Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Sabahtan Ağrıları
Her tarafım ağrıyor, gece uyumama karşın bitkin kalkıyorum diyorsanız fibromiyalji denilen özel tipte bir romatizmal hastalığınız olabilir Bu hastalıkta şikâyetler yağmurla birlikte artıyor
Bitkinlik, halsizlik Eklem çevrelerinde şişlik Yağmurla birlikte çoğalan ve sebebi belirlenemeyen ağrıların ardında fibromiyalji adı verilen bir rotamizmal hastalık olabilir Prof Dr Murat İnanç anlattı:
Nedeni tamamen belirlenmemiş yaygın ağrıların romatizmayla ilişkisi olabilir mi?
Nedeni meçhul yaygın ağrılara fibromiyalji sendromu diyoruz Fibromiyalji tıbbın uzun süredir uğraştığı, hâlâ tam çözemediği sık görülen bir sorun Bazı bilim adamları fibromiyaljinin bir rahatsızlık olarak tanımlanacak özelliklere sahip olmadığını ve birbiriyle ilgisi olmayan belirtilerden ibaret olduğunu ileri sürüyor Sahiden de yaygın ağrılardan şikayet eden kişilerde yapılan detaylı incelemelerde bu ağrıya neden olabilecek organlarla, dokularla ilgili bir anormalliğe rastlanmıyor Fakat bu kişilerde yaygın ağrılarla birlikte sebebi açıklanamayan yorgunluk, uyku bozuklukları, sindirim sistemiyle ilgili şikâyetler bulunuyor bununla birlikte ruhsal gerilim ya da baskı yaratan faktörlerin olduğu görülüyor Önceki yıllarda bu şart psikojenik romatizma veya fibrozit adıyla inceleniyordu Son yıllarda benzer tablolar fibromiyalji esas başlığı aşağıda toplanıyor İltihaplı romatizmal hastalıkları olanlarda da fibromiyalji ilave bir sorun olarak ortaya çıkabiliyor
Kimlerde daha sık görülür?
Fibromiyalji sıklıkla orta yaş dönemindeki kadınlarda gündeme gelir Çocuklarda ve yaşlılarda daha nadirdir Fibromiyaljiyi belirten belirli bir deneme yok Keza belirtilerin fazla çeşitli olması nedeniyle toplumdaki sıklığını ortaya dışlamak zor Yapılan çalışmalar hastaların yüzde 90 bayan olduğunu ve yetişkin kadınların yüzde 510unda bu alıcı şikâyetler bulunduğunu ortaya koyuyor Erkeklerde sıklığı yüzde 5in aşağıda
Belirtileri nelerdir?
Hastalar boyun, sırt, bacaklar gibi adaleiskelet sisteminin çeşitli bölgelerinde yaygın ağrılardan şikâyet eder Bir hekim göre değerlendirildiğinde hastalarda herhangi bir doku, organ hasarı, belirlenmiş bir romatizma ya da romatizma dışı rahatsızlık saptanamaz Yapılan muayenede yaygın ağrıya ek olarak emin bölgelerde kasların alıngan olduğu saptanır
Bu hastalarda ayrıca sabahları kısa süren eklemleri hareket ettirme güçlüğü bulunabilir Hastalar genelde eklem ve çevrelerinde şişlikten şikâyet eder Oysa hekimler muayenede tarafsız olarak şişliği saptayamaz Yağmurlu hava gibi hava değişiklikleri de hastanın şikâyetlerinde artışa yol açabilir
Başka ne cins sorunlar olur?
