Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Osteoporoz; metabolik bir kemik hastalığı olup kemiğin yapısı ve şekli bozulmadan yoğunluğunda azalma olması halidir Osteoporozun bir çok nedeni bulunmaktadır Mesela; düşük kalsiyum alımı, uzun zaman heparin kullanımı, tiroid ya da paratiroid bezinin artı çalışması, şeker hastalığı, içki alımı gibi durumlar kemik erimesine neden olabilmektedir
Osteoporoz;
Menopoza bağlı osteoporoz (Alıcı I)
Yaşlanmaya yan osteoporoz (Herif II)
şeklinde iki gruba ayrılmaktadır
Menopoz ile görülen Alıcı I osteoporoz, hastaları adetten kesildikten sonraki ilk 1520 yıl içerisinde etkilemektedir Kadınlar menopozdan sonraki ilk 5 yıl içersinde bütün kemik yoğunluğunun %15' ini kaybetmektedir Azalan östrojen hormonunun etkisiyle kemik yapımını karşılayan hücrelerin çalışmaması sorumluluk sahibi tutulmaktadır
Yaşlılıkla görülen Müşteri II osteoporozda ise azalmış kalsiyum alımı ve emilimi
ile D vitamini eksikliği söz konusudur 70 yaşın üzerindeki kadınların %25'inde, 80 yaşın üzerindeki kadınların takriben yarısında omurga kırıkları görülmektedir Tüm kalça kırıklarının ise %90' ı 70 yaşın üstünde görülmektedir İnsan ömrünün uzadığı göz önüne alındığında bu istatistiki bilgilerin önemi açık açık ortaya çıkmaktadır Hayat kalitesinin bozulması ve hastane masrafları gözönüne alındığında osteoporoz konusunun kayda değer bir halk sorunu olduğu ortaya çıkmaktadır Kemik dokusunun temel minerali olan kalsiyumun yaşlanma ve menopozdaki östrojen eksikliği sonucu kalıcı olarak kaybedilmesidir Birincil 58 yılda kemik kaybı sıradan yılda % 48 iken daha sonra kısmen azalarak bayan her yıl kemik dokusunun takriben % 1'ini kaybeder ve 75 yaşına geldiğinde sıradan olarak 35 yaşındaki kemik dokusunun % 30'unu kaybetmiş olur Bunun bağlı olarak menopozla beraber çabucak büyüyen kemik erimesi sonucu gürültüsüz omurga kırıklarıyla bel ağrıları, boyda kısalma ve kamburluk ortaya çıkar Menopozdan sonra bir kadında boy 65 yaşına kadar sıradan 4 cm, 75 yaşına dek 9 cm kısalır Omurga kemiklerindeki depresyon kırıklarına bağlı olarak ortaya meydana çıkan kamburluk ve göğüs kafesinin kemik yapısının bozulması sonucu hastada solunum sıkıntısı gelişebilir Kadınlar menopozda çarpma düşme sonucu kalça,el bileği ve diğer kemik kırıklarına da daha kolay maruz kalabilirler Bu kırıklardan en önemli olanı kalça kırığıdır ve kalça kırığından sonradan hastalardan %1220'si 2 sene içinde kaybedilmektedir Kalça kırığı geçirmiş hastaların geriye doğru kalanlarının bir kısmı sürekli bakıma gereksinim duymaktadırlar
Kemik erimesine zemin hazırlayan risk faktörleri,
Fazla çocuk doğurma
Sigara,içki kullanımı
Besin bozuklukları (kalsiyumdan fakir diyet)
Güneş banyosu alışkanlığının olmaması
Spor yapma alışkanlığının olmaması
Uzun zaman yatağa ast kalmaya neden olan hastalıklar
Bazı iç salgı bezleri (hormonal ) bozukluklar (hiperparatiroidi, hipertiroidi (guatr),böbrek üstü bezinin aşırı çalışması ya da steroid hormonlarının hap olarak uzun süreli alımı vb)
Tahvil dokusu hastalıkları (Romatoid artrit, sarkoidoz), siroz, böbrek hastalıkları,erken menapoz
Genetik faktörler (ailede osteoporoz varlığı)
Korunma Yolları
