Otizmde Anne Babaların Eğitime Katılımı

otizm nedir
Anne Babaların Eğitime Katılımı

Yetersizliği olan çocuğa sahip anne babalara geçmişten günümüze değin değişik roller verilmiş, anne babaların uzmanlarla ilişkileri de bu doğrultuda değişim göstermiştir Anne babalar daha önceden çocuklarındaki yetersizliklerin kaynağı olarak görülürken, zamanla çocuklarının gelişimindeki önemleri anlaşılmaya başlanmıştır

Aileler okullarda çocuklarının akademik ve sosyal gereksinimlerine karşın verilen hizmetlerin yetersizliği karşı örgütlenmeye ve çocukları için kaliteli eğitim hizmetlerinin verilmesine yönelik düzenlemelerin yapılmasına ön but olmaya başlamışlardır

Aile çevresinin çocuğun gelişimini etkilediği görüşünden hareketle başlatılan erken eğitim hizmetleriyle birlikte anne babalara “öğretmenlik rolünün verildiği de gözlenmektedir Bu anlayışa göre anne babalardan çocuklarıyla etkili irtibat kurmaları, istendik davranışları pekiştirmeleri, kavram ve maharet öğretmeleri, çocuğunun gelişimiyle ilgili tescil tutup değerleme yapmaları beklenmekteydi Gerçekçi olmayan bu beklentiler sonucunda aileler bilirkişi rolünü üstlenmişlerdi Çocuk hakkında verilecek hizmetlerin özelliklerini onlar belirliyorlardı Günümüzde ise aileler, “çocuklarının uzmanı olarak kabul edilmekteler ve uzmanlarla aralarında eşitliğe, işbirliğine, ortaklığa ve etkileşime dayalı bir ilişki benimsenmektedir

Dostça olarak da nitelendirilebilecek bu ilişkide uzmanların ailelere bakışı farklılaşmıştır Bu anlayışı benimsemiş uzmanlar, ailelerinin çocuklarıyla ilgili bildiklerine, diğer bir deyişle “uzmanlıklarına hürmet duymaktadırlar Anne babalardan çocuklarıyla ilgili pek fazla şey öğrenebileceklerini, onların çocuklarıyla ilgili bilgileri anlayabilecek durumda olduklarını ve çocuklarına hizmet verenlerle işbirliğine girerek hizmetlerin planlanmasında karar verilmesi sürecine kadar temel bir rol oynadıklarını kabul etmektedirler

Çocuğun keza okulda hem de evde öğrenebilmesi için konut ve mektep bağının oluşturulmasında anne ve babanın bu sürece katılımı önemlidir Aile katılımı, anne ve babaların ya da çocuğun bakımından sorumluluk sahibi olan ve aile için önemli diğer kişilerin çocukların değerlendirilmeleri, gereksinimlerine uygun programların hazırlanması, eğitimleri ve toplumla bütünleştirilmeleri sürecinde etkin olarak yer almalarıdır

Anne babanın eğitime katılımı fazla geniş bir yelpazeyi içermektedir belli başlı katılım alanları aşağıdaki gibi özetlenebilir:

· Öğretmenle veya hizmet verenlerle aralıksız ilişki koymak

· Okulda eğitim sürecine bulunma, çocuğuyla ilgili bahşedilen kararlara katılmak

· Evdeyse ödevlerini denetim ederek bu eğitimi sürdürmek,

· Sınıfta ve okulda gönüllü kastetmek

· Öteki velilerle etkileşim içinde olmak

· Toplum etkinliklerinde ve gönüllü kuruluşlarda amaçlamak

· Okula maddi takviye sağlamak

· Hizmetlerin ve bilgilerin yaygınlaştırılmasına katkıda bulunmak

Çocukların eğitsel başarılarını geliştirebilmek, etkili öğrenmeyi ve öğretmeyi temin etmek için aile odaklı hizmetlerde aile üyelerinin alıştırma ekibine bütünüyle katılmaları ve ailelerin “bir iki taraflı olarak görülmeleri gerekmektedir Anne veya baba gibi tek bir aile üyesinin tüm aileyi temsil etmesi yerine, tüm ailenin sisteme katılması sağlanmalıdır Incelemeler aile katılımının çocuklara ve ailelere olumlu o kadar çok açıdan yarar sağladığını göstermektedir Bu katılım:

· Çocukların okuduklarını anlamalarını ve matematik problemlerini çözme becerilerini geliştirmektedir

· Çocukların notlarını, okula yönelik tutumlarını, kendilerine güvenlerini ve ego algılarını olumlu olarak etkilemektedir

· Okula devamsızlıklarını, televizyon izleme saatlerini, ahenk sorunlarını ve problem davranışlarını azaltmaktadır

· Akademik başarılarının yanı sıra sosyal davranışlarını ve topluma uyumlarını da olumlu etkilemektedir

Aileleri mektep programlarına etkin olarak katılan çocuklar, okulu toplumun bir parçası olarak algılamakta ve yetişkinlikte topluma daha yapıcı bir şekilde katılmaktadırlar

Katılım, ailelere yeni beceriler kazandırmakta, onları mektep ve okulun eğitim politikası hakkında bilgilendirmekte ve öğretmenlerle etkili iletişim kurulmasında tatmin edici olmalarını sağlamaktadır Bu Nedenle aileler kendilerine ve becerilerine daha fazla güvenerek kendileri ve çocukları için daha manalı amaçlar oluşturabilmektedirler