Ağrılar açık havada en sık dermansızlık, halsizlik ve uyku bozukluları görülüyor Uykusuzluk, tatmin edici veya dinlendirici uyuyamama sıktır Bazı hastalarda bu koşul uyku esnasında görülen solunum sorunlarına bağlı olabilir
Ek olarak hastalarda migren ve gerilim tipi baş ağrıları, bağırsak bozuklukları, adet dönemlerinde sorunlar, sık idrara çıkma, el ve ayaklarda duyu yitimi, karıncalanma, ellerde morarma gibi şikâyetler görülebilir Hastalar soğuk, nem gibi hava şartlarına daha sağduyu olabilir Şikayetleri düzensiz ve birbiriyle ilişkisiz gibi olduğundan hastalar dağıtılmış uzmanlık dallarından hekimlere başvurabilir Maalesef bu hastalarda şikâyetlerin nedenini aydınlatmak için çok sayıda kan tetkiki ve görüntüleme yöntemleri istenir Ama genellikle bir sonuç elde edilemez öte taraftan her türlü şikâyetin fibromiyaljiye bağlanması durumunda da yeni ortaya meydana çıkan hastalıklar gözden kaçabilir ve hasta hekime başvurmaktan kaçınabilir
Ateşli rahatsızlık ve gerginlik
Sebepleri nedir?
Müzmin çoğu sağlık sorununda olduğu gibi fibromiyaljide de ırsi faktörlerin rolü var Ailede benzer ağrıları olan bireylerin bulunması fibromiyalji gelişme riskini artırıyor Vücudumuzda ağrı özel mekanizmalarla iletilir Fibromiyalji tanısı konan hastalarda sancı iletimiyle ilgili mekanizmaların bozuk olduğundan şüpheleniliyor Ayrıntıları tam açıklığa kavuşturulamadı fakat beyin, hormonlar, kaslar ve çevre sinir sistemindeki bozuklukların yaygın sancı tablosunun gelişmesine katkıda bulunduğu düşünülüyor Hastalar genelde şikâyetlerinin başlangıcında ateşli bir rahatsızlık, ameliyat, kaza gibi travma veya yaşamlarında gerginlik yaratan önemli bir olayın etkili olduğunu açıklama ediyor
Sebepsiz ağrılar üstünde stresin nasıl bir rolü var?
Fibromiyalji teşhisi konan hastaların önemli bir bölümünde stres yaratan faktörler ön plandadır Ara Sıra hastalığın başlangıcı hastada şiddetli stres yaratan bir olayla ilişkilendirilebilir Mesela ailede bir kayıp, kaza bu rahatsızlıkta etkili olabilir Hastaların bir bölümünde endişe ve buhran dağıtılmış derecelerde saptanabilir Natürel bu durum yaygın ağrıların nedeni değil sonucu olarak da ortaya çıkmış olabilir Yapılan araştırmalar psikolojik sıkıntıları olan hastaların oranının hekime başvuran hastalarda daha yüksek olduğunu gösteriyor Hekimler fibromiyalji düşündükleri hastaları incelerken psikiyatri uzmanlarına danışmaları gerekip gerekmediğini de değerlendirirler
Nasıl teşhis edilir?
Fibromiyalji teşhisi hekimin klinik değerlendirmesiyle konur Hastadaki belirtilere ve ağrının yayılma ve yerine tarafından ilave tetkikler yapılması gerekir Kural olarak yapılan tetkiklerin somut bir hasar göstermemesi ve alışılagelmiş olması lazım
Tedavisi nasıl yapılır?
Hastalığı zahmetsizce ve kısa sürede ortadan kaldıran bir ilaç ya da tedavi yöntemi yok Tedavide bunalım ilaçlarının, adale gevşeticilerin ve endişeyi azaltan ilaçların yararı olabiliyor Sancı kesicilerden de yararlanılabilir Asap sistemini etkileyen ilaçlar üzerinde çalışmalar sürüyor Sonuçları kanıtlanamamış olmakla birlikte meditasyon, masaj ve diyetten yararlanan hastalar da var Bazı hastalar tutum terapilerinden yarar görebilir Kullanılan yöntemler içinde fibromiyaljisi olan hastalarda en yardımsever tedavi yönteminin uygun ve sürdürülebilen bir alıştırma programı olduğunu söyleyebiliriz Özellikle aerobik egzersiz yöntemleri tercih edilmeli Hastalıkla ilgili karamsar tavırlar çare sonuçları üzerinde negatif etki yapıyor böylece hastanın fibromiyalji ile ilgili yeteri değin veri edinmesi ve ağrıların temelinde organ ve dokularında daimi bir hasar olmadığını kavraması çok önemli
Üç aydan uzun süren bel ağrısına uyarı!
