şarbon hastalığı,şarbon hastalığı belirtileri

şarbon hastalığı nedir,kimlerde görülür,tedavisi nasıl yapılır
Şarbon ya da diğer adıyla antraks, Bacillus anthracis adlı mikrop kadar meydana getirilen ve bulaşıcı olan, ot ile beslenen hayvanlarda bilhassa sığır, koyun ve beygirlerde ani olarak ortaya çıkan bir hastalıktırVe insanlara da geçebilen bir hastalık

Ahali bu hastalığı hayvanlar veya bunların ürünlerinden alır Mikroorganizma insanlara deriden girerse kara çıban denilen karakteristik bölgesel bir çıbanla ödem; kan dolaşımına karışması ile de sepsis (kan zehirlenmesi) ve iç organ lezyonları meydana kazanç Mikroplu etlerin yenmesi ağır bağırsak hastalıkları yapar Hayvanlarda ise beden ısısı yükselir, dalak şişer, kan, zift gibi koyu renk alır ve pıhtılaşmaz

Bağlı şartlar aşağıda sıcak kanlı hayvanlardan beygir, sığır, koyun ve domuzlar aralarında çok yaygın olarak görülebilir Kanatlı hayvanlar ise tahlil yapmak için hastalandırılabilirler Genç hayvanlar, ergin ve yaşlılardan hastalığa daha duyarlıdırlar

Arzu, dermansızlık, uzun gezi, fazla sıcak ve soğuk, iyi beslenememe, fena bakım, organik bozukluklar, şap hastalığı, iç parazitler ve diğer stress faktörleri hastalığın çıkış ve yayılışında önemli rol oynarlar

Hastalık rutubetli, bataklık ve sıcak bölgelerde diğer bölgelerden daha fazla görülür Önleyici tedbirler alınmazsa büyük kayıplara yol açar Bacillus anthracis sporları toprakta, sularda ve merada otlar üstünde 5060 yıl canlı kalabilir ve bu yerler infeksiyon kaynağı olarak ödev yaparlar

Ölen hayvanların ahali tarafından ya da merada bırakılarak yırtıcı kuşlar ve hayvanlar kadar parçalanması ve kuşlar, yağmur ve su baskını sularıyla uzaklara, öteki meralara ve topraklara nakledilmesi buralara bulaşmasına sebep olur Kan emici sinekler de hastalığı yayabilirler

Şarbon irk arasında iş hastalığı biçiminde görülür Hayvanla meşgul köylülerde, dericilerde rastlanabilir

Rahatsızlık, hayvanlarda sendeleme, solunum güçlüğü, ayakta duramama, titreşim ve halsizliklere sebep olur Kısa sürede öldürür Ölen hayvanlarda ölümden anında önce ve sonradan ağız, burun ve makattan kanlı bir akıntı kazanç Ceset ısısı artar Hayvanlarda süt veriminde azalmaya, gebe olanlarda yavru atmaya sebep olur

Basil, insanlarda deriden girerse, ortası siyah, çevresi cerahatli karakabarcık adı bahşedilen çıbanı meydana getirir Ölümden 23 saat sonra deri siyah bir renk alır

Rahatsızlık deri şarbonu ve iç organ şarbonu olarak ikiye ayrılır İç organlarda barsak şarbonu ve akciğer şarbonu olur Deride karakabarcık ve fena ödeme sebep olur

Karakabarcık (Habis Çıban)

Derinin açık ve yüzeylerinde meydana gelir Yüz, burun, el ve ayakta çıkar Vücudun kapalı yerlerinde nadirdir Hastalık başlarken bulaşma yerinde kaşınma ve yanma, pire ısırığı görünümünde kırmızı ufak bir nokta hasıl olur Kabarır, büyür ve irinleşir, ortası çukurlaşır, içindeki akışkan bulanır, kahverengi olur Çapı 69 cm ’ye ulaşır Hastalığın başlangıcında başağrısı, halsizlik ve iştahsızlık vardır Rahatsızlık sessizlik bulunca ısı düşer, yaranın üzerindeki siyah kabuk kösele gibi sertleşir

Habis ödem

Derinin bazı bölgelerinde boyun, göğüs, bilhassa göz kapaklarında, ağız içi ve dilde meydana kazanç Mikrobun girdiği yerde hafif ve ağrısız bir kızarıklık görülür

Mikrop, ağızda çoğalırsa kısa sürede boğaza ilerler ve öldürür

Bağırsak şarbonu

Şarbonlu hayvan etini yiyen insanlarda görülür Kırgınlık, halsizlik, başağrısı ve terleme meydana kazanç Bulantı, kusma, diyare ve karın ağrısıyla ısı yükselir Ara Sıra kanlı ishal görülür Nabız hızlanır ve zayıfları 23 günde öldürür

Akciğer şarbonu

Sporlu toz ve kılların solunması ile olur Ani bir titremeyle 4041 °C ’ye yükselen ateşle başlar Şiddetli kusma vardır Nabız zayıflar ve hızlanır 23 günde öldürür


Tedavi

Karakabarcıkta birincil tedavi şartı yaraya dokunmamaktır Şarbon basilleri 42 °C ’nin üzerinde üreyemez Bundan faydalanmak için sıcak başvuru formu yapılabilir Şarbon tedavisinde penisilinden faydalanılmaktadır Yalnız dozu yüksek olmalıdır 1015 milyon ünite penisilin G (Kristalize penisilin) 6 saatlik aralarla damar içine verilmelidir İkinci seçim edilecek ilaç tetrasiklin grubu ilaçlardan birisi olup, 6 saat arayla 500 mg nasihat edilmektedir Bununla karakabarcık ve ödem şekilleri tedavi edilmekte ve mikrobun yayılması önlenmektedir Hafif hastalarda sulfadiazinden de faydalanılabilir Streptomycin de penisilin ve tetrasiklin kadar olmasa da etkilidir Yukardakiler içinde en iyi tedavi şekli penicillin ve streptomycinin kombine olarak kullanılmasıdır Günde 1015 milyon ünite, penicillin ve günde 1 gr Streptomycin kombine edilirse tatminkar netice alınabilir

Korunma

Şarbon hayvanlardan insanlara geçen bulaşıcı bir hastalıktır Korunma için ilk olarak hayvan hastalığı ortadan kaldırılmalıdır Hasta hayvanlar öldürülür ve cesetleri yakılır ya da kireçli çukurlara gömülür Çukurlar derin olmalıdır Yüzeyde olursa şarbon sporları solucan ve böceklerle toprak yüzeyine taşınabilirler Hayvan sürülerini şarbon sporları bulaşık olan otlaklardan uzaklaştırmalıdır Buradaki otlar yakılmalıdır Bulaşık ağıl artıkları ve gübreler de yakılmalıdır Şarbon sporları insanlara iş ilgisi dıştan yün ve deriden bulaşır Kuşkulu maddeler yakılıp değil edilir Hasta insanlarda kullanılan pansuman maddeleri yakılmalı ve madeni aletler strerilize edilmelidir

*