Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Safra Kesesi Hastalıklarında Diyet ve Beslenme
Karaciğer hastalarıyla safrakesesi hastaları genelde karıştırılır Birbirine benzemekle birlikte, karaciğer hastalıkları ile safrakesesi hastalıkları ayırt edilmelidir Ilk Olarak, bu hastalıkların nedenleri farklıdır Buna ilave olarak, hastalıkların ilaç ve diyetle tedavileri de büyük farklılıklar gösterir Safrakesesi hastalıklarından en önemlileri safra taşı hastalıkları ve akut veya kronik safrakesesi iltihabıdır (kolesistit) Safrakesesinin kasılma özelliğinin azalması (atoni) daha az önem taşır
BESLENMEDE ÖLÇÜTLER
Kronik ve akut safrakesesi iltihabında (kolesistit), uygulanan gıda programı tek başına hastalığın iyileşmesini sağlamasa da, hastaların kesintisiz yakındığı sindirim güçlüğünü ve ağrıları önleyebilir
Sakıncalı gıdaların alınması safrakesesinin aşırı derecede kasılmasına ve buna emrindeki olarak ağrılara yol açabilir Bililin besinler safrakesesinin benzer ölçüde kasılmasına yol açmaz Şekerli besinlerin böyle bir etkisi yokken, proteinler ve orta derecede yağlı besinler bu açıdan son derece etkilidir dispepsi de bu duruma bağlanabilir İltihaplanan ve uyarılan safrakesesinden ve safra kanallarından kaynaklanan sinirsel uyanlar, bulantı ve kusmalara niçin olarak midenin alışılagelmiş çalışmasını engeller
Bağırsaklardaki sindirim açısından, yağların parçalayıcı enzimler kadar işlenerek emilebilmesi için mutlaka safra gereklidir Safranın bağırsağa akışının azalması veya durması yağların sindirimini de engeller Bütün bu nedenler göz önünde tutulursa, safrakesesi hastalarının yemeklerinden yağların çıkarılması gerektiği sonucuna varılabilir Ne var fakat, uygulamalar yağsız besinlerdeki lezzet kaybının yapıları nedeniyle zaten iştahsız olan bu hastalarda yetkisiz ve dengesiz besin gibi önemli bir tehlikeye yol açtığını, böylece yağ yasağının fazla kan uygulanmaması gerektiğini göstermiştir Ayrıca, yağların besinlerden bütünüyle çıkarılmasını sakıncalı kılan iki neden daha vardır Yağlar safra akımım hızlandırdığından, safrakesesinde göllenme ve birikmenin, bunun sonucunda iltihabın artmasını önler; hem, birçok safrakesesi hastası sıradan düzeyde yağ içeren besinleri kolayca sindirebilir Bu değerlendirmlelerden yola çıkarak, yerinde bir beslenme programı ile belirtilerin önlenebileceği Günümüzde besin uzmanları, yendikten daha sonra bazı belirtilerin ortaya çıkmasına veya ağırlaşmasına neden olan besinler dışarıda herhangi bir sınırlandırma yapmama eğilimindedir
bu nedenle, tereyağı gibi taze yağlar yeğlenerek yağ kullanımı kısıtlanır Zeytinyağı safrakesesinin kasılmasını kuvvetle uyarır böylece, hasta belirtilerin ilk ortaya çıktığı vakit kendisini rahatsız eden zeytinyağı miktarını belirleyerek, bu miktarın üstüne çıkmamalıdır Koyun, ördek, kaz, domuz ve sığır etlerindeki yağlardan da kaçınmalıdır böylece, etleri pişirmeden önce yağlı bölümlerinden adamakıllı parçalamak gerekir
Safrakesesinde fazla derecede kasılmaya yol açarak safrakesesi koliğine neden olduğu tanıdık yumurta da sınırlandırmalı, fazla eksik alındığında bile yakınmalar ortaya çıkıyorsa baştan sona yasaklanmalıdır Buna karşılık hasta iyi armoni gösteriyorsa yumurta (yağda kızartılarak pişirilmemek koşuluyla) son derece iyi bir besin kaynağıdır
genelde, sindirimi zorlama olan yağda kızarmış yiyeceklerin azaltılması veya kısıtlanması yararlıdır Istikrarsız yağlar besinlere hayvansal yağlardan daha az geçtiğinden, yeğlenebilir Keza, yağlar ne kadar hafif ateşte pişerse besinlerle pek çok birleşir Oysa, harlı ateşte tez pişirildiğinde besinlerin yüzeyinde koruyucu bir kabuk oluşur, bu da yağın besinin içine girmesini önler
Bir Takım yağlı balıklar (örneğin somon, ringa, sardalya) yenmemelidir; yağsız balıklar ise az zeytinyağı veya erimiş tereyağında pişirilerek yenebilir Kuru yemişler dışında her tür meyve yenebilir Sebzelerden ıspanak, kuru fasulye, bezelye ve mercimeğin sindirimi güçtür Keza safrakesesi hastalarına sıksık ve azar azar beslenme önerilir
Oğün aralan uzarsa safra koyulaşarak keseye zarar verir Bu hastaların beslenmesinde uyarı edilmesi gereken diğer bir nokta ise hastanın kilosudur Zayıf ve şişman hastalar uygun diyetlerle sıradan kiloya getirilmelidir Son olarak safra yapımını azaltan karbonhidratlar kısıtlanmamalı, buna karşılık, doku yıkımını önleyen vitamin ve minerallere önem verilmelidir Kabızlık varsa bol posalı yiyecekler ve iltihabın azaltılması icin bol sıvı önerilir *
