştah Karbonhidrat metabolizması yağ metabolizması Uyku ve kurnazlıkHeyecan Öfke NefretSeksüel arzu İç salgı isteminin denetlenmesi

* Otonom sistemin denetlenmesinde rol oynar

cThalamus:

* Koklama hariç tüm duyuların toplandığı yerdir
* Dokunma ,ısı ve acı ile ilgili duyular thalamus ta değerlendirilir
* Gelen duyular iyi, fena, hoş, hoş gibi özelliklerle değerlendirdikten daha sonra korteksteki ilgili merkeze iletilir
* Nefret Edilen Şey, mutluluk, tasa, üzüntü, ceza gibi duygusal duyguları etkiler
* Görsel yataklar olarakta adlandırılır

B) Orta beyin

* Ön ve arkadaki beyin arsında pons un önünde bulunur
* Görme ile ilgili refleks merkezlerini taşır(Işık aleyhinde göz bebeklerinin hareketi)
* İşitme ile ilgili refleks merkezlerini taşır(Kulakların sesin geldiği yöne dönmesi)

C)Arkadaki beyin
aBeyincik:

* İki güya küreden oluşur
* Yarı küreler pons la birbirine bağlıdır
* Dışta boz madde içte ise ak madde vardır
* Kuş ve memelilerde fazla gelişmiştir
* Vücudun dengesinin korunması ve kas tonusunun sağlanmasında rol oynar
* Beyine gelen denge, işitme ve görme sinirleri beyincikle ilişkilidir
* Beyinden çıkan hareket nöronları beyincikle ilişkilidir
* Beyinciği çıkarılan canlılarda kas hareketleri olur fakat dengesizdir

bPons:

* Beyincik sözde kürelerinin bağlantısını sağlar
* Beyinciği beynin öteki kısımları arasında bağlantısını sağlar
* Kas tonusunun korunmasında rol oynar

cOmurilik soğanı:

* Dışta ak içte boz madde bulunur
* Omurilikle beyinin öteki kısımları arasındaki sinirlerin çapraz yaparak geçişini sağlar
* Çok kayda değer hayatsal olayların kontrolünü sağlar Istemsiz Hareket merkezi gibi çalışır Çiğneme , Yutma Emme , Öksürme , Hapşırma , Hıçkırık , Yürek atışı , Solgun alıp verme Metabolizmanın düzenlenmesi , Arterlerin daralıp genişlemesi , Kan şekerinin ayarlanması İdrar çıkarma
* Hasar görmesi veya darbe alması sonucu reflekslerin durması nedeni ile vefat görülür


Omurilik






* Dışta ak madde , İçte boz madde vardır
* Merkezinde omurilik kanalı bulunur
* Istemsiz Hareket merkezi olarak iş görür
* Otonom sisteme ait bir takım refleksleri denetim eder
* Beyinin etkisi olmadan bazı refleksleri denetleme eder
* Otomatlaşan bir takım istemli hareketlerin kontrolünü yapar
* İlkel canlılardan gelişmişlere içten beyinin omuriliğe oranı gittikçe artar

Örn:Önce beyinin kontrolünde yapılan dans etme, piyano çalma, örgü rme
önce beyinin kontrolünde yapılır sonradan alışılmışlık haline gelerek omuriliğin kontrolüne geçer
Not:Embriyonik gelişimde başta omurilik sonra beyin gelişir,hareket,besin,duyu önceleri omurilik kadar yürütülür,davranışlar bilinçsizce sürdürülür Beyin geliştikten daha sonra denetleme beyine geçer ve davranışlar bilinçli şekilde gerçekleştirilir





*