Yer Sarsıntısı uzmanı Prof Dr Ahmet Mete Işıkara ve merhum tiyatro sanatçısı Suna Pekuysalın hastalığı olarak tanıdık ankilozan spondilitin en önemli belirtisi belin alt tarafında ortaya meydana çıkan sancı
Prof Dr Murat İnanç hastalıkla ilgili merak edilenleri anlattı:
Ankilozan spondilit nedir?
Müzmin ve ilerleyici iltihaplı bir romatizmal hastalıktır Ankilozan, Yunanca bükülmüş eklemin atıl kalışını tanımlar Spondilit ise omurganın iltihabı anlamına gelir Hastalığın açılış yaşı genel olarak 1530 arasındadır Lakin daha erken ya da geç başlaması da muhtemel
Erkeklerde daha mı sık görülüyor?
Evet, ankilozan spondilit (AS) erkeklerde ikiüç kat daha fazladır Kadınlarda hastalığın belirtileri daha siliktir BIRLI göz, akciğer, kalp, böbreği de etkileyebilir
Belirtileri nelerdir?
Aralıksız bel ağrısı ve tutukluk BIRLI nin en manâlı belirtisi Toplumda bel ağrısı olan hastalar incelendiğinde bunların önemli bir bölümünde uzun süreli çare gerektirecek bir hastalık bulunmayabilir Ama ASde bel ağrısı çok önemli özellikler gösterir İltihaplı hastalık olduğunu bildiren bu özellikler şunlar: Bel ağrısının üç aydan uzun süredir devam etmesi, genç yaşta ortaya çıkması, sabahları şiddetli tutuklukla birlikte olması, hareketle ve jurnal aktivitelerle azalması, başlangıcının sinsi olması ve omurgada hareket kısıtlılığı hatta derin nefes alma güçlükle birlikte olması Topuk bölgesinde uzun süren ağrıların olması
Neden ortaya çıkar?
Irsi bir yatkınlıktan laf edilebilir Hastaların yaklaşık yüzde 20sinde ailede başka bir hasta ya da hastalar bulunuyor
Nasıl teşhis edilir?
Kan testleri yapılarak kanda iltihapla ilgili tetkiklerde bozulma saptanır Görüntüleme yöntemleriyle hastalığın yaptığı şartların değişmesi ortaya konabilir Radyografiler uzun süredir hastalığı devamlı hastalarda genellikle yeterli olur Hastalığın erken dönemlerinde manyetik rezonans ile görüntüleme erken tanı ve hastalığın tutuğu bölgelerin gösterilmesinde yararlıdır Gereken hastalarda HLAB27 testi ile ırsi aşinalık ortaya konabilir
Tedavisi nasıl yapılır?
BIRLI tedavisinde hastalığı iyice ortadan kaldıran bir tedavi yok Fakat günümüzde ahenkli hap tedavilerinin hastalığın ilerlemesini yavaşlattığı yönündeki veriler artıyor Buna ek olarak standart ilaçlara cevap vermeyenlerde uygulanabilecek yeni ilaçlar (biyolojik ilaçlar) üretildi ASli hastanın hastalığıyla ilgili bilgilendirilmesi gerekir Hastanın ilaçların tedavideki rolünü ve düzenli egzersizin önemini kavraması bu yöntemlerin sürdürülebilmesi için durum AS tedavisinde hemencecik her hastada antiinflamatuar ilaçların kullanılması gerekiyor Bu ilaçların uzun süre kullanımında beğenilmeyen etkilerin izlenmesi fazla manâlı Bu ilaçlar hastaların özellikle sabahları daha sızısız ve basit hareket etmelerini sağlar Antiinflamatuarın yanında adale gevşetici de verilebilir Iltihap belirtilerinin zinde olduğu hastalarda sulfasalazin, metotreksat gibi uzun dönemde etkili olabilecek ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatan ilaçlar kullanılabilir Doktor gerek gördüğünde kısa ya da uzun dönem kortikosteroid (kortizon) taşıyan ilaçları tedavide uygulayabilir Icabında romatoloji merkezlerinde biyolojik ilaçlar uygulanır
Özgür Gökmen Çelenk Radikal *
Her tarafım ağrıyor, gece uyumama karşın bitkin kalkıyorum diyorsanız fibromiyalji denilen özel tipte bir romatizmal hastalığınız olabilir Bu hastalıkta şikâyetler yağmurla birlikte artıyor
Bitkinlik, halsizlik Eklem çevrelerinde şişlik Yağmurla birlikte çoğalan ve sebebi belirlenemeyen ağrıların ardında fibromiyalji adı verilen bir rotamizmal hastalık olabilir Prof Dr Murat İnanç anlattı:
Nedeni tamamen belirlenmemiş yaygın ağrıların romatizmayla ilişkisi olabilir mi?
