Saman Nezlesi

Çocukluk döneminde başlayan, her tarafta eden (mükerrer) ataklarla giden allerjik bir hastalık Mevsimlik veya daima elde etmek üzere iki tipi vardır Çiçek tozları, otlar, çimen ve küfler, mevsimlik; konut tozları ve yün ise parennial saman nezlesine sebep olur Genelde hastalar allerjik bünyelidir ve âilelerinde diğer allerjik rahatsızlık bulunur

Hastalarda bol sulu burun akıntısı, aksırma, burunda kaşıntı, her iki favori sulanma, kaşıntı ve yanma vardır Gözler şiş ve kızarık, burun mukozası soluk mâvimsi renktedir Hastaların burun salgısı ve kanlarında akyuvarların eozinofil grubu artmıştır saman nezlesi yapan âmilin (allerjinin) ne olduğu ise deri testleriyle tespit edilir

Hastalığın etkili tedâvisi yoktur Hiposensitizasyon (duyarlılık azaltma) bâzan faydalıdır Allerjen, ilgili mevsimden 23 ay önce başlayarak kademeli olarak büyüyen dozda hastaya şırınga edilir Böylece allerjene karşı bağışıklık kazanmış olur

Antihistaminler, efedrin ve fenil propanolamin faydalıdır Sinirli ve gergin hastalara sâkinleştirici (müsekkin) verilir Bunlarla denetim edilemeyen vak ’alarda belirtiler devâm ettiği sürece kortikosteroitler ağızdan veya teneffüs spreyleri hâlinde kullanılır

Şüphesiz en iyisi allerjenden uzak durmaktır O mevsimde allerjeni geçirmeyen maskeler kullanılabilir Allerjen, konut tozu ya da yün ise, tozsuz, yünsüz oda hazırlanmalıdır Tüm örtü ve eşyâlar, antijenik olmayan maddelerden olmalıdır Oda süpürülmemeli, sık sık nemli bezle silinmelidir Battaniye ve yataklar pamuk veya mümkünse tamâmen toz geçirmiyecek şekilde kılıflı olmalıdır Sun ’î boyalı gıdalar, meşrubatlar, boyalı sakız, dondurma, kuruyemiş pozitif yenmemelidir

Hastalıkta bütün tedbirlere karşın hiçbir süre tam bir iyileşme olmaz Allerjenle karşılaştırıldığı zaman tekrar hücum olur

TANIM: bahar nezlesi tanımı yanlış isimlendirilmektedir Çünkü saman bu olaya neden olmaz Hastalık; akan kaşınan burun ve göz, aksırma, boğaz kaşıntısı ve burun, boğazda çok miktarda akıntıdan oluşmaktadır Havayla solunan parçaçıklara karşısında çoğalan allerji buna neden olmaktadır Yaz gribi ise bilinen grip (Virüs enfeksiyonları) den farklıdır, gribin tersine saman nezlesi gibi havadaki parçaçıklara karşı çoğalan bir alerjidir bahar nezlesi ve yaz gribi tıp dilinde allerjik rinit olarak tanıdık şart için kullanılan yaygın isimlerdir (Rinit, burun iltihabıdır)

Her yıl çok sayıda insan allerjik rinite yakalanmaktadır Bazıları fazla hafif atlatırken bazıları için fazla ağır geçmekte, işlerini engellemekte ve yaşam kalitesini bozmaktadır

ALLERJİNİN NEDENİ NEDİR?

Bir bitki veya hayvana ait bir parçaçık vücüda girerse (gözü kaplayan zardan, burun veya boğazdan) bu istilayı durdurmak amacıyla bağışıklık sistemine ait bir yanıt gelişir Adi şartlar aşağı bu yardımsever, doğal bir korunmadır aynı zamanda bir takım kişiler bir takım maddelere aleyhinde fazla tepkime göstermektedir Bu maddelere allerjen, kişilere ise allerjik denilmektedir Bu olay ailevi olarak görülme eğilimi göstermektedir

Allerjenler vücudu antikor yapmak üzere uyarırlar Bunlar daha sonra allerjenlerle birleşerek, vücudda bu şekilde istenmeyen etkilere yol açan bir takım kimyasal maddelerin salgılamasına neden olurlar Histamin bunlar içinde en iyi tanıdık kimyasal maddedir Bu madde burun zarlarının şişmesine, kaşıntıya, tahrişe ve aşırı miktarda sümük oluşmasına niçin olur

HANGİ ALLERJENLER RİNİT YAPAR?

Havada taşınabilecek değin ufak ve hafif olan hayvan ve bitki proteinleri gözümüz burnumuz ve boğazımızdaki zarlar üzerinde birikirler Polenler, mantar sporları, hayvan tüyleri ve ev tozu bu parçaçıkların en sık rastlananlarındandır

HANGİ POLENLER SORUN OLUR?

İlkbaharın erken dönemlerinde saman nezlesine polenler yada çevrede çoğunlukla rastlanan ağaçlar neden olmaktadır İlkbaharın geç dönemlerinde ise polenler çayırlardan kaynaklanmaktadır Renkli süs bitkileri nadir olarak allerjiye neden olmaktadır Çünkü onların polenleri havayla taşınamayacak değin ağırdır Bu bitkilerin polenleri bir yerden bir yere böcekler kadar taşınmaktadır (arılar, kelebekler)

Bir Takım bitkiler ise Ağustosun sonunda çiçek tozu vermeye başlarlar Bu eylül ayı baştan başa devam eder Kimi vakit ekim ayına değin veya birincil soğuklara dek çiçek tozu verdiği olur

MANTAR NEDİR?

