Ortopedi

Etap başparmağında çıkıntı halluks valgus

Etap başparmağınızın başladığı yerde (tarak kemiği ile parmağın başlağı eklemde) şişlik, çıkıntı varsa halluks valgus'unuz var demektir Kadınların az kalsın % 40 ında bu sızlanma vardır Bu hastalıkta %70 oranında genetik bir cereyan vardır Kalıtımsal olarak 12 tarak kemikleri arasındaki açı pozitif olduğunda zamanla başparmak öteki parmaklara yaklaşır ve bu keskin açılanma bir çıkıntı olarak görülür Kalıtımsal eğilimliler dışarıya uzun yıllar topuklu, sivri burunlu kundura giyenlerde de meydana gelebilir bu nedenle bu rahatsızlığı olan her 10 hastadan 9 u kadındır

Bu çıkıntı pabuç içinde sıkışınca ciltte kızarıklık ve ağrı olur Süre içinde deri altındaki “bursa denilen kesecik su toplar ve ağrışişkinlik artar, yakınmalar daha keskin ülkü gelir Uzun vakit aralıksız eklemdeki kötü pozisyon kireçlenmeye niçin olur Bu aşamadan sonradan yakınmalar iyice artar, ilaç ve diğer çare yöntemleri başarısız olur Tedavinin kireçlenme başlamadan yapılması, ilerideki çare başarısını belirleyen esas faktörlerden biridir

Başparmak zamanla 2 parmağın altına veya üstüne dürüst ilerleyebilir Bu nesil mekanik sorunlara nasırlar eşlik eder

Adolesan halluks valgus

10 lu yaşlarda, özelliklede 1015 yaş arası kızlarda görülür Bu yetişkinlerinkinden farklı olarak ağrısızdır Sızı oluşursa aşağı anlatılan koruyucu önlemleri almak gerekir Bu biçimsizlik ileri yaşlarda artacağı için çoğaltma tamamlanınca cerrahi tedavi önerilir

Koruyucu çare

Bu rahatsızlığa sahip şahısların büyük kısmı cerrahi olmayan bir biçimde rahatlatılabilir Başta belirtileri arttıran ayakkabılar yeniden giyilmemelidir Özellikle dar, sivri burunlu, 5 cm den yüksek topuklu ayakkabılar giyilmemelidir Kundura alırken başparmak üstünde baskı olmayacak değin sıcacık olmalarına dikkat edilmelidir Kundura içinde başparmak ile 2 parmak aralarında makara biçiminde destekler (parmak arası makarası) kullanılması da yardımcıdır analjezik ve ödem giderici ilaçlar yakınmaların azaltılmasında yardımcıdır

Bu cins tedaviler yakınmaları giderir, hastalığın meydana gelmesine niçin olan anatomik rahatsızlığı ortadan kaldırmaz Bu koşul yukarıda anlatılan önlemler bırakıldığında yakınmalar devam edecek demektir

Size cerrahi gerekiyor mu?

Cerrahi olamayan önlemler sizi memnuniyet eden bir sonuç vermediyse size cerrahi gerekir denilebilir Günümüzde cerrahi taleplerinde estetik kaygılar ve moda ayakkabıları giyme zorlukları daha artı yer almaya başlamışsa da ana cerrahi kararına aşağıdaki gereksinimlerde gelmek daha dürüst bir yaklaşma olur

Jurnal aktiviteleri kısıtlayan sancı
Uzun süreli, dinlenme ve ilaçla geçmeyen baş parmak şişlik ve kızarıklığı
Yanındaki parmağın yönünü değiştirecek değin yön değişikliği
Baş parmakta sertlik Bükme ve esneme zorlukları
Unutulmamalıdır ama operasyon sonrası etap numarası asla küçülmez

Cerrahi tipleri

Halluks valgusta yüzlerce tip işlem vardır Bunlardan hangisinin yapılacağına doktorunuz karar vermektedir

Başparmak çevresi tendon ve bağlara yönelik girişimler: Arada Bir kimsesiz kullanılırlar tek başına uygulandıklarında genelde nüks sıktır Çoğunlukla operasyon sonrası alçı gerekir


Eklemin dondurulması: Aşınmış eklem yüzeyinin ortadan kaldırılarak başparmak tabanındaki eklemi oluşturan tarak kemiğiparmak kemiği uygun pozisyonda birbirine kaynatılır Bilhassa ilerlemiş kireçlenmenin ön planda olduğu vakalarda seçim edilir


