Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Parazitler ve Parazit Hastalıkları
İNTESTİNAL PARAZİTOZLAR
Tanım ve Klinik Bulgular :Helmint yumurtalarının yutulması ya da larvalarının cildi delerek organizmaya girmesi sonucunda ortaya cıkan paraziter infeksiyonlardır
1 Plathelmintler (Yassı Solucanlar):
a) Sestodlar: Taenia'lar, Hymenolepis, Echinococcus
b) Trematodlar: Fasciola, Schistosoma
2 Nemathelmintler (Yuvarlak Solucan): Ascaris, Enterobius, Ancylostoma
Taenia : Tsaginata, erişkin formu insanda bulunan, baş (skoleks) ile jejunuma tutunarak halkaları (proglottid) ile 10 m uzunluğa kadar erişen ve insanların sindirdikleri besinlerle beslenen şeritsi bir parazittir İnsan dışkısı ile dış ortama atılan yumurtaları ara konakcı olan sığırları bulaştırır ve sığırda larva infeksiyonlarına yol acar İyi pişirilmemiş sığır etlerindeki larvaların yutulması ile insanna bulaşır Temel yakınma dışkıda parazit halkalarının gorulmesi ve daha nadir olarak da aclık karın ağrısıdır Yumurtaları insanlar icin bulaştırıcı değildir Benzer bir parazit olan Taenia solium’un ise ara konakcısı domuzdur ve yumurtaları insanlar icin bulaştırıcıdır
Diphrobothrium latum : Ciğ balık yenmesi ile insanlara bulaşır, incebarsaklara tutunarak 2025 m uzunluğa erişir Coğu olgu asemptomatikse de %2 olasılıkla B12 vtamini yetmezliği sonucu megaloblastik anemiye neden olabilir
Hymenolepis nana : Kucuk (24 cm) bir fare ve insan parazitidir Diğerlerinin aksine ara konakcı gerektirmeden hastalıklı insan dışkısın tarafından kontamine edilmiş besinlerdeki yumurtaların yutulması ile bulaşır Bu nedenle aile ici bulaş soz konusudur Halkalar barsakta parcalandığından dışkıda sadece yumurtası gorulebilir Cocuklarda daha sıktır Karın ağrısı, enterit, anemi, asteni, sinir sistemi belirtileri ve konvulsiyonlara kadar varabilen semptom zenginliği vardır
Fasciola hepatica : Koyunların yapraksı parazitidir İnsanlara iyi yıkanmamış ciğ sebzelerle bulaşır, safra yollarına yerleşerek portal siroza neden olur
Schistosoma: Kontamine sularda yaşayan serkaryaların cildi delmesi ile dolaşıma gecer, ture gore mesane (S haematobium, S japonicum), kolon (S mansoni, S japonicum) veya nadiren diğer visseral organlar ve medulla spinalis (S mansoni) venalarına yerleşerek kronik irritasyon nedenli organ patolojilerine (kronik sistit, mesane kanseri, kronik ishal, karaciğer fibrozu, portal hipertansiyon) ve allerjik reaksiyonlara yol acar
Ascaris lumbricoides : Dış ortama atılan infekte insan dışkısındaki yumurtalar burada erginleşir ve yumurtaların insan tarafından yutulması ile bulaşır Erişkinleri 2025 cm uzunluğunda bulunan yuvarlak, solucansı bir parazittir Organizmadaki larva dongusu sırasında gectiği akciğerlerde allerjik pnomoni (Loeffler pnomonisi), barsakta serbest olarak yaşayan erişkin formu ise tıkanma ikteri, ileus ve malnutrisyon tablolarına yol acar
Enterobius vermicularis : Evrimi sadece insan ile sınırlı olan, insandan insana yumurtaların aktarılması ile bulaşan kucuk bir nematoddur Yutulan yumurtadan incebarsaklarda cıkan larva kolon mukozasına tutunarak yaşar Dişilerin anusteki yumurtlama doneminde gelişen irritasyonuna bağlı olarak anal kaşıntı ve sekonder infeksiyonlara neden olur
Ancylostoma duodenale, Necator americanus : Kancalı kurtlar olarak anılırlar Kumlardaki hareketli larvanın cıplak ayaktan cildi delmesi ile insanlara bulaşır Dolaşım yolu ile akciğere, oradan da ozofagus yolu ile oral kavite ve ozofagusa gelen larva yutulur, erişkin hale gelip incebarsaklara tutunur Barsak kanamalarına neden olduğu icin suregen kan kaybına bağlı demir eksikliği anemisi gelişir (pika anamnezi) Kanama bazen ciddi boyutlara ulaşabilir Ayrıca; evrimi sırasındaki seyahatlerine bağlı olarak cilt, akciğer, gastrointestinal (bulantı, kusma, ishal) gorulebilir