Nedeni meçhul yaygın ağrılara fibromiyalji sendromu diyoruz Fibromiyalji tıbbın uzun süredir uğraştığı, hâlâ tam çözemediği sık görülen bir sorun Bazı bilim adamları fibromiyaljinin bir rahatsızlık olarak tanımlanacak özelliklere sahip olmadığını ve birbiriyle ilgisi olmayan belirtilerden ibaret olduğunu ileri sürüyor Sahiden de yaygın ağrılardan şikayet eden kişilerde yapılan detaylı incelemelerde bu ağrıya neden olabilecek organlarla, dokularla ilgili bir anormalliğe rastlanmıyor Fakat bu kişilerde yaygın ağrılarla birlikte sebebi açıklanamayan yorgunluk, uyku bozuklukları, sindirim sistemiyle ilgili şikâyetler bulunuyor bununla birlikte ruhsal gerilim ya da baskı yaratan faktörlerin olduğu görülüyor Önceki yıllarda bu şart psikojenik romatizma veya fibrozit adıyla inceleniyordu Son yıllarda benzer tablolar fibromiyalji esas başlığı aşağıda toplanıyor İltihaplı romatizmal hastalıkları olanlarda da fibromiyalji ilave bir sorun olarak ortaya çıkabiliyor
Kimlerde daha sık görülür?
Fibromiyalji sıklıkla orta yaş dönemindeki kadınlarda gündeme gelir Çocuklarda ve yaşlılarda daha nadirdir Fibromiyaljiyi belirten belirli bir deneme yok Keza belirtilerin fazla çeşitli olması nedeniyle toplumdaki sıklığını ortaya dışlamak zor Yapılan çalışmalar hastaların yüzde 90 bayan olduğunu ve yetişkin kadınların yüzde 510unda bu alıcı şikâyetler bulunduğunu ortaya koyuyor Erkeklerde sıklığı yüzde 5in aşağıda
Belirtileri nelerdir?
Hastalar boyun, sırt, bacaklar gibi adaleiskelet sisteminin çeşitli bölgelerinde yaygın ağrılardan şikâyet eder Bir hekim göre değerlendirildiğinde hastalarda herhangi bir doku, organ hasarı, belirlenmiş bir romatizma ya da romatizma dışı rahatsızlık saptanamaz Yapılan muayenede yaygın ağrıya ek olarak emin bölgelerde kasların alıngan olduğu saptanır
Bu hastalarda ayrıca sabahları kısa süren eklemleri hareket ettirme güçlüğü bulunabilir Hastalar genelde eklem ve çevrelerinde şişlikten şikâyet eder Oysa hekimler muayenede tarafsız olarak şişliği saptayamaz Yağmurlu hava gibi hava değişiklikleri de hastanın şikâyetlerinde artışa yol açabilir
Başka ne cins sorunlar olur?