Çıkıntının alınması: Başparmak dibindeki çıkıntının alınmasıdır Nüks sıktır Operasyon sonrası alçı gerektirmez


Eklemin kesilmesi: Aşınmış ve biçimi bozulan eklemin kesilerek çıkarılmasıdır İleri yaşlarda en sık tercih edilen prosedürlerdendir Alçı gerektirmez Fakat parmakta kısalmaya neden olur


Osteotomi: Tarak kemiğinin değişik seviyelerden kesilerek her tarafta yönlendirilmesidir Günümüzde en popüler cerrahi yöntemlerdir Hastalığa niçin olan anatomik bozukluğun düzeltilmesini sağlarlar Kullanılan kesme ve tesbit yöntemine kadar alçı gerekebilir ya da gerekmeyebilir
Cerrahi sonrası olası problemler

Ameliyat sonrası %10 oranında komplikasyon görülmektedir Bunlardan en sık olanı enfeksiyondur Erken farkedilen ve tedbir alınan enfeksiyonlar sorunsuz çare edilebilir Geç kalan vakalarda yeni bir cerrahi gerekebilir

Öteki komplikasyonlar cerrahi esnasında sinir kesilmesi sonucu başparmakta kalıcı his kaybı, sürekli ağrı, çıkıntının nüksü, eklemde kısıtlılık, cerrahi tesbit yönteminde yeteneksizlik olaraksayılabilir

Genelde yeni teknikler, iyi ellerde üretilmiş cerrahi, cerrahi sonrası iyi doktorhasta iletişimi ile % 98 civarında yeterli sonuçlar alınmaktadır

Cerrahi sonrası problemlerden korunma

Aşağıdaki durumlarla karşılaşırsanız derhal doktorunuzu arayın;

Pansumanınız düşerse, ıslanırsa
Pansumanınız kan ya da akış ile kirlenirse
Kullanılan ilaçlara karşı alt etkiler ortaya çıkarsa
Ateşiniz çıkarsa
Titreme olursa
Bere çevresinde ısı artışı ya da kızarıklık durumunda
Çoğalan ya da azalmayan sızı durumunda
Dizaltındaayak üzerinde belirginbir şişlik
Evde bakım

Cerrahinin başarısı büyük ölçüde sizin doktorununzun önerilerini ne ölçüde uyguladığınıza bağlıdır Özellikle ameliyat sonrası ilk üç hafta fazla önemlidir


Pansuman ve bandajlar: Hastaneden parmağınızı doğru pozisyonda tutan bir bandajla çıkarsınızDoktorunuz size özel bir ayakkabı vermiş veya alçı üretilmiş olabilir Bunları çoğunlukla 67 hafta korumanız gerekir

Dikişler alınana dek pansuman malzemesini korumalı doktorunuz dıştan elbette açtırmamalısınız Kesinlikle ıslatmamalısınız Yaranızda koku, ıslanma, pansumanın kirlendiğini hissederseniz vakit geçirmeden doktorunuza başvurunuz


Ayağa basma: Doktorunuzun seçtiği ameliyat tipine kadar, ayağa öbür tartma verme önerileri olabilir Bunlara mutlaka uymalısınız Bir Takım ameliyat tiplerinde mutlaka koltuk değneği uygulamak gerekirken bir kısmında lüzum yoktur


Şişme: Hangi ameliyat tipi seçilirse seçilsin ilk hafta hatta 15 gün olası olduğu kadar ayağın yukarıda tutulması çok önemlidir Bu ödemin tez azalmasına ve daha iyi bir yara iyileşmesine niçin olur Birincil günler her saat başı 15 dakika buz uygulaması şişlik ve ağrının kontrolünde önenlidir Yalnız buz su sızdırmayan bir torba içinde olmalı ve bir havlu üzerinden uygulanmalıdır


Kundura giyimi: Dikişler alındıktan, alçı ve bandajlar kaldırıldıktan sonra hastalar spor ayakkabılar, ucu geniş topuksuz ayakkabıları giymeye başlarlar Topuklu ve sivri burunlu ayakkabılara 6 ay sonradan izin verilir


İlaçlar: Ameliyat sonrası antibiotik kullanımı genellikle rutindir Ağrı kesicilere ilk günlerde ihtiyaç olmaktadır