Trichuris trichiura : Yumurtasının yutulması ile bulaşır, kolona tutunarak yaşar Allerjik reaksiyonlar, karın ağrısı, distansiyon, kanlı ishal, kilo kaybı, mental değişiklikler, ileus, anal prolapsus ve apendisit tabloları ile kendini gosterir
Strongyloides stercoralis : Kancalı kurtlarla aynı evrimi gosterse de onemli bir farkı, yumurtalarının barsaktayken acılması sonucunda immunitesi normal bireylerde peptik ulser benzeri yakınmalara neden olurken immunite problemi olanlarda coğul otoinokulasyonlar sonucu karaciğer, kalp, beyin gibi bircok organı iceren belirtiler ile seyreden ve mortalitesi yuksek hiperinfeksiyon tablolarına yol acar Bu hastaların salgıları da larva icerdiği icin bulaştırıcıdır
Tanı Metodları : İntestinal parazitlerin buyuk coğunluğunun tanısı dışkı incelemesi ile konur Bu amacla yuzdurme ve cokturme yontemleri kullanılmaktadır Daha ağır olan Schistasoma ve Ascaris yumurtalarını icin en uygun yontem cokturme yontemidir (FormolEtil asetat) Evermicularis yumurtaları icin, dişi oksiyur gece saatlerinde rektumanus bolgesine yumurtladığından, sabah uygulanan SelofanBant Yontemi en iyi sonuc verir Şistozomyaz, fasyolyaz, askariyaz, kancalı kurt, trişuryaz ve strongyloides infeksiyonları gibi doku irritasyonu yapan parazitozlarda eozinofili onemli bir bulgudur
Tedavi : Sestod infeksiyonlarının tedavisinde niklozamid veya pirazikuantel, nematod infeksiyonlarında ise mebendazol, albendazol gibi preparatların kullanımı gereklidir Trematod infeksiyonlarının tedavisinde pirazikuantel denenmekle birlikte tedavide kesin başarı sağlanamamıştır
KİST HİDATİK
Tanım ve Klinik Bilgiler :Echinococcus granulosus, Echinococcus multilocularis ve Echinococcus vogeli’nin oluşturduğu; sıklıkla karaciğer ve akciğerde yerleşim gosteren paraziter zoonotik bir hastalıktır (1)
Hastalığın başlarında kistin kucuk olduğu donemlerde uzun yıllar boyunca asemptomatik seyredebilir Fakat kist buyudukce; bulunduğu bolgeye ve oluşturduğu basıya gore belirtiler ortaya cıkar Karaciğer yerleşiminde sağ hipokondrium ağrısı, bulantı, kusma ve ikter gibi belirti ve bulgular gorulur Akciğer tutulumunda; solunum sıkıntısı, oksuruk, hemoptizi, goğus ağrısı gorulur (1,2)
Diğer organ ve sistem tutulumlarında da bu bolgelere ait tablolar ortaya cıkar Orneğin kafa ici tutulumlarda; baş ağrısı, kafa ici basınc artışı, kusma, şuur kayıpları gorulebilir Myokard tutulumunda ritm bozuklukları, iskemi bulguları, myokard nekrozu hatta rupturu gelişebilir Kemik tutulumlarında spontan kırıklara neden olabilir
Kistin rupture olması durumunda allerjik reaksiyonlar ortaya cıkar Akciğerdeki kistin rupture olmasıyla ağızdan kist sıvısı gelir, boğulmalara neden olabilir
Tanı Metodları :
Tanı; klinik bulgular, radyoloji, etkenin gorulmesi ve serolojik yontemlerle konur
Etkenin Gorulmesi : Kist sıvısı bronşlara, idrara, safra yollarına veya bağırsağa boşalırsa bu mataryellerde etkene ait yapılar gorulebilir
Serolojik yontemler : Ekinokoklara karşı serumda oluşan antikorlara bakılır Klinik ve radyolojik bulgularla kist hidatik şuphesi oluşan hastalarda serolojik yontemlere sıklıkla başvurulur Serolojinin sensitivitesi; karaciğer tutulumunda %80100, akciğer tutulumunda %5056, diğer organ tutulumlarında %2556 dır (3) Serolojik yontemler olarak indirek hemaglutinasyon, lateks aglutinasyonu, indirek floresan antikor testi ve enzim immuno assay kullanılabilir
Tedavi :
Ulaşılabilecek bolgelerdeki kistler icin ilk tercih edilecek tedavi cerrahi mudahale veya perkutan drenajdır Ulaşılamayan bolgelerdeki kistlerde, coklu organ tutulumlarında veya cerrahi esnasında oluşabilecek ruptur ihtimaline karşı 28 gun boyunca; “albendazol 10mgkggun veya “mebendazol 50mgkggun kullanılabilir