Doğal olarak hayat kalitesini etkileyen hatta insanları yatağa bağımlı bile kılan bu hastalıktan korunma yolları mevcutturÖstrojen kalsiyum kaybını engelleyerek kemiklerin yapısını korur 30 yaşından sonra kemiklerden kalsiyum kaybı başlar, kemikler incelir ve zayıflar Osteoporoz denen bu işlem menopozdan sonradan bariz bir şekilde hızlanır Menopozdan sonradan erken dönemde kemik kaybı hızlıdır ve östrojen tedavisi ile kemik kitlesi korunabilir Eğer menopozdan sonradan östrojen tedavisine açtırmak için bir ya da iki yıl beklenirse kaybedilen kemik kitlesini yerine ayarlamak muhtemel olmaz böylece kemik kaybı bu aşamaya gelmeden östrojen tedavisine başlanması gerekir Süt ürünleri kalsiyumdan zengindir Menopozda sadece kalsiyum alımı kemik kaybını engellemez, fakat kalsiyum östrojenle birlikte alınırsa kemik kaybı azalır Düzenli çalışma, kemik yoğunluğunun korunmasına yardımcı olur Östrojen tamamlama tedavisinin bilhassa menopozdan hemen daha sonra başlandığında kemik kaybını durdurduğu bilinmektedir Östrojen aynı zamanda yürek hastalığı riskini ve menopoza alt öteki bulguları azaltır Doktorunuz sizin için yerinde olan östrojen dozunu ve başvuru şeklini belirler
Östrojen kullanımını sınırlayan bazı durumlar vardır:
· Meme kanseri
· Rahim kanseri
· Karaciğer hastalığı
· Safra kesesi hastalığı
· Kanın pıhtılaşma bozuklukları
· Nedeni meçhul vajinal kanama
Bu durumlardan herhangi birisi mevcut ise menopoza bağlı bulguları çare etmek için doktorunuza alternatif metotları danışınız Ilk Kez menopoz dönemine girmiş hanımların ahenkli egzersiz yapmaları, bol kalsiyum taşıyan yiyecek maddelerini tüketmeleri gerekmektedir Eğer kullanılıyorsa belirli sigarayı bırakmak gerekmektedir
Egzersiz
Her gün 30 dakikalık yürüme ve basit siklet kaldırma, adale güçlendiren hareketler ilaçlar dek önemlidirYaz aylarında güneş ışığından (ultraviole) davranmak için düzenli güneşlenme yararlıdırKırık oluşmuşsa yerinde tedavi yapılır ve fizik tedavi ile rehabilitasyon sağlanır Kırıklara alt ortaya meydana çıkan kamburluk sebebiyle oluşan ağrı ve solunum sıkıntısı için fizik tedavi ve yerinde atellerle hastaya yardımcı olunmaya çalışılır Kırıkların oluşumunun önlenmesi için ev hastaya tarafından baştan düzenlenmelidir Meren kenarlarına, banyo ve tuvalete tutunacak kollar yapılır Elektrik kesilmesi hemencecik oluşabilecek çarpma ve düşmeleri durdurmak için özel pilli veya jeneratörlü lambalar merenlere yerleştirilebilirYerlerdeki kaygan örtü malzemeleri (halı,kilim vb) sabit ülkü getirilebilir
Östrojenin emrindeki etkileri
Östrojene yan bulantı görülebilir Östrojen uykudan önce alındığında ya da cilde yapıştırılan tipleri kullanıldığında bu sorunla karşılaşılmaz Östrojen kullanımı sırasında görülen diğer bir yakınma ise memelerde ki gerginliktirSon yıllarda artan ilaç teknolojisiyle parelel olarak osteoporoz tedavisinde kullanılmaya başlanılan sentetik hormon algılayıcısı düzenleyici bir casus olan raloxifen , özellikle yurtdışında osteoporozu önleme amacıyla fazla kullanılmaktadır Östrojene aynı olan bu yeni ilacın etki mekanizması kemik erimesini azaltarak kan kalsiyum seviyesini yükseltmektedir Raloxifen'in östrojene kadar iki üstün yönü vardır Birincisi rahim zarında kalınlaşma yapmayarak, ara kanamalarına niçin olmaz ve rahim kanseri olma riskini artırmaz İkincisi Raloxifen kullanan kadınlarda meme kanseri görülme riskini azaltır Bunların dışarıya yapılan bazı çalışmalarda kandaki kötü huylu kolesterol seviyesini azaltarak, yürek damar hastalıklarına karşı koruyucu etkisi gösterilmiştir Tüm bu özelliklerden nedeniyle hormon replasman tedavisine harmoni sağlayamayan veya uygulanması sakıncalı olan menopoz dönemindeki kadınlar için alternatif bir tedavi seçeneğidir *