Karaciğer hastalarıyla safrakesesi hastaları genelde karıştırılır Birbirine benzemekle birlikte, karaciğer hastalıkları ile safrakesesi hastalıkları ayırt edilmelidir Ilk Olarak, bu hastalıkların nedenleri farklıdır Buna ilave olarak, hastalıkların ilaç ve diyetle tedavileri de büyük farklılıklar gösterir Safrakesesi hastalıklarından en önemlileri safra taşı hastalıkları ve akut veya kronik safrakesesi iltihabıdır (kolesistit) Safrakesesinin kasılma özelliğinin azalması (atoni) daha az önem taşır
BESLENMEDE ÖLÇÜTLER
Kronik ve akut safrakesesi iltihabında (kolesistit), uygulanan gıda programı tek başına hastalığın iyileşmesini sağlamasa da, hastaların kesintisiz yakındığı sindirim güçlüğünü ve ağrıları önleyebilir
Sakıncalı gıdaların alınması safrakesesinin aşırı derecede kasılmasına ve buna emrindeki olarak ağrılara yol açabilir Bililin besinler safrakesesinin benzer ölçüde kasılmasına yol açmaz Şekerli besinlerin böyle bir etkisi yokken, proteinler ve orta derecede yağlı besinler bu açıdan son derece etkilidir dispepsi de bu duruma bağlanabilir İltihaplanan ve uyarılan safrakesesinden ve safra kanallarından kaynaklanan sinirsel uyanlar, bulantı ve kusmalara niçin olarak midenin alışılagelmiş çalışmasını engeller
Bağırsaklardaki sindirim açısından, yağların parçalayıcı enzimler kadar işlenerek emilebilmesi için mutlaka safra gereklidir Safranın bağırsağa akışının azalması veya durması yağların sindirimini de engeller Bütün bu nedenler göz önünde tutulursa, safrakesesi hastalarının yemeklerinden yağların çıkarılması gerektiği sonucuna varılabilir Ne var fakat, uygulamalar yağsız besinlerdeki lezzet kaybının yapıları nedeniyle zaten iştahsız olan bu hastalarda yetkisiz ve dengesiz besin gibi önemli bir tehlikeye yol açtığını, böylece yağ yasağının fazla kan uygulanmaması gerektiğini göstermiştir Ayrıca, yağların besinlerden bütünüyle çıkarılmasını sakıncalı kılan iki neden daha vardır Yağlar safra akımım hızlandırdığından, safrakesesinde göllenme ve birikmenin, bunun sonucunda iltihabın artmasını önler; hem, birçok safrakesesi hastası sıradan düzeyde yağ içeren besinleri kolayca sindirebilir Bu değerlendirmlelerden yola çıkarak, yerinde bir beslenme programı ile belirtilerin önlenebileceği Günümüzde besin uzmanları, yendikten daha sonra bazı belirtilerin ortaya çıkmasına veya ağırlaşmasına neden olan besinler dışarıda herhangi bir sınırlandırma yapmama eğilimindedir
bu nedenle, tereyağı gibi taze yağlar yeğlenerek yağ kullanımı kısıtlanır Zeytinyağı safrakesesinin kasılmasını kuvvetle uyarır böylece, hasta belirtilerin ilk ortaya çıktığı vakit kendisini rahatsız eden zeytinyağı miktarını belirleyerek, bu miktarın üstüne çıkmamalıdır Koyun, ördek, kaz, domuz ve sığır etlerindeki yağlardan da kaçınmalıdır böylece, etleri pişirmeden önce yağlı bölümlerinden adamakıllı parçalamak gerekir
Safrakesesinde fazla derecede kasılmaya yol açarak safrakesesi koliğine neden olduğu tanıdık yumurta da sınırlandırmalı, fazla eksik alındığında bile yakınmalar ortaya çıkıyorsa baştan sona yasaklanmalıdır Buna karşılık hasta iyi armoni gösteriyorsa yumurta (yağda kızartılarak pişirilmemek koşuluyla) son derece iyi bir besin kaynağıdır
genelde, sindirimi zorlama olan yağda kızarmış yiyeceklerin azaltılması veya kısıtlanması yararlıdır Istikrarsız yağlar besinlere hayvansal yağlardan daha az geçtiğinden, yeğlenebilir Keza, yağlar ne kadar hafif ateşte pişerse besinlerle pek çok birleşir Oysa, harlı ateşte tez pişirildiğinde besinlerin yüzeyinde koruyucu bir kabuk oluşur, bu da yağın besinin içine girmesini önler
Bir Takım yağlı balıklar (örneğin somon, ringa, sardalya) yenmemelidir; yağsız balıklar ise az zeytinyağı veya erimiş tereyağında pişirilerek yenebilir Kuru yemişler dışında her tür meyve yenebilir Sebzelerden ıspanak, kuru fasulye, bezelye ve mercimeğin sindirimi güçtür Keza safrakesesi hastalarına sıksık ve azar azar beslenme önerilir
Oğün aralan uzarsa safra koyulaşarak keseye zarar verir Bu hastaların beslenmesinde uyarı edilmesi gereken diğer bir nokta ise hastanın kilosudur Zayıf ve şişman hastalar uygun diyetlerle sıradan kiloya getirilmelidir Son olarak safra yapımını azaltan karbonhidratlar kısıtlanmamalı, buna karşılık, doku yıkımını önleyen vitamin ve minerallere önem verilmelidir Kabızlık varsa bol posalı yiyecekler ve iltihabın azaltılması icin bol sıvı önerilir *
