Polikistik over sendromu ve zayıflama

Menapoz periyoduna girmemiş 15 ile 45 yaşları arasında ki hatunları etkileyen endokrin kökenli bir metabolizma illetidir. Toplumuzda her 15 bayandan 1’inde vardır. Bu sendromu yaşayan bayanların yarısı ise birebir devranda obezite sıkıntısına da sahiptir.

Marazın tanı ve teşhisinde klinik bulguların kaydedilemesi, laboratuvar bulguları ve ultrason ile yumurtalık kesimi incelemesi gerekir. Yumurtalıklarda kist oluşumu, LH/FSH hormonları orantısı, insülin direnci tayini ve progesteron seviyesine bakılması ile tanı koyulur. Polikistik Over’lı hastalarda sık görülen belirtiler ise ; adet düzensizliği, yumurtalık büyümesi, süratli biçimde kilo artışı, ağır ve ani gelen tatlı isteği, insülin direnci, obezite sorunu, prolaktin hormonunun sıradanın üzerinde olması, insülin salgılanmasında dengesizlik, yumurtlama dertleri, tip 2 diyabet, kan yağlarının yüksekliği, yüksek androjen hormonu seviyesi, ciltte yağlanma ve sivilce sorunu, tüylenme de artış ve kısırılıktır. Kalp ve damar illetleri, hipertansiyon, gestasyonel diyabet ve rahim kanseri riski de yükselir bu hatunlarda epey yükselir. Polikistik Over Sendromunun asıl sebebi, hipofiz bezinden salgılanan LH ve FSH hormonun yüksek olmasıdır. Bunun sonucunda uyarılan yumurtalıklardan testosteron ve androstenodion hormonu üretimi artar. Bu durum yağ dokusunda östorojen dönüşümüne neden olur ve sonuçta LH hormon üretimi artmış olur. Bu formda kısır bir döngü olarak durum devam eder.

Polikistik over sendromu tedavisinde zayıflamak yapılacak en değerli ve mantıklı hamledir. Zayıflama sürecinde insana en tutarlı diyet programı, fizikî egzersiz ve sigarayı bırakma birebir anda olmalıdır. Bunun yanında serum yağ seviyesi de diyet mühleti boyunca, belli aralıklar ile denetim edilmelidir. Yalnızca estetik telaşlar ile değil sendromun vücuda yaptığı olumsuz tesirleri düzeltmek ve sıhhate kavuşmak açısından da zayıflamak epeyce gereklidir. Yapılan araştırmalara nazaran vücut ağrılığının yüzde 5 kaybı bile, adetin nizamlı formda olunmasına yardımcı olur ve bu sorunu halleder. Zayıflamanın bu illete sahip hatunlarda öteki olumlu tesirleri ise ;

Adet düzensizliğini gidermesi

Şiddetli tüylenmeyi azaltması

Yumurtlamayı arttırması

Gebe kalma ihtimalini yükseltmesi

Ciltteki anormal yağlanmayı sıradan seviyeye indirmesi

Akne meselesini çözmesi

İnsülin direncini kırmasıdır.

Tedavide birinci gayemiz yumurtlamanın tekrardan sağlanması ve sistemli halde her ay devam etmesidir. Gebe kalamayan bayanların hastaların yüzde 15’i polikistik over sendromuna sahiptir. Zayıflamak bu mevzuda nispeten tesirlidir. Kilo verme müddetinde insülin direnci oluşumu da test edilmelidir. Vücut yağlanmasının bilhassa bel ve karın ortamında ağır olması bozulmuş karbonhidrat ve insülin metabolizmasının göstergesidir. İnsülin direnci glikoz intoleransına, glikoz intoleransı ise diyabet illetine sebep olur. Tabi şayet tedbir alınmaz ise.

İnsülin metabolizmasını düzeltmek için 3 ANA, 3 ARA öğün formunda beslenmek gerekir. Diyetteki karbonhidrat orantısının düşük, posa nispetin ise yüksek olması gerekir. Her gün 4 porsiyon meyve ve zerzevat tüketmek gerekir. Beslenme programında bulunan azıkların glisemik indeksleri düşük olmalıdır. Diyete ek olarak yeşil çay, papatya çayı, ıhlamur çayı ve tarçın tüketilmelidir. Diyete eşlik eden fizikî egzersiz planında, egzersizleri yaparken nabız orantısı en az 120 olduğu denetim edilmelidir. Egzersiz sonrası sıcak-soğuk duş alınmalıdır.

Havuç, karpuz, patates, mısır, muz, pasta, börek, kek, kurabiye, kuruyemiş, gazlı ve şekerli meşrubatlar, hazır paketli eserler, zararlı yağ içeren besinler, patates, bal, üzüm tüketilmemelidir. Bu besinlerin bölgesine et, balık, tavuk, süt, elma, portakal, çilek, kurubaklagil, yumurta, yoğurt, bulgur, armut tüketilmelidir. Bu besin ayrımı glisemik indeks orantısına bakılarak yapılmıştır.

Ara öğünlerde meyveler kuru meyve ya da taze meyve dahi olsa yanında kesinlikle süt, yoğurt yahut ayran ile yenilmelidir. Yoğurt ve süt içerisine toz tarçın eği, kan şekerinin düzenlenmesinde epey kıymetlidir. Ekmek tercihi katiyen beyaz değil, tam buğday olmalıdır.

Polikistik Over Sendromu tedavisinde zayıflamak epey tesirli olmakla bir arada bunun yanında tabip tavsiyesi ile insülin hassaslığını arttıran ilaç tasarrufu da işe yaramaktadır. Bilhassa gebe kalmak isteyen bayanlarda yumurtlamayı arrtıran ilaç tasarrufu diyet ile birlikte epey tesirli olduğu gözlenmiştir.

Diyetisyen Elif Fedakar