Osteoporoz;
Menopoza bağlı osteoporoz (Alıcı I)
Yaşlanmaya yan osteoporoz (Herif II)
şeklinde iki gruba ayrılmaktadır
Menopoz ile görülen Alıcı I osteoporoz, hastaları adetten kesildikten sonraki ilk 1520 yıl içerisinde etkilemektedir Kadınlar menopozdan sonraki ilk 5 yıl içersinde bütün kemik yoğunluğunun %15' ini kaybetmektedir Azalan östrojen hormonunun etkisiyle kemik yapımını karşılayan hücrelerin çalışmaması sorumluluk sahibi tutulmaktadır
Yaşlılıkla görülen Müşteri II osteoporozda ise azalmış kalsiyum alımı ve emilimi
ile D vitamini eksikliği söz konusudur 70 yaşın üzerindeki kadınların %25'inde, 80 yaşın üzerindeki kadınların takriben yarısında omurga kırıkları görülmektedir Tüm kalça kırıklarının ise %90' ı 70 yaşın üstünde görülmektedir İnsan ömrünün uzadığı göz önüne alındığında bu istatistiki bilgilerin önemi açık açık ortaya çıkmaktadır Hayat kalitesinin bozulması ve hastane masrafları gözönüne alındığında osteoporoz konusunun kayda değer bir halk sorunu olduğu ortaya çıkmaktadır Kemik dokusunun temel minerali olan kalsiyumun yaşlanma ve menopozdaki östrojen eksikliği sonucu kalıcı olarak kaybedilmesidir Birincil 58 yılda kemik kaybı sıradan yılda % 48 iken daha sonra kısmen azalarak bayan her yıl kemik dokusunun takriben % 1'ini kaybeder ve 75 yaşına geldiğinde sıradan olarak 35 yaşındaki kemik dokusunun % 30'unu kaybetmiş olur Bunun bağlı olarak menopozla beraber çabucak büyüyen kemik erimesi sonucu gürültüsüz omurga kırıklarıyla bel ağrıları, boyda kısalma ve kamburluk ortaya çıkar Menopozdan sonra bir kadında boy 65 yaşına kadar sıradan 4 cm, 75 yaşına dek 9 cm kısalır Omurga kemiklerindeki depresyon kırıklarına bağlı olarak ortaya meydana çıkan kamburluk ve göğüs kafesinin kemik yapısının bozulması sonucu hastada solunum sıkıntısı gelişebilir Kadınlar menopozda çarpma düşme sonucu kalça,el bileği ve diğer kemik kırıklarına da daha kolay maruz kalabilirler Bu kırıklardan en önemli olanı kalça kırığıdır ve kalça kırığından sonradan hastalardan %1220'si 2 sene içinde kaybedilmektedir Kalça kırığı geçirmiş hastaların geriye doğru kalanlarının bir kısmı sürekli bakıma gereksinim duymaktadırlar
Kemik erimesine zemin hazırlayan risk faktörleri,
Fazla çocuk doğurma
Sigara,içki kullanımı
Besin bozuklukları (kalsiyumdan fakir diyet)
Güneş banyosu alışkanlığının olmaması
Spor yapma alışkanlığının olmaması
Uzun zaman yatağa ast kalmaya neden olan hastalıklar
Bazı iç salgı bezleri (hormonal ) bozukluklar (hiperparatiroidi, hipertiroidi (guatr),böbrek üstü bezinin aşırı çalışması ya da steroid hormonlarının hap olarak uzun süreli alımı vb)
Tahvil dokusu hastalıkları (Romatoid artrit, sarkoidoz), siroz, böbrek hastalıkları,erken menapoz
Genetik faktörler (ailede osteoporoz varlığı)
Korunma Yolları
