Polikistik over sendromu (PKOS), hiperandrojenizm, insülin direnci, adet düzensizliği, infertilite, hirşutizm ve abdominal obezite ile karakterize endokrin bir hastalıktır. Obezite ile PKOS arasında güçlü bir bağ bulunmaktadır. Vücut yükünün %5-10 orantısında azalmasıyla hormon seviyelerinde düzelme sağlanmaktadır. Tedavide, medikal ajanlara ek olarak beslenme tedavisi ve ömür stili değişiklikleri sağlanmalıdır. PKOS’lu hatunların %50’den ziyadesi hafif şişman yahut şişman olduğundan tedavinin birinci basamağı vücut tartısı kaybına yönelik olmalıdır. Beslenme tedavisinde kan glukozunun düzenlenmesi için öğün sayısının arttırılmasında yarar vardır. Diyetin yalın karbonhidrat içeriği azaltılarak düşük glisemik indeksli bir diyet uygulanmalıdır. Ayrıyeten günlük alınan gücün %55-60’ı karbonhidrat, %15-20’si protein, %30’dan azı yağ ve bunun %10’dan azı doymuş yağlardan sağlanmalıdır. Omega-3 yağ asidinin diyette arttırılmasının insülin direncini, androjen salınımını azalttığı ve illetin seyrini olumlu istikamette etkilediği bilinmektedir. Sonuç olarak, marazın tedavisinde birinci basamak
Polikistik over sendromu (PKOS), oligo-ovulasyon yahut anovulasyon, androjen fazlalılığı bulguları ve çok sayıda ovaryan kistlerle karakterize, sık görülen bir endokrinopatidir. Bu belirtiler ve bulgular, bireylerde devir içinde değişebildiği üzere, bireyler arasında da epeyce farklı olabilir. Kronik anovulasyon klinikte kendini menstürel düzensizlikler, oligomenore, disfonksiyonel kanamalar ve infertilite ile gösterir.
PKOS hiperandrojenizm, hiperinsülinemi ve glikoz intoleransı ile seyredebildiği üzere infertilite, tip 2 diyabet, kardiyovasküler hastalık ve endometriyum kanseri üzere uzun devir sıhhat meselelerine da neden olabilir.
Hiperandrojenizm ve/veya hiperandrojenemi PKOS’un en değerli tanı kriteri olarak değerlendirilmiştir.
PKOS, adolesanlarda ve üreme çağındaki bayanlarda sık görülen endokrin bir bozukluktur. Yapılan çalışmalara nazaran PKOS’lu bayanların çoğunluğunun hafif şişman yahut obez, denetim öbeğindeki hatunların ise çoğunluğun zayıf ya da alışılagelmiş olduğu bulunmuştur. PKOS'lu bireyler alışılagelmiş bireylere nazaran Gİ ve GY yanından değerlendirildiğinde Gİ'te fark bulunamış; gelgelelim PKOS'lu bayanlar diyet GY'ünün daha yüksek olduğu görülmüştür.
Hastalık umumiyetle peripubertal periyottan itibaren başlayan menstrüel düzensizlikler hiperandrojenizm bulguları , obezite ve infertilite ile ortaya çıkmaktadır.
Belirtiler
Şiddetli tüylenme (hirşutizm)
Mensturasyonun olmaması ya da düzensizliği
Gebe kalamama
Obezite/özellikle abdominal obezite
Yumurtalıklarda çok sayıda kist oluşumu ile karakterizedir.
Tedavi
Kilo verildikçe insülin direnci de azalır. Uygulanan program kısa müddetli değil uzun seyirli programlar uygulanmalıdır. Zira bu devirde süratli verilen kilo fertilizasyonda olumlu değişiklikler gösterse de geri kazanılacak olan süratli kiloların tekrar birebir külfetleri doğuracağı unutulmamalıdır.
Son yıllarda insülin direncinin PKOS gelişimi üzerinde değerli tesirinin olduğu anlaşıldıktan sonra, insülin hassaslığını arttırıcı ajanlar tedavi seçenekleri içinde mekanını almıştır. Tartıdaki küçük bir azalma; obez anovulatuvar hatunlarda ovulasyonun restore edilmesini ve insülin hassasiyetinin %71 artmasını sağlamaktadır. Ömür biçimi değişikliği obez hatunlarda üreme fonksiyonlarının güzelleşmesi için en yeterli başlangıç metodudur.
PKOS’da; düşük glisemik indeks, düşük glisemik yük, yüksek protein, düşük karbonhidrat yahut modifiye yağ asidi diyetlerini içeren optimal diyet makro besin bileşimine odaklanan alternatif diyet yaklaşımları olumlu hormonal yahut metabolik tesirleri olduğu yahut uzun periyodik yük kaybı sağlanması ve sürdürülmesinde daha tesirli olduğu öne sürülmektedir.