Ağrılar açık havada en sık dermansızlık, halsizlik ve uyku bozukluları görülüyor Uykusuzluk, tatmin edici veya dinlendirici uyuyamama sıktır Bazı hastalarda bu koşul uyku esnasında görülen solunum sorunlarına bağlı olabilir
Ek olarak hastalarda migren ve gerilim tipi baş ağrıları, bağırsak bozuklukları, adet dönemlerinde sorunlar, sık idrara çıkma, el ve ayaklarda duyu yitimi, karıncalanma, ellerde morarma gibi şikâyetler görülebilir Hastalar soğuk, nem gibi hava şartlarına daha sağduyu olabilir Şikayetleri düzensiz ve birbiriyle ilişkisiz gibi olduğundan hastalar dağıtılmış uzmanlık dallarından hekimlere başvurabilir Maalesef bu hastalarda şikâyetlerin nedenini aydınlatmak için çok sayıda kan tetkiki ve görüntüleme yöntemleri istenir Ama genellikle bir sonuç elde edilemez öte taraftan her türlü şikâyetin fibromiyaljiye bağlanması durumunda da yeni ortaya meydana çıkan hastalıklar gözden kaçabilir ve hasta hekime başvurmaktan kaçınabilir
Ateşli rahatsızlık ve gerginlik
Sebepleri nedir?
Müzmin çoğu sağlık sorununda olduğu gibi fibromiyaljide de ırsi faktörlerin rolü var Ailede benzer ağrıları olan bireylerin bulunması fibromiyalji gelişme riskini artırıyor Vücudumuzda ağrı özel mekanizmalarla iletilir Fibromiyalji tanısı konan hastalarda sancı iletimiyle ilgili mekanizmaların bozuk olduğundan şüpheleniliyor Ayrıntıları tam açıklığa kavuşturulamadı fakat beyin, hormonlar, kaslar ve çevre sinir sistemindeki bozuklukların yaygın sancı tablosunun gelişmesine katkıda bulunduğu düşünülüyor Hastalar genelde şikâyetlerinin başlangıcında ateşli bir rahatsızlık, ameliyat, kaza gibi travma veya yaşamlarında gerginlik yaratan önemli bir olayın etkili olduğunu açıklama ediyor
Sebepsiz ağrılar üstünde stresin nasıl bir rolü var?
Fibromiyalji teşhisi konan hastaların önemli bir bölümünde stres yaratan faktörler ön plandadır Ara Sıra hastalığın başlangıcı hastada şiddetli stres yaratan bir olayla ilişkilendirilebilir Mesela ailede bir kayıp, kaza bu rahatsızlıkta etkili olabilir Hastaların bir bölümünde endişe ve buhran dağıtılmış derecelerde saptanabilir Natürel bu durum yaygın ağrıların nedeni değil sonucu olarak da ortaya çıkmış olabilir Yapılan araştırmalar psikolojik sıkıntıları olan hastaların oranının hekime başvuran hastalarda daha yüksek olduğunu gösteriyor Hekimler fibromiyalji düşündükleri hastaları incelerken psikiyatri uzmanlarına danışmaları gerekip gerekmediğini de değerlendirirler
Nasıl teşhis edilir?
Fibromiyalji teşhisi hekimin klinik değerlendirmesiyle konur Hastadaki belirtilere ve ağrının yayılma ve yerine tarafından ilave tetkikler yapılması gerekir Kural olarak yapılan tetkiklerin somut bir hasar göstermemesi ve alışılagelmiş olması lazım
Tedavisi nasıl yapılır?
Hastalığı zahmetsizce ve kısa sürede ortadan kaldıran bir ilaç ya da tedavi yöntemi yok Tedavide bunalım ilaçlarının, adale gevşeticilerin ve endişeyi azaltan ilaçların yararı olabiliyor Sancı kesicilerden de yararlanılabilir Asap sistemini etkileyen ilaçlar üzerinde çalışmalar sürüyor Sonuçları kanıtlanamamış olmakla birlikte meditasyon, masaj ve diyetten yararlanan hastalar da var Bazı hastalar tutum terapilerinden yarar görebilir Kullanılan yöntemler içinde fibromiyaljisi olan hastalarda en yardımsever tedavi yönteminin uygun ve sürdürülebilen bir alıştırma programı olduğunu söyleyebiliriz Özellikle aerobik egzersiz yöntemleri tercih edilmeli Hastalıkla ilgili karamsar tavırlar çare sonuçları üzerinde negatif etki yapıyor böylece hastanın fibromiyalji ile ilgili yeteri değin veri edinmesi ve ağrıların temelinde organ ve dokularında daimi bir hasar olmadığını kavraması çok önemli
Üç aydan uzun süren bel ağrısına uyarı!