Alıntı
İNTESTİNAL PARAZİTOZLAR
Tanım ve Klinik Bulgular :Helmint yumurtalarının yutulması ya da larvalarının cildi delerek organizmaya girmesi sonucunda ortaya cıkan paraziter infeksiyonlardır
1 Plathelmintler (Yassı Solucanlar):
a) Sestodlar: Taenia'lar, Hymenolepis, Echinococcus
b) Trematodlar: Fasciola, Schistosoma
2 Nemathelmintler (Yuvarlak Solucan): Ascaris, Enterobius, Ancylostoma
Taenia : Tsaginata, erişkin formu insanda bulunan, baş (skoleks) ile jejunuma tutunarak halkaları (proglottid) ile 10 m uzunluğa kadar erişen ve insanların sindirdikleri besinlerle beslenen şeritsi bir parazittir İnsan dışkısı ile dış ortama atılan yumurtaları ara konakcı olan sığırları bulaştırır ve sığırda larva infeksiyonlarına yol acar İyi pişirilmemiş sığır etlerindeki larvaların yutulması ile insanna bulaşır Temel yakınma dışkıda parazit halkalarının gorulmesi ve daha nadir olarak da aclık karın ağrısıdır Yumurtaları insanlar icin bulaştırıcı değildir Benzer bir parazit olan Taenia solium’un ise ara konakcısı domuzdur ve yumurtaları insanlar icin bulaştırıcıdır
Diphrobothrium latum : Ciğ balık yenmesi ile insanlara bulaşır, incebarsaklara tutunarak 2025 m uzunluğa erişir Coğu olgu asemptomatikse de %2 olasılıkla B12 vtamini yetmezliği sonucu megaloblastik anemiye neden olabilir
Hymenolepis nana : Kucuk (24 cm) bir fare ve insan parazitidir Diğerlerinin aksine ara konakcı gerektirmeden hastalıklı insan dışkısın tarafından kontamine edilmiş besinlerdeki yumurtaların yutulması ile bulaşır Bu nedenle aile ici bulaş soz konusudur Halkalar barsakta parcalandığından dışkıda sadece yumurtası gorulebilir Cocuklarda daha sıktır Karın ağrısı, enterit, anemi, asteni, sinir sistemi belirtileri ve konvulsiyonlara kadar varabilen semptom zenginliği vardır
Fasciola hepatica : Koyunların yapraksı parazitidir İnsanlara iyi yıkanmamış ciğ sebzelerle bulaşır, safra yollarına yerleşerek portal siroza neden olur
Schistosoma: Kontamine sularda yaşayan serkaryaların cildi delmesi ile dolaşıma gecer, ture gore mesane (S haematobium, S japonicum), kolon (S mansoni, S japonicum) veya nadiren diğer visseral organlar ve medulla spinalis (S mansoni) venalarına yerleşerek kronik irritasyon nedenli organ patolojilerine (kronik sistit, mesane kanseri, kronik ishal, karaciğer fibrozu, portal hipertansiyon) ve allerjik reaksiyonlara yol acar
Ascaris lumbricoides : Dış ortama atılan infekte insan dışkısındaki yumurtalar burada erginleşir ve yumurtaların insan tarafından yutulması ile bulaşır Erişkinleri 2025 cm uzunluğunda bulunan yuvarlak, solucansı bir parazittir Organizmadaki larva dongusu sırasında gectiği akciğerlerde allerjik pnomoni (Loeffler pnomonisi), barsakta serbest olarak yaşayan erişkin formu ise tıkanma ikteri, ileus ve malnutrisyon tablolarına yol acar
Enterobius vermicularis : Evrimi sadece insan ile sınırlı olan, insandan insana yumurtaların aktarılması ile bulaşan kucuk bir nematoddur Yutulan yumurtadan incebarsaklarda cıkan larva kolon mukozasına tutunarak yaşar Dişilerin anusteki yumurtlama doneminde gelişen irritasyonuna bağlı olarak anal kaşıntı ve sekonder infeksiyonlara neden olur
Ancylostoma duodenale, Necator americanus : Kancalı kurtlar olarak anılırlar Kumlardaki hareketli larvanın cıplak ayaktan cildi delmesi ile insanlara bulaşır Dolaşım yolu ile akciğere, oradan da ozofagus yolu ile oral kavite ve ozofagusa gelen larva yutulur, erişkin hale gelip incebarsaklara tutunur Barsak kanamalarına neden olduğu icin suregen kan kaybına bağlı demir eksikliği anemisi gelişir (pika anamnezi) Kanama bazen ciddi boyutlara ulaşabilir Ayrıca; evrimi sırasındaki seyahatlerine bağlı olarak cilt, akciğer, gastrointestinal (bulantı, kusma, ishal) gorulebilir
