Ruhsal Tranma nedir
Bilindiği gibi travma canlı uzerinde beden ve ruh acısından onemli ve etkili yaralanma belirtileri bırakan yaşantı olarak tanımlanmaktadır Ruhsal travma kapsamına fiziksel ve duygusal tacizler (dovulme,gasp olayları,cocukluk cağından beri suregelen sevgisiz ortam, sağlık,eğitim ,barınma ve beslenme gereksinmelerinin karşılanamaması gibi), cinsel tacizler, doğal afetler (deprem, sel, fırtına , gibi),yangınlar , trafik kazaları, savaşlar ,catışmalardan etkilenmek girmektedir
Ruhsal bir travmayı izleyerek bazı kişilerde once akut stres bozukluğu bazı kişilerde de bunun sonrasında travma sonrası stres bozukluğu ya da diğer adi ile post travma tik stres bozukluğu dediğimiz bir durum gelişebilmektedir
Akut stres bozukluğu nedir?
Travma oluşumundan sonraki ilk 1 aylık sure icinde gozlenir Kişi aşağıdaki iki belirtinin olduğu travma tik bir yaşantıdan gecmiştir:
A
1) Gercek bir hayat kaybı,olum ya da olum tehdidi, ağır bir yaralanma ya da kendisinin ya da başkasının fizik butunluğune yonelik bir tehdit olayını yasamış, tanık olmuştur
2) Kişi aşırı korku,caresizlik ya da dehşete duşme seklinde tepkiler gostermiştir
BKişi bu olayı yasarken ya da yasadıktan sonra dissosiyatif belirtiler dediğimiz aşağıdaki belirtilerden en az ucunu yasamıştır
1)Uyuşukluk, dalgınlık,duygusal tepkisizlik,donukluk hic birsek hissetmiyorum, ne ağlamak ne gulmek geliyor icimden sadece bir noktaya bakıp,dalıyorum
2)Cevrede olup,bitenlerin farkına varma halinde azalma etrafımdan habersizim,kim geldi,kim gitti,kim ne dedi bilmiyorum
3)Cevreyi olduğundan farklı,yabancı,değişik algılama (derealizasyon) burası sanki benim odam,yatağım değil,sanki boşluktayım,yasadıklarım gercek değil
4)Kendini olduğundan farklı ,yabancı algılama (depersonalizasyon) “sanki kendimi dışarıdan izliyorum,ellerim sanki benim ellerim değil,
5) Dissosiyatif amnezi dediğimiz ,travma oncesi,esnası veya sonrasına ait olayları hatırlayamama ne olduğunu,ne yaptığımı bilmiyorum,kimlerle konuşmuşum,nerelerden gecmişim bilmiyorum, bir de baktım buradayım hatta simdi neredeyim bilmiyorum
C Travma tik olayın kişinin gozunun onune tekrar gelmesi, ister istemez duşunmesi,ruyalarda gorulmesi, kabuslar,illuzyonlar (nesneleri korkutucu bir şekilde travmayla ilgili nesnelere benzetme,kalemleri bıcak gibi algılama seklinde), flashback dediğimiz sanki o olayı tekrar ayni şekilde yasıyor gibi hissetme hali,olayı hatırlatan şeylerle karsılaşınca kaygı duyma (TVde seyredilen deprem goruntulerinde, catışma ve savaş sahnelerinde fenalık hissetme,travma tik olayın yıl donumlerinde huzursuzluk hisleri)
D Travma ile ilgili hatıraları akla getiren uyaranlardan kacınma (onları duşunmek,konuşmak,o duyguları hissetmek,o olayın benzeri etkinlikler, yerler ve kişilerden uzak durma)
E Aşırı uyarılmışlık hali (uykuya dalmakta ve surdurmekte zorluk cekme, huzursuz bir şekilde dolaşma, bir noktaya,konuya dikkatini verememe, en ufak bir sesten irkilme,yerinde duramama gibi)
Bu belirtiler kişide belirgin bir kaygıya yol acıp,toplum icinde, is yaşantısı, genel uğraşlarında belirgin bir bozulmaya yol acmaktadır
alıntı
Bilindiği gibi travma canlı uzerinde beden ve ruh acısından onemli ve etkili yaralanma belirtileri bırakan yaşantı olarak tanımlanmaktadır Ruhsal travma kapsamına fiziksel ve duygusal tacizler (dovulme,gasp olayları,cocukluk cağından beri suregelen sevgisiz ortam, sağlık,eğitim ,barınma ve beslenme gereksinmelerinin karşılanamaması gibi), cinsel tacizler, doğal afetler (deprem, sel, fırtına , gibi),yangınlar , trafik kazaları, savaşlar ,catışmalardan etkilenmek girmektedir
Ruhsal bir travmayı izleyerek bazı kişilerde once akut stres bozukluğu bazı kişilerde de bunun sonrasında travma sonrası stres bozukluğu ya da diğer adi ile post travma tik stres bozukluğu dediğimiz bir durum gelişebilmektedir
Akut stres bozukluğu nedir?
