Sekiz yıl sonra karar çıktı! Bosch, Profilo'ya 67 milyon lira ödeyecek

Bosch'un (BSH), Türkiye'de bir periyot paydaşlık yapıp sonra kontratını tek taraflı feshettiği müflis şirket Profilo'ya (Telra), endüstriyel sabotajla ziyana uğrattığı gerekçesiyle 67 milyon 373 bin 233 liralık tazminat ödemesine karar verildi.

Profilo Telra Elektronik Sanayi ve Ticaret AŞ'nin 13 Kasım 2012'de, bir devir iştirak yaptığı Alman firması BSH (Bosch und Siemens Hausgerate) Mesken Aletleri Sanayi ve Ticaret AŞ aleyhine, "ticari münasebetten kaynaklanan negatif tespit, alım satım tespiti, kontrattan kaynaklanan tazminat" talepleriyle açtığı ve Alman şirketin yüksek ölçüde tazminat ödemesine yönelik kararla sonuçlanan dava bilgilerini derledi.

Türkiye'de beyaz eşyadan sonra 1980'li yıllardan itibaren renkli televizyon üretimine geçilmesiyle büyüyen ve çeşitli markaları bünyesinde bulunduran (Profilo, Saba, Telefunken) Telra, 2003'te BSH ile tek satıcılık mukavelesi imzaladı.



İki şirket ortasında kontratla üstlenilen edimlerin tam ve gerektiği formda yerine getirilmediği, Telra'nın kontrat tarihi olan 2003'ten itibaren daima ziyana uğradığı gerekçesiyle uyuşmazlıklar yaşanmaya başladı.

Telra'nın pazar hissesi kaybı ve iflas erteleme başvurusu sonrası BSH 2008'de mukaveleyi "şirketin satış sonrası servis hizmetlerini yerine getirmediği ve tüketici hakem heyeti kararlarını uygulamadığı" münasebetleriyle tek taraflı feshetti, Telra'nın iflasına karar verildi ve karar 14 Nisan 2014'de katılaştı.

HUKUKSAL SÜREÇ

Mukaveleyi 2008'de haksız biçimde feshettiği ve firmayı ziyana uğrattığı gerekçesiyle BSH aleyhine, uğranılan ziyanların tazmin edilmesi talepli dava açan Telra'nın avukatı Serdar Tolga Aras, İstanbul 10. Asliye Ticaret Mahkemesi'ne 2012 yılında sunulan dava dilekçesinde, Telra'nın kontratın imzalandığı tarihte yüzde 25 civarındaki pazar hissesinin yüzde 1'lere kadar düştüğü, rakiplerinin pazar hissesinin yükseldiği ve BSH'nin piyasanın tek satıcısı haline gelerek piyasa hissesini arttırdığını savundu.

Bu süreçte yaklaşık 2 bin kişilik istihdamına son vermek zorunda kalan Telra'nın, Çerkezköy'de 182 bin 571 metrekare yüz ölçümlü arsa ve fabrika binasıyla tüm teçhizatlarının iflas evrakında, bedellerinin çok altına satıldığı aktarılan dilekçede, "Bir marka uğradığı endüstriyel sabotaj sonrası, bu biçimde yok oldu. BSH ise bu halde Telra markasını pazardan silmiş, yerine öbür bir markanın kahverengi eşyalarını pazara sokarak, bu markanın Türkiye pazarında bugünkü halini almasını sağladı." denildi.



Dilekçede, sözles¸menin haksız biçimde feshedilmis¸ oldugˆunun ve davacı firmanın borçlu olmadığının tespit edilmesi istenirken, feshin gerçekles¸tigˆi 27 Mayıs 2008'den sözles¸menin sona erdirilebilecegˆi en erken tarih olan 31 Aralık 2010'a kadar maruz kalınan zararın belgisiz alacak davası çerçevesinde tahsiline karar verilmesi talep edildi.

DAVA PAHASI 10 MİLYONDAN 78 MİLYON 793 BİN LİRAYA ÇIKTI

Davalı BSH avukatları tarafından mahkemeye sunulan yanıt dilekçesinde ise fesih haksızlığıyla ilgili davanın Kadıköy 2. Asliye Ticaret Mahkemesine açıldığı ve davacı lehine verilen kararın şimdi katılaşmadığı, "menfi tespit" davasının da I·stanbul 19. Asliye Ticaret Mahkemesinde görüldüğü hatırlatılarak, bu iki davanın bekletici sorun yapılması istendi.

Dilekçede, davacı firmanın teminat göstermesine ve davanın hem yoldan hem de temel tarafından reddine karar verilmesi talep edildi.

İstanbul 10. Asliye Ticaret Mahkemesindeki yargılama sürecinde evrak, birçok sefer uzman heyetlerine gönderildi.

Alınan iki uzman raporunda çelişki olması nedeniyle üçüncü bir heyetten tekrar rapor alındı.

Bu raporda, "davalının 27 Mayıs 2008 tarihli feshinin haksız olduğu" belirtilirken, davacı firmanın kontrat tarihi 27 Mayıs 2008 tarihinden mukavelenin sona erdirilmesi gereken tarih olan 31 Aralık 2010'a kadar kadar ugˆramıs¸ oldugˆu müspet zararın 78 milyon 793 bin 572 lira olduğu kaydedildi.



Uzman raporlarında belirtilen ziyan ölçüsü doğrultusunda davacı taraf avukatı Aras, mahkemeye 25 Aralık 2019'da bir ıslah dilekçesi sundu. Dilekçede, 10 milyon lira olarak açılan belgisiz alacak davasının degˆerinin, sunulan bilirkis¸i raporu dogˆrultusunda 78 milyon 793 bin 572 liralık ölçü üzerinden kabul edilmesi talep edildi.

MAHKEME 67 MİLYON 373 BİN LİRA ÖDENMESİNE HÜKMETTİ

Davayı 8 yıl süren yargılama sonrasında karara bağlayan mahkeme heyeti, 27 Mayıs 2008 tarihli fesih ihtarında dayanılan sebebin fesih için haklı bir münasebet olus¸turmadıgˆı sonucuna ulas¸ıldığını bildirerek, davalının 8 Ekim 2003 tarihli dagˆıtım sözles¸mesini 27 Mayıs 2008'de feshetmesinin haksız olması nedeniyle davacı tarafın haksız fesihten kaynaklanan ziyanını talep edebileceğini lisana getirdi.

Heyet, dağıtım mukavelesinin haksız s¸ekilde feshedildiğinin tespitine ve 67 milyon 373 bin 233,68 liralık zararın, dava tarihi olan 13 Kasım 2012 tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine hükmetti. Mahkeme, harç, vekalet fiyatı ve yargılama masraflarının de davacı ve Hazine'ye (harç) verilmesini kararlaştırdı. Öte yandan davalı firmanın kararın bozulması için istinaf mahkemesine başvurduğu öğrenildi.