Beslenme Tedavisi
PKOS ve beslenme üzerine yapılan kimi çalışmalar; düşük karbonhidratlı bir diyet önerirken, kimi çalışmalar da insülin seviyesini denetim etmek için düşük glisemik indeksli (GI) bir diyet önermektedir.
Düşük karbonhidrat ve yüksek protein içeren beslenme modeli, insülin direncini kırmayı sağlayabilir gelgelelim uzun müddet tercih edilmemelidir zira bu durum proteinlerin karbonhidratların bölgesine tasarrufunu arttırabileceğinden dikkatli ayarlanmalıdır.
PCOS’taki beslenme tedavisinin esasını, olağan karbonhidratların (tüm rafine gıdalar) kesilmesi ve kompleks karbonhidratlara yük verilmesi oluşturmaktadır.
Her öğünde gerçek karbonhidrat tasarrufu ve ehil protein tüketimi düşük kan şekeri (hipoglisemi) ataklarını da denetim altında tutabilmektedir.
Beslenme programında günlük posa ölçüsü 30 gramın üzerine yükseltilmelidir. Posa yağ emiliminin azalmasını ve toksik unsurların vücuttan uzaklaştırılmasını sağlar. Bu da, PCOS’ta sıklıkla görülen gastrik sorunların, hiperlipidemi ve hiperinsülineminin ortadan kalkması manasına gelir.
Düşük doymuş yağlı besinler tercih edilmelidir. Tam yağlı eserlerden uzak durulması kıymet taşımaktadır.
Yüksek lif alımı sağlamak için zerzevat, meyveler, baklagil tüketimine yük verilmelidir.
Bu beslenme alışkanlıklarına ek olarak 2- 3 saat aralıklar ile besin alımı gerçekleştirilmelidir. Bu biçimde kan şekeri seviyesi istikrarda tutularak, yeme atakları önlenebilir.
Sistemli egzersiz yapmak da, insülin metabolizmasında en az diyet kadar tesirli olmaktadır. Günlük 30 dakika orta şiddette yapılacak egzersiz kilo denetiminde tesirli olacaktır.
Polikistik Over Sendromlularda ekip çalışmasının (doktor, diyetisyen, psikolog) kıymeti hatırlanmalı ve insanlar bu halde takip edilmelidir.
YÜKSEK GLİSEMİK İNDEKSLİ BESİNLER DÜŞÜK GLİSEMİK İNDEKSLİ BESİNLER
Beyaz un Kepekli un
Beyaz pirinç Esmer şeker
Reçel, bal Kepekli pirinç
Makarna, spagetti Kepekli makarna
Kek Kurubaklagiller
Şeker Meyveler ( muz, incir kavun hariç )
Kızarmış patates, patates püre Yulaf, çavdar ekmek
Havuç Bezelye, yeşil fasulye, barbunya
Polikistik over sendromu (PKOS), oligo-ovulasyon yahut anovulasyon, androjen fazlalılığı bulguları ve çok sayıda ovaryan kistlerle karakterize, sık görülen bir endokrinopatidir. Bu belirtiler ve bulgular, bireylerde devir içinde değişebildiği üzere, bireyler arasında da epeyce farklı olabilir. Kronik anovulasyon klinikte kendini menstürel düzensizlikler, oligomenore, disfonksiyonel kanamalar ve infertilite ile gösterir.
PKOS hiperandrojenizm, hiperinsülinemi ve glikoz intoleransı ile seyredebildiği üzere infertilite, tip 2 diyabet, kardiyovasküler hastalık ve endometriyum kanseri üzere uzun devir sıhhat meselelerine da neden olabilir.
Hiperandrojenizm ve/veya hiperandrojenemi PKOS’un en değerli tanı kriteri olarak değerlendirilmiştir.
PKOS, adolesanlarda ve üreme çağındaki bayanlarda sık görülen endokrin bir bozukluktur. Yapılan çalışmalara nazaran PKOS’lu bayanların çoğunluğunun hafif şişman yahut obez, denetim öbeğindeki hatunların ise çoğunluğun zayıf ya da alışılagelmiş olduğu bulunmuştur. PKOS'lu bireyler alışılagelmiş bireylere nazaran Gİ ve GY yanından değerlendirildiğinde Gİ'te fark bulunamış; gelgelelim PKOS'lu bayanlar diyet GY'ünün daha yüksek olduğu görülmüştür.