Mantarlar ekmeği küflendiren, meyvaların bozulmasına neden olan küflerdir bununla birlikte kuru yapraklarda, çayırlarda, samanda, tohumlarda diğer bitki ve toprakta da bulunurlar Soğuğa dirençli oldukları için allerji sorunu uzundur ve karın toprağı kapattığı dönemler dıştan bütün bir yıl sporları havada bulunur

Ev içinde mantarlar ev bitkilerinde ve onların saksı toprağında yaşar Bodrum katları ve çamaşır odaları gibi nemli yerlerin yanı sıra peynirde ve mayalanmış içkilerde de bulunurlar

BÜTÜN YIL BOYUNCA SAMAN NEZLESI NASIL DEĞİŞİR?

Allerjenler hayvan artıkları (kediler, köpekler, atlar, yün) kozmetik malzemeler, mantarlar, yiyecekler ve konut tozlarıda dahil olmak üzere bütün yıl boyunca bulunurlar Konut tozu, mobilyalardan dökülen selülozdan, mantardan, konut hayvanlarında dökülen artıklardan ve böcek parçalarından oluşan karmaşık bir yapıdır Allerji kışın sıcak hava sistemlerinin açılmasıyla ev tozunun etkisi altında artmaktadır

ALLERJİ ZARARLI OLABİLİR Mİ?

Allerjik kişilerin soğuk algınlığına, sinüs enfeksiyonu ve kulak enfeksiyonlarına olan hassasiyetleri artmıştır Bu rahatsızlık onları allerjisi olmayan insanlardan daha fazla rahatsız edebilir Hatta ara sıra daha ağır olarak bu kişilerde astım gelişebilir

SİZ NE YAPABİLİRSİNİZ?

İdeal olarak allerjinizin oluştuğu yerden uzakta yaşamayı seçebilirsiniz Mesela sadece deniz havası teneffüs edebileceğiniz bir yerde ya da hiçbir şeyin yaşamayacağı değin kuru bir iklimde yaşamanıza devam edebilirsiniz Ne eyvah ama bu ideal kullanım nadiren yapılabilir Fakat aşağıda sıralanan kendi kendinize yardım önerileri denemeye değerdir

1 Çimleri keserken veya ev temizliği yaparken polen maskesi takın (çoğu eczaneden tedarik edilebilir)

2 Isıtma ve havalandırma sistemlerindeki filtreleri aylık olarak değiştirin yada bir hava arıtma aygıtı kullanmaya başlayın

3 Polenlerin fazla yoğun olduğu dönemlerde kapıları ve pencereleri kapalı tutun

4 Evde bulunan bitki ve hayvanlardan uzak durun

5 Kuş tüyü yastıkları, yün battaniye ve yün örtüleri pamuk ya da sentetik maddeden üretilmiş olanlarla değiştirin

6 Zorunlu olduğunda yeterince antihistaminik ve dekonjestan kullanın

7 Yatağınızın baş tarafı yukarı kaldırılmış bir şekilde uyuyun Bunun için yatağınızın baş tarafındaki ayakların altına birer tuğla koyabilirsiniz

8 Genel sıhhat kurallarına uyun

Hergün egzerzis yapın Sigarayı bırakın ve öteki hava kirliliğine neden olan şeylerden uzakta durun Dengeli beslenin karbonhitratları aza indirin Dietinizi vitaminler ve özelliklede C vitaminiyle destekleyin

9 Doktorunuzun tavsiyelerine uyun

10 Kış aylarında iyi bir nemlendirici kullanın Çünkü kuru konut içi havası çoğu allerjik kişinin kötüleşmesine neden olmaktadır Fakat nemlendiricide mantar üreme şansına da uyarı edin

DOKTORUNUZ SİZİN İÇİN NE YAPABİLİR?

Kulak Burun Boğaz uzmanınız tam bir kulak, burun, boğaz, baş ve boyun muayenesi yapacaktır Tedbirli bir değerlendirme sonucunda doktorunuz şikayetlerinize herhangi bir enfeksiyonun yada yapısal bir bozukluğun yol açıp açmadığına ve bunlara yönelik uygun tedaviye karar verecektir

Allerji tedavisinde bir çok ilaçtan yararlanılmaktadır ve dokturunuz bunlar arasından size en yerinde olanını seçecektir Bunlar aralarında antihistaminikler, dekonjestanlar, kromolin ve kortizonlu ilaçlar vardır Şüphelenilen bir allerjinin medikal tedavisi aynı zamanda çevre kontrolü danışmalığınıda kapsamaktadır neticede detaylı bir hikaye ve iyi bir muayeneden daha sonra doktorunuz hangi maddeye karşı allerjiniz olduğunu tespit etmek için testler önerebilir

Solunum havasındaki allerjenlerin tek tedavisi spesifik olarak o allerjene karşısında antikor oluşturacak enjeksiyonlar yapmaktır Bundan önce hassasiyetinizin hakiki nedeni bulunmalıdır Allerji araştırmaları ya kan tahlili yada cilt testi şeklindedir Çağdaş testler yalnızca hangi maddeye karşı allerjiniz olduğu yok bu allerjinin düzeyi de ortaya çıkmaktadır Bu, eğer enjeksiyon gerekiyorsa başlanabilecek en yüksek dozla başlayarak tedaviye cevabı en kısa zamanda almamızı sağlar *