Aile katılımı ailenin okula ilişkisini ve işbirliğini artırır, okulda öğrencilerin ev ortamına genellemesini kolaylaştırır ve eğitimin yaygınlaştırılmasını sağlar

Anne babaların eğitime katılmalarını negatif olarak etkileyen bazı etkenler vardır Anne babaların “bir ortak olarak yok de “bir düşman ve çocuğun sorunlarının kaynağı olarak görülmesi gibi olumsuz tutumlar olabilmektedir Bunların yanı sıra çocuklarının eğitiminin sadece okulun sorumluluğu olarak görülmesi, ailelerin eğitime katılımlarıyla ilgili hukuki düzenlemelerin yeterli olmaması, okulların ailelerin katılımıyla ilgili istikrarlı politikalarının ve demokratik disiplin anlayışlarının olmaması, aile katılımı hizmetleri için tatmin edici kaynakların bulunmaması ve öğretmenlerin ailelerle amaçlamak için yeterli eğitimlerinin olmaması gibi etkenler de sıralanabilir Anne ve babanın çalışıyor olması ya da veli toplantılarına katılacak süre bulunamaması, evde diğer çocukların olması ve bu çocuklara bakacak birinin olmaması gibi nedenlerde ailelerin çocuklarının eğitimlerine katılmalarını etkileyebilmektedir Bazı ailelerin de okuldan veya toplumdan alabildikleri takviye hizmetleri tatmin edici değildir Bazıları, tatmin edici olmayan bir eğitim sisteminden yakınırlarsa, bu sistemin çocuklarına zarar verebileceğinden korkmaktadırlar Bazıları da sisteme nasıl gireceklerini ve nereden, nasıl destek alacaklarını bilememektedirler

Günümüzde ailelerin eğitime katılımının önemi tartışmasız olarak kabul edilmekte ve aileler eğitim politikalarının odağında yer almaktadır bu nedenle bu katılımın nasıl sağlanacağına ve nasıl artırılacağına, hangi gruplar için ne tür katılımların olması gerektiğine ilişkin anlayışların da gelişmesi ve uygun hizmetlerin düzenlenmesi gerekmektedir

Ülkemizde özel gereksinimli çocukların ailelerine karşın hizmetler son derece yetersizdir Bu amaçla ilk önce mektep aile işbirliğini , bu ilişkiyi veli toplantılarıyla sınırlı olmaktan dahil etmemek ve öğretmenlerin ya da hizmetleri yöneticilerin değil, ailelerin yerinde zamanları dikkate alınarak planlamak ve ailenin olabildiği değin bu hizmetlere basit ulaşabilmesini karşılamak gerekmektedir Okullarda ödev yapan eğitimcileri, özel gereksinimi olan çocuğa sahip ailelerin yaşadıkları sıkıntılar özel gereksinimli çocuğa harmoni süreçleri, aileye etkili irtibat kurmanın yolları, aileleri eğitime nasıl katacaklarının yolları gibi konularda temel bilgi ve becerilerle süslemek gerekmektedir Bu uzmanlar, toplumda var olan hizmetler ve bunlara nasıl ulaşılabileceği hakkında aileleri bilgilendirmeli, aile takviye programları geliştirilmelidir Anne baba grupları oluşturulmalıdır

Aile takviye programlarının altında açıklanmış hedefleri amaçlamaları gerekmektedir:

· Bütün çocukların öğrenebileceğine inanarak, onların başarılı olmalarını sağlamak

· Çocukların şehvetli, sosyal, fiziksel ve akademik gelişimlerini ve büyümelerini sağlayacak şekilde onlara bir tamamen hizmet etmek

· Okul, aile ve toplum arasında sorumluluğu pay etmek

· Ailelerin ve çocukların gereksinimleri karşılayacak olan aile destekeğitim programları, kurumlara ve eve dayalı alile eğitim hizmetleri veren merkezler şeklinde hizmet verebilmelidir Ayrıca, erken eğitim hizmetleri yaygınlaştırılarak, aile katılımının temelleri çocuklar küçük yaşlardayken atılmalıdır

Anne baba grupları ise, özel gereksinimli çocuğu olan anne babaları bir araya getirerek onları duygusal olarak desteklemekte, işbirliğini, etkileşimi, bilgi alışverişini sağlayarak sosyal dayanışma yaratmakta, anne ve babaların çocuklarıyla nasıl başa çıkacakları konusunda bilgilendirip biçimlendirmektedir

Aileler birbirlerine benzemezler Her aileyi kendine özgü olarak göz önünde bulundurmak gerekmektedir böylece ailelerin gereksinimlerini ve tercihini dikkate alarak, farklı alanlara yönlendirilmiş tipte ve düzeyde hizmetlerin bireyselleştirilmesi gerekir Hizmetler düzenlenirken tüm ailelerin ve çocukların dinç oldukları dikkate alınmalıdır Anne baba ya da ile katılımı farklı bir unsur yok, genelözel eğitim hizmetlerinin bütünleşmiş bir parçasıdır Başarılı bir aile katılımı uzun dönemli bir süreçtir, kapsamlıdır ve zaman alır Aile katılımının başarılı olabilmesi için tüm okul düzeyinde planlanıp uygulanması gerekmektedir Mektep yöneticilerinin, öğretmenlerin, rehberlik uzmanlarının, Sosyal Çalışmacıların aileleri eğitime katabilmek için onlarla iki taraflı çalışmaları gerekmektedir

Seçme Parça *