Yer Sarsıntısı uzmanı Prof Dr Ahmet Mete Işıkara ve merhum tiyatro sanatçısı Suna Pekuysalın hastalığı olarak tanıdık ankilozan spondilitin en önemli belirtisi belin alt tarafında ortaya meydana çıkan sancı
Prof Dr Murat İnanç hastalıkla ilgili merak edilenleri anlattı:
Ankilozan spondilit nedir?
Müzmin ve ilerleyici iltihaplı bir romatizmal hastalıktır Ankilozan, Yunanca bükülmüş eklemin atıl kalışını tanımlar Spondilit ise omurganın iltihabı anlamına gelir Hastalığın açılış yaşı genel olarak 1530 arasındadır Lakin daha erken ya da geç başlaması da muhtemel
Erkeklerde daha mı sık görülüyor?
Evet, ankilozan spondilit (AS) erkeklerde ikiüç kat daha fazladır Kadınlarda hastalığın belirtileri daha siliktir BIRLI göz, akciğer, kalp, böbreği de etkileyebilir
Belirtileri nelerdir?
Aralıksız bel ağrısı ve tutukluk BIRLI nin en manâlı belirtisi Toplumda bel ağrısı olan hastalar incelendiğinde bunların önemli bir bölümünde uzun süreli çare gerektirecek bir hastalık bulunmayabilir Ama ASde bel ağrısı çok önemli özellikler gösterir İltihaplı hastalık olduğunu bildiren bu özellikler şunlar: Bel ağrısının üç aydan uzun süredir devam etmesi, genç yaşta ortaya çıkması, sabahları şiddetli tutuklukla birlikte olması, hareketle ve jurnal aktivitelerle azalması, başlangıcının sinsi olması ve omurgada hareket kısıtlılığı hatta derin nefes alma güçlükle birlikte olması Topuk bölgesinde uzun süren ağrıların olması
Neden ortaya çıkar?
Irsi bir yatkınlıktan laf edilebilir Hastaların yaklaşık yüzde 20sinde ailede başka bir hasta ya da hastalar bulunuyor
Nasıl teşhis edilir?
Kan testleri yapılarak kanda iltihapla ilgili tetkiklerde bozulma saptanır Görüntüleme yöntemleriyle hastalığın yaptığı şartların değişmesi ortaya konabilir Radyografiler uzun süredir hastalığı devamlı hastalarda genellikle yeterli olur Hastalığın erken dönemlerinde manyetik rezonans ile görüntüleme erken tanı ve hastalığın tutuğu bölgelerin gösterilmesinde yararlıdır Gereken hastalarda HLAB27 testi ile ırsi aşinalık ortaya konabilir
Tedavisi nasıl yapılır?
BIRLI tedavisinde hastalığı iyice ortadan kaldıran bir tedavi yok Fakat günümüzde ahenkli hap tedavilerinin hastalığın ilerlemesini yavaşlattığı yönündeki veriler artıyor Buna ek olarak standart ilaçlara cevap vermeyenlerde uygulanabilecek yeni ilaçlar (biyolojik ilaçlar) üretildi ASli hastanın hastalığıyla ilgili bilgilendirilmesi gerekir Hastanın ilaçların tedavideki rolünü ve düzenli egzersizin önemini kavraması bu yöntemlerin sürdürülebilmesi için durum AS tedavisinde hemencecik her hastada antiinflamatuar ilaçların kullanılması gerekiyor Bu ilaçların uzun süre kullanımında beğenilmeyen etkilerin izlenmesi fazla manâlı Bu ilaçlar hastaların özellikle sabahları daha sızısız ve basit hareket etmelerini sağlar Antiinflamatuarın yanında adale gevşetici de verilebilir Iltihap belirtilerinin zinde olduğu hastalarda sulfasalazin, metotreksat gibi uzun dönemde etkili olabilecek ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatan ilaçlar kullanılabilir Doktor gerek gördüğünde kısa ya da uzun dönem kortikosteroid (kortizon) taşıyan ilaçları tedavide uygulayabilir Icabında romatoloji merkezlerinde biyolojik ilaçlar uygulanır
Özgür Gökmen Çelenk Radikal *
