Pilonidal Sinüs: Kıl Dönmesi

Kıl dönmesi, kılların kuyruk sokumu ve ara sıra göbekte deri altına geçip yara, abse ve fistül oluşturmasıdır Kıl dönmesi, yani DERMOİD KİST veya PİLONİDAL SİNÜS, deri altı kıl yuvası demektir Sırt ve baştan dökülen kılların kuyruk sokumundaki iki barbar et aralarında, kıllı ve terli oluğa takılıp sürtünmelerle oluğun en dibindeki ter bezi deliklerinden vida gibi dönerek cilt altı yağ dokusu içine hissettirmeden girmesi, labirentler açması, peşinden labirentlere giren bakterin de katkısı ile etrafı iltihaplandırması; cerahatlı ya da kanlı, pis kokulu akıntılar ve abseler oluşturmasıdır Sert ofis koltuklarında ve bilgisayar başında, özellikle kaykılık pozisyonda uzun zaman oturanlarda veya uzun vakit jip sürenlerde veya uzun süre otobüs yolculukları yapanlarda daha sık olur Kıl dönmesi 16 ila 30 yaş arası kıllı ve gürbüz, genç erkeklerde, ara sıra de genç bayanlarda oluşur Oluş şekline gelince; kıllar yılan derisindeki gibi yivli ya da pullu olup, rahat ve sıkışık ya da sürtünmeli ortamlarda kıpırdandıkça tek yönde ilerler Saç telini iki parmak ile tutup hafifçe oğuşturunca bu hareketi açıkça görmek mümkündür Benzer şekilde iki kaba et arasındaki herhangi bir özgürlük kıl, sürtme, itelenme ve dönme mekaniği ile oluğun dibine dürüst hareket eder Hiperkeratoz ve aşırı terleme nedeni ile genişlemiş bir ter bezi ağzından deri içine girebilir, peşinden başka bir kıl geçebilir Artan Bir Şekilde bu minik ağız, kılların minik zorlaması ile genişler, cilt hücreleri ter bezinin ve deliğin içine doğru yürür ve deliklerin iç yüzeyi cilt epiteli ile döşenerek küçük bir tünel oluşur ve peşpeşe kılların buraya girmesi kolaylaşır Uzun saç kılları bile girebilir Bazan bir kaç kıl girdikten daha sonra tünel girişi iyileşip kapanabilir Ama tünel içindeki kılların ve bakterilerin deri altında derinlere doğru ilerlemesi ve iltihaplanmalar devam eder Günün birinde mutlaka abseleşme ve fistülleşme olur Fistül ağızlarının % 78 i oluğun sol kenarında ve % 82 si kıl antre deliklerinin yukarı tarafında yer alırKıl dönmesinde Kuyruk Sokumunu Tercih Nedeni?1 teori; sırttan dökülen kılların kaba etler nedeni ile oluşan derin olukta birikmesi; iki vahşi etin birbirine ya da oturulan zemine ya da sert ve dar giysilere sürtünmesi ile kılların yürüyebilmesi; kapalı etraf nedeni ile oluktaki cildin incelmesi ve kolay delinip tahriş olması ve sert kuyruk kemiğinin baskısı nedeni kılların daha da kolay ilerlemesidir2 kuram; insan vücuduna ana rahmindeyken deri elbisesi, pelerin biçiminde yukardan aşağıya giydirilir; deri pelerinin fermuarı gibi kuyruk sokumunda kapatılır Kapanma sırasında bir kısım cilt dokusu kıl olarak altta kalabilir Kıllanma yaşına gelince bu bölgede kıllar büyüyerek dermoid kist oluşturabilirler Kıl dönmesinin bir başka görüldüğü yer göbek çukurudur Göbek çukuru derin ve birey kıllı ise akış ve apse olabilir Buraya da kıllar yürüyerek pis kokulu akıntılar, hatta arada bir, göbek civarda veya karın içinde abse ve fistüller oluşturabilirBELİRTİLERİ NELERDİR?Bir Takım hastalarda hiçbir semptom vermeyebilir Belirtiler ufak bir çukurdan büyük ağrılı bir kitleye kadar değişken Berrak, koyu renkli veya kanlı sızıntı olabilir Enfeksiyonla beraber kuyruk sokumu bölgesi kırmızı, hassas ayla gelebilir ve pürülan akış olabilir Enfeksiyon şiddetli olursa ateş, halsizlik ve bulantıya yol açabilirHastalık, birçok değişik tablo ile karşımıza çıkabilir Hastaların tamamına yakınında, akut apse süreci diye tanımlayabileceğimiz ileri derecede sancı, alev, hassasiyet ile seyreden bir hamle olur Sıklıkla pürülan akış ve iltihap ile sonlanır Apse dağıldıktan daha sonra kendiliğinden ya da tıbbi müdahale sonucu çoğu hastada pilonidal sinüs gelişir Sinüs cildin yüzeyinin aşağıda uzanan, yüzeye bir ya da daha artı ufak ağız veya kanalla açılan bir boşluktur Bu sinüslerin çok azı tedavisiz iyileşmesine karşın hastaların çoğunun ameliyat olması gerekir Kronik rahatsızlık, şişme, sancı ve akış ile seyreden ataklara neden olur Bu durumu çare etmek için cerrahi tedavi tekrar tekrar gereklidirKIL DÖNMESİ HASTALIĞI NASIL ÇARE EDİLİR?