Doğal olarak hayat kalitesini etkileyen hatta insanları yatağa bağımlı bile kılan bu hastalıktan korunma yolları mevcutturÖstrojen kalsiyum kaybını engelleyerek kemiklerin yapısını korur 30 yaşından sonra kemiklerden kalsiyum kaybı başlar, kemikler incelir ve zayıflar Osteoporoz denen bu işlem menopozdan sonradan bariz bir şekilde hızlanır Menopozdan sonradan erken dönemde kemik kaybı hızlıdır ve östrojen tedavisi ile kemik kitlesi korunabilir Eğer menopozdan sonradan östrojen tedavisine açtırmak için bir ya da iki yıl beklenirse kaybedilen kemik kitlesini yerine ayarlamak muhtemel olmaz böylece kemik kaybı bu aşamaya gelmeden östrojen tedavisine başlanması gerekir Süt ürünleri kalsiyumdan zengindir Menopozda sadece kalsiyum alımı kemik kaybını engellemez, fakat kalsiyum östrojenle birlikte alınırsa kemik kaybı azalır Düzenli çalışma, kemik yoğunluğunun korunmasına yardımcı olur Östrojen tamamlama tedavisinin bilhassa menopozdan hemen daha sonra başlandığında kemik kaybını durdurduğu bilinmektedir Östrojen aynı zamanda yürek hastalığı riskini ve menopoza alt öteki bulguları azaltır Doktorunuz sizin için yerinde olan östrojen dozunu ve başvuru şeklini belirler
Östrojen kullanımını sınırlayan bazı durumlar vardır:
· Meme kanseri
· Rahim kanseri
· Karaciğer hastalığı
· Safra kesesi hastalığı
· Kanın pıhtılaşma bozuklukları
· Nedeni meçhul vajinal kanama
Bu durumlardan herhangi birisi mevcut ise menopoza bağlı bulguları çare etmek için doktorunuza alternatif metotları danışınız Ilk Kez menopoz dönemine girmiş hanımların ahenkli egzersiz yapmaları, bol kalsiyum taşıyan yiyecek maddelerini tüketmeleri gerekmektedir Eğer kullanılıyorsa belirli sigarayı bırakmak gerekmektedir
Egzersiz
Her gün 30 dakikalık yürüme ve basit siklet kaldırma, adale güçlendiren hareketler ilaçlar dek önemlidirYaz aylarında güneş ışığından (ultraviole) davranmak için düzenli güneşlenme yararlıdırKırık oluşmuşsa yerinde tedavi yapılır ve fizik tedavi ile rehabilitasyon sağlanır Kırıklara alt ortaya meydana çıkan kamburluk sebebiyle oluşan ağrı ve solunum sıkıntısı için fizik tedavi ve yerinde atellerle hastaya yardımcı olunmaya çalışılır Kırıkların oluşumunun önlenmesi için ev hastaya tarafından baştan düzenlenmelidir Meren kenarlarına, banyo ve tuvalete tutunacak kollar yapılır Elektrik kesilmesi hemencecik oluşabilecek çarpma ve düşmeleri durdurmak için özel pilli veya jeneratörlü lambalar merenlere yerleştirilebilirYerlerdeki kaygan örtü malzemeleri (halı,kilim vb) sabit ülkü getirilebilir
Östrojenin emrindeki etkileri
Östrojene yan bulantı görülebilir Östrojen uykudan önce alındığında ya da cilde yapıştırılan tipleri kullanıldığında bu sorunla karşılaşılmaz Östrojen kullanımı sırasında görülen diğer bir yakınma ise memelerde ki gerginliktirSon yıllarda artan ilaç teknolojisiyle parelel olarak osteoporoz tedavisinde kullanılmaya başlanılan sentetik hormon algılayıcısı düzenleyici bir casus olan raloxifen , özellikle yurtdışında osteoporozu önleme amacıyla fazla kullanılmaktadır Östrojene aynı olan bu yeni ilacın etki mekanizması kemik erimesini azaltarak kan kalsiyum seviyesini yükseltmektedir Raloxifen'in östrojene kadar iki üstün yönü vardır Birincisi rahim zarında kalınlaşma yapmayarak, ara kanamalarına niçin olmaz ve rahim kanseri olma riskini artırmaz İkincisi Raloxifen kullanan kadınlarda meme kanseri görülme riskini azaltır Bunların dışarıya yapılan bazı çalışmalarda kandaki kötü huylu kolesterol seviyesini azaltarak, yürek damar hastalıklarına karşı koruyucu etkisi gösterilmiştir Tüm bu özelliklerden nedeniyle hormon replasman tedavisine harmoni sağlayamayan veya uygulanması sakıncalı olan menopoz dönemindeki kadınlar için alternatif bir tedavi seçeneğidir *