Travma oluşumundan sonraki ilk 1 aylık sure icinde gozlenir Kişi aşağıdaki iki belirtinin olduğu travma tik bir yaşantıdan gecmiştir:
A
1) Gercek bir hayat kaybı,olum ya da olum tehdidi, ağır bir yaralanma ya da kendisinin ya da başkasının fizik butunluğune yonelik bir tehdit olayını yasamış, tanık olmuştur
2) Kişi aşırı korku,caresizlik ya da dehşete duşme seklinde tepkiler gostermiştir
BKişi bu olayı yasarken ya da yasadıktan sonra dissosiyatif belirtiler dediğimiz aşağıdaki belirtilerden en az ucunu yasamıştır
1)Uyuşukluk, dalgınlık,duygusal tepkisizlik,donukluk hic birsek hissetmiyorum, ne ağlamak ne gulmek geliyor icimden sadece bir noktaya bakıp,dalıyorum
2)Cevrede olup,bitenlerin farkına varma halinde azalma etrafımdan habersizim,kim geldi,kim gitti,kim ne dedi bilmiyorum
3)Cevreyi olduğundan farklı,yabancı,değişik algılama (derealizasyon) burası sanki benim odam,yatağım değil,sanki boşluktayım,yasadıklarım gercek değil
4)Kendini olduğundan farklı ,yabancı algılama (depersonalizasyon) “sanki kendimi dışarıdan izliyorum,ellerim sanki benim ellerim değil,
5) Dissosiyatif amnezi dediğimiz ,travma oncesi,esnası veya sonrasına ait olayları hatırlayamama ne olduğunu,ne yaptığımı bilmiyorum,kimlerle konuşmuşum,nerelerden gecmişim bilmiyorum, bir de baktım buradayım hatta simdi neredeyim bilmiyorum
C Travma tik olayın kişinin gozunun onune tekrar gelmesi, ister istemez duşunmesi,ruyalarda gorulmesi, kabuslar,illuzyonlar (nesneleri korkutucu bir şekilde travmayla ilgili nesnelere benzetme,kalemleri bıcak gibi algılama seklinde), flashback dediğimiz sanki o olayı tekrar ayni şekilde yasıyor gibi hissetme hali,olayı hatırlatan şeylerle karsılaşınca kaygı duyma (TVde seyredilen deprem goruntulerinde, catışma ve savaş sahnelerinde fenalık hissetme,travma tik olayın yıl donumlerinde huzursuzluk hisleri)
D Travma ile ilgili hatıraları akla getiren uyaranlardan kacınma (onları duşunmek,konuşmak,o duyguları hissetmek,o olayın benzeri etkinlikler, yerler ve kişilerden uzak durma)
E Aşırı uyarılmışlık hali (uykuya dalmakta ve surdurmekte zorluk cekme, huzursuz bir şekilde dolaşma, bir noktaya,konuya dikkatini verememe, en ufak bir sesten irkilme,yerinde duramama gibi)
Bu belirtiler kişide belirgin bir kaygıya yol acıp,toplum icinde, is yaşantısı, genel uğraşlarında belirgin bir bozulmaya yol acmaktadır
alıntı