Trichuris trichiura : Yumurtasının yutulması ile bulaşır, kolona tutunarak yaşar Allerjik reaksiyonlar, karın ağrısı, distansiyon, kanlı ishal, kilo kaybı, mental değişiklikler, ileus, anal prolapsus ve apendisit tabloları ile kendini gosterir
Strongyloides stercoralis : Kancalı kurtlarla aynı evrimi gosterse de onemli bir farkı, yumurtalarının barsaktayken acılması sonucunda immunitesi normal bireylerde peptik ulser benzeri yakınmalara neden olurken immunite problemi olanlarda coğul otoinokulasyonlar sonucu karaciğer, kalp, beyin gibi bircok organı iceren belirtiler ile seyreden ve mortalitesi yuksek hiperinfeksiyon tablolarına yol acar Bu hastaların salgıları da larva icerdiği icin bulaştırıcıdır
Tanı Metodları : İntestinal parazitlerin buyuk coğunluğunun tanısı dışkı incelemesi ile konur Bu amacla yuzdurme ve cokturme yontemleri kullanılmaktadır Daha ağır olan Schistasoma ve Ascaris yumurtalarını icin en uygun yontem cokturme yontemidir (FormolEtil asetat) Evermicularis yumurtaları icin, dişi oksiyur gece saatlerinde rektumanus bolgesine yumurtladığından, sabah uygulanan SelofanBant Yontemi en iyi sonuc verir Şistozomyaz, fasyolyaz, askariyaz, kancalı kurt, trişuryaz ve strongyloides infeksiyonları gibi doku irritasyonu yapan parazitozlarda eozinofili onemli bir bulgudur
Tedavi : Sestod infeksiyonlarının tedavisinde niklozamid veya pirazikuantel, nematod infeksiyonlarında ise mebendazol, albendazol gibi preparatların kullanımı gereklidir Trematod infeksiyonlarının tedavisinde pirazikuantel denenmekle birlikte tedavide kesin başarı sağlanamamıştır
KİST HİDATİK
Tanım ve Klinik Bilgiler :Echinococcus granulosus, Echinococcus multilocularis ve Echinococcus vogeli’nin oluşturduğu; sıklıkla karaciğer ve akciğerde yerleşim gosteren paraziter zoonotik bir hastalıktır (1)
Hastalığın başlarında kistin kucuk olduğu donemlerde uzun yıllar boyunca asemptomatik seyredebilir Fakat kist buyudukce; bulunduğu bolgeye ve oluşturduğu basıya gore belirtiler ortaya cıkar Karaciğer yerleşiminde sağ hipokondrium ağrısı, bulantı, kusma ve ikter gibi belirti ve bulgular gorulur Akciğer tutulumunda; solunum sıkıntısı, oksuruk, hemoptizi, goğus ağrısı gorulur (1,2)
Diğer organ ve sistem tutulumlarında da bu bolgelere ait tablolar ortaya cıkar Orneğin kafa ici tutulumlarda; baş ağrısı, kafa ici basınc artışı, kusma, şuur kayıpları gorulebilir Myokard tutulumunda ritm bozuklukları, iskemi bulguları, myokard nekrozu hatta rupturu gelişebilir Kemik tutulumlarında spontan kırıklara neden olabilir
Kistin rupture olması durumunda allerjik reaksiyonlar ortaya cıkar Akciğerdeki kistin rupture olmasıyla ağızdan kist sıvısı gelir, boğulmalara neden olabilir
Tanı Metodları :
Tanı; klinik bulgular, radyoloji, etkenin gorulmesi ve serolojik yontemlerle konur
Etkenin Gorulmesi : Kist sıvısı bronşlara, idrara, safra yollarına veya bağırsağa boşalırsa bu mataryellerde etkene ait yapılar gorulebilir
Serolojik yontemler : Ekinokoklara karşı serumda oluşan antikorlara bakılır Klinik ve radyolojik bulgularla kist hidatik şuphesi oluşan hastalarda serolojik yontemlere sıklıkla başvurulur Serolojinin sensitivitesi; karaciğer tutulumunda %80100, akciğer tutulumunda %5056, diğer organ tutulumlarında %2556 dır (3) Serolojik yontemler olarak indirek hemaglutinasyon, lateks aglutinasyonu, indirek floresan antikor testi ve enzim immuno assay kullanılabilir
Tedavi :
Ulaşılabilecek bolgelerdeki kistler icin ilk tercih edilecek tedavi cerrahi mudahale veya perkutan drenajdır Ulaşılamayan bolgelerdeki kistlerde, coklu organ tutulumlarında veya cerrahi esnasında oluşabilecek ruptur ihtimaline karşı 28 gun boyunca; “albendazol 10mgkggun veya “mebendazol 50mgkggun kullanılabilir
Alıntı