Çare, hastalığın durumuna bağlıdırAkut abse gelişimine niçin olan kıl dönmesi hastalığıAkut abse varlığında, bir insizyon (kesi) yapılıp, pürülan materyalin (cerahatcerahat)boşaltılması sağlanmalıdır Bu durumda iltihap ve ağrının gerilemesi ile çare edilir Bu işlem apsenin büyüklüğüne ve hastanın tercihine tarafından ameliyathanede genel duyumsuzlaşma ile veya poliklinikte lokal duyumsuzlaşma ile yapılabilir Minik bir kesi ile cerahatin boşaltılması sağlanır İşlemden sonra bu alan hergün banyo yapılarak veya duş ile temizlenir Gaye, buradaki irin, kıl ve doku artıklarının temizlenmesidirKronik kıl dönmesi hastalığı ve konservatif tedaviTekrarlayan infeksiyon atakları, akıntıya niçin olan olgularda çoğunlukla ameliyat önerilmektedirSklerozan Madde Enjeksiyonu:Bu yöntemle sinüs ağzı genişletilerek içerisindeki bütün kıllar temizlenir daha sonra dinç deri korunarak 23 cc %80 lik fenol , sinüs içine verilir Operasyon gerektiğinde aralıklı olarak tekrarlanabilirDiğer :Fenolden başka kavitenin koterize edilmesi, kriyoterapi, gümüş nitrat ve %8090 lık alkol de bu amaçla kullanılırHer iki yöntemin tedavideki başarısı sınırlıdır Öyle seçim edilen yöntemler değildirKronik kıl dönmesi hastalığı ve cerrahi tedaviTekrarlayan enfeksiyon atakları ya da aralıksız akıntı olan vakalarda ameliyat düşünülmelidir1 Kıl kistlerinin (Pilonidal Sinüsün) açılması(Kistotomi):Yalnızca kıl kistlerinin oluşturduğu boşluğun tavanı açılarak içerisi temizlenir Kıl kistlerinin arka duvarı (sinüs iç duvarı) çıkarılmaz sıkça pansuman yapılarak kıl kistlerinin oluşturduğu haylazlık öteki adı ile sinüs boşluğunun kendiliğinden dolması beklenir İyileşme süresi ortalama 35 haftadır Eşlik eden enfeksiyon varsa antibiotik verilir Nüks oranı %716 aralarında değişir2 Kıl kistlerinin açılması ve kist kenarının cilde dikilmesi (marsupializasyon):Sadece kıl kistlerinin oluşturduğu boşluğun tavanı açılarak içerisi temizlenir Kıl kistlerinin arka duvarı çıkarılmaz Bere kenarları geride kalan kistin tabanına dikilir Böylece geride kalan avarelik küçülmüş olur Bu yöntemde hastanın jurnal pansumanlarının yapılması ve bu sırada ölü dokular ve yaraya dökülen kılların titizlikle temizlenmesi gerekir İyileşme süresi yaklaşık 46 haftadır Nüks oranı %16 arasında değişir3 Kıl kistlerinin cerrahi olarak çıkarılması ve yaranın açık bırakılması:Bütün kıl kistlerinin ağızlarını içine alacak şekilde yapılan bir eliptik kesi ile kıl kistleri sakral kemik üzerindeki fasiaya dek en ince ayrıntısına kadar çıkarılır Bere açık bırakılır sık sık pansuman yapılarak ameliyatla oluşturulan boşluğun ceset kadar doldurulması beklenir İyileşme süresi 47 haftadır Nüks oranı %17 arasında değişir4Kıl kistlerinin cerrahi olarak çıkarılması ve yaranın primer kapatılması:Kıl kistleri ayrıntılarıyla çıkarıldıktan sonradan yerine 1 adet kapalı emici dren konularak bere dudakları karşı karşıya gelecek şekilde dikişlerle kapatılır Bu yöntemde pansumana lüzum olmaz İyileşme süresi ortalama 2 haftadır Nüks oranı %622 arasında değişir5 Kıl kistlerinin cerrahi olarak çıkarılması ve yaranın flep ile kapatılması:Kıl kistleri iyice çıkarıldıktan sonra yara yerine 1 adet kapalı emici dren konularak geride kalan boşluğu çevrede dokulardan oluşturulan greftler ile kapatmak epeyce etkin bir yöntemdir Bunlara flep çevirme ameliyatları denir Flep yönteminin pek çok avantajı vardır Kıl kistleri ve bu kistlerin ağızları, enflamasyona uğramış olan deri geniş olarak çıkarılabilmekte ve geride kalan başıboşluk sağlam dokularla gerilimsiz olarak kapatılabilmektedir Hem dikiş hattının vücut orta hattında olması önlenebilmektedir (vücut orta hattındaki yaralar geç iyileşmektedir) Buna ilave olarak hastalığın oluşmasını kolaylaştıran kalçalar arasındaki bakımlı ve derin kesik, kaydırılan flep ile ortadan kaldırılmış olurDeğişik flep yöntemleri vardır Hangi tipte flep uygulanacağına kıl kistlerinin yerleşimi, komplike olup olmaması ve geride kalacak olan boşluğun şekline kadar karar verilir Fleplerin nüks oranı %05 aralarında değişmektedirUzmDr Sinem KanarMetropolitan Florence Nightingale Hastanesi Gayrettepe İstanbul(0212) 288 34 00