Hastalık umumiyetle peripubertal periyottan itibaren başlayan menstrüel düzensizlikler hiperandrojenizm bulguları , obezite ve infertilite ile ortaya çıkmaktadır.
Belirtiler
Şiddetli tüylenme (hirşutizm)
Mensturasyonun olmaması ya da düzensizliği
Gebe kalamama
Obezite/özellikle abdominal obezite
Yumurtalıklarda çok sayıda kist oluşumu ile karakterizedir.
Tedavi
Kilo verildikçe insülin direnci de azalır. Uygulanan program kısa müddetli değil uzun seyirli programlar uygulanmalıdır. Zira bu devirde süratli verilen kilo fertilizasyonda olumlu değişiklikler gösterse de geri kazanılacak olan süratli kiloların tekrar birebir külfetleri doğuracağı unutulmamalıdır.
Son yıllarda insülin direncinin PKOS gelişimi üzerinde değerli tesirinin olduğu anlaşıldıktan sonra, insülin hassaslığını arttırıcı ajanlar tedavi seçenekleri içinde mekanını almıştır. Tartıdaki küçük bir azalma; obez anovulatuvar hatunlarda ovulasyonun restore edilmesini ve insülin hassasiyetinin %71 artmasını sağlamaktadır. Ömür biçimi değişikliği obez hatunlarda üreme fonksiyonlarının güzelleşmesi için en yeterli başlangıç metodudur.
PKOS’da; düşük glisemik indeks, düşük glisemik yük, yüksek protein, düşük karbonhidrat yahut modifiye yağ asidi diyetlerini içeren optimal diyet makro besin bileşimine odaklanan alternatif diyet yaklaşımları olumlu hormonal yahut metabolik tesirleri olduğu yahut uzun periyodik yük kaybı sağlanması ve sürdürülmesinde daha tesirli olduğu öne sürülmektedir.
Beslenme Tedavisi
PKOS ve beslenme üzerine yapılan kimi çalışmalar; düşük karbonhidratlı bir diyet önerirken, kimi çalışmalar da insülin seviyesini denetim etmek için düşük glisemik indeksli (GI) bir diyet önermektedir.
Düşük karbonhidrat ve yüksek protein içeren beslenme modeli, insülin direncini kırmayı sağlayabilir gelgelelim uzun müddet tercih edilmemelidir zira bu durum proteinlerin karbonhidratların bölgesine tasarrufunu arttırabileceğinden dikkatli ayarlanmalıdır.
PCOS’taki beslenme tedavisinin esasını, olağan karbonhidratların (tüm rafine gıdalar) kesilmesi ve kompleks karbonhidratlara yük verilmesi oluşturmaktadır.
Her öğünde gerçek karbonhidrat tasarrufu ve ehil protein tüketimi düşük kan şekeri (hipoglisemi) ataklarını da denetim altında tutabilmektedir.
Beslenme programında günlük posa ölçüsü 30 gramın üzerine yükseltilmelidir. Posa yağ emiliminin azalmasını ve toksik unsurların vücuttan uzaklaştırılmasını sağlar. Bu da, PCOS’ta sıklıkla görülen gastrik sorunların, hiperlipidemi ve hiperinsülineminin ortadan kalkması manasına gelir.
Düşük doymuş yağlı besinler tercih edilmelidir. Tam yağlı eserlerden uzak durulması kıymet taşımaktadır.
Yüksek lif alımı sağlamak için zerzevat, meyveler, baklagil tüketimine yük verilmelidir.
Bu beslenme alışkanlıklarına ek olarak 2- 3 saat aralıklar ile besin alımı gerçekleştirilmelidir. Bu biçimde kan şekeri seviyesi istikrarda tutularak, yeme atakları önlenebilir.
Sistemli egzersiz yapmak da, insülin metabolizmasında en az diyet kadar tesirli olmaktadır. Günlük 30 dakika orta şiddette yapılacak egzersiz kilo denetiminde tesirli olacaktır.
Polikistik Over Sendromlularda ekip çalışmasının (doktor, diyetisyen, psikolog) kıymeti hatırlanmalı ve insanlar bu halde takip edilmelidir.
YÜKSEK GLİSEMİK İNDEKSLİ BESİNLER DÜŞÜK GLİSEMİK İNDEKSLİ BESİNLER
Beyaz un Kepekli un
Beyaz pirinç Esmer şeker
Reçel, bal Kepekli pirinç
Makarna, spagetti Kepekli makarna
Kek Kurubaklagiller
Şeker Meyveler ( muz, incir kavun hariç )
Kızarmış patates, patates püre Yulaf, çavdar ekmek
Havuç Bezelye, yeşil